Temat: Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej.

Zakład Biologii Ogólnej
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Rok akademicki 2013/2014
Logopedia z Fonoaudiologią
Ćwiczenie 1.
Temat: Budowa komórki prokariotycznej i eukariotycznej.
Mikroskop i pomiary pod mikroskopem.
1. Budowa i zasada działania mikroskopu świetlnego.
2. Rodzaje mikroskopów.
3. Zasady posługiwania się mikroskopem.
4. Pomiary za pomocą mikrometru okularowego:
a) skalowanie mikrometru okularowego przy pomocy kamery Bürkera
b) pomiary komórek
5. Budowa i funkcje komórki prokariotycznej i eukariotycznej.
6. Nekroza i apoptoza.
Metodyka:
Rozpoznawanie i pomiary komórek z wykorzystaniem technik mikroskopowych.
Literatura:
1. Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 (i inne nowsze wydania).
2. Bagiński S. Technika mikroskopowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1969.
3. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 2.
Temat: Wybrane zagadnienia z histologii i organogenezy.
Budowa i funkcje wybranych tkanek i układów.
Tkanka nabłonkowa, skóra i jej wytwory. Tkanka łączna, układ krwionośny, układ limfatyczny i układ
szkieletowy. Tkanka mięśniowa, układ mięśniowy. Tkanka nerwowa i glejowa, układ nerwowy i
narządy zmysłów, układ hormonalny, gruczoły wewnątrzwydzielnicze.
Materiał : preparaty trwałe
Literatura:
1. Cichocki T., Litwin J.A., Mirecka J. Kompendium histologii. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Wyd. III, 2002.
2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 3.
Temat:
Wybrane zagadnienia z embriologii człowieka.
Budowa i funkcje gonad. Okresy życia człowieka: zapłodnienie, bruzdkowanie, gastrulacja,
organogeneza, błony płodowe i łożysko, płód, noworodek, niemowlę, dziecko, wiek młodzieńczy,
wiek dojrzały, wiek średni, starość. Czynniki teratogenne. Wady rozwojowe człowieka.
Materiał: preparaty trwałe
Literatura:
1. Villee C.A. i współautorzy Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 4.
Temat :
Budowa i funkcje drobnoustrojów.
Czynniki infekcyjne: priony, wirusy, bakterie, grzyby. Chorobotwórczość.
Materiał: preparaty trwałe
Prezentacje multimedialne.
Literatura:
1. Villee C.A. i współautorzy Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).
2. Zaremba ML, Borowski J.
Mikrobiologia lekarska. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. 3
Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001
Ćwiczenie 5.
Temat :
Ekspresja i regulacja informacji genetycznej.
Budowa chromatyny, rodzaje chromosomów. Replikacja DNA, transkrypcja, translacja.
Cykle życiowe komórki, cykl mitotyczny i mejotyczny, kariotyp człowieka.
Metody stosowane w inżynierii genetycznej. Zastosowanie inżynierii genetycznej w medycynie.
Metodyka:
1. Narysować poszczególne fazy mitozy w oparciu o preparaty trwałe.
2. Izolowanie DNA z materiału biologicznego.
Literatura:
1. Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 (i inne nowsze wydania).
2. Drewa G. (red.). Podstawy genetyki. Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1995
( i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 6.
Temat :
Wybrane zagadnienia z cytogenetyki człowieka – cz. 1.
Rodzaje zmienności. Zmienność dziedziczna i niedziedziczna: czynniki mutagenne, mutacje genowe:
choroba Huntingtona, fenyloketonuria, galaktozemnia, mukowiscydoza.
Metodyka:
1. Rozwiązywanie krzyżówek genetycznych. Analiza rodowodów.
2. Prezentacje multimedialne.
Literatura:
1. Drewa G. (red.). Podstawy genetyki. Wydawnictwo Volumed, Wrocław 1995
( i inne nowsze wydania).
2. Friedman J.H., i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.
Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.
Ćwiczenie 7.
Temat :
Wybrane zagadnienia z cytogenetyki człowieka – cz. 2
Wzajemne oddziaływanie genów i środowiska na cechy człowieka. Mutacje chromosomowe
strukturalne: zespół Cri du chat i zespół Wolfa – Hirschhorna, mutacje genomowe autosomalne:
Zespół Downa, Patau, Edwarda, mutacje genomowe heterosomalne: Zespół Klinefeltera 47, XXY,
mężczyźni 47, XYY, Zespół Turnera 45, X, kobiety 47, XXX, choroby sprzężone z płcią: daltonizm,
hemofilia, dystrofia mięśniowa,
dziedziczenie wieloczynnikowe: pigmentacja skóry, wzrost,
inteligencja, cukrzyca, otyłość, miażdżyca, Choroba Alzheimera.
Metodyka:
1. Układanie nieprawidłowych kariogramów człowieka.
2. Rozwiązywanie krzyżówek na dziedziczenie cech.
Literatura:
1. Connor J.M., Ferguson-Smith M.A. Podstawy genetyki medycznej.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991.
2. Friedman J.H. i współautorzy. Genetyka. Wydanie I polskie, red. J. Limon.
Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997.
3. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).
Ćwiczenie 8.
Temat:
Rola genów w rozwoju organizmów.
Zagadnienia:
1. Badanie rozwoju.
a) determinacja
b) różnicowanie się komórek
c) morfogeneza
2. Genetyka populacji:
a) ewolucja na poziomie populacji
b) rola prawa Hardy’ego-Weinberga w genetyce populacji
c) czynniki zmieniające frekwencję alleli w populacji: dryf genetyczny, przepływ genów
(migracja), mutacje i dobór naturalny.
Metodyka:
1. Rozwiązywanie zadań na prawo Hardy’ego-Weinberga.
Literatura:
1. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L. Krótkie wykłady. Genetyka.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania).