Wyjaśnienie motywów paktu z Hitlerem

Język rosyjski
Wyjaśnienie motywów paktu z Hitlerem
Z udziałem historyków z Polski, Rosji, Niemiec, Francji, Czech, Litwy, Łotwy i Estonii w Moskwie odbyła się
konferencja "Tragedia Europy: od kryzysu 1939 roku do ataku nazistowskich Niemiec na Związek Radziecki".
Konferencja - jak poinformował jej gospodarz, dyrektor Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk
(RAN) prof. Aleksandr Czubarian - jest jednym z elementów przygotowań do obchodów 70. rocznicy wybuchu II
wojny światowej i 65. rocznicy zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami.
Czubarian podkreślił, że moskiewskie forum stanowi kontynuację konferencji "Geneza II wojny światowej.
Historiografia, nowe badania - nowe spojrzenia", którą w maju na Zamku Królewskim w Warszawie zorganizowała
Polska Akademia Nauk (PAN) i w której - jak zaznaczył - wziął udział prezydent RP Lech Kaczyński.
Dyskusja dotyczy m.in. strategii głównych uczestników II wojny światowej. Strategię Józefa Stalina przedstawił
Czubarian, a Adolfa Hitlera - prof. Hermann Graml z Uniwersytetu w Augsburgu.
Ten drugi zauważył m.in., że w Berlinie sądzono, iż Polska zrezygnuje z samodzielnej gry przeciwko Niemcom i
ZSRR, jednak, ku zaskoczeniu Hitlera, Warszawa nie przeszła na jego stronę. Hitler zaczął więc wywierać presję na
Polskę, a gdy zrozumiał, że jej sobie nie podporządkuje, postanowił ją pokonać jako przeszkodę w jego marszu na
zachód.
Natomiast Czubarian wyraził pogląd, że w drugiej połowie lat 30. Rosja nie planowała wojny. Miała natomiast
poczucie oblężonej twierdzy, bała się, że zostanie wciągnięta do wojny. Po konferencji monachijskiej w 1938 roku według rosyjskiego historyka - Moskwa zaczęła się obawiać, iż rozpoczęła się nowa rozgrywka geopolityczna, w
której może zabraknąć miejsca dla ZSRR. Z tego powodu Stalin podjął rozmowy z Niemcami.
Komentując w rozmowie z wystąpienia Gramla i Czubariana, dyrektor Stacji Naukowej PAN w Moskwie prof.
Mariusz Wołos nie zgodził się z tezą, że po konferencji monachijskiej istniało niebezpieczeństwo izolowania ZSRR na
arenie międzynarodowej.
- Jeśli Hitler chciał zrealizować swoje ekspansjonistyczne cele na wschodzie, to musiał zapukać do drzwi Moskwy, a
jeśli Zachód chciał ocalić pokój u siebie, to też musiał to zrobić przez Moskwę. Wszystkie dyplomatyczne drogi zarówno mocarstw zachodnich, jak i III Rzeszy - wiodły do Moskwy. Więc jaka izolacja? - tłumaczył Wołos.
- Takie dyskusje z rosyjskimi historykami toczymy i nadal będziemy toczyć - dodał szef stacji PAN. Przyznał, że
"moskiewska konferencja dowodzi jednak, że zawodowi historycy mogą ze sobą rozmawiać nawet o najtrudniejszych
sprawach". - Najistotniejsze jest, by nikt nie próbował tej historii przekłamywać czy fałszować - podkreślił.
- Różnice będą. Oni kładą akcent na coś zupełnie innego niż my. Dla nich Monachium jest czymś wyjątkowym,
otwarciem nowej jakości na arenie europejskiej. Natomiast z punktu widzenia historiografii zachodniej Monachium
jest kolejnym krokiem pewnego procesu, który zaczął się dużo wcześniej - zaznaczył polski historyk.
- Rosja ma swoją wizję tamtych wydarzeń, Niemcy - swoją. Polska też ma swoją wizję. W wielu kwestiach możemy
osiągnąć taki czy inny kompromis, w innych to się nie uda, gdyż w inny sposób rozstawiamy akcenty. Na tym polega
różne spojrzenie na historię - zaznaczył prof. Wołos.
- Dla nas najważniejsza jest obrona prawdy historycznej. To nie Polska jest odpowiedzialna za rozpętanie II wojny
światowej. Polska była jej ofiarą. To nie Polska napadła na Niemcy i ZSRR. Było odwrotnie - podkreślił.
Z Polski w moskiewskim forum uczestniczył też profesor Marek Kornat z Instytutu Historii PAN. Mówił on o
sytuacji międzynarodowej i możliwościach polskiej dyplomacji w okresie między styczniem a sierpniem 1939 roku.
strona 1 / 2
Język rosyjski
Wyjaśnienie motywów paktu z Hitlerem
Konferencję zorganizowano w ramach dorocznego posiedzenia rosyjsko-niemieckiej komisji historyków, powołanej w
1997 roku z inicjatywy ówczesnego prezydenta Rosji Borysa Jelcyna i kanclerza Niemiec Helmuta Kohla, zajmującej
się historią stosunków między obu krajami. Obecnie patronat nad pracami komisji sprawują prezydent Rosji Dmitrij
Miedwiediew i kanclerz Niemiec Angela Merkel.
PAP
strona 2 / 2