Temat: Wojna staje się wojną europejską

Temat: Wojna staje się wojną europejską
1 Początek wojny
A wypowiedzenie wojny przez Francję i Wielką Brytanię 3 IX 1939 r.
• początek tzw. „dziwnej wojny" (Sitzkrieg - „wojna siedząca") na linii
Maginota na granicy francusko-niemieckiej
B premierzy Francji Edouard Daladier i Wielkiej Brytanii Arthur Neville
Chamberlain uzgodnili 12 IX 1939 r. w Abbeville wstrzymanie działań przeciw
Niemcom
C w X 1939 r. Hitler zaproponował rządom Francji i Wielkiej Brytanii podjęcie
wspólnych rozmów
• państwa Europy Zachodniej odrzuciły propozycję, rozpoczynając
intensywne zbrojenia
2 Atak Niemiec na Danię i Norwegię - 9 IV 1940 r.
A Dania została opanowana w ciągu jednego dnia, formalnie władzę sprawował król i rząd duński
• w 1943 r. Hitler wprowadził porządek okupacyjny
B Norwegia - Niemcy chcieli opanować porty norweskie, aby zacieśnić pierścień
wokół Anglii i kontrolować handel rudą szwedzką z kopalni w Gallivare
• pokonanie armii norweskiej, Niemcom sprzyjało profaszystowskie
ugrupowanie Vidkuna Quislinga (tzw. piąta kolumna)
• IV-VI 1940 r. - walki o Narwik, z udziałem brytyjskiego korpusu
ekspedycyjnego, do którego należała Samodzielna Brygada Strzelców
Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza
• walki na wodach norweskich - niszczyciel „Grom" i transportowiec „Chrobry"
• po agresji Niemiec na Francję wojska brytyjsko-polskie wycofały się
z Norwegii, a władzę objął rząd Quislinga
3 Wojna „błyskawiczna" - atak Niemiec na Belgię, Holandię, Luksemburg
i Francję - 10 V 1940 r.
A 10-15 V - pokonanie wojsk francusko-belgijskich nad Mozą
• wkroczenie wojsk niemieckich w granice Francji
• niechęć społeczeństwa francuskiego do walki, pomimo że na początku
wojny Francja posiadała około 5 min żołnierzy pod bronią
• zmiany głównodowodzących - gen. Maurice'a Gamelina zastąpił gen.
Maxim Weygand, a premierem został marszałek Philippe Petain
B sprzymierzeńcy nie wykorzystali zdecydowanej przewagi liczebnej
(152 dywizje, Niemcy - 117 dywizji)
• 28 V - kapitulacja Belgii
C 26 V - 1 VI - ewakuacja wojsk brytyjskich przez port w Dunkierce do Anglii
D 14 VI - wkroczenie Niemców do Paryża
E 22 VI 1940 r. -rozejm
F na północy Francji z Paryżem i wzdłuż wybrzeża Atlantyku utworzono
strefę okupowaną, w centralnej i południowej Francji utworzono państewko satelickie ze
stolicą w Vichy - zależne od Rzeszy, z rządem marszałka Petaina
G Alzacja i Lotaryngia zostały wcielone do Rzeszy
4 10 VI 1940 r. - przystąpienie Włoch do wojny i zaatakowanie południowej
Francji
5 Bitwa o Anglię
A 8 VIII-X 1940 r. Niemcy przeprowadzili operację „Lew Morski" – porażka Niemców
• zmasowane naloty sił powietrznych na Anglię
• w bitwie brało udział około 3 tyś. samolotów niemieckich
• działaniami kierował Hermann Góring, dowódca Luftwaffe
B znaczący udział Polaków
• utworzono dywizjony myśliwskie 302, 303 i dywizjony bombowe 300, 301
• Polacy zestrzelili 203 samoloty, a stracili 33 pilotów
• polscy matematycy złamali niemiecki system kodowania „Enigma", co
wykorzystali w czasie wojny alianci
C straty: Wielka Brytania straciła 915 samolotów, a Niemcy – 1773, ogromne straty wśród ludności cywilnej
D X 1940 r. Hitler wycofał się z planów inwazji, ale rozpoczął blokadę morską,
aby odciąć Anglię od jej kolonii
6 Początek bitwa o Atlantyk
A ataki niemieckich okrętów na konwoje alianckie płynące ze Stanów
Zjednoczonych do Wielkiej Brytanii i ZSRR
B 3 IX 1939 r - zatopienie brytyjskiego statku pasażerskiego „Athenia"
z l 400 pasażerami na pokładzie
C 27 V 1941 r. - zatopienie przez Anglię z udziałem polskiego niszczyciela
„Piorun" nowego pancernika niemieckiego „Bismarck"
D niemiecka taktyka „wilczych stad", takowanie konwojów przez eskadry okrętów
podwodnych
7 Pakt trzech - 27 IX 1940 r. - układ Niemiec, Włoch i Japonii
A dokonano podziału stref wpływów: w Europie dla Niemiec, w Afryce i na
Bałkanach dla Włoch, na Dalekim Wschodzie dla Japonii
B w XI 1940 r. do układu przystąpiły Węgry, Słowacja i Rumuni a, a w 1941 r. -Bułgaria i
Jugoslawia, pod wpływem polityki Hitlera w VI 1940 r. Rumunia oddała ZSRR
Besarabię, a w drugim arbitrażu wiedeńskim w VIII 1940 r. oddała część
Siedmiogrodu Węgrom, część Dobrudży - Bułgarii
8 Wojna na Bałkanach
A 28 X 1940 r. - atak wojsk włoskich na Grecję - bez sukcesów
B w 1941 r. regent Jugosławii, książę Paweł przystąpił do paktu trzech, ale został
obalony, a nowe władze z królem Piotrem II podpisały w IV 1941 r. układ
o przyjaźni z ZSRR
C 6 IV 1941 r. atak wojsk niemieckich na Jugosławię
• wykorzystano separatyzm narodowościowy i powołano satelickie państwo
chorwackie
• część terytorium Jugosławii zajęły Bułgaria i Węgry
• resztę kraju podzielono na strefy okupacyjne Niemiec i Włoch
D w IV 1941 r. po udzieleniu przez Niemców pomocy wojskom włoskim wspólnie zajęto Grecję
• część terytorium zajęła Bułgaria, z reszty ziem utworzono strefy
okupacyjne Niemiec i Włoch
• -wojska brytyjskie zostały ewakuowane na Kretę, którą Niemcy zajęli
w V 1941 r.
9 Zdobycze terytorialne ZSRR na przełomie 1939/40
A 28 IX 1939 r. - układ z Niemcami o podziale stref wpływów na ziemiach
polskich, do ZSRR przyłączono tereny na wschód od linii Pisa-Narew-Bug-San,
a Niemcy zrezygnowały z wpływów na Litwie
B wcielenie republik bałtyckich: IX/X 1939 r. Stalin zmusił Litwę, Łotwę i Estonię do układów, na
mocy których ZSRR miał prawo tworzenia na ich terytorium baz wojskowych
i stacjonowania Armii Czerwonej, w VI 1940 r. na terenie republik bałtyckich zorganizowano
wybory parlamentów, powszechnie fałszowano wyniki, terror NKWD wobec przeciwników
wybrane parlamenty „poprosiły" o przyłączenie do ZSRR i w sierpniu stały się republikami
radzieckimi
C wojna radziecko-fińska
• 5 X 1939 r. ZSRR wystosował ultimatum wobec Finlandii z żądaniem
oddania Przesmyku Karelskiego (na pomoc od Leningradu) i Półwyspu
Hanko, odrzucenie radzieckich żądań
• 30 XI1939 r. atak wojsk radzieckich na Finlandię
• powołanie fikcyjnego rządu Otto Kuusinena, który oddał sporne tereny
ZSRR
•
•
•
zacięta obrona Finów pod dowództwem Carla Gustawa Mannerheima
12 III 1940 r. pokój moskiewski
na jego mocy Finlandia zachowała niepodległość, ale musiała oddać
ZSRR 10% swojego terytorium i miasto Wyborg
• za agresję na Finlandię ZSRR został wykluczony z Ligi Narodów
• wojna z Finlandią ukazała braki i słabość Armii Czerwonej
D w VI 1940 r. Rumunia oddała Besarabię