Działania wojenne w latach 1939

DZIAŁANIA WOJENNE 19391943
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Atak Niemiec na kraje skandynawskie
Agresja niemiecka na Francję
Bitwa o Wielka Brytanię
Bitwa o Atlantyk
Wojna na Bałkanach
Wojna w Afryce 1940-43
ZSRR w latach 1939-41
Działania wojenne na froncie wschodnim 1941-43
Wojna na Dalekim Wschodzie
ATAK NIEMIEC NA KRAJE SKANDYNAWSKIE 9 IV – 10 VI 1940
•
•
•
•
9 kwietnia 1940 Hitler zajął Danię po
kilkugodzinnych walkach.
Walki obronne w Norwegii trwały do 10
czerwca 1940, a ich celem strategicznym
było zajęcie ważnych dla Niemiec
strategicznych portów morskich (Narwik ,
Bergen), które ułatwiłyby atak na Anglię
oraz dawały kontrolę nad handlem rudami
żelaza ze Szwecji.
Alianci zachodni wysłali do Norwegii
pomocniczy korpus ekspedycyjny , który
toczył walki o Narwik
Norwegia upadła a Niemcy stworzyli
marionetkowy rząd profaszystowski Vidkuna
Quislinga
Duńscy żołnierze w czasie niemieckiej inwazji
Narwik w czasie walk
niemieckie czołgi w Oslo
ORP „Grom”
Vidkun Quisling
KAMPANIA FRANCUSKA V-VI 1940
•
10 maja 1940 ruszyła następna
niemiecka ofensywa w Europie
Zachodniej w kierunku Francji przez
Belgię, Holandie i Luksemburg .
- armia niemiecka ominęła w ten sposób
umocnienia granicy niemiecko – francuskiej
(tzw. ,,linie Maginota ‘’) - fortyfikacje o
długości 450 km
- Atak Niemców polegał na przeprowadzeniu
szybkich i zmasowanych uderzeń
zmotoryzowanych dywizji pancernych
wspieranych przez lotnictwo (nawiązanie
do wojny błyskawicznej czyli ,,blitzkriegu)
- Atak Niemiecki wiódł przez góry Ardeny z
pominięciem linii Maginota.
• 10 maja 1940 r. Niemcy wkroczyli do
Holandii i Belgii.
• Po zbombardowaniu Amsterdamu 15 maja
skapitulowała Holandia a Belgia 27 maja.
Linia Maginota
Zbombardowany
Rotterdam
KAMPANIA FRANCUSKA V-VI 1940
• Agresja na Francję 12 maja 1940
- Niemcy sforsowali rzekę Mozę i ruszyli na Sedan
idąc dalej w kierunku kanału La Manche gdzie
doszło do tzw. ,, bitwy flandryjskiej ‘’. Po jej
zakończeniu 27 maja z plaży w Dunkierce
ewakuowano do Anglii niedobitki wojsk
sprzymierzonych
• Niemcy wkroczyli do Paryża 14 czerwca 1940
• Zawieszenie broni 22 VI (Philippe Petain) Na
jego mocy Alzacja i Lotaryngia zostały włączone
do III Rzeszy a Francję podzielono na dwie
części Północna wraz z wybrzeżem atlantyckim i
okręgami przemysłowymi znalazła się pod
okupacją niemiecką, zaś z centralnej i
południowej części utworzono państwo
francuskie zależne od III Rzeszy ze stolicą w
Vichy, na czele z kolaborującym marszałkiem
Petain.
• gen. Charles de Gaulle tworzy Komitetu Wolnej
Francji
Ewakuacja
aliantów
W Dunkierce
•
•
•
•
•
BITWA O ANGLIĘ VIII – X 1940
Nowy premier brytyjski Winston Churchill
zapowiedział jednak że ,, prędzej zawrze sojusz
z diabłem niż z Hitlerem ‘’ a swym rodakom
zapowiedział, ze ,,czekają ich pot , krew i łzy‘’.
8 sierpnia 1940 niemieckie siły powietrzne
(Luftwaffe ) rozpoczęły naloty na Anglię, atakując
w pierwszej kolejności lotniska i porty.
Wobec wysokich strat Luftwaffe 19 sierpnia
rozpoczęto realizację drugiej fazy operacji
dokonując masowych nalotów na zakłady
przemysłu zbrojeniowego. Jednak i to nie dało
zwycięstwa
Od połowy września rozpoczęto bombardowanie Zasięg brytyjskich radarów
miast. Obrona trwała do października 1940
Zwycięstwo Anglików możliwe było dzięki
posiadaniu lepszych samolotów, jak również
rozszyfrowaniu niemieckich kryptogramów dzięki
maszynie szyfrującej ,,Enigma ‘’ a także
posiadaniu radarów wczesnego ostrzegania.
BITWA O ATLANTYK 1940-43
•
•
•
•
Niemcy walczyły przy wykorzystaniu floty
podwodnej ( U – botów ) -czyli okrętów
podwodnych.
Do 1943 Konwoje brytyjskie z dostawami
broni , surowców, lekarstw i żywności z
kolonii i USA ponosiły ogromne straty
(najtrudniejszym miesiącem XI 1942 –
zatopienie 150 statków alianckich)
Przełom nastąpił kiedy do aktywniejszych
działań na Atlantyku przystąpiły Stany
Zjednoczone
Konwoje z USA pływały od października
1941 (podpisanie Karty Atlantyckiej przez
ZSRR) do portów radzieckich we
Władywostoku , Murmańsku i
Archangielsku.
niemiecki U-Boot
aliancki konwój
•
•
•
27 września 1940 w Berlinie przedstawiciele
Niemiec , Włoch i Japonii podpisali tzw. ,,
Pakt Trzech ‘’, o podziale wpływów na
świecie po II wojnie światowej. Według tego
porozumienia Włochy miały podporządkować
sobie rejon Morza Śródziemnego.
Do państw osi przyłączyły się pod
naciskiem również :Węgry , Rumunia , Bułgaria
i Słowacja.
28 października 1940 wojska włoskie
wkroczyły do Grecji , ale opanowały ją
dopiero dzięki pomocy niemieckiej. Korpus
brytyjski wycofał się na Kretę skąd został
wyparty w maju 1941
Niemiecki desant na Krecie
WOJNA NA BAŁKANACH 1940-41
WOJNA NA BAŁKANACH 1940-41
•
•
•
•
•
•
w marcu 1941 r. regent Jugosławii
książę Paweł zadeklarował przystąpienie
tego kraju do paktu trzech , ale za to
został obalony przez pucz wojskowy.
Nowy proangielski rząd Jugosławii
wycofał Jugosławię z sojuszu z Hitlerem
i 5 kwietnia 1940 r. zaczęła się agresja
niemiecka .
Po dwunastu dniach walk Niemcy
wspierani przez wojska włoskie ,
bułgarskie , węgierskie oraz separatystów
chorwackich zwyciężyli.
Zwycięstwo nad Jugosławią ułatwiła
postawa Chorwatów , którym Hitler
obiecał niepodległe państwo po upadku
Jugosławii (chorwaccy faszyści – ustasze )
Część terytoriów Jugosławii zagarnęła
jako rekompensatę Bułgaria i Węgry, a
resztę Niemcy i Włosi.
Mimo klęski w górzystych terenach
Jugosławii rozwinął się najsilniejszy w
Europie ruch partyzancki . Jeden
prozachodni pod dowództwem Draży
Mihailovicia i drugi komunistyczny
Josifa Broz -Tito
•
•
•
•
•
•
•
•
Po wyparciu Brytyjczyków z Krety przed KAMPANIA AFRYKAŃSKA 1940Niemcami otworzyły się perspektywy
1943
opanowania Bliskiego Wschodu (ważnych
szlaków komunikacyjnych oraz złóż ropy
naftowej).
Jesienią 1940 wojska włoskie podjęły próbę
zdobycia angielskiego Egiptu i Sudanu atakując
ze swych posiadłości w Libii i Etiopii.
Jednak ofensywa włoska została zatrzymana, gdy
przybyły brytyjskie wojska kolonialne z Kanady,
Nowej Zelandii, oraz polska Brygada Karpacka.
Tak jak w przypadku Grecji, Mussolini musiał
prosić Hitlera o pomoc wojskową.
Na przełomie 1940 / 41 Brytyjczycy odebrali
Włochom ich kolonie: Erytreę , Somalię i Etiopię.
W początkach 1941 sytuacja zmieniła się na
korzyść faszystów dzięki zwycięstwom
Niemieckiego Korpusu Afrykańskiego ( ,,
Afrikakorps ‘’ ) – gen Erwina Rommla.
Korpus Rommla odzyskał większość terytorium
Libii , oprócz portu morskiego w Tobruku.
We wrześniu 1941 wojska brytyjskie i radzieckie
wkroczyły do Iranu , aby zająć pola naftowe nad
Zatoką Perską. (szach perski Reza otwarcie
sprzyjał Hitlerowi).- obawa przed faszyzacja
regionu.
TOBRUK
•
•
•
•
•
Kontrofensywa niemiecko – włoska na terenie
Afryki Północnej rozpoczęta w 1941 r.
wypchnęła wojska angielskie z Libii . Zdobycie
twierdzy Tobruk w lipcu 1942 i pozwoliło
Niemcom już wkroczyć Niemcom do Egiptu..
Podejmując drugą próbę opanowania kanału
Sueskiego doszło do decydującej bitwy w
wojnie afrykańskiej pod El - Alamein (19
października - 3 listopada 1942). Gdzie 8
Armia Brytyjska gen. Bernarda Montgomery ‘
ego odniosła zwycięstwo.
Ocalałe odziały Afrika Korps gen. Erwina
Rommla wycofały się do Tunisu ( Tunezji ).
W początkach listopada 1942 na terenie
Maroka i Algierii pozostających pod władzą
Vichy wylądowała 100 tysięczna armia
brytyjsko – amerykańska pod dowództwem
gen., którym podporządkowały się francuskie
wojska kolonialne.
W maju 1943 siły niemiecko – włoskie
otoczone przez nacierającą z Egiptu 8 Armię
Brytyjską a od zachodu przez wojska
Eisenhowera poddały się.
El Alamein XI 1942
KAMPANIA AFRYKAŃSKA
1940-1943
Afrikacorps w północnej Afryce 1942
•
•
•
•
atak ZSRR na Finlandię był
realizacją rosyjskich planów
strategicznych w Europie oraz
postanowień układu Ribbentrop Mołotow z sierpnia 1939 r. o podziale
stref wpływów w Europie Środkowo –
Wschodniej.
Stalin wysunął wobec rządu fińskiego
najpierw propozycję a potem
stanowcze żądanie korekty granicy w
rejonie Leningradu. ( Finowie mieli
oddać część Karelii , Półwysep Hanko
i kilka strategicznych wysp w Zatoce
Fińskiej )
Finlandia nie zgodziła się. W tej
sytuacji doszło do wojny. ( 30
listopada 1939 r)
12 marca 1940 r po zaciekłym
oporze małej armii fińskiej zawarto
układ pokojowy w Moskwie : na jego
mocy Finlandia przekazała ZSRR
przygraniczne terytorium o szerokości
około 150 km. Ponadto rząd fiński
wydzierżawił Rosjanom Płw. Hanko na
30 lat.
WOJNA ZIMOWA XI 1939-III 1940
•
•
•
•
•
ANEKSJA REPUBLIK NADBAŁTYCKICH
na przełomie września i października
1939 r. ZSRR narzucił Estonii , Łotwie i
Litwie układy gwarancyjne , na mocy
których w państwach tych oficjalnie
jeszcze niepodległych stacjonowała
Armia Czerwona.
W czerwcu 1940 r. Stalin zarzucił
państwom bałtyckim , że zbliżają się
politycznie do Anglii i nie realizują
swoich zobowiązań wobec ZSRR.
Rządy tych państw pod groźbą
agresji sowieckiej rozpisały nowe
wybory parlamentarne ( fikcja ) pod
osłona wojsk rosyjskich , a parlamenty
Litwy , Łotwy i Estonii zadecydowały o
przystąpieniu swych państw do ZSRR
jako kolejne republiki radzieckie.
Przyłączenie rumuńskiej Besarabii i
północnej Bukowiny do ZSRR
W czerwcu 1940 r. Związek Radziecki
wystosował ultimatum wobec Rumunii.
A ta zgodziła się na oddanie 50
tysięcy kilometrów kwadratowych z 4
milionami ludzi ( Besarabię i płn
Bukowinę ).
Stalin doskonale znał dokładna datę ataku Niemiec
na ZSRR bo :
1). Donosił o tym wywiad radziecki w Niemczech
( Die Rote Kapele – Czerwona Orkiestra )
2). Informował o tym słynny ,, szpieg stulecia ‘’
Richard Sorge
3). Ostrzeżenie niemieckiego ambasadora w
Moskwie Otto von Schulenburg
•
22 czerwca rozpoczęło się uderzenie
niemieckie w trzech kierunkach
1). Grupa Północna – na Leningrad
2). Grupa Środkowa w kierunku Moskwy
3). Grupa Południe wspólnie z oddziałami
rumuńskimi , i węgierskimi zająć miała żyzną
rolniczo Ukrainę, a potem złoża naftowe nad
morzem Czarnym.
•
Ofensywa trwała do jesieni 1941 r.
•
We wrześniu 1941 r rozpoczęło się 900 - set
dniowe oblężenie Leningradu.
•
W październiku 1941 wojska niemieckie były
już na przedpolach Moskwy
•
Na południu w tym samym czasie został zajęty
Krym i rozpoczęło się oblężenie Sewastopola.
•
W pierwszych 5 - ciu miesiącach wojny armia
niemiecka zajęła terytorium na którym
mieszkało około 40 % ludności ZSRR.
•
Do niewoli niemieckiej dostało się około 3
miliony żołnierzy radzieckich
Rosjanie kopią
rowy przeciwczołgowe
Pod Moskwą
ATAK NA ZSRR VI-XII 1941
PRZYCZYNY NIEMIECKICH SUKCESÓW
Przyczyn początkowych klęsk Rosjan upatruje
się w :
1). Wiarę Stalina w sojusz z Hitlerem ( trwały
bowiem jeszcze rokowania w sprawie
przystąpienia ZSRR do ,, Paktu Trzech ‘’
(inaczej ,,Paktu Osi ‘’).
2). Słabości wyszkolenia radzieckiej kadry
oficerskiej w związku z wymordowaniem
doświadczonych dowódców frontowych przez
Stalina podczas tzw. ,,wielkich czystek ‘’ w
roku 1937
3). Sprzyjaniu Niemcom przez zniewolone narody
Rosji : Łotyszy , Litwinów , Estończyków i
Ukraińców liczących na uniezależnienie od
ZSRR. ( stąd proniemieckie formacje :
Ukraińska Dywizja SS Galizien, kozackie ,
turkmeńskie , tatarskie , czy nawet Rosyjska
armia Wyzwoleńcza ( ROA ) gen. Andrieja
Własowa.
• Wojna na terenie ZSRR była ,, wojna totalną
‘’ (na wyniszczenie narodu rosyjskiego)
• Pomoc amerykańska dla Rosjan w ramach
Leand – Lease - Act , trudne warunki
klimatyczne ( rosyjska zima ) oraz wewnętrzny
terror stalinowskich sił bezpieczeństwa
(działalność NKWD tzw. organizacji ,, Smiersz)
zmuszających Rosjan do walki z Niemcami
przyczyniły się do powstrzymania postępów
niemieckich na froncie wschodnim.
PRZEŁOM NA FRONCIE WSCHODNIM 1942-43
a) Bitwa pod Stalingradem ( wrzesień 1942 – luty
•
•
•
•
•
1943 )
Po przegranej bitwie o Moskwę i cofnięciu części
środkowej frontu dowództwo niemieckie
przygotowało wielkie uderzenie na południu.
Ofensywa niemiecka rozpoczęła się na wiosnę 1942
Niemcy zdobyli Sewastopol na Krymie i ruszyli w
stronę rzeki Don i Wołga by opanować
roponośne obszary Zagłębia Donieckiego oraz
linii wyjściowych do powtórnego ataku na Moskwę
od południa. Chcieli również dotrzeć do granic
Turcji i Iranu ( aby także opanować roponośne
obszary nad morzem Kaspijskim ).
Do decydującej bitwy II wojny światowej na
froncie wschodni doszło pod Stalingradem ( nad
rzeka Wołgą ) – ( 14 września 1942 do 2 lutego
1943 r)
Walki pod Stalingradem wiązały siły 330 tysięcznej
6 Armii feldmarszałka Friedricha von Paulusa (
która to armia dostała się w okrążenie rosyjskie ).
W walkach o Stalingrad zginęło i dostało się do
niewoli rosyjskiej około 500 tysięcy żołnierzy
niemieckich i rumuńskich.
PRZEŁOM NA FRONCIE WSCHODNIM 1942-43
b). Bitwa na Łuku Kurskim ( 5 lipca 23 sierpnia 1943 r ) :
• Po przełomie stalingradzkim Niemcy
podjęli jeszcze jedną próbę
przełamania linii radzieckich tym
razem na odcinku frontu
środkowego w rejonie Łuku
Kurskiego pod wsią Prochorowka .
• Była to największa bitwa pancerna
w historii świata. Brało w niej udział
po kilka tysięcy czołgów z obu
stron.
• Niemcy ponieśli w niej klęskę a
armia Czerwona ruszyła do
kontrrofrensywy na całej linii frontu.
• W październiku 1943 r Niemcy
zostali odepchnięci na ponad 300
km. , a Rosjanie przekroczyli Dniepr
i wyzwolili Kijów
• Od bitew pod Stalingradem i
Kurskiem inicjatywa na froncie
wschodnim przeszła całkowicie w
ręce Rosjan i wiadomym się stało ,
że III Rzesza poniesie klęskę w
wojnie.
WOJNA NA PACYFIKU
•
•
•
•
•
•
•
W marcu 1941 r kongres USA zgodził się na
wydanie ustawy lend – lease – act ( pożyczka i
dzierżawa ) , która upoważnia prezydenta do
udzielania różnych form pomocy państwom
walczącym z faszystowskimi Niemcami.
W sierpniu 1941 r. doszło do podpisania tzw.
Karty Atlantyckiej
o bezpośrednim przystąpieniu USA do wojny
zdecydował atak Japonii na amerykańską bazę
marynarki wojennej na Pacyfiku w Pearl
Harbor ( 7 grudnia 1941 r ).
Celem Japonii było zdobycie dominacji w
rejonie Pacyfiku i uczynienie z tego terenu
swojej bazy surowcowej.
Sytuacja ta denerwowała USA , które
propagowały politykę tzw. ,,otwartych drzwi ‘’
zgodnie z układem waszyngtońskim z 1922 r
Plan ataku japońskiego przewidywał
zniszczenie amerykańskiej floty , której
odbudowa miał zająć USA około 2 – 3 lat . W
tym czasie Japonia ugruntowałby swoje
panowanie w regionie
Mimo olbrzymich strat ( 2.400 żołnierzy 8,
pancerników ) nietknięte zostały lotniskowce –
najważniejsza sił bojowa na morzu., stąd też
amerykanie odbudowali swe siły morskie w 7
miesięcy.
WOJNA NA PACYFIKU
do 1942
Japończycy
opanowali na
dalekim
Wschodzie:
Hongkong,
Filipiny,
Indochiny, Syjam,
Malaje, Birmę,
Indii
Holenderskie z
wyspami Jawą i
Sumatrą, Nowa
Gwineę, a od
maja 1942
atakiem
japońskim
zagrożone
zostały: Australia
i Nowa Zelandia.
WOJNA NA PACYFIKU
• ofensywa Japończyków została
zatrzymana w połowie 1942,
kiedy to dwie wielkie bitwy:
jedna w maju na Morzu
Koralowym a druga w czerwcu
pod Midway przyniosły
przewagę amerykanom. ( cel zdobycie baz amerykańskich na
Midway przecięcie szlaków z
USA na Daleki Wschód.
• po klęsce Japończycy musieli
zrezygnować z zaatakowania
Australii.
• od sierpnia 1942 rozpoczęły się
roczne walki w rejonie Wysp
Salomona
• w listopadzie 1942 amerykanom
udało się pokonać Japończyków
w bitwie pod Guadalcanal