NARODZINY NAZIZMU

NARODZINY NAZIZMU
Narodowy socjalizm, nazizm (skrót od
Nationalsozialismus), czasem określany również
jako hitleryzm (od nazwiska Adolfa Hitlera) –
totalitarna, rasistowska, antykomunistyczna i
antysemicka ideologia Niemieckiej NarodowoSocjalistycznej Partii Robotników (NSDAP).
Niemiecka skrajna odmiana faszyzmu,
opierająca się na biologicznym rasizmie, w
szczególności na antysemityzmie, czerpiąca z
haseł zarówno nacjonalistycznych, jak i
socjalnych,
Obraz namalowany przez A. Hitlera
POCZĄTKI NIEMIECKIEGO FASZYZMU
•
•
•
Centrum faszyzmu stało się
Monachium w Bawarii
W 1919 powstanie Niemieckiej
Partia Robotnicza( lokalna partia o
ideologii nacjonalistycznej założona
przez A. Drexlera) – w chwili gdy
wstępował do niej Hitler liczyła 64
członków, w latach 1935-44 – 8,5
miliona. Od 1920 r. NSDAP ( Hitler
na czele od 1921 r.)
Partia stała się znana dzięki
hałaśliwym, demagogicznym
hasłom społecznym oraz
wyjątkowej aktywności w
zwalczaniu rewolucyjnej lewicy.
kapral Hitler 1916
Hitler w 1920
Program NSDAP – opracowany przez Drexlera i Hitlera 24 II 1920
• odtworzenie potęgi
niemieckiej i
unieważnienie traktatu
wersalskiego
• antysemityzm
• opodatkowanie dochodów
nie pochodzących z pracy
• nacjonalizacja koncernów
przemysłowych
• zniesienie czynszów
dzierżawnych
• kara śmierci dla
spekulantów
PUCZ MONACHIJSKI 8/9 XI 1923
Nieudana próba przejęcia władzy przez
faszystów – pucz monachijski( 5 lat
w Landsbergu- po roku objęła go
amnestia)
Mein Kampf
•
•
•
•
•
bezwzględna walka z „dyktatem
wersalskim”, który hamuje
rozwój Wielkiej Rzeszy
antysemityzm – największym
wrogiem Niemców są Żydzi.
Jedynym sposobem na
rozwiązanie kwestii żydowskiej
jest wyniszczenie tej rasy
podludzi
antykomunizm – walka z
wszelkimi trendami
komunistycznymi i
socjaldemokratycznymi
rasizm – wyższość rasy
nordyckiej(aryjskiej), której
przedstawicielami są Niemcy.
Uważał, że Niemcy są rasą
panów( Herrenvolk – nadludzie),
któremu podlegają narody
niegermańskie – podludzie
teoria „ przestrzeni życiowej”(
Lebensraum) – Niemcom
potrzeba nowych terenów gdzie
mogliby się rozwijać. Naturalnym
kierunkiem – Wschód
Mówiąc zwięźle, każde skrzyżowanie rasy daje zawsze w wyniku:
1. upadek poziomu wyższej rasy,
2. fizyczny i duchowy regres oraz związany z tym początek, chociaż
powolnego, to jednak nieuniknionego, postępującego charłactwa.
Przyczyniać się do takiego rozwoju - oznacza grzeszyć przeciwko woli
wiecznego stwórcy.[...] Tu, naturalnie, przypomina się czysto żydowski,
zuchwały i głupi zarzut wysuwany przez współczesnych pacyfistów: „To
właśnie człowiek pokonuje naturę !". [...]
Wszystko, co dzisiaj podziwiamy na ziemi - wiedzę i sztukę, technikę i
wynalazki -stanowi tylko twórczy produkt niewielu ludów, a być może jednej
rasy. [...]
Człowiek, który zaprzecza prawom rasowym i lekceważy je, pozbawia się
szczęścia,które się przed nim pojawia. Przeszkadza w zwycięskim
pochodzie lepszej rasy, a tym samym pierwszemu warunkowi wszelkiego
postępu. W konsekwencji, obciążony wrażliwością ludzką, upodabnia się do
bezradnego zwierzęcia.
1. Jakich argumentów używa autor na rzecz czystości rasowej?
2. Jakie cechy charakteru ujawnia autor ,,Mein Kampf”?
3. Na podstawie tekstu i wiedzy pozaźródłowej sformułuj definicję pojęcia
rasizm.
Zdobycie władzy przez NSDAP
możliwe było dzięki:
•
•
•
•
•
•
taktycznemu sojuszowi z komunistami
przeciwko socjaldemokratom
wielkiemu kryzysowi ekonomicznemu
( 6 milionów bezrobotnych)
chaosowi politycznemu – upadek
autorytetu republiki
odejściu od antykapitalistycznych
haseł(rok 1930) – zjednanie sobie
wielkiego kapitału
najbliższym współpracownikom –
Goring – ustosunkowany, bohaterski
lotnik z I wojny światowej, Goebbels –
szef propagandy
instynkt, polityczny, elastyczność
dostosowywania się do otoczenia,
brak jakichkolwiek zasad, demagogia,
magnetyzm Hitlera
Droga do władzy:
w wyborach w maju 1928 r. 12
głosów
w 1930 – 107
w czerwcu 1932 – 230( 37 %) –
nie stworzył rządu koalicyjnego,
nie przyjął fotela wice kanclerza
– dążył do pełnej władzy budując
wizerunek „ zbawcy ojczyzny”
porażka? W rywalizacji z
Hindnburgiem o urząd
prezydenta w 1932( 36,8 %)
DOJŚCIE HITLERA DO WŁADZY
•
•
XI 1932 wybory – tylko 196
mandatów( spadek
popularności) – Hitler
decyduje się na koalicję z
nacjonalistami i organizacjami
kombatanckimi
30 I 1933 – Hitler –
kanclerzem.
Umacnianie władzy:
•
•
•
1 II 1933 – rozwiązanie Reichstagu( wymierzone przeciw
socjalistom i komunistom – wyolbrzymianie zagrożenia
rewolucją, zjednanie wojska programem zbrojeń – rządy
dekretami – zgodne z konstytucją)
podpalenie Reichtagu – 27 II 1933
dekrety prezydenckie „ o ochronie państwa i narodu”
–
–
•
5 III 1933 – wybory parlamentarne:
–
–
–
•
•
zwiększenie uprawnień władzy wykonawczej
ograniczenie praw obywatelskich( ochrona przed bezprawnym
aresztowaniem, organizowania zgromadzeń, związków, wolność
prasy)
NSDAP – 43,9 %
Koalicja rządowa 51,8%
Po delegalizacji KPD( 14 III 1933) i aresztowaniu jej posłów,
większość w obu izbach
III 1933 – przekazanie kompetencji prawodawczych rządowi
VII 1933 – zakaz działalności wszelkich ( poza NSDAP ) partii
politycznych
STOSUNEK DO KOŚCIOŁA I RELIGII
20 VII 1933 – konkordat z Watykanem
gwarancje o swobodzie wyznania i kultu religijnego – fikcja
od 1935 prześladowania Kościoła katolickiego
Kościół ewangelicki podporządkowany państwu
Zawarcie przez Watykan traktatu z nowymi Niemcami oznacza uznanie przez
Kościół katolicki państwa narodowosocjalistycznego. Traktat ten jasno i
wyraźnie pokazuje całemu światu, że twierdzenie o wrogości narodowego
socjalizmu do religii jest kłamstwem. (…) Konkordat dał Niemcom możliwość i
stworzył sferę zaufania, która będzie miała szczególne znaczenie w pilnej
walce z międzynarodowym żydostwem.
- Hitler
„ Noc długich noży”
29/30 VI 1934 – „ Noc długich noży” – krwawa rozprawa z S.A.(
pozbycie się konkurentów) – sposób na pokazanie Reichswerze, że
jest jedyną siłą zbrojną w kraju
śmierć Hindenburga 2 VIII 1934 – Hitler – kanclerzem i wodzem Rzeszy
Ustrój polityczny III Rzeszy
• 30 I 1934 – zlikwidowano federacyjną strukturę Niemiec ( likwidacja
struktur samorządowych). Najwyższą władzę w poszczególnych
krajach pełnili namiestnicy Rzeszy( Reichsleiterzy)
• Państwo było zorganizowane hierarchicznie
• Władza ustawodawcza w ręku Hitlera, który jednocześnie był głową
państwa i szefem rządu – parlament bez znaczenia
• Rozbudowany system policyjny – w tym GESTAPO(1933) i SD (
wywiad polityczny SS) – totalna inwigilacja
• Nie przestrzegano zasady suwerenności narodu i równości wobec
prawa, ograniczono prawa obywatelskie
• Wprowadzono nowe symbole narodowe
Stosunki narodowo – społeczne
• militaryzacja gospodarki( masowa produkcja sprzętu wojennego). W
latach 1933-39 przeznaczono na to 90 miliardów marek
• 16 III 1935 – powszechny obowiązek służby wojskowej
• układ morski z Anglią 18 VI 1935) umożliwił rozwój floty wojennej
• zlikwidowano organizacje społeczne, zawodowe, samorząd
wyższych uczelni
• utworzenie Hitlerjugend
„ Ustawy norymberskie” „ Kryształowa noc”
„ Ustawy norymberskie” – 15 IX 1935
zakaz małżeństw mieszanych
zabór własności emigrujących osób
zakaz wykonywanie niektórych zawodów
przymusowa wyprzedaż majątków
„ Kryształowa noc” 9/10 XI 1938 – pogrom Żydów niemieckich
polityka zagraniczna III Rzeszy
•
•
•
•
•
•
Cele:
realizacja planu „ przestrzeni życiowej” i
podboju Europy
uwolnienie się od „ dyktatu wersalskiego”
zjednoczenie Niemców w jednym państwie i
zapewnienie im dominującej pozycji w świecie
szukanie rewanżu i odzyskanie dawnego
prestiżu politycznego
dążenie do odzyskania kolonii
Łamanie postanowień
wersalskich:
• odzyskanie po plebiscycie Saary 1935
• Złamanie zakazu posiadania lotnictwa
wojskowego
• 16 III – wprowadzenie powszechnej służby
wojskowej
• zbudowanie floty wojennej
• 7 III 1936 – zajęcie Nadrenii
• 11 VII 1936 – umowa o pojednaniu z
Austrią
Sojusze polityczno militarne:
• wystąpienie Niemiec z Ligi Narodów 14 X 1933
• Oś Berlin – Rzym – Tokio ( 6 XI 1937)
– 24 X 1936 – oś Berlin – Rzym
– 25 XI 1936 – pakt Niemcy – Japonia( tzw.
antykominternowski)
– 6 XI 1937 do paktu przystąpiła Włochy
• do paktu przystąpiły też:
– Węgry, Mandżukuo ( 1939)
– Po wybuchu wojny: Bułgaria, Chorwacja, Dania,
Finlandia, Rumunia, Słowacja
• Pakt stalowy ( 22 V 1939) niemiecko – włoski
pakt wojskowy