Zakład Biologii Ogólnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Rok 2012/2013 I ROK Kierunek Dietetyka – przedmiot „Biologia medyczna” Ćwiczenie 1. Temat: Budowa komórki eukariotycznej. Mikroskop i pomiary pod mikroskopem. 1. Organizacja komórkowa a) organelle komórkowe i ich funkcje b) ściana komórkowa i błony plazmatyczne 2. Budowa i zasada działania mikroskopu świetlnego. 3.Charakterystyczne właściwości mikroskopu optycznego (powiększenie, zdolność rozdzielcza). 4. Porównanie zasad działania mikroskopu optycznego i mikroskopu elektronowego. 5. Sposób wyznaczania współczynnika mikrometrycznego 6. Pomiary za pomocą mikrometru okularowego: a) skalowanie mikrometru okularowego przy pomocy kamery Bürkera b) pomiary komórek Literatura: 1. Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 (i inne nowsze wydania). 2. Bagiński S. Technika mikroskopowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1969. 3. Villee C.A. i współautorzy Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania). Ćwiczenie 2. Temat: Wybrane zagadnienia z histologii. 1. Tkanki zwierzęce – budowa i funkcje. a) tkanka nabłonkowa b) tkanka łączna c) tkanka mięśniowa d) tkanka nerwowa Materiał: preparaty trwałe Literatura: 1. Alberts B. i współautorzy. Podstawy biologii komórki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 (i inne nowsze wydania). 2. Villee C.A. i współautorzy Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania). Ćwiczenie 3. Temat: Wybrane zagadnienia z embriologii człowieka. 1. Budowa i funkcje gonad. 2. Okresy życia człowieka: - zapłodnienie - bruzdkowanie - gastrulacja - organogeneza - błony płodowe i łożysko - płód - noworodek - niemowlę - dziecko - wiek młodzieńczy - wiek dojrzały - wiek średni - starość 3. Czynniki teratogenne. 4. Wady rozwojowe człowieka. Materiał: preparaty trwałe Literatura: 1. Villee C.A. i współautorzy Biologia. MULTICO, Warszawa 1996 (i inne nowsze wydania). Ćwiczenie 4. Temat: Znaczenie w medycynie roślin leczniczych i trujących. Materiał: 1. preparaty trwałe 2. okazy zielnikowe Literatura 1. Deryło A., Buczek A., Horak B., Narloch L., Pokora Z., Szylman P. Biologiczne aspekty zatruć grzybami, roślinami wyższymi i jadami zwierzęcymi. Wyd. ŚlAM, Katowice 1991. 2. Prokopowicz D. Rośliny trujące, zwierzęta jadowite. Wydawnictwo „Ekonomia i Środowisko”, Białystok 1999. Ćwiczenie 5. Temat: Grzyby jadalne i trujące. Materiał: preparaty trwałe Literatura: 1. Deryło A., Buczek A., Horak B., Narloch L., Pokora Z., Szylman P. Biologiczne aspekty zatruć grzybami, roślinami wyższymi i jadami zwierzęcymi. Wyd. ŚlAM, Katowice 1991. Ćwiczenie 6. Temat: Populacja ludzka jako jednostka ekologiczna Metodyka: analiza rozkładu wiekowego wśród ludności Zagadnienia: 1. Cechy i właściwości populacji ludzkiej: - rozrodczość - śmiertelność - rozkład wiekowy - modele wzrostu - zagęszczenie - rozprzestrzenienie się 2. Czynniki biotyczne i abiotyczne wpływające na ustroje żywe. 3. Tolerancja ekologiczna. 4. Wpływ zanieczyszczeń aerosfery, hydrosfery i litosfery na zdrowie człowieka. UWAGA! Należy przynieść kalkulator Literatura: 1. Krebs Ch. J. Ekologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. 2. Kurnatowska A. Ekologia. Jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Łódź 1997. 3. Kurnatowska A., Kurnatowski P. Ekologia medyczna - wybrane zagadnienia. PROMED, Łódź 2003. 4. Mackenzie E., Ball A.S., Virdee S.R. Ekologia krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. 5. Najnowsze publikacje dotyczące tematu Ćwiczenie 7. Temat: Podstawy parazytologii. Kolokwium ćwicz. 1 - 6 1. Podstawowe pojęcia parazytologiczne. 2. Typy interakcji biocenotycznych. 3. Klasyfikacja pasożytów. 4. Chorobotwórczość pasożytów. Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 8. Temat: Pierwotniaki chorobotwórcze przewodu pokarmowego. Budowa, cykle rozwojowe, parazytozy: 1. Giardia lamblia 2. Entamoeba histolytica 3. Entamoeba gingivalis 4. Trichomonas tenax Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 9. Temat: Pierwotniaki chorobotwórcze płynów ustrojowych, tkanek i narządów. Budowa, cykle rozwojowe, parazytozy: 1. Trichomonas vaginalis 2. Naegleria fowleri 3. Toxoplasma gondii 4. Plasmodium vivax Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 10. Temat: Przywry i tasiemce – pasożyty układu pokarmowego. Budowa, cykle rozwojowe, parazytozy: 1. Fasciola hepatica 2. Taenia saginata 3. Taenia solium 4. Echinococcus granulosus Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 11. Temat: Zakażenia nicieniami. Budowa, cykle rozwojowe, parazytozy: 1. Ascaris lumbricoides hominis 2. Enterobius vermicularis 3. Trichinella spiralis Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 12. Temat: Ektopasożyty człowieka, wektory drobnoustrojów chorobotwórczych oraz roztocza alergogenne. Budowa, rozwój i przenosicielstwo drobnoustrojów: 1. Ixodes ricinus 2. Sarcoptes scabiei 3. Pediculus humanus 4. Pulex irritans Materiał: preparaty trwałe Literatura 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Ćwiczenie 13. Temat: Bioterroryzm. Materiał: preparaty trwałe Literatura Obowiązuje najnowsza literatura dotycząca tematu. Ćwiczenie 14. Temat: Higiena żywienia. Dziedziczenie monogenowe i poligenowe u człowieka. Prawo Queteleta. Kolokwium ćwicz. 7-13 Zagadnienia: 1. Analiza statystyczna wzrostu populacji studentów jako przykład cech ilościowych: wartość średnia, wartość modalna i wartość medialna. 2. Wyznaczanie krzywej rozkładu normalnego wzrostu dla populacji studentów. 3. Obliczanie Indeksu Masy Ciała - BMI (Body Mass Index; Wskaźnik II Queteleta). 4. Dziedziczenie monogenowe i poligenowe wybranych cech człowieka. Literatura: 1. Skommer J. Promocja zdrowia. W: Marcinkowski J. [red.]. Podstawy higieny. Wrocław 1997. 2. Villee C.A. i współautorzy. Biologia. MULTICO, Warszawa 1996. (i inne nowsze wydania). 3. Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. Krótkie wykłady. Genetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. 4. Najnowsza literatura dotycząca tematu. Ćwiczenie 15. Temat: Zaliczenie ćwiczeń.