Wojna zimowa 1939 – 1941 – ścisła współpraca ZSRR i Niemiec. Decyzja Stalina o podporządkowaniu sobie Finlandii 12 październik 1939 r. – Stalin wysunął wobec Finlandii żądanie przesunięcia granicy o 25 km na Przesmyku Karelskim 26 listopada 1939 r. ZSRR wydało oświadczenie, że jego terytorium zostało ostrzelane przez wojska fińskie. Nie było to jednak prawdą. 30 listopada 1939 r. – atak ZSRR na Finlandię bez wypowiedzenia wcześniej wojny Wojna zimowa Armia fińska dowodzona przez Carla Gustafa Mannerheima. Plan szybkiej wojny Stalin musiał porzucić, ponieważ jego wojska zostały zatrzyma przez umocnienia na tzw. linii Mannerheima. Surowe warunki klimatyczne dziesiątkowały armię radziecką, natomiast sprzyjały Finom 12 marca 1940 r. podpisano traktat kończący działania wojenne. Finlandia utraciła 10 % swojego terytorium. Wojna w Danii i w Norwegii Wielka Brytania była blisko zawarcia sojuszu z Norwegią, która była ważnym eksporterem rud żelaza, niezbędnych do produkcji zbrojeniowej. Krzyżowało to plany Hitlera. Podjął on decyzję o ataku na Skandynawię przed zaatakowaniem Europy Zachodniej. 9 kwietnia 1940 r. – niemiecki atak na Danię i Norwegię. Dania skapitulowała pierwszego dnia, Niemcy w zamian zgodzili się na utworzenie protektoratu. Wojna w Danii i w Norwegii Norwegowie, wspierani przez Brytyjczyków, postawili zacięty opór. Wspierały również Norwegów oddziały francuskie i polskie (Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich) Pomoc przybyła jednak już po przełamaniu oporu Wojska brytyjsko-francusko-polskie próbowały przejąć kontrolę nad portami Najbardziej zacięte walki trwały w Narwiku, zwycięski dla wojsk ekspedycyjnych. Niestety atak na Francję spowodował, że wojska te musiały się z Norwegii wycofać. Wojna w Danii i w Norwegii Armia niemiecka zajęła cały kraj przy poparciu norweskich oddziałów faszystowskich, na których czele stał Vidkun Quisling. Stał się on symbolem kolaboracji. Rząd norweski został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Atak na Europę Zachodnią i klęska Francji Od września 1939 r. – dziwna wojna Niemcy zaplanowali atak, omijając Linię Maginota 10 maja 1940 r. przystępują do operacji „Fall Gelb” (plan „Żółty”) Niemieckie uderzenie prowadzone z dwóch stron na kraje Beneluxu Główna armia niemiecka przedzierała się przez Ardeny Wojna błyskawiczna Wysłano Brytyjski Korpus Ekspedycyjny – niestety szybko trzeba było go ewakuować (Dunkierka) 10 czerwca 1940 r. wojnę Francji i Wielkiej Brytanii wypowiedziały Włochy 14 czerwca 1940 r. wojska niemieckie wkroczyły do Paryża Klęska Francji Premierem Francji został marszałek Philippe Petain. Część polityków (m.in. Charles de Gaulle) domagała się ewakuacji władz – pozostało to jednak bez echa 22 czerwca 1940 r. – zawieszenie broni w Compiegnie Utworzono marionetkowe państwo Vichy, a część ziem przyłączono do III Rzeszy De Gaulle szybko odtworzył rząd w Londynie, nazywając go Wolną Francją. Rząd Wolnych Francuzów długo nie otrzymał poparcia od aliantów, a Petain wydał zaoczny wyrok kary śmierci dla generała Bitwa o Anglię Pierwotnie plan Hitlera nie zakładał ataku na Wielką Brytanię Anglicy pod przywództwem nowego premiera Winstona Churchilla odrzucili propozycję współtworzenia z III Rzeszą nowego ładu w Europie na świecie Jedynym sojusznikiem Brytyjczyków byli Polacy W lipcu 1940 r. Niemcy przygotowują operację „Lew morski” Luftwaffe przygotowała ok. 2,5 tys. samolotów. Bitwa o Anglię Brakowało Niemcom samolotów, które mogłyby przewozić duże bomby RAF miał tylko 800 samolotów Od lipca do października 1940 r. toczyła się bitwa o Anglię Przegrana Niemiec; znakomita postawa polskich pilotów Wojna na Bałkanach 28 października 1940 r. Włochy zaatakowały Grecję Mussolini ponosi klęskę: nie zajął Grecji, ale stracił też część Albanii III Rzesza szybko włączyła się w konflikt na Bałkanach. Podpisała sojusze z Rumunią, Bułgarią, Węgrami i Jugosławią. Wielka Brytania próbowała odzyskać kontrolę nad Bałkanami. W marcu 1941 r. dochodzi do zamachu stanu w Jugosławii. 6 kwietnia 1941 r. III Rzesza atakuje Jugosławię. Hitler wykorzystał też konflikty wewnętrzne w Jugosławii i pozwolił na utworzenie faszystowskiego Niezależnego Państwa Chorwackiego, kierowanego przez ustaszi.