podstawy zarządzania - dr Andrzej Marjański

Andrzej Marjański
PODSTAWY
ZARZĄDZANIA
Andrzej Marjański (67)
2
Refleksyjnie
„ … Nie ma przedsiębiorstw złych lub dobrych, są tylko
źle lub dobrze zarządzane.”
Peter Drucker, 1909-2005
ZARZĄDZANIE ORGANIZACJAMI
JAKO NAUKA
WPROWADZENIE DO WYKŁADU
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
3
Andrzej Marjański (67)
Dlaczego warto
studiować
zarządzanie?
„Prawda jest dziwniejsza od fikcji; fikcja musi mieć sens.”
Leo Calvin Rosten
4
Po co uczyć się zarządzania ?
Zarządzanie jest dyscypliną naukową dającą wgląd w wiele
aspektów codziennego życia naszych organizacji
Powód pierwszy
Wszyscy jesteśmy zainteresowani doskonaleniem sposobów
zarządzania naszymi organizacjami, bo mamy do czynienia z
nimi każdego dnia. Wiele z ich działań denerwuje nas a
niekiedy doprowadza do szewskiej pasji.
Większość problemów można przypisać złemu zarządzaniu
Organizacje dobrze zarządzane – zdobywają lojalnych
klientów, rozwijają się i dobrze prosperują.
Organizacje źle zarządzane – często tracą klientów, mają
mniejsze przychody, a nawet upadają
Wiele znanych firm, które przed laty kwitły na rynku w wyniku
złego zarządzania już dzisiaj nie istnieje.
1
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
5
Andrzej Marjański (67)
Po co uczyć się zarządzania ?
Zarządzanie jest dyscypliną naukową dającą wgląd w
wiele aspektów codziennego życia naszych organizacji
Powód drugi
Kiedyś ukończysz uczelnię, a może dzisiaj już jesteś
kierownikiem i sam zarządzasz lub ktoś zarządza Tobą.
Dla tych, którzy są lub planują zostać kierownikami
zrozumienie procesu zarządzania stanowi podstawę
umiejętności kierowniczych.
Uczenie się zarządzania do dobry krok w kierunku
odniesienia sukcesu.
Dzięki uczeniu się zarządzania możesz wiele się dowiedzieć
o tym jak zachowuje się Twój szef, jak Ty się zachowujesz i
jakie są mechanizmy funkcjonowania organizacji.
Zdobyta wiedza z zarządzaniu w każdym przypadku
spowoduje, że wyniknie dla Ciebie coś cennego.
6
Myśl pozytywnie !
„W zamian za jeden uśmiech dostaniesz ich tysiące”
(mądrość chińska)
udowodniono, że uśmiech przedłuża życie
 optymiści są zdrowsi i częściej odnoszą sukcesy życiowe
 optymistom wiedzie się w życiu lepiej niż pesymistom
 sztuka pozytywnego myślenia pozwala zmieniać
negatywne wzorce myślowe
 znaczna część negatywnego myślenia wynika z niskiej
samooceny - naucz się samoakceptacji
 radość powinna towarzyszyć nam w życiu
 naucz się cieszyć nawet drobiazgami – bądź dumny ze
swoich osiągnięć
 minuta śmiechu dziennie zastępuje 45 minut innego relaksu

Marzenna Uselis
Andrzej Marjański (67)
7
Nie ucz się pod klucz !
 Nie rozumuj pod klucz – masz to już poza sobą
 Taka postawa jest zabójcza dla najzdolniejszych,
oryginalnych i kreatywnych
 Masz mieć wiedzę, którą potrafisz zastosować w
praktyce – a nie potrafić biegle rozwiązywać
testy !
Andrzej Marjański (67)
8
Nie ucz się pod klucz !
Zarządzanie nie jest rozwiązywaniem testów, z którymi
mieliście do czynienia w szkole średniej
Co zatem zrobić?
 Trzeba odrzucić skłonność do schematycznego myślenia i
trzymania się jednej interpretacji
 Rozwijaj twórcze myślenie
 Promuj samodzielność
 Naucz się wychodzić poza schematy i stawiać pytania
 Warto zacząć samemu wyciągać wnioski
 Ucz się, aby wiedzę wykorzystać w praktyce, a nie tylko na
egzaminie *
2
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
9
Andrzej Marjański (67)
10
Związki zarządzania z innymi dyscyplinami
Związki zarządzania z innymi dyscyplinami
 Powszechnie uważano, że poszczególne przedmioty
wykładane na uczelni są niezależnymi dziedzinami wiedzy.
Nie należy tracić z oczu całości obrazu
poprzez oderwanie od innych dyscyplin.
 Często wydaje się, że to czego się naucza w ramach
jednego przedmiotu, jest w niewielkim stopniu związane z
przedmiotami, których student uczył się wcześniej.
 W efekcie student uważano, że nie ma potrzeby
pamiętania tego, czego się nauczył w przeszłości
Ale coraz powszechniej zauważa się potrzebę budowania
pomostów pomiędzy poszczególnymi przedmiotami.
Zaczyna dominować pogląd interdyscyplinarny
Andrzej Marjański (67)
11
Korzyści z przedmiotów humanistycznych i nauk
społecznych
Antropologia – nauka o społeczeństwach. Ułatwia
poznanie istot ludzkich i ich postępowania
Ekonomia – zajmuje się alokacją i podziałem rzadkich
zasobów i pozwala zrozumieć zachodzące zmiany w
gospodarce oraz role konkurencji i wolnego rynku w
kontekście globalnym.
Filozofia - rozpatruje istotę rzeczy, a zwłaszcza wartości
i etykę. Etyka dotyczy norm rządzących postępowaniem
ludzi, a zagadnienia etyczne mają bezpośredni związek z
istnieniem organizacji i tym, co w nich stanowi
poprawne zachowanie.
Dzięki interdyscyplinarnemu
podejściu możemy w większym
stopniu docenić wagę ogólnego
wykształcenia oraz innych
przedmiotów ekonomicznych
Pozyskanie tej wiedzy może spowodować,
że staniesz się skuteczniejszym
kierownikiem.
Andrzej Marjański (67)
12
Korzyści z przedmiotów humanistycznych i nauk
społecznych
 Politologia – odnosi się do zachowania indywidualnych
osób i grup w środowisku politycznym. Jej zainteresowania
to konflikt, podział władzy i manipulowanie władzą w
interesie własnym jednostki.
 Psychologia – nauka zajmująca się pomiarem,
wyjaśnianiem, a niekiedy zmianą zachowań ludzi i zwierząt.
Ułatwia zrozumienie indywidualnych zachowań jednostek.
Kierownikom pomaga w zrozumieniu różnorodności ludzi.
Dzięki psychologii możemy lepiej poznać: motywację,
przywództwo, zaufanie, metody doboru pracowników, ocenę
efektywności oraz techniki szkolenia.
3
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
13
Korzyści z przedmiotów humanistycznych i nauk
społecznych
 Socjologia – to badania nad ludźmi w zakresie ich
związków z innymi.
 Dla kierowników mają znaczenie następujące zagadnienia
socjologiczne:
Zmiany w społeczeństwach – globalizacja,
Narastająca różnorodność kulturowa,
Zmiana ról płci i życia rodzinnego.
W jaki sposób zmiany demograficzne wpływają na
klientów i rynki pracy.
Jak wyglądać będzie społeczeństwo w erze
informatycznej.
Andrzej Marjański (67)
15
Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje
 Zrozumienie istoty i mechanizmów
funkcjonowania organizacji;
zasad,
prawidłowości
instrumentów zarządzania,
opisu i analizy problemów zarządzania.
Andrzej Marjański (67)
14
Treści kształcenia z podstaw zarządzania
Zarządzanie – jego istota i znaczenie.
Organizacja w otoczeniu jako obiekt zarządzania.
Elementy organizacji – ludzie, technologie, procesy.
Władza. Informacja i komunikacja w zarządzaniu.
Struktura zarządzania.
Cele i funkcje zarządzania.
Struktura organizacyjna – uwarunkowania i kierunki
ewolucji.
Zarządzanie jako proces informacyjno decyzyjny.
Kryteria oceny sprawności działania.
Istota pracy kierowniczej, składniki kierowania, role
kierownicze, style kierowania, umiejętności kierownicze.
Andrzej Marjański (67)
16
Zasady przeprowadzenia egzaminu
 Wykłady trwają jeden semestr.
 Egzamin przeprowadzany jest w formie ustnej lub pisemnoustnej.
 Forma pisemno-ustna obejmuje:
 pięć pytań opisowych
 czas na napisanie odpowiedzi 25 minut
 odpowiedzi muszą zmieścić się na kartce A-4
 sprawdzenie pracy w obecności studenta, możliwość
zadania dodatkowych pytań lub uzupełnienia przez
studenta w formie wypowiedzi
 Warunkiem udziału w egzaminie jest uzyskanie zaliczenia z
ćwiczeń oraz posiadanie indeksu i karty osiągnięć
okresowych.
4
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
17
Literatura
podstawowa:
E.W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa
M. Dołhasz, J.Fundalński, M. Kosała, H. Smutek, Podstawy zarządzania.
Koncepcje-strategie-zastosowania, PWN, Warszawa 2009.
A.K. Koźmiński, D. Jelemiak, Zarządzanie od podstaw, WAiP, Warszawa
2008.
M. Bielski, Podstawy teorii organizacji i zarządzania, C.H. Beck,
Warszawa 2004.
pomocnicza
 A.K. Koźmiński, W. Piotrowski (red. nauk.), Zarządzanie- teoria i
praktyka, PWN, Warszawa, różne wydania.
B. Piasecki (red. nauk.) Ekonomika i zarządzanie małą firmą, PWN,
Warszawa – Łódź 1999.
A. Pocztowski– Zarządzanie zasobami ludzkimi, Kraków 1998.
Andrzej Marjański (67)
Andrzej Marjański (67)
Zarządzanie jest czymś, co tradycja naukowa nazywała sztuką
wyzwoloną.
„Wyzwoloną” bo wiąże się z podstawami wiedzy, samoświadomością,
mądrością, przywództwem.
A konieczność umiejętnego stosowania w praktyce czyni zeń „sztukę”.
Menedżerowie korzystają ze zdobyczy nauk humanistycznych i
społecznych, takich jak psychologia, filozofia, ekonomia, historia,
etyka, a nawet nauk ścisłych, czyli np. fizyki.
Muszą jednak umieć wykorzystać te zasoby efektywnie i
skoncentrować się na rezultacie – wyleczeniu chorego pacjenta,
przekazaniu wiedzy studentom, wybudowaniu mostu,
zaprojektowaniu i sprzedaży „łatwego w obsłudze oprogramowania.
Peter Drucker
19
Zarządzanie jako nauka
Zarządzanie jest nauką, której efektem jest społecznie
użyteczna wiedza w postaci utrwalonych prawidłowości życia
gospodarczego lub społecznego i teorii, które tłumaczą
określoną dziedzinę rzeczywistości i/lub dostarczając
projekty do zastosowania – pomagają tę rzeczywistość
racjonalizować.
Rozwój gospodarczy i cywilizacyjny wzmaga
popyt na produkty nauk o zarządzaniu, gdyż
zarządzanie staje się coraz bardziej trudne.
Samo doświadczenie nawet najbardziej
uzdolnionych menedżerów już nie wystarcza.
Zarządzanie stało się obecnie jednym z najważniejszych
czynników rozwoju.
18
Zarządzanie jest sztuką wyzwoloną
Andrzej Marjański (67)
20
Zarządzanie jako nauka
Zarządzanie jest również działaniem praktycznym.
Świadomym i celowym działaniem ludzi, którzy
dążą do ulepszenia istniejącej rzeczywistości
gospodarczej lub społecznej
Do zarządzania potrzebne są:
 wiedza powstała na podstawie uogólnienia wielu
przypadków
 zasady i metody
 umiejętności realizowania przez mniejsze lub większe
zespoły ludzkie określonych przedsięwzięć w zakresie
zarządzania
St. Sudoł, Nauki o zarządzaniu, TNOIK, Toruń 2007
5
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
21
Andrzej Marjański (67)
Praktyka zarządzania
Od kiedy istnieje zarządzanie ?
Praktyka zarządzania i jej zasady istnieją od zarania dziejów.
Nie powstałoby siedem cudów świata starożytnego i wielki
mur chiński oraz zadziwiające budowle Majów i Azteków bez
umiejętności zarządzania.
Dlaczego powstały nauki o zarządzaniu ?
Andrzej Marjański (67)
23
Zarządzanie jako nauka
22
Praktyka zarządzania
Zarządzanie należy postrzegać jako swego
rodzaju sztukę rozumianą jako:
 umiejętność
 mistrzostwo
wynikające z talentu, intuicji, wiedzy i
doświadczenia praktycznego
Andrzej Marjański (67)
24
24
Podstawowe pojęcia odnoszące się do
zarządzania
Według R. A. Webbera wiedza (nauka)
bez umiejętności (sztuki) jest
bezużyteczna, a nawet niebezpieczna.
Zarządzanie – Kierowanie
Natomiast umiejętność (sztuka) bez
wiedzy (nauki) oznacza stagnację i
niemożność przekazania osiągnięć
innym.
Funkcje zarządzania
Menedżer – Kierownik
Rodzaje kierowników
Umiejętności i role kierownicze
R. A. Webber, Zasady zarządzania organizacjami, PWE, s. 14.
6
Andrzej Marjański
25
Andrzej Marjański (67)
Andrzej Marjański (67)
Pojęcie zarządzania
Zarządzanie jest procesem koordynowania zbiorowych
wysiłków dla osiągnięcia celów organizacyjnych przez
ludzi, przy wykorzystaniu techniki, w zorganizowanych
strukturach, w oparciu o wyznaczone zadania.
( F.E. Kast i J.E Rozenweig)
26
Proces zarządzania
Proces zarządzania - realizowanie ustalonych dążeń
organizacji
Planowanie
i podejmowanie
decyzji
Organizowanie
Kontrolowanie
Przewodzenie
(kierowanie
ludźmi)
Termin zarządzanie odnosi się do procesu doprowadzania
do wykonywania określonych rzeczy, sprawnie i
skutecznie.
(St. P. Robbins, D. A. DeCenzo – Podstawy zarządzania, PWE W-wa 2002 )
27
Andrzej Marjański (67)
Andrzej Marjański (67)
Kierownicy-realizatorzy procesu zarządzania
Proces zarządzania realizowany jest w organizacji
przez kierowników
PROCES ZARZĄDZANIA
Kontrolowanie
Motywowanie
Decydowanie
Organizowanie
Planowanie
USTALONE CELE ORGANZIACJI
28
Funkcje zarządzania
Planowanie – wyznaczanie celów organizacji, ustalenie
generalnej strategii ich osiągania oraz opracowanie zwartej
hierarchii planów, aby integrować i koordynować działania.
Organizowanie – określenie zadań do wykonania oraz
ustalenie kto je wykona, jak je grupować, kto komu podlega i
gdzie ma się podejmować decyzje.
Przewodzenie – motywowanie pracowników, kierowanie
czynnościami innych osób, wybieranie najskuteczniejszego
kanału komunikacji i rozstrzyganie konfliktów.
Kontrolowanie – proces monitorowania wyników,
porównywania ich z celami i korygowania wszelkich
znaczących odchyleń.
7
Andrzej Marjański
29
Skuteczność – podjęcie właściwych decyzji,
wykonywanie odpowiedniego zadania, co w
organizacjach prowadzi do osiągnięcia celu.
Andrzej Marjański (67)
31
Zarządzanie a kierowanie
Kierowanie – odnosi się do ludzi (kierowanie
ludźmi)
Zarządzanie – odnosi się do organizacji
30
ŚRODKI
sprawność
W
Y
K
O
R
Z
Y
S
T
A
N
I
E
CELE
skuteczność
CELE
niskie straty
duże
osiągnięcia
O
S
I
Ą
G
A
N
I
E
Sprawność i skuteczność
Sprawność – wykonywanie zadania w sposób
poprawny, a odnosi się do stosunku między
nakładami i wynikami.
Wiąże się z dążeniem do minimalizacji kosztów
zasobów.
Wykorzystywanie zasobów w sposób mądry, bez
zbędnego marnotrawstwa
Andrzej Marjański (67)
Sprawność i skuteczność
C
E
L
Ó
W
Andrzej Marjański (67)
ZASO
BÓW
Andrzej Marjański (67)
32
Zarządzanie a kierowanie
Zarządzanie organizacjami – obejmuje
kierowanie ludźmi oraz dysponowanie rzeczami
(majątkiem organizacji)
( M. Bielski- Podstawy teorii organizacji i zarządzania,)
Kierowanie ludźmi (przewodzenie) – zespół
procesów wykorzystywanych w celu sprawienia, by
członkowie organizacji współpracowali ze sobą w
interesie organizacji.
(R. W. Gryffin – Podstawy zarządzania organizacjami,
8
Andrzej Marjański
33
Andrzej Marjański (67)
Kierownicy
Andrzej Marjański (67)
34
Kierownik – wiedza wrodzona czy nabyta?
Kierownicy- ludzie nadzorujący czynności innych
osób w organizacji
( S. Robbins, D. DeCenzo)
Henri Fayol jako pierwszy stwierdził, że bycia
kierownikiem można się nauczyć.
Jego poprzednicy twierdzili, że jest to umiejętność
wrodzona.
Menedżer kierownik – osoba zdolna uzyskiwać
wyroby, wykorzystując działanie innych.
(St. P. Robbins, D. A. DeCenzo – Podstawy zarządzania,)
Andrzej Marjański (67)
35
Różnice pomiędzy
kierownikiem a wykonawcą
KIEROWNIK
 kieruje czynnościami
innych ludzi
 posiada tytuł pełnionej
funkcji
WYKONAWCA
 pracownik na stanowisku
nie kierowniczym
 pracuje bezpośrednio
przy wykonywaniu zadań
 nie ponosi
odpowiedzialności za
nadzorowanie innych
Andrzej Marjański (67)
36
Zakres zarządzania realizowanego przez
kierowników
Rodzaj zadań jakie kierownicy wykonują w
organizacji
 planiści,
 organizatorzy,
 kontrolerzy,
 przywódcy.
 Podział kierowników wg szczebla
organizacyjnego, na którym usytuowane jest
jego stanowisko
 Umiejętności i role kierownicze *
9
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
37
Czym zajmują się kierownicy
Pracują z ludźmi i przez ludzi
Kim są ci ludzie?
Andrzej Marjański (67)
38
Czym zajmują się kierownicy
Ustalają i dokonują wyboru priorytetów
 umiejętność myślenia syntetycznego
 kierownikami,
 pracownikami (podwładnymi)
 klientami,
 Doprowadzają do równowagi pomiędzy
konkurencyjnymi celami.
Doprowadzenie do równowagi – umiejętność
myślenia i działania analitycznego *
 dostawcami,
przedstawicielami władzy
….. *
Andrzej Marjański (67)
39
Czym jeszcze zajmują się kierownicy
Andrzej Marjański (67)
40
Rodzaje kierowników- wg szczebla i obszaru
 Zlecają do wykonania zadania podwładnym
Menedżerowie w organizacji różnią się od siebie:
 Są odpowiedzialni za zapewnienie odpowiednich
warunków do wykonania pracy.
 zajmowaną pozycją (szczeblem)
 Są rozjemcami w konfliktach
 Reprezentują organizację na zewnątrz
 obszarem organizacji, w którym
działają *
 Usposabiają sukcesy i niepowodzenia organizacji
zarówno wewnątrz i na zewnątrz.
 …. *
10
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
41
Rodzaje kierowników- wg szczebla
Odpowiadają za podejmowanie decyzji w
Menedżerowie sprawach kierunków rozwoju i
najwyższego funkcjonowania organizacji. Ich decyzje
wywierają wpływ na wszystkich członków
szczebla
organizacji.
Kierownicy
średniego
szczebla
Osoby zajmujące pośrednie stanowiska
między kierownikami najniższego szczebla
(niższym dozorem) a naczelnym
kierownictwem
Kierownicy
najniższego
szczebla
Osoby odpowiedzialne za kierowanie
codziennymi czynnościami wykonawców
Wykonawcy
Andrzej Marjański (67)
42
Kierownicy-realizatorzy procesu zarządzania
Kryterium szczebla organizacyjnego
 kierownicy naczelni
 kierownicy średniego szczebla
 kierownicy najniższego szczebla
Osoby bezpośrednio pracujące na
wykonaniem zadania i nie mające obowiązku
sprawowania nadzoru nad pracą innych.
Andrzej Marjański (67)
43
Kierownicy naczelni
 Ustalają politykę i strategię organizacji (misję
organizacji),
 Ponoszą odpowiedzialność za funkcjonowanie i
rezultaty jakie osiąga organizacja
Andrzej Marjański (67)
44
Kierownicy średniego szczebla
 Sterują działaniami realizującymi politykę
przedsiębiorstwa
 Równoważą wymagania przełożonych z
możliwościami wykonawczymi podwładnych
 Kierują pracą zarówno innych kierowników, jak i
pracowników wykonawczych *
11
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
45
Kierownicy niższego szczebla
Andrzej Marjański (67)
46
Podział menedżerów wg obszaru działania
 Nadzorują i kierują pracą pracowników
wykonawczych.
 Ponoszą odpowiedzialność za efekty tej pracy.
 Nie są przełożonymi innych kierowników.
 Najpopularniejsze stanowiska to: (kierownicy
działów, pracowni, sekcji, brygadziści, mistrzowie) *
Andrzej Marjański (67)
47
Andrzej Marjański (67)
Role kierownicze
Podział kierowników wg zakresu działalności
 Kierownik ogólny – nadzoruje, kieruje, odpowiada za
działalność i funkcjonowanie całej organizacji
 Kierownik funkcjonalny – nadzoruje, kieruje, odpowiada
tylko za określony rodzaj działalności np.:
 produkcja,
 sprzedaż,
 marketing
 badania i rozwój
 księgowość
… *
48
Umiejętności
Zakres umiejętności
Niezbędne do wykonywania lub
Techniczne
zrozumienia zadań związanych z daną
organizacją.
Umiejętności nawiązywania kontaktu,
Interpersonalne rozumienia i motywowania zarówno
jednostek jak i grup.
Koncepcyjne
Zależne od zdolności myślenia
abstrakcyjnego
Umożliwiające kierownikowi
Diagnostyczne i
zaprojektowanie najwłaściwszej reakcji
analityczne
w danej sytuacji
12
Andrzej Marjański
49
Andrzej Marjański (67)
Andrzej Marjański (67)
Wykorzystanie umiejętności kierowniczych
na różnych szczeblach kierownictwa
(Robert L.Katz )
Kierownictwo
liniowe
Kierownictwo
średniego szczebla
Koncepcyjne
Koncepcyjne
Kierownictwo
naczelne
Koncepcyjne
Społeczne
Społeczne
Społeczne
Techniczne
Techniczne
Techniczne
Andrzej Marjański (67)
51
Role kierownicze wg H. Mintzberga
Kierownicy spełniają określone role kierownicze – 10 podstawowych ról
Kategoria
Interpersonalna
(międzyludzka)
Informacyjna
Rola
Reprezentant
Przywódca
Łącznik
Przykładowe działania
Udział w uroczystym otwarciu zakładu
Zachęcanie pracowników do większej wydajności
Koordynacja grup projektowych
Obserwator
Śledzenie sprawozdań branżowych
prezentujących nowe inicjatywy organizacji
Propagator
Wysyłanie notatek prezentujących nowe
inicjatywy organizacji
Rzecznik
Wygłaszanie przemówienia omawiającego plany
wzrostu
Przedsiębiorca
Opracowanie nowych pomysłów innowacyjnych
Przeciwdziałający Rozwiązywanie konfliktów pomiędzy
podwładnymi
zakłóceniom
Decyzyjna
Dysponent
zasobów
Dokonywanie przeglądów i rewizji wniosków
budżetowych
Negocjator
Negocjowanie porozumień w kluczowymi
dostawcami klientami i związkami zawodowymi
50
Umiejętności kierownicze wg R.W. Griffina
 komunikowanie się - zdolność menedżera nie tylko do
skutecznego przekazywania pomysłów i informacji, ale
także do ich przyjmowania. Komunikowanie się pomaga w
zrozumieniu wszelkich listów, komunikatów pisemnych, czy
sprawozdań,
 decyzyjne - zdolność kierownika do poprawnego
rozpoznania i zdefiniowania problemów i możliwości, a
następnie do wyboru odpowiedniego trybu działania, w celu
rozwiązywania problemów oraz pełnego wykorzystania
możliwości,
 gospodarowania czasem - dzięki tej umiejętności
menedżer jest w stanie sprawnie zarządzać swoim czasem,
ustalać priorytety oraz delegować zadania i uprawnienia.
Oczekiwania wobec menedżerów
Andrzej Marjański (67)
52
Jakie role kierownicze wypełniają następujące osoby?
Zgodnie z klasyfikacją ról kierowniczych wg. Henry
Mintzberga
1.MARIA Jako kontroler w zakładzie papierniczym musi stawić się
przed lokalną Inspekcją Ochrony Środowiska, by odpowiedzieć na
zarzuty o zanieczyszczanie przez zakład wód pobliskiej rzeki.
2. ALEKSANDER Naczelny inżynier – otrzymał polecenie
skoordynowania pracy swego działu z planami działu marketingu.
3. ROBERT Kierownik kontroli produkcji – otrzymał właśnie
informację, że dostawca, od którego codziennych dostaw opakowań
uzależniona jest praca całego zakładu, miał poważny pożar i nie
będzie mógł dostarczać towaru przez co najmniej miesiąc. Pakowania
chce wiedzieć, co w związku z tym ma robić. Robert stwierdza, że
zajmie się tym problemem.
4. ANNA Kierownik sekcji obsługi bankowej – poproszono ja o
rozwiązanie zatargu pomiędzy pracownikami, o to kto powinien
zajmować najcichsze stanowisko pracy – najbardziej oddalone od
drukarek igłowych.
13
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
53
Dwanaście złotych zasad kierownika
Andrzej Marjański (67)
54
Dwanaście złotych zasad kierownika
1. Dawaj dobry przykład
3. Dostarczaj swoim podwładnym informacji
 Twoi podwładni powinni przejmować od Ciebie dobre
cechy.
 O nowych wydarzeniach w przedsiębiorstwie i o tym jak
one mogą wpłynąć na ich sytuację.
 Jeżeli twój styl pracy jest dobry, prawdopodobnie również
oni będą pracowali dobrze.
 Uświadom im, dokąd dążą wraz z Tobą.
2. Przedstaw podwładnym zestaw celów i
 Przekazuj podwładnym wszelkie informacje o zmianach,
które mogą ich dotyczyć, tak wcześnie jak to jest tylko
możliwe.
ukierunkuj ich.
 Dobrzy pracownicy rzadko lubią bezcelową pracę z dnia na
dzień;
 Chcieliby wiedzieć nie tylko, co mają robić, ale również
dlaczego. *
Andrzej Marjański (67)
55
Dwanaście złotych zasad kierownika
 Zawczasu informuj współpracowników o swoich planach.
 Informuj ich również o wszelkich zmianach, które nie
dotykają ich bezpośrednio, ale mogą ich zdenerwować. *
Andrzej Marjański (67)
56
Dwanaście złotych zasad kierownika
4. Pytaj podwładnych o radę.
6. Nie wydawaj rozkazów.
 Daj im do zrozumienia, że zawsze, gdy jest to możliwe, ich
zdanie ma wpływ na Twoją decyzję.
 Sugeruj, nakierowuj i wymagaj.
 Daj im odczuć, że Twój problem to również ich problem.
Popieraj samodzielne myślenie.
 Oceniaj rezultaty, a nie metody.
 Daj każdemu zadania i pozwól je wykonywać.
 Pozwalaj pracownikowi na samodzielne ulepszenie metod
pracy.
5. Daj swoim ludziom do zrozumienia, że im
sprzyjasz.
 Nie ma większego mordercy morale niż szef, który
lekceważy ambicje podwładnych. *
7. Wyróżniaj umiejętności, nie rutynę.
8. Ufaj tam, gdzie to zaufanie jest możliwe.
 Uznanie dla dobrze wykonanej pracy jest przez pracownika
cenione nawet wyżej niż dodatkowe wynagrodzenie. *
14
Andrzej Marjański
57
Andrzej Marjański (67)
Dwanaście złotych zasad kierownika
9. Chwal publicznie.
 Ten sposób przynosi wiele dobrego.
Andrzej Marjański (67)
58
Dwanaście złotych zasad kierownika
12. Podaj do wiadomości, że chętnie widzisz nowe
pomysły.
 Nie ma pomysłu zbyt małego, aby go nie wysłuchać, ani
tak niedorzecznego, aby go nie rozważyć.
10. Krytykuj w cztery oczy.
 ?
 Daj podwładnym możliwość przekazania ci ich pomysłów.
11. Krytykuj konstruktywnie.
 Wdrażaj pomysły podwładnych.
 Skoncentruj się na korygowaniu, nie na ośmieszaniu.
 Pozwól człowiekowi zachować jego godność.
(Źródło: To Become on „Effective Executive”. Develop Leadership and othoer Skills. “Marketing News, 1984, IV, s. 1)
 Zasugeruj konkretne kroki prowadzące do naprawy błędu.
 Przebaczaj i zachęcaj do osiągania pozytywnych wyników.
Andrzej Marjański (67)
59
Dwanaście złotych zasad kierownika
Proste czy trudne ?
Andrzej Marjański (67)
60
Siedem grzechów głównych kierowników
Są to rzeczy,
które z kolei mogą zupełnie zniszczyć
pozytywny obraz,
jaki chciałbyś sobie stworzyć
Czy warto je popełniać ?
Warto się głęboko zastanowić!
15
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
61
Siedem grzechów głównych kierowników
Są to rzeczy, które z kolei mogą zupełnie zniszczyć
pozytywny obraz, jaki chciałbyś sobie stworzyć
1. Staraj się być raczej lubianym niż szanowanym.
 Nie akceptuj korzyści od podwładnych.
 Próbując podobać się podwładnym nie faworyzuj ich.
 Nie próbuj podejmować populistycznych decyzji.
 Nie bądź zbyt łagodny w sprawach dyscypliny.
 Miej poczucie humoru.
Andrzej Marjański (67)
62
Siedem grzechów głównych kierowników
Są to rzeczy, które z kolei mogą zupełnie zniszczyć
pozytywny obraz, jaki chciałbyś sobie stworzyć
3. Zaniedbywanie wyrabiania u podwładnych
poczucia odpowiedzialności.
 Stosuj swobodę wypowiedzi, daj każdemu szansę
nauczenia się zawodu, który mu najbardziej odpowiada.
 Kiedy obarczasz kogoś odpowiedzialnością, daj mu
również swobodę wyboru.
4. Przedkładanie zasad formalnych nad
umiejętności.
 Nie rezygnuj.
2. Zaniedbanie pytania podwładnych o radę i
pomoc.
 ? *
 ? *
Andrzej Marjański (67)
63
Siedem grzechów głównych kierowników
Andrzej Marjański (67)
64
Siedem grzechów głównych kierowników
6. Lekceważenie skarg i zażaleń podwładnych.
5. Zaniedbanie konstruktywnej krytyki.
 Kiedy coś dzieje się źle, czy próbujesz ustalić, kto ponosi
winę?
 Czy starasz się zrobić wszystko, aby najpierw ustalić
zaistniałe fakty?
 Czy potrafisz się opanować?
 Czy najpierw chwalisz, a dopiero potem krytykujesz?
 Czy wysłuchujesz relacji drugiej strony?
 ? *
 Ułatwiaj podwładnym dostęp do siebie, wyzbądź się
biurokracji.
 Wyjaśnij przyczyny skarg.
 Umożliwiaj składanie zażaleń.
 Wysłuchując skarg umiej przyznać rację, wykazuj
cierpliwość, pytaj skarżących o to czego oczekują od
Ciebie.
 Unikaj nieprzemyślanych lub stronniczych ocen.
 Uwzględniaj wszystkie okoliczności.
 Przedstaw skarżącemu twoją decyzję.
 Dwukrotnie sprawdzaj wyniki Twojego dochodzenia.
 Bądź rozważny. *
16
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański (67)
65
Andrzej Marjański (67)
Siedem grzechów głównych kierowników
7. Zaniedbywanie informowania podwładnych.
?
66
Zagadnienia do dyskusji
 Wykaż, że zarządzanie ma naukowy charakter
 Omów pojęcia zarządzania i kierowania
 Omów funkcje zarządzania i ich zadania
 Scharakteryzuj pojęcie kierownika (menedżera)
 Jak dzielimy kierowników?
(Źródło: To Become on „Effective Executive”. Develop Leadership and othoer Skills.
“Marketing News, 1984, IV, s. 1)
Andrzej Marjański (67)
67
Pytania?
Najlepszym sposobem przewidywania
przyszłości jest jej tworzenie.
Peter Drucker
www.amarjanski.san.edu.pl
17