Ultymatywne żądania Hitlera wobec Polski 24

Ultymatywne żądania Hitlera wobec Polski
24 października 1938 r. hitlerowskie Niemcy wystąpiły z żądaniami w stosunku do Polski. III Rzesza
domagała się między innymi zgody na anektowanie Wolnego Miasta Gdańska do Niemiec i oddania
„korytarza przez korytarz”, tj. pasa przecinającego Pomorze Gdańskie z zachodu na wschód w celu
zbudowania na jego terenie niemieckiej eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej rzekomo dla
ułatwienia komunikacji z Prusami Wschodnimi. Faktycznie żądania te zmierzały do odcięcia Polski od
Bałtyku i do całkowitego jej uzależnienia gospodarczego i politycznego od III Rzeszy. Wystąpienie to
utrzymywał Beck w tajemnicy w nadziei, że uda mu się skłonić Hitlera do zrezygnowania z
antypolskich zamierzeń. W grudniu 1938 r. Niemcy ponowiły żądania, domagając się wyraźniej niż
kiedykolwiek włączenia się Polski do wyprawy na ZSRR (w ramach tzw. paktu
antykominternowskiego zawartego w 1936 r. między Niemcami a Japonią, do którego następnie
przystąpiły Włochy). Z końcem stycznia 1939 r. hitlerowski minister spraw zagranicznych Joachim
von Ribbentrop przybył do Warszawy, aby namówić Polskę do przyjęcia żądań Hitlera i wyrażenia
zgody na rolę satelity Niemiec. Dotychczasowy plan Hitlera przewidywał w pierwszej kolejności
pobicie Francji i opanowanie zachodu, a dopiero potem zniszczenie Związku Radzieckiego, z pomocą
uzależnionej od siebie Polski. Ribbentrop nie żądał udziału strony polskiej w ataku na Francję i
Wielką Brytanię. W tej fazie wojny Polska miała pozostać neutralna, zabezpieczając III Rzeszę od
wschodu, aby dopiero po zajęciu przez Niemców Paryża i Londynu uderzyć wspólnie z nimi na
ZSRR. Stanowcze odrzucenie żądań niemieckich przez Warszawę skłoniło Hitlera do gruntownej
zmiany powyższego planu. Postanowił naprzód skończyć z Polską, a dopiero potem uderzyć na
państwa zachodnie.
Groźba objęcia przez Niemcy całkowitej hegemonii w Europie wzmogła w angielskich i francuskich
kołach rządowych wpływy tych czynników politycznych, które lękały się nadmiernego wzrostu potęgi
III Rzeszy. Obawiano się, że Polska – w razie braku poparcia przez mocarstwa zachodnie – może w
końcu skapitulować przed żądaniami niemieckimi, co skierowałoby agresję hitlerowską w ich
kierunku. 31 marca rząd angielski zagwarantował zatem nienaruszalność terytorium Polski (6 kwietnia
w czasie wizyty Becka w Londynie zawarto układ gwarancyjny brytyjsko-polski). W ślad za Wielką
Brytanią poszedł rząd francuski, potwierdzając zarazem ważność sojuszu łączącego go z Polską.
Zwolennicy polityki monachijskiej nie dali wszakże mimo to za wygraną, rozwijając – zwłaszcza we
Francji – szeroką kampanię pod hasłami: „Nie chcemy umierać za Gdańsk”. Mieli oni sporo
zwolenników w kołach rządzących i w wielu partiach politycznych, rozwijając pod pozorem troski o
pokój demagogiczną kampanię na rzecz nowych ustępstw dla Hitlera. Beck widział ze swej strony w
gwarancjach angielskich przede wszystkim czynnik mający wpłynąć otrzeźwiająco na Niemcy i
umożliwić kontynuowanie polskiej polityki zagranicznej według dotychczasowych wzorów.
Tymczasem Hitler był zdecydowany doprowadzić rozgrywkę z Polską do końca, a brytyjskie
gwarancje posłużyły mu za pretekst* do rozpętania gwałtownej kampanii antypolskiej, pełnej
oszczerstw i pogróżek. 3 kwietnia zostały doręczone dowódcom poszczególnych rodzajów sił
zbrojnych wytyczne do wykonania planu ,,Fall Weiss”, przewidującego napad na Polskę bez
wypowiadania wojny i złamanie polskiego oporu przed ewentualnym rozpoczęciem działań
wojennych innych państw. 28 kwietnia wypowiedział polsko-niemiecką deklarację o nieagresji.
POLITYKA AGRESYWNA III RZESZY
Hitler od początku z powodzeniem stosował metodę Stresemanna zapewniania świata o swoich
wyłącznie pokojowych cela. Aby uspokoić opinię międzynarodową wygłosił 17 maja 1933
uspokajające przemówienie, zapewniając o swoich pokojowych intencjach.
Pierwszym wymiernym sukcesem międzynarodowym III Rzeszy, było przyłączenie Zagłębia Saary.
Obszar ten został Niemcom odebrany traktatem wersalskim i oddany pod zarząd Ligi Narodów, a z
jego produkcji miał korzystać Francja. Po upływie 15 lat miał odbyć się na tym terenie plebiscyt.
Jeszcze przed 1933 wielkie wpływy wśród ludności Zagłębia Saary zdobyła NSDAP, która w okresie
przed plebiscytowym prowadziła zmasowaną agitację, wspieraną atakami zastraszania i terroru. W
wyniku plebiscytu przeprowadzonego dnia 13 stycznia 1935 za zjednoczeniem Zagłębia Saary z
Niemcami opowiedziało się 90,3% ludności. ZS włączono do Niemiec dnia 1 marca 1935.
Hitler zmierzał uwolnić się od postanowień rozbrojeniowych traktatu wersalskiego. Dnia 9 marca
1935 Goering poinformował oficjalnie, że Niemcy posiadają lotnictwo. 16 marca 1936 ogłoszono
natomiast postanowienie rządu III Rzeszy o utworzeniu sił zbrojnych, które miały liczyć ponad
500tys. Ludzi, a więc więcej ni we Francji.
Kiedy świat był zajęty agresją włoską w Abisynii, Hitler uznał że nadchodzi odpowiedni moment do
realizacji następnego celu- remilitaryzacji Nadrenii. Bezpośrednim pretekstem, który miał
usprawiedliwiać decyzję podjętą w sprawie Nadrenii, stała się ratyfikacja przez parlament francuski
dnia 27 lutego 1936 układu z ZSRR podpisanego w maju 1935. Hitler uznał to za złamanie przez
Francję paktu reńskiego
PO zrealizowaniu tych celów związanych z rewizją postanowień traktatu wersalskiego Hitler
przystąpił do nawiązania stosunków z Włochami. Duże znaczenie dla zawiązania sojuszu politycznowojskowego między nimi miała koordynacja poczynań włosko- niemieckich po wybuchu wojny
domowej w Hiszpanii Mussolini docenił też solidarność Hitlera w sprawie etiopskiej. Dnia 23
października 1936 Włochy i Niemcy podpisały w Berlinie kilka porozumień, dotyczyły one
współdziałania w Hiszpanii, stosunku do ZSRR, rozszerzenia współpracy gospodarczej. Dnia 1
listopada 1936 Mussolini ogłosił w Mediolanie powstanie Osi Berlin-Rzym.
Następnie Hitler zmierzał do zawarcia sojuszu z Japonią. Był coraz bardziej rozczarowany postawą
Anglii, a taki sojusz z Japonią zagroziłby imperialnym interesom brytyjskim. Planując starcie z
komunizmem radzieckim, Hitler dostrzegł w ekspansywności Japonii na Dalekim Wschodzie
okoliczności dla siebie sprzyjające. O wartości sojuszu między Niemcami a Japonią przeważyły zatem
antybrytyjskie i antyradzieckie cele. Porozumienie to wyszło poza formę bilateralnego układu.
Postanowiono mu nadać ideologiczny charakter i wyeksponować w nim ogólne cele walki z
komunizmem. Układ przeciw Międzynarodówce Komunistycznej tzw. Pakt antykominternowski
podpisano w Berlinie dnia 25 listopada 1936. Miał być otwarty dla innych państw. Ważne było tajne
porozumienie uzupełniające, które wskazywało, że wymierzono je przeciw ZSRR.
Niemcy postanowiły włączyć Kłajpedę odebraną im traktatem wersalskim. Zaniepokojone były
zwiększającym się wpływem gospodarczym Polski i obecnością Francji. To było dla nich groźniejsze
niż włączenie Kłajpedy do Litwy. NIE protestowali więcej, gdy wybuchło powstanie litewskie dnia 10
stycznia 1923, a później wcielono ją do Litwy dnia 16 lutego 1923 decyzją Rady Ambasadorów.
Niemcy jednak zaczęły przygotowywać się przyłączenia Kłajpedy do Niemiec. Od początku 1938
miejscowe organizacje narodowosocjalistyczne czekały tylko na sygnał Berlina, aby ogłosić secesję.
20 marca 1939 III Rzesza przedstawiła ultimatum Litwie, albo odda jej Kłajpedę drogą umowy albo
wkroczą oddziały niemieckie. 23 marca 1939 minister spraw zagranicznych Litwy podpisał traktat z
Niemcami na mocy którego Kłajpeda powróciła do Niemiec.
25 maja 1939 Hitler wygłosił najbliższe cele Niemiec. Włączenie Gdańska do Niemiec i napaść
zbrojna na Polskę, ponieważ sprzeciwi się ona atakowi Niemiec na Zachodzie.
Od 1939 zacieśniała się współpraca państw faszystowskich, zwłaszcza oś Berlin-Rzym. 22 maja 1939
w Berlinie podpisano tzw. Pakt stalowy. Potwierdzał on ustalenie ostateczne granicy niemieckowłoskiej i udzielanie sobie pełnego poparcia dyplomatycznego i politycznego, pomoc wszystkimi
siłami lądowymi, morskimi i lotniczymi w razie napaści na sygnatariusza przez inne państwo.
Nastąpił też zwrot w stosunkach niemiecko-radzieckich. 19 sierpnia 1939 podpisano układ handlowy.
Stalin zwlekał jednak jeszcze z podpisaniem sojuszu politycznego, chciał bowiem osiągnąć
maksymalne korzyśći. Hitoler chciał ten sojusz z kolei zawrzeć jak najszybciej, bo kiedy już wydał
rozkaz ataku na Polskę. Niemiecko-radziecki pakt o nieagresji podpisano dnia 23 sierpnia 1939 tzw.
Pakt Ribbentrop-Mołotow. Dotyczył on oficjalnie zobowiązania się tych państw powstrzymywania się
od wzajemnej napaści i agresji. Tajny protokół natomiast ustalał podział stref wpływów w
EuropieWschodniej. Linia graniczną miała być północna granica Litwy. W strefie wpływów ZSRR
znalazły się więc Łotwa, Estonia, Finlandia i Besarabia. Tajny protokół rozstrzygnął o losie Polski