moja mała ojczyzna

MOJA MAŁA OJCZYZNA
Program edukacji regionalnej Ziemi radomskiej
przeznaczony dla dzieci 5 – 6 letnich
Autorki:
mgr Beata Grządziela
mgr Jadwiga Głogowska
mgr Sławomira Wójtowicz
RADOM 2005
SPIS TREŚCI:
Wstęp
I Cele programu
II Formy realizacji programu
III Procedura osiągania celów
IV Ewaluacja
V Bibliografia
Wstęp
W procesie wychowania, którego ostatecznym celem jest
ukształtowanie człowieka jako osoby żyjącej w społeczeństwie, nie może
zabraknąć świata wartości. Ich nośnikiem jest dziedzictwo kulturowe,
swoiste dla każdego regionu. Jednym z głównych celów edukacji
regionalnej jest budzenie więzi dziecka z ojczyzną. Chcąc wychować
patriotę, a potem Europejczyka na miarę XX wieku, musimy zacząć od
uświadamiania dzieciom, ze najważniejszy
w życiu każdego człowieka
jest rodzinny dom, podwórko, potem przedszkole
i miasto, czyli moja
mała ojczyzna. Należy spowodować, żeby młody człowiek poczuł więź z
najbliższym otoczeniem, cieszył się z osiągnięć środowiska, w którym żyje,
oraz czuł odpowiedzialność za wygląd, a później rozwój swojego regionu.
Wychowanie młodego człowieka dla przyszłości, które oparte jest na
wartościach kulturowych wynikających z tradycji, należy rozpocząć już
w przedszkolu, kiedy u dzieci kształtują się podstawowe zręby osobowości.
Idąc naprzeciw takim potrzebom wychowania patrioty lokalnego
opracowany został Program edukacji regionalnej Ziemi radomskiej „Moja
mała Ojczyzna” z przeznaczeniem dla dzieci 5–6 letnich.
I CELE PROGRAMU
Cel ogólny:
Wyrabianie u dzieci więzi z najbliższym środowiskiem – „ich małą
Ojczyzną”, poprzez poznawanie bogactw miejsc, w których żyją oraz
pielęgnowanie zwyczajów i tradycji.
Cele szczegółowe:
 Poznawanie struktury własnej rodziny i swojego w niej miejsca
 Poznawanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego
regionu
 Zapoznanie z tradycjami i obrzędami ludowymi
 Rozwój podstaw patriotycznych związanych z kulturą regionu
 Wyrażanie szacunku do języka i symboli narodowych
 Uświadomienie dzieciom miejsca Polski w Europie
II FORMY REALIZACJI PROGRAMU
 Zajęcia interdyscyplinarne w przedszkolu z wykorzystaniem
ilustracji, utworów muzycznych, eksponatów, filmów, utworów
literackich, map, atlasów, itp.
 Wycieczki
 Lekcje muzealne
 Spotkania z twórcami lokalnymi
 Uroczystości przedszkolne
III PROCEDURA OSIAGANIA CELÓW
Blok tematyczny
I. Moja rodzina
Zakres treści
1. Struktura rodziny,
więzy pokrewieństwa
Forma realizacji
Cele szczegółowe
 Rozmowa z dziećmi
na temat swojej
rodziny
 Wykonanie albumu
rodzinnego
 Wykonanie drzewa
genealogicznego
 Zabawy tematyczne
 Scenki dramowe
 Dom jako miejsce
zamieszkania
Dziecko:
 Zna strukturę
rodziny i swoje w niej
miejsce
 Wie jaką prace
wykonują rodzice i
potrafi o niej
opowiedzieć
 Umie nazwać
imieniem i
nazwiskiem członków
najbliższej rodziny
 Zna adres
zamieszkania
2. Uroczystości rodzinne
 Zorganizowanie
spotkania wigilijnego
z rodzicami - wspólne
śpiewanie kolęd,
dzielenie się
opłatkiem;
przygotowanie
tradycyjnych potraw
Dziecko:
 Zna zwyczaje
świąteczne
 Wykonuje kwiaty i
ozdoby
 Współpracuje przy
organizacji
Termin
realizacji
IX – X
XII
3. Dzień Babci i Dziadka
4. Wielkanoc
5. Mama, Tata
i Ja
uroczystości
 Redaguje życzenia
świąteczne
 Wykonanie przez
dzieci upominków
 Uroczysta akademia z
okazji święta Babci
i Dziadka
 Spotkanie z
Dziecko:
„ Dziadkiem
 Recytuje wiersze
Tadkiem” – opowieści
okolicznościowe,
jak żyło się w
śpiewa, przedstawia
dawnych czasach,
inscenizacje
zabawy z dzieciństwa
babci i dziadka
 Wykonuje laurkę
 Układa życzenia
 Zna zabawy z
 Tradycje rodzinne:
dawnych lat i
poświęcenie palm,
aktywnie w nich
koszyczka
uczestniczy
wielkanocnego,
 Zna dawne środki
śniadanie
lokomocji, sposoby
wielkanocne,
ogrzewania i
spotkania rodzinne,
oświetlania
Śmigus-Dyngus
mieszkania
Dziecko:
 Spotkanie z bliskimi z
 Zna zwyczaje świąt
okazji ich święta
wielkanocnych
 Wykonanie drobnych
I
IV
V-VI
1. Poznajemy budynek
przedszkolny i jego
otoczenie
II. Moja grupa,
moje przedszkole
2. Kodeks przedszkolaka
3. Urodziny grupy
upominków: laurek z
życzeniami
 Przedstawienia
teatralne
Dziecko:
 Zwiedzanie
 Recytuje wiersze
przedszkola i ogrodu
okolicznościowe,
przedszkolnego
śpiewa piosenki
 Rozmowy z
 Wykonuje laurkę
pracownikami
placówki:
 Redaguje życzenia
-p. dyrektor
- nauczycielkami
-p. kucharką
Dziecko:
-p. woźną
 Zna budynek
 Wykonanie portretów
przedszkolny i jego
osób pracujących w
otoczenie
przedszkolu
 Zna osoby pracujące
w przedszkolu
 Docenia pracę
 Ustalenie zasad
personelu
zachowania się w
przedszkolnego
grupie
 Nadanie grupie
imienia
 Zabawy integracyjne
IX- X
IX
IX
4. Uroczystości w naszym
przedszkolu: obrzędy,
zwyczaje i tradycje:
mające na celu
poznanie dzieci i pań
 Wspólne
zaprojektowanie
ściany z imionami
Dziecko:
 Zna imiona dzieci
uczęszczających z nim
do grupy, zna imiona
pań
 Rozpoznaje swoje
imię
 Wróżby
andrzejkowe
 Święta Bożego
Narodzenia
Dziecko:
 Zna i przestrzega
zasady zawarte w
kodeksie
 Lekcja muzealna
w Muzeum Wsi
Radomskiej pt. „Wigilia
św. Katarzyny i św.
Andrzeja ” – pogadanka
o zwyczajach katarzynek
i andrzejek; wróżby,
zabawa
 Przygotowanie
tradycyjnych potraw
 Przedstawienie
„Jasełkowe” grup
starszych dla
rodziców oraz w
Kościele parafialnym
XI
XII
Dziecko:
 Zna wróżby
andrzejkowe i
zwyczaje
 Karnawał
 Dzień
zakochanych
 Pierwszy „Dzień
Wiosny”
 Wielkanoc
 Udział dzieci w
konkursach
plastycznych na
najładniejszą kartę
bożonarodzeniową i
ozdobę choinkową
 Zorganizowanie balu
noworocznego
 Przygotowanie przez
rodziców strojów dla
dzieci
 Wykonanie kartek
walentynkowych
 Występy
walentynkowe w
zaprzyjaźnionych
placówkach
przedszkolnych
 Wykonanie
Marzanny, topienie
kukły
 Inscenizowanie
piosenek o tematyce
wiosennej
 Prace plastyczne „
Katarynkowe
Dziecko:
 Wie, jakie potrawy
SA spożywane
podczas kolacji
Wigilijnej
 Zna ważniejsze
kolędy
 Potrafi wykonać
ozdoby choinkowe
oraz karty świąteczne
I
II
III
Dziecko:
 Aktywny udział w
imprezach
przedszkolnych
jak powitaliśmy
wiosnę
 Dzień Dziecka


1. Historia mojej
miejscowości


III Miasto bliskie
mojemu sercu



Dziecko:
 Zna pochodzenie
Udział dzieci w
zwyczaju
konkursach
walentynkowego
plastycznych (pisanki,
 Recytuje wiersze,
kraszanki, karty
śpiewa, tańczy,
świąteczne)
inscenizuje
Lekcja muzealna
dotycząca obrzędów
Dziecko:
wielkanocnych
 Zna zwyczaje i
tradycje związane z
powitaniem wiosny
 Zna niektóre
Wycieczka
przysłowia i piosenki
krajoznawcza
ludowe związane z
( miejscowość na
porami roku i
terenie województwa,
rozumie ich
każdego roku inna)
symbolikę
Zabawy, konkursy
przy muzyce
Dziecko:
 Zna zwyczaje świąteczne
Zapoznanie z herbem  Wykonuje karty i ozdoby
Radomia
wielkanocne
Legenda o Radomirze  Zna niektóre techniki
Legendy Ziemi
wykonywania pisanek i
radomskiej
kraszanek
III – IV
VI
IX – X
2. Przyroda naszego
regionu
 Wycieczka do Galerii
Dziedzictwa
Kulturowego
 Zabytki Radomia
-Rynek Starego Miasta
(Ratusz, Dom Gąski i
Esterki)
-Kościół o. Bernardynów
XV w.
-gmach Komisji
wojewódzkiej XIX w.
-Pozostałości grodziska
zwanego „Piotrówką” IX
– XII w.
 Wycieczka ulicami
miasta ( poznanie
miejsc użyteczności
publicznej )
-komenda straży
pożarnej
-komenda policji
-przychodnia
-apteka
-stacja kolejowa
-poczta
-biblioteka-rozmowa o
książkach które mówią o
naszym regionie i
oglądanie ich.
Dziecko:
 Wie co oznaczają
narysowane na herbie
elementy
 Zna historie swojego
miasta
 Potrafi określić
położenie
miejscowości na
mapie
 Zna najważniejsze
miejsca i zabytki
miasta
 Nazywa i rozpoznaje
najważniejsze ulice i
obiekty
IX
3. Twórczość ludowa
regionu radomskiego
 Święto Ziemi
-sprzątanie Świata
-Dzień Ziemi ( inscenizacje,
konkurs plastyczny)
 Pomniki przyrody
(wycieczka, film,
praca z mapą)
- Kozieniecki Park
Krajobrazowy;
zwiedzanie Izby
Dydaktyczno-Muzealnej
Puszczy kozienickiej
-„Dąb Wolności”(80lat)
przy ulicy
Malczewskiego
-Dąb w Lesie
Kapturskim (220lat)
 Rzeki regionu
radomskiego(
Mleczna, Radomka,
Pilica)
 Plakat na temat
„Pomnik Przyrody”
 Wycieczka do
Cały rok
Dziecko:
 Sprząta wyznaczony
teren
 Twórczo
wykorzystuje różne
formy wypowiedzi
1. Jesteśmy Polakami
IV. Polska – nasz
kraj ojczysty
2. Warszawa – stolica
Polski
Muzeum Wsi
Radomskiej
 Spotkanie z twórcami
ludowymi
-uczestnictwo w
„spotkaniach
regionalnych”
organizowanych przez
MOK „Amfiteatr”
-ceramika ludowa w Iłży
 Potrawy regionalne
-tradycyjne kiszenie
kapusty
 Wykonanie i wystawa
prac plastycznych w
oparciu o twórczość
ludową
 Sławni twórcy
naszego regionu
(J. Malczewski,
J. Kochanowski)
 Określanie konturów
– granic Polski (praca
z mapą)
 Flaga,
godło
–
wyjaśnienie
pojęć,
omówienie wyglądu,





literackiej i
plastycznej
Rozumie potrzebę
szanowania planety i
jej bogactw
Wskazuje pomniki
przyrody i miejsca
chronione
Rozumie konieczność
ochrony przyrody
Korzysta z różnych
źródeł informacji
Wykonuje plakat
Dziecko:
 Dostrzega i podziwia
twórczość ludowych
artystów
 Zna dawne sprzęty
gospodarstwa
domowego np.
szatkownica, ubijak
3. Święta narodowe i
sławni Polacy
4. Czy Polska leży w
Europie
oraz sytuacji i miejsc
w jakich można je
zobaczyć
 Wysłuchanie Hymnu
Narodowego,
omówienie
zachowania podczas
słuchania i śpiewania
hymnu
 Poznanie legendy o
„Lechu – powstaniu
Państwa polskiego”
 Syrenka – herb
Warszawy
 Charakterystyczne
zabytki warszawy
 11 Listopada
 3 Maja
 Jan Matejko
 Czerpie inspiracje do
własnej twórczości
Dziecko:
 Pokazać na mapie
Europy granice Polski
 Zna i szanuje symbole
narodowe
 F. Chopin
 M. Kopernik
 Jan Paweł II
 Nasi sąsiedzi – praca
z mapa Europy
 Udział dzieci w
prezentacjach
europejskich
 Potrafi opowiedzieć
legendę o „Lechu”
Dziecko:
 Wie, że Warszawa
jest stolicą Polski
 Zna najważniejsze
miejsca i zabytki
Warszawy
Dziecko:
 Prezentuje właściwą
postawę wobec świąt
narodowych
 Docenia zasługi
wielkich Polaków dla
rozwoju nauki i
kultury światowej
Dziecko:
 Wyróżnia Polskę
V
spośród państw na
mapie europy
 Zna kilka nazw
państw europejskich
IV EWALUACJA:
Quiz „ My Radomianie – my Polacy”
Zakończenie
Napisany przez nas Program edukacji regionalnej „Moja mała
Ojczyzna” ma za zadanie przybliżyć dzieciom wiedzę o otaczającej je
rzeczywistości społeczno – kulturowej. Edukacja regionalna rozpoczyna się
od rzeczy i zjawisk dostępnych i bliskich dzieciom, to znaczy – od
umacniania więzi z rodziną, przedszkolem, miejscem zamieszkania i
regionem, do dostrzegania i rozumienia tego, co ważne dla całego kraju.
Mamy nadzieję, że
przez stosowanie różnorodnych form
przyswajania
i przekazywania treści związanych z tradycją mających
na celu budzenie poczucia więzi narodowej, osiągniemy optymalne efekty, a
nasz program spełni oczekiwania rodziców i nauczycieli pracujących z
dziećmi.