ISPM 12 MIĘDZYNARODOWE STANDARDY ŚRODKÓW FITOSANITARNYCH ISPM 12 ŚWIADECTWA FITOSANITARNE (2011) Opracowanie: Sekretariat Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin © FAO 2011 Treść i sposób prezentacji materiału w niniejszym opracowaniu informacyjnym nie implikują wyrażenia przez Organizację ds. Żywności i Rolnictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (FAO) jakiejkolwiek opinii dotyczącej sytuacji prawnej lub poziomu rozwoju jakiegokolwiek państwa, terytorium, miasta lub obszaru lub ich władz lub dotyczącej wyznaczenia ich granic. Umieszczenie w tekście nazw firm lub produktów bez względu na to, czy zostały one objęte ochroną patentową, nie implikuje, że są one aprobowane lub zalecane przez FAO i preferowane w stosunku do innych nie wymienionych firm lub produktów o podobnych charakterze. Poglądy wyrażone w niniejszym opracowaniu informacyjnym są poglądami autora (autorów) i nie koniecznie odzwierciedlają poglądy FAO. Wszystkie prawa zastrzeżone. FAO zachęca do powielania i rozpowszechniania materiałów zawartych w niniejszym opracowaniu informacyjnym. Po złożeniu wniosku właściciel opracowania zezwoli na jego darmowe wykorzystanie do celów niekomercyjnych. Powielanie w celu odsprzedaży lub w innych celach komercyjnych, w tym edukacyjnych, może wiązać się z koniecznością wniesienia opłaty. Wnioski o zgodę na powielanie lub rozpowszechnianie materiałów FAO chronionych prawem autorskim, jak również wszelkie pytania dotyczące praw i licencji należy kierować drogą elektroniczną na adres [email protected] lub do Szefa Publishing Policy and Support Branch, Office of Knowledge Exchange, Research and Extension, FAO, Viale delle Terme di Caracalla, 00153 Rzym, Włochy. © FAO 2011 Historia publikacji To nie jest urzędowa część standardu. Projekt ISPM omawiany na Piątym Posiedzeniu Komitetu Ekspertów ds. Środków Fitosanitarnych (CEPM), maj 1998. Projekt ISPM zatwierdzony do konsultacji przez członków przez CEPM-6, maj 1999. Konsultacje wśród członków 1999-2000. Zmieniony tekst rekomendowany do przedłożenia w celu przyjęcia na Drugim Posiedzeniu Tymczasowego Komitetu ds. Standardów (ISC), listopad-grudzień 2000. Przyjęcie przez Trzecią Tymczasową Komisję ds. Środków Fitosanitarnych (ICPM), kwiecień 2001. ISPM 12:2001. Wytyczne w sprawie świadectw fitosanitarnych. Rzym, IPPC, FAO. Pierwsza Sesja Komisji ds. Środków Fitosanitarnych (CPM) w 2006 r. wnioskuje o zmianę dokumentu. Temat numer 2006-003. Specyfikacja nr 38 zatwierdzona przez Komitet ds. Standardów (SC), październik 2006. Podczas posiedzenia Grupy Roboczej Ekspertów przygotowano projekt zmiany ISPM 12, luty 2008. Projekt zmiany poddany przeglądowi przez SC w maju 2009 zatwierdzony do konsultacji przez członków, w normalnej procedurze, na czerwiec 2009. Sprawozdawca zmienił projekt ISPM w odpowiedzi na komentarze członków, luty 2010 r. Projekt ISPM przedstawiono podczas posiedzenia Grupy Roboczej Komitetu ds. Standardów (SC-7) w maju 2010 i wprowadzono dalsze zmiany. SC dokonał zmian w projekcie ISPM w październiku 2010 i rekomendował jego przekazanie do CPM-6. Przyjęcie podczas Szóstej Sesji CPM w marcu 2011 r. ISPM 12:2011 Świadectwa fitosanitarne. IPPC, Rzym, FAO. SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI WSTĘP 6 Przyjęcie ................................................................................................................................. 6 Zakres ..................................................................................................................................... 6 Materiały referencyjne ............................................................................................................ 6 Definicje ................................................................................................................................. 6 Ogólny opis wymagań ............................................................................................................ 6 INFORMACJE PODSTAWOWE...................................................................................................... 8 WYMAGANIA DOTYCZĄCE SYSTEMU ŚWIADECTW FITOSANITARNYCH .............. 8 1. 2. Świadectwa fitosanitarne................................................................................................. 8 1.1. Cel świadectw fitosanitarnych ................................................................................. 8 1.2. Typy i formularze świadectw fitosanitarnych .......................................................... 9 1.3. Załączniki do świadectw fitosanitarnych ............................................................... 10 1.4. Elektroniczne świadectwa fitosanitarne ................................................................. 10 1.5. Sposób przekazywania ........................................................................................... 10 1.6. Okres ważności ...................................................................................................... 11 Czynności podejmowane wobec wydanych świadectw fitosanitarnych ....................... 11 2.1. Poświadczone kopie świadectw fitosanitarnych .................................................... 11 2.2. Zastępcze świadectwa fitosanitarne ....................................................................... 11 2.3. Zmiany w świadectwach fitosanitarnych ............................................................... 12 3. Uwagi dotyczące państw importujących oraz NPPO wydających świadectwa fitosanitarne .......................................................................................................................... 12 3.1. Nieakceptowalne świadectwa fitosanitarne ........................................................... 12 3.1.1. Nieważne świadectwa fitosanitarne ................................................................... 13 3.1.2. Świadectwa fitosanitarne niezgodne z prawem.................................................. 13 3.2. Wymagania importowe będące podstawą do przygotowania i wydania świadectw fitosanitarnych ................................................................................................................... 13 4. Szczegółowe aspekty przygotowania i wystawiania świadectw fitosanitarnych .......... 14 5. Wytyczne i wymagania dotyczące wypełniania pól świadectwa fitosanitarnego dla eksportu ................................................................................................................................ 15 6. Uwagi dotyczące reeksportu i tranzytu ......................................................................... 21 6.1. Uwagi dotyczące wydawania świadectw fitosanitarnych dla reeksportu .............. 21 6.2. Tranzyt ................................................................................................................... 23 ANEKS 1: Wzór świadectwo fitosanitarne dla eksportu .............................................................. 24 ANEKS 2: Wzór świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu ....................................................... 26 ZAŁĄCZNIK 1: Świadectwa elektroniczne, informacje dotyczące standardowych schematów XML i mechanizmów wymiany ............................................................... 28 ZAŁĄCZNIK 2: Zalecane sformułowania deklaracji dodatkowych ........................................... 29 WSTĘP Przyjęcie Niniejszy standard został przyjęty przez Trzecią Tymczasową Komisję ds. Środków Fitosanitarnych w kwietniu 2001 r. jako Wytyczne ws. świadectw fitosanitarnych. Pierwszą zmianę standardu przyjęła Szósta Komisja ds. Środków Fitosanitarnych w marcu 2011 r. W bieżącej formie pod nazwą ISPM 12:2011. Zakres Niniejszy standard opisuje wymagania i wytyczne dotyczące przygotowania i wystawiania świadectw fitosanitarnych1 (świadectw fitosanitarnych dla eksportu i świadectw fitosanitarnych dla reeksportu). Szczegółowe wytyczne w sprawie wymagań i komponentów systemu świadectw fitosanitarnych, który powinien zostać wdrożony przez państwowe organizacje ochrony roślin (NPPO) zawarte są w ISPM 7:2011. Materiały referencyjne IPPC. Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 1. 2006. Fitosanitarne zasady ochrony roślin oraz stosowania środków fitosanitarnych w obrocie międzynarodowym. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 5. Słownik terminów fitosanitarnych. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 7. 2011. System świadectw fitosanitarnych. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 13. 2001. Wytyczne w sprawie powiadamiania o nieprzestrzeganiu przepisów i działań doraźnych. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 18. 2003. Wytyczne w sprawie wykorzystania napromieniowania jako środka fitosanitarnego. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 25. 2006. Przesyłki przewożone w tranzycie. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 32. 2009. Podział towarów na kategorie według zagrożenia organizmami szkodliwymi. Rzym, IPPC, FAO. Definicje Definicje terminów fitosanitarnych użytych w niniejszym standardzie znaleźć można w ISPM 5. Ogólny opis wymagań Świadectwa fitosanitarne są wystawiane przez NPPO i potwierdzają, że przesyłki spełniają fitosanitarne wymagania importowe. Świadectwo fitosanitarne na eksport lub reeksport może 1 w IPPC mowa jest o „świadectwie fitosanitarnym” służącym do celów eksportu oraz „świadectwie fitosanitarnym reeksportowym” służącym do celów reeksportu. Dla ułatwienia i zachowania jednoznaczności w niniejszym standardzie używać się będzie terminów „fitosanitarne świadectwo eksportowe” oraz „fitosanitarne świadectwo reeksportowe”. Termin „świadectwa fitosanitarne” (w liczbie mnogiej) oznaczać będzie obydwa rodzaje świadectw. być wystawione wyłącznie przez urzędnika publicznego posiadającego kwalifikacje techniczne oraz odpowiednie upoważnienie NPPO. Świadectwa fitosanitarne dla eksportu zazwyczaj wydaje NPPO w państwie, gdzie rośliny, produkty roślinne lub artykuły podlegające regulacjom zostały wyprodukowane lub przetworzone. Świadectwo fitosanitarne dla reeksportu wydaje NPPO w państwie reeksportu (państwie, gdzie towar nie został wyprodukowany, ani przetworzony), jeżeli przesyłka nie była zagrożona porażeniem i spełnia fitosanitarne wymagania importowe państwa importu, po okazaniu oryginalnego świadectwa fitosanitarnego lub jego poświadczonej kopii. NPPO będą korzystać z wzorów świadectw fitosanitarnych IPPC. Jeżeli wymagane informacje o zdrowiu roślin nie mieszczą się w wyznaczonym miejscu na świadectwach fitosanitarnych, można dodać je w formie załącznika. Świadectwa fitosanitarne powinny towarzyszyć przesyłkom lub mogą być przekazane pocztą lub w inny sposób lub, jeżeli państwa tak uzgodnią, NPPO mogą stosować elektroniczne świadectwa fitosanitarne, których język, struktura wiadomości i protokoły wymiany będą ustandaryzowane. Świadectwa fitosanitarne mogą mieć ograniczony czas ważności, ponieważ stan zdrowia roślin w przesyłce może ulec zmianie po ich wydaniu. NPPO w państwie eksportującym lub importującym mogą wprowadzać odpowiednie zastrzeżenia w tym zakresie. Należy postępować zgodnie z określonymi procedurami w przypadku zastępczych świadectw fitosanitarnych, poświadczonych kopii świadectw oraz zmian na świadectwach. Świadectwa wystawione nieprawidłowo lub z naruszeniem prawa nie powinny być akceptowane. Przypadki reeksportu traktowane są wyjątkowo, w szczególności kiedy wystawienie świadectwa fitosanitarnego dla eksportu nie jest wymagane przez państwo reeksportu oraz kiedy zajdzie potrzeba zastosowania określonych środków fitosanitarnych w państwie pochodzenia. INFORMACJE PODSTAWOWE Świadectwa fitosanitarne są wystawiane w celu potwierdzenia, że przesyłki spełniają fitosanitarne wymagania importowe; wystawia się je dla większości roślin, produktów roślinnych i innych artykułów objętych przepisami będących w obrocie międzynarodowym. System świadectw fitosanitarnych przyczynia się do ochrony roślin, w tym roślin uprawnych i innych oraz dzikiej flory (w tym roślin wodnych), siedlisk i ekosystemów w państwach importujących. System świadectw fitosanitarnych ułatwia również międzynarodowy obrót roślinami, produktami pochodzenia roślinnego i innymi artykułami objętymi przepisami przez wprowadzenie dokumentu uzgodnionego na forum międzynarodowym oraz związanych z nim procedur. Artykuł V.2(a) IPPC mówi jak powinny być wystawiane świadectwa fitosanitarne: Kontrola i inne powiązane czynności prowadzące do wydania świadectw fitosanitarnych zostaną przeprowadzone wyłącznie przez władze państwowej organizacji ochrony roślin. Świadectwa fitosanitarne wydawane zostaną przez technicznie wykwalifikowanych urzędników państwowych, upoważnionych przez państwową organizację ochrony roślin do działań w jej imieniu i pod kontrolą przy takim zakresie wiedzy i dostępnych informacji, aby władze Umawiających się Stron importujących mogły uznać takie świadectwa za dokumenty wiarygodne. [Patrz również ISPM 7:2011] Zapis ten został objaśniony podczas Konferencji FAO w 1997 r. podczas przyjmowania zmian do IPPC: „Uznaje się, że… pojęcie ‘urzędników państwowych, upoważnionych przez państwową organizację ochrony roślin‘ obejmuje również pracowników państwowej organizacji ochrony roślin”. „Państwowy” w tym kontekście oznacza osoby zatrudnione przez administrację rządową, a nie firmy prywatne. „Obejmuje również pracowników państwowej organizacji ochrony roślin” oznacza, że urzędnik może, ale nie musi być bezpośrednio zatrudniony przez NPPO. IPPC określa również wymagania dotyczące korzystania z wzorów świadectw fitosanitarnych (w Artykule V.3): Żadna z Umawiających się Stron nie będzie wymagać dla roślin, produktów roślinnych lub obiektów podlegających przepisom importowanych na jej terytorium świadectw fitosanitarnych innych niż te zawarte w załączniku do niniejszej Konwencji. Wszelkie wymagania dotyczące deklaracji dodatkowych będą ograniczone do deklaracji uzasadnionych technicznie. WYMAGANIA DOTYCZĄCE SYSTEMU ŚWIADECTW FITOSANITARNYCH 1. Świadectwa fitosanitarne 1.1. Cel świadectw fitosanitarnych Świadectwa fitosanitarne wydaje się, aby zaświadczyć, że rośliny, produkty pochodzenia roślinnego i inne artykuły objęte przepisami spełniają fitosanitarne wymagania importowe państw importujących i że są one zgodne z klauzulą zaświadczającą. Świadectwa fitosanitarne mogą również być wydawane w przypadku reeksportu do innych państw. Świadectwa powinny być wydawane wyłącznie do tych celów. 1.2. Typy i formularze świadectw fitosanitarnych W załączniku do IPPC mówi się o dwóch typach świadectw: „świadectwie fitosanitarnym” (patrz Aneks 1 do niniejszego standardu) stosowanym w eksporcie oraz „fitosanitarnym świadectwie dla reeksportu” (patrz Aneks 2 do niniejszego standardu) stosowanym w reeksporcie2. Świadectwo fitosanitarne dla eksportu zazwyczaj wydaje NPPO państwa pochodzenia. Świadectwo fitosanitarne dla eksportu opisuje przesyłkę oraz, dzięki klauzuli zaświadczającej, dodatkowym deklaracjom i rejestrowi zabiegów, stanowi oświadczenie, że stan fitosanitarny przesyłki jest zgodny z fitosanitarnymi wymaganiami importowymi. Świadectwo fitosanitarne dla eksportu może być również wydane w określonych przypadkach reeksportu roślin, produktów pochodzenia roślinnego i innych artykułów objętych przepisami pochodzących z państw innych, niż państwo reeksportu, jeżeli stan fitosanitarny przesyłki może zostać poddany ocenie w tym państwa (np. W drodze inspekcji). Świadectwo fitosanitarne dla reeksportu może wydać NPPO państwa reeksportu w przypadku, gdy towar w przesyłce nie został wyprodukowany lub przetworzony w celu zmiany jego charakteru w tym państwie i wyłącznie po okazaniu oryginału świadectwa fitosanitarnego lub jego poświadczonej kopii. Świadectwo fitosanitarne dla reeksportu stanowi powiązanie ze świadectwem fitosanitarnym wydanym w państwie eksportującym i uwzględnia wszelkie zmiany stanu fitosanitarnego, które mogły zajść w państwie reeksportu. Stosuje się takie same procedury zarządzania wydawaniem tych dwóch typów świadectw fitosanitarnych oraz systemy gwarantujące ich zgodność z prawem. Zgodnie z Artykułem V.2(b) IPPC, wzory świadectw fitosanitarnych IPPC zawierają standardowy tekst, zgodnie z którym należy formułować wydawane świadectwa fitosanitarne. Standaryzacja świadectw fitosanitarnych jest konieczna dla zapewnienia spójności, rozpoznawalności i zagwarantowania, że najistotniejsze informacje zostaną w nich ujęte. Zachęca się NPPO do korzystania z jednego formularza świadectwa fitosanitarnego dla eksportu oraz jednego formularza świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu i do umieszczenia wzorów tych formularzy na Międzynarodowym Portalu Fitosanitarnym (IPP) (https://www.ippc.int) w sposób uniemożliwiający fałszerstwo. Świadectwa fitosanitarne mogą mieć formę papierową lub elektroniczną, jeżeli ta druga jest akceptowana przez NPPO państwa importu. Świadectwa fitosanitarne w formie elektronicznej stanowią elektroniczny ekwiwalent tekstu i danych świadectw fitosanitarnych w formie papierowej, włącznie z klauzulą zaświadczającą, przekazywany przy pomocy uwierzytelnionych i bezpiecznych środków elektronicznych z NPPO państwa eksportu do NPPO państwa importu. Za elektroniczne wydawanie świadectw fitosanitarnych nie uważa się przetwarzania tekstu lub generowania metodami elektronicznymi papierowych formularzy następnie dystrybuowanych drogą inną niż elektroniczna. Również przekazywanie elektronicznej wersji świadectwa papierowego (np. 2 Odnośnie terminologii, patrz „Zakres”, przypis 1. pocztą elektroniczną) nie jest uznawane za elektroniczne wydawanie świadectw fitosanitarnych. NPPO powinny zabezpieczać papierowe świadectwa fitosanitarne przed fałszerstwem, na przykład poprzez użycie specjalnego papieru, znaki wodne lub specjalny druk. Zabezpieczenia należy stosować również w przypadku świadectw elektronicznych. Świadectwa fitosanitarne nie uzyskują ważności do momentu spełnienia wszystkich wymagań, wpisania daty, podpisania i podstemplowania, zaplombowania, umieszczenia znaku lub wypełnienia w formie elektronicznej przez NPPO państwa eksportu lub reeksportu. 1.3. Załączniki do świadectw fitosanitarnych Jeżeli informacje konieczne do wypełnienia świadectw fitosanitarnych są obszerniejsze, niż miejsce dostępne na formularzu, można dodać załącznik. W załączniku należy podać wyłącznie informacje, których umieszczenie jest wymagane na świadectwach fitosanitarnych. Na wszystkich stronach załącznika powinien znajdować się numer świadectwa fitosanitarnego, data, podpis i pieczęć, zgodnie z wymogami dla świadectw fitosanitarnych. W odpowiedniej części świadectw powinna znaleźć się informacja o załącznikach. Jeżeli załącznik ma więcej niż jedną stronę, powinny być one ponumerowane, a ilość stron należy wpisać na świadectwach. Inne dokumenty, takie jak świadectwa wydane na podstawie Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES) mogą towarzyszyć przesyłce razem ze świadectwami fitosanitarnymi, jednak nie powinny one stanowić załączników tych świadectw; świadectwa nie powinny też zawierać odnośników do takich dokumentów. 1.4. Elektroniczne świadectwa fitosanitarne Elektroniczne świadectwa fitosanitarne mogą być wydawane, jeżeli NPPO państwa importu zgodzi się je akceptować. NPPO wydające elektroniczne świadectwa fitosanitarne powinny opracować systemy generujące świadectwa z wykorzystaniem standardowego języka, struktury wiadomości i protokołów wymiany. W Załączniku 1 [w opracowaniu, do aktualizacji zgodnie ze stanem prac] podano wytyczne w sprawie standardowego języka, struktury wiadomości i protokołów wymiany. Elektroniczne świadectwa fitosanitarne mogą być stosowane pod następującymi warunkami: - Sposób wystawienia, przekazania i poziom zabezpieczenia jest akceptowany przez NPPO państwa importu, a w określonych przypadkach również przez NPPO innych zaangażowanych państw. - Informacje w nich zawarte są spójne z wzorami świadectw fitosanitarnych IPPC. - Cel certyfikacji fitosanitarnej IPPC jest osiągnięty. - Tożsamość wydającej NPPO może być odpowiednio ustalona i potwierdzona. 1.5. Sposób przekazywania Świadectwa fitosanitarne powinny towarzyszyć przesyłkom, dla których zostały wydane. Świadectwa fitosanitarne mogą być również przekazywane oddzielnie pocztą lub innymi metodami, jeżeli zgodzi się na to NPPO państwa importu. W przypadku elektronicznych świadectw fitosanitarnych, powinny one być bezpośrednio dostępne właściwym urzędnikom NPPO. Świadectwa fitosanitarne powinny być zawsze dostępne dla NPPO państwa importu w momencie wjazdu przesyłki. 1.6. Okres ważności Ponieważ stan zdrowia roślin w przesyłce może ulec zmianie po wydaniu świadectwa fitosanitarnego, NPPO państwa eksportu lub reeksportu może zdecydować o ograniczeniu okresu ważności świadectw fitosanitarnych po ich wydaniu i przed eksportem. NPPO państwa eksportu lub reeksportu może ocenić sytuację i określić właściwy okres ważności zanim nastąpi wywóz, biorąc pod uwagę prawdopodobieństwo porażenia przesyłki przed eksportem lub reeksportem. Na prawdopodobieństwo porażenia wpłynąć może opakowanie (zamknięty karton lub opakowanie luźne) i środowisko przechowywania (pod gołym niebem lub w pomieszczeniu), typ towaru i sposób transportu, pora roku i rodzaj organizmów szkodliwych. Świadectwo fitosanitarne dla eksportu po upływie tego okresu może nadal służyć jako podstawa do wydania świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu, pod warunkiem, że nie wystąpiło ryzyko porażenia przesyłki oraz że towar nadal spełnia fitosanitarne wymagania importowe państwa importu. Jednym z fitosanitarnych wymagań importowych określonych przez NPPO państwa importu może być okres ważności świadectw fitosanitarnych. 2. Czynności podejmowane wobec wydanych świadectw fitosanitarnych 2.1. Poświadczone kopie świadectw fitosanitarnych Za poświadczoną kopię oryginału świadectwa fitosanitarnego uznaje się dokument potwierdzony (ostemplowany, zawierający datę i podpis) przez NPPO ze wskazaniem, że jest to kopia będąca faktycznym odzwierciedleniem oryginału świadectwa fitosanitarnego. Może zostać ona wydana na wniosek eksportera. Kopia nie zastępuje oryginału. Używa się ich głównie do celów reeksportu. 2.2. Zastępcze świadectwa fitosanitarne Na wniosek eksportera władze mogą wydać dokumenty zastępcze dla przesyłki, dla której uprzednio wydano świadectwa fitosanitarne. Świadectwa zastępcze powinny być wydawane wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach (np. w przypadku zniszczenia wydanych świadectw fitosanitarnych, zmiany adresu, państwa przeznaczenia lub punktu wwozu; brakujących lub nieprawidłowych informacji) przez NPPO państwa, który wydał zastępowane świadectwa fitosanitarne. NPPO wydająca świadectwo zastępcze powinna zawsze prosić eksporterów o zwrot oryginalnych świadectw fitosanitarnych oraz ewentualnych poświadczonych kopii uprzednio wydanych dla danej przesyłki. Inne wymagania dotyczące zastępczych świadectw fitosanitarnych to, m.in.: - Świadectwa fitosanitarne zwrócone w celu wydania świadectw zastępczych powinny zostać zatrzymane przez NPPO państwa wydającego i unieważnione. Nowe świadectwa - fitosanitarne nie powinny być oznaczone tymi samymi numerami, co świadectwo zastępowane. Numer pierwotnego świadectwa nie może być używany ponownie. Jeżeli uprzednio wydane świadectwa fitosanitarne nie mogą być zwrócone i są poza nadzorem i kontrolą NPPO (ponieważ np. zostały zagubione lub znajdują się w innym państwie), NPPO może uznać, że należy wydać świadectwo zastępcze. Nowe świadectwo fitosanitarne nie powinno być oznaczone tym samym numerem, co zastępowane świadectwo fitosanitarne, ale powinno zawierać odniesienie do świadectwa zastępowanego w formie dodatkowej deklaracji o treści „Niniejsze świadectwo zastępuje i unieważnia świadectwo fitosanitarne nr [wpisać numer] wydane dnia [wpisać datę]”. 2.3. Zmiany w świadectwach fitosanitarnych Należy unikać wprowadzania zmian w świadectwach fitosanitarnych, ponieważ mogą one wywołać podejrzenia co do ich ważności. Jednakże, jeżeli zmiany są konieczne, powinny być wprowadzane na oryginalnych świadectwach fitosanitarnych przez wydającą NPPO. Zmiany powinny być ograniczone do minimum oraz potwierdzone pieczęcią, datą i podpisem przez wydającą NPPO. 3. Uwagi dotyczące państw importujących oraz NPPO wydających świadectwa fitosanitarne NPPO państw importujących mogą wymagać świadectw fitosanitarnych wyłącznie w stosunku do artykułów objętych przepisami. Należą do nich najczęściej rośliny i produkty pochodzenia roślinnego, ale mogą być to również artykuły, takie jak puste pojemniki, pojazdy i organizmy inne, niż rośliny, jeżeli środki fitosanitarne są uzasadnione z technicznego punktu widzenia. NPPO państwa importu nie powinna wymagać świadectw fitosanitarnych dla produktów pochodzenia roślinnego przetworzonych w takim stopniu, że nie stwarzają potencjalnego zagrożenia wprowadzenia organizmów szkodliwych objętych przepisami lub dla innych artykułów, które nie wymagają zastosowania środków fitosanitarnych (Artykuł VI.2 IPPC oraz ISPM 32:2009). NPPO powinny dokonywać dwustronnych ustaleń w przypadku rozbieżności w poglądach na temat uzasadnienia technicznego żądania świadectw fitosanitarnych. Wymagania dla świadectw fitosanitarnych powinny być sformułowane z zachowaniem zasad przejrzystości, braku dyskryminacji, konieczności i uzasadnienia technicznego (patrz ISPM 1:2006). 3.1. Nieakceptowane świadectwa fitosanitarne NPPO nie powinny akceptować świadectw fitosanitarnych, które uznają za nieważne lub niezgodne z prawem. Informację o nieakceptowanym lub podejrzanym świadectwie fitosanitarnym należy bezzwłocznie przekazać NPPO w deklarowanym państwie jego wydania, zgodnie z ISPM 13:2001. NPPO państwa importu podejrzewająca, że świadectwo fitosanitarne jest nie do zaakceptowania, może zgłosić się z wnioskiem o szybką pomoc ze strony NPPO państwa eksportu lub reeksportu w celu ustalenia ważności lub nieważności tego świadectwa. NPPO państwa eksportu lub reeksportu powinna podjąć odpowiednie działania korygujące i dokonać przeglądu systemów wydawania świadectw fitosanitarnych w celu zagwarantowania wysokiego poziomu wiarygodności wydawanych przez nią świadectw. 3.1.1. Nieważne świadectwa fitosanitarne Świadectwa fitosanitarne są nieważne, jeżeli na przykład: - zawarte w nich informacje są niekompletne lub nieprawidłowe - zawierają fałszywe lub wprowadzające w błąd informacje - zawierają sprzeczne lub niespójne informacje - sformułowania lub informacje w nich zawarte są niespójne ze wzorem świadectwa fitosanitarnego - zawierają informacje dodane przez osoby nieupoważnione - zawierają nieupoważnione (bez pieczęci, daty lub podpisu) zmiany lub usunięcia - ich okres ważności minął, chyba że są one wykorzystywane jako poświadczona kopia przy reeksporcie - są nieczytelne (np. zawierają nieczytelne wpisy, są uszkodzone) - są niedoświadczoną kopią - są przekazane w sposób niezatwierdzony przez NPPO (w przypadku elektronicznych świadectw fitosanitarnych) - są wydane dla roślin, produktów roślinnych oraz innych artykułów objętych przepisami, których import jest zabroniony. Są to również podstawy do odrzucenia świadectw fitosanitarnych lub do żądania dodatkowych informacji. 3.1.2. Świadectwa fitosanitarne niezgodne z prawem Świadectwa fitosanitarne niezgodne z prawem to najczęściej dokumenty: - wydane na nieautoryzowanych formularzach - nie zawierające daty, pieczęci, oznaczenia lub plomby i podpisu wydającej NPPO - wydane przez osoby nie będące upoważnionymi urzędnikami publicznymi. Świadectwa fitosanitarne niezgodne z prawem są nieważne. NPPO wydające świadectwa fitosanitarne powinny stosować zabezpieczenia przed fałszerstwem. W przypadku elektronicznych świadectw fitosanitarnych, zabezpieczenia przed fałszerstwem stanowią element mechanizmu ich wydawania. NPPO państwa eksportu powinny wprowadzić działania korygujące, jeżeli zostaną powiadomione o niezgodnościach. 3.2. Wymagania importowe będące podstawą do przygotowania i wydania świadectw fitosanitarnych Państwa importujące często określają wymagania importowe, których należy przestrzegać podczas przygotowywania i wydawania świadectw fitosanitarnych. Poniżej podano przykładowe wymagania państwa importu: - wypełnianie świadectw fitosanitarnych w określonym języku lub jednym z języków używanych w danym państwie (jednakże zachęca się państwa do akceptowania urzędowych języków FAO, najlepiej angielskiego) - określony czas pomiędzy inspekcją lub zabiegiem a wydaniem świadectw fitosanitarnych oraz pomiędzy wydaniem świadectw, a wyjazdem przesyłki z państwa eksportującego - świadectwa fitosanitarne muszą być wypełniane maszynowo, a jeżeli są wypełnione odręcznie, tekst musi być pisany czytelnie i wielkimi literami (o ile język na to pozwala) - jednostki miar w opisie przesyłki i innych miejscach, gdzie deklaruje się ilości. 4. Szczegółowe aspekty przygotowania i wystawiania świadectw fitosanitarnych Świadectwa fitosanitarne mogą być wystawiane wyłącznie przez urzędnika publicznego posiadającego kwalifikacje techniczne oraz odpowiednie upoważnienie NPPO. Świadectwa fitosanitarne powinny być wystawiane wyłącznie po stwierdzeniu, że fitosanitarne wymagania importowe są spełnione. Świadectwa fitosanitarne powinny zawierać informacje niezbędne do jednoznacznej identyfikacji powiązanej z nim przesyłki. Świadectwa fitosanitarne powinny zawierać wyłącznie informacje dotyczące spraw fitosanitarnych. Świadectwa fitosanitarne nie powinny zawierać informacji dotyczących wymagań innych, niż fitosanitarne, takich jak sprawy zdrowia zwierząt lub ludzi, pozostałości środków ochrony roślin, radioaktywności, informacji handlowych (np. akredytyw) lub jakości. Aby ułatwić powiązanie świadectw fitosanitarnych z dokumentami niedotyczącymi spraw fitosanitarnych (np. akredytywami, konosamentami, świadectwami CITES), do świadectw fitosanitarnych można dołączać noty kojarzące je z kodami identyfikacyjnymi, symbolami lub numerami stosownych dokumentów wymagających powiązania. Noty takie należy wystawiać wyłącznie w przypadkach koniecznych i nie powinny być uznawane za element świadectw fitosanitarnych. Wszystkie części świadectw fitosanitarnych powinny być wypełnione. W przypadku braku wpisu, w danym punkcie należy umieścić słowo „Brak”, albo wymazać lub wykreślić ten punkt, aby zapobiec dodawaniu nieuprawnionych wpisów. W przypadku reeksportu przesyłek niezbędne mogą być określone informacje z państwa pochodzenia; jednakże informacji tych może brakować na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu (np. brak takich informacji w deklaracji dodatkowej świadectwa fitosanitarnego dla eksportu lub brak wymogu przedstawienia świadectwa fitosanitarnego dla eksportu w państwie reeksportu). W takich przypadkach, jeżeli określone fitosanitarne wymagania importowe nie mogą być spełnione w państwie reeksportu, świadectwo fitosanitarne dla reeksportu nie może zostać wydane. Mogą jednak mieć miejsce następujące sytuacje: - Jeżeli świadectwo fitosanitarne dla eksportu wymagane jest przez państwo reeksportu , na wniosek eksportera NPPO państwie pochodzenia może przekazać informacje fitosanitarne (np. wynik inspekcji w sezonie wegetacyjnym) dodatkowe w stosunku do informacji wymaganych przez państwo reeksportu . Informacje takie mogą być niezbędne do wydania świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu. Powinny zostać umieszczone w polu na dodatkowe deklaracje pod nagłówkiem „Dodatkowe urzędowe informacje fitosanitarne” (patrz rozdział 5). - Jeżeli świadectwo fitosanitarne dla eksportu nie jest wymagane przez państwo reeksportu, na wniosek eksportera NPPO państwie pochodzenia może mimo wszystko wydać świadectwo fitosanitarne dla eksportu. Świadectwo takie wydaje się dla przesyłek przeznaczonych do reeksportu do innych państw i służy przekazaniu dodatkowych informacji fitosanitarnych potrzebnych do wystawienia fitosanitarnych świadectw reeksportowych. W obu wyżej podanych przypadkach państwo reeksportu powinno zagwarantować zachowanie tożsamości przesyłki oraz że nie była ona narażona na ryzyko porażenia. Świadectwa fitosanitarne powinny być wydawane przed wysyłką; mogą być również wydawane po wysłaniu przesyłki, pod warunkiem, że: - zagwarantowano bezpieczeństwo fitosanitarne przesyłki oraz - NPPO państwie eksportującego pobrała próby, przeprowadziła inspekcję i zabiegi konieczne do spełnienia fitosanitarnych wymagań importowych przed wysyłką przesyłki. Jeżeli kryteria te nie będą spełnione, nie należy wydawać świadectw fitosanitarnych. W przypadku wydania świadectw fitosanitarnych po wysyłce, data inspekcji powinna zostać wskazana w polu dodatkowych deklaracji, jeżeli państwo importu tego wymaga. 5. Wytyczne i wymagania dotyczące wypełniania pól świadectwa fitosanitarnego dla eksportu Informacje dotyczące wypełniania świadectwa fitosanitarnego dla eksportu: [Nagłówki wytłuszczonym drukiem odnoszą się do pól wzoru świadectwa, patrz wzór w Aneksie 1] Nr __________ Każde świadectwo fitosanitarne dla eksportu powinno mieć niepowtarzalny numer identyfikacyjny, który umożliwia śledzenie drogi przesyłek, ułatwia audyt i służy do celów archiwizacyjnych. Organizacja Ochrony Roślin ____________ Należy tu wpisać nazwę państwie wydającego świadectwo fitosanitarne dla eksportu wraz z nazwą NPPO. DO: Organizacja(e) Ochrony Roślin ____________ Tu należy wpisać nazwę państwie importu. Jeżeli państwo tranzytu i państwo importu mają określone wymagania fitosanitarne, do których należy posiadanie świadectwa fitosanitarnego dla eksportu, należy wpisać nazwy obydwu państw ze wskazaniem państwa tranzytowego. Należy upewnić się, że fitosanitarne wymagania importowe lub tranzytowe każdego z państw zostały spełnione i właściwie opisane. W przypadku, gdy przesyłka jest importowana, a następnie reeksportowana do innego państwa, można wpisać nazwy obydwu państw, pod warunkiem, że ich fitosanitarne wymagania importowe zostały spełnione. -----------------------------------------------------------------------------------------I. Opis przesyłki Nazwa i adres eksportera: ____________ Ta informacja wskazuje źródło przesyłki i ułatwia prześledzenie jej pochodzenia i audyt przez NPPO państwa eksportującego. Siedziba eksportera powinna znajdować się w państwie eksportującym. Jeżeli eksporterem jest międzynarodowa firma z siedzibą zagranicą, wpisać należy nazwę i adres jej lokalnego agenta lub przewoźnika. Deklarowana nazwa i adres odbiorcy przesyłki: ____________ Nazwa i adres wpisane w tym polu powinny być na tyle szczegółowe, alby umożliwić NPPO państwa importu potwierdzenie tożsamości odbiorcy przesyłki oraz, w razie konieczności, prześledzenie pochodzenia importowanych przesyłek niezgodnych z przepisami. Jeżeli odbiorca przesyłki jest nieznany, można użyć frazy „na zamówienie”, jeżeli NPPO państwa importu na to zezwala i akceptuje związane z tym ryzyko. Państwo importu może wymagać, aby siedziba odbiorcy znajdowała się na jego terytorium. Liczba i opis opakowań: ____________ Należy podać liczbę opakowań i ich opis. Informacje w tym polu powinny być na tyle szczegółowe, aby umożliwić NPPO państwa importu powiązanie świadectwa fitosanitarnego dla eksportu z odpowiednią przesyłką. W niektórych przypadkach (np. ziarna lub drewna luzem) pojemniki transportowe i/lub wagony uznaje się za opakowanie i wpisuje ich liczbę (np. 10 pojemników). W przypadku towarów przewożonych luzem można użyć terminu „luzem”. Znaki rozpoznawcze: ____________ Należy podać znaki rozpoznawcze na opakowaniach (np. numery partii, numery seryjne lub nazwy marek) oraz numery i nazwy środków transportu (np. numer identyfikacyjny kontenera lub wagonu lub nazwa statku w przypadku towarów przewożonych luzem), jeżeli jest to konieczne do identyfikacji przesyłki. Miejsce pochodzenia: ____________ Miejsce pochodzenia to miejsce, gdzie towar był uprawiany lub wyprodukowany i gdzie mógł być potencjalnie narażony na porażenie organizmami szkodliwymi objętymi przepisami. We wszystkich przypadkach należy podać nazwę państwa lub państw pochodzenia. Zazwyczaj stan fitosanitarny przesyłki związany jest z jej miejscem pochodzenia. Niektóre państwa mogą wymagać podania nazwy lub kodu obszaru, miejsca produkcji lub stanowiska produkcji wolnego od organizmu szkodliwego. Szczegółowe informacje na temat obszaru, miejsca produkcji lub stanowiska produkcji wolnego od organizmu szkodliwego można podać w polu dodatkowych deklaracji. Jeżeli towar jest przepakowywany, przechowywany lub przemieszczany, jego stan fitosanitarny może ulec zmianie podczas pobytu w nowym miejscu w wyniku potencjalnego porażenia organizmami szkodliwymi objętymi przepisami. Stan fitosanitarny towaru może również ulec zmianie w wyniku przetworzenia, dezynfekcji lub zastosowanego zabiegu, co skutkuje usunięciem potencjalnego porażenia. A zatem stan fitosanitarny towaru może być związany z jego pobytem w więcej, niż jednym miejscu. W takich przypadkach każdy państwo i miejsce, tam, gdzie to konieczne, powinny być wymienione wraz z pierwotnym miejscem pochodzenia podanym w nawiasach, np. „państwo eksportu X (państwo pochodzenia Y)”. Jeżeli poszczególne partie w przesyłce pochodzą z różnych miejsc lub państw, należy wymienić wszystkie te państwa i miejsca. W takich przypadkach, aby ułatwić śledzenie pochodzenia można wskazać miejsce najistotniejsze z punktu widzenia tej procedury, na przykład przedsiębiorstwo eksportujące, w którym przechowywana jest dokumentacja. Jeżeli rośliny zostały importowane do państwa lub przemieszczone na jego terytorium, a następnie były uprawiane przez określony czas (zależnie od rodzaju towaru, ale najczęściej przez jeden lub więcej sezonów wegetacyjnych), można uznać, że zmienił się ich państwo lub miejsce pochodzenia, pod warunkiem, że stan fitosanitarny jest określany wyłącznie na podstawie uprawy w nowym państwa lub miejscu. Deklarowany środek transportu: ____________ Niniejsze pole dotyczy sposobu transportu towaru po opuszczeniu państwa wydającego świadectwo. Można stosować terminy, takie jak: „statek oceaniczny”, „łódź”, „samolot”, „transport drogowy”, „samochód ciężarowy”, „kolej”, „poczta” oraz „transport osobisty”. Można wpisać nazwę statku i numer rejsu lub numer rejsu samolotu, jeżeli dane te są znane. Środek transportu jest najczęściej deklarowany przez eksportera. Często jest to tylko pierwszy środek transportu wykorzystywany bezpośrednio po wydaniu świadectwa fitosanitarnego dla eksportu. Sposób przemieszczania przesyłek często wiąże się ze zmianą środka transportu, na przykład kontener może zostać przeładowany ze statku na samochód ciężarowy. Jeżeli przesyłkę można zidentyfikować na podstawie znaków rozpoznawczych, wystarczy zadeklarować jedynie pierwszy środek transportu. W takim przypadku przy wjeździe do państwa importu środek transportu może być inny. Deklarowany punkt wwozu: ____________ W tym polu należy podać miejsce pierwszego wjazdu na terytorium państwa przeznaczenia lub, jeżeli nie jest ono znane, nazwę państwa. Jeżeli przesyłka przejeżdża tranzytem przez inne państwo, może wystąpić potrzeba odnotowania tego faktu, jeżeli państwo tranzytu ma wymagania fitosanitarne dotyczące przesyłek tranzytowych. W nawiasach należy podać punkt wwozu na terytorium państwa tranzytowego lub, jeżeli nie jest ono znane, nazwę państwa. Punkt wwozu jest deklarowany przez eksportera w chwili wydania świadectwa fitosanitarnego dla eksportu. Punkt wwozu może ulec zmianie z różnych przyczyn, a wwóz do państwa w miejscu innym, niż deklarowany punkt wwozu zazwyczaj nie powinien być uznawany za naruszenie przepisów. Jednak jeżeli NPPO państwa importu w swoich fitosanitarnych wymaganiach importowych zobowiązuje do korzystania z określonych punktów wwozu, wtedy należy zadeklarować konkretny punkt wwozu i przesyłka powinna wjechać do państwa przez ten punkt. Nazwa produktu i deklarowana ilość: ____________ W tym polu należy z możliwie największą dokładnością szczegółowo opisać towar podając nazwy roślin, produktów pochodzenia roślinnego lub innych artykułów objętych przepisami, jednostki oraz ilości, aby umożliwić NPPO państwa importu zweryfikowanie zawartości przesyłki. Można ułatwić identyfikację podając międzynarodowe kody (np. kody celne) i używając uznanych międzynarodowo jednostek i terminologii (np. systemu metrycznego). Ponieważ inne fitosanitarne wymagania importowe mogą mieć zastosowanie w zależności od przeznaczenia towaru (np. inne w przypadku roślin do spożycia i do rozmnażania) lub stopnia jego przetworzenia (np. inne w przypadku roślin świeżych i suszonych), sposób przeznaczenia towaru lub stopień jego przetworzenia powinien być określony w dokumencie. Wpisy nie powinny odnosić się do nazw handlowych, rozmiarów lub innych terminów handlowych. Botaniczna nazwa roślin: ____________ W tym polu należy wpisać przyjęte nazwy naukowe pozwalające na identyfikację roślin i produktów pochodzenia roślinnego; nazwy powinny być co najmniej na poziomie rodzaju, jednak preferowane są nazwy na poziomie gatunku. Podawanie nazw botanicznych niektórych artykułów podlegających regulacjom i produktów o skomplikowanym składzie, takich jak pasze, może być trudne w praktyce. W takich przypadkach NPPO państwa importu i eksportującego mogą uzgodnić stosowny opis takich produktów, można również wpisać „nie dotyczy” lub „n.d.”. Klauzula zaświadczająca Niniejszym zaświadcza się, że rośliny, produkty pochodzenia roślinnego lub inne artykuły podlegające regulacjom opisane w niniejszym dokumencie zostały poddane inspekcji i/lub badaniom zgodnie z właściwymi urzędowymi procedurami i zostały uznane za wolne od organizmów kwarantannowych określonych przez umawiającą się stronę importującą oraz spełniają one obecnie stosowane wymogi fitosanitarne umawiającej się strony importującej, w tym dotyczące organizmów niekwarantannowych objętych przepisami. Są uznane za praktycznie wolne od innych organizmów szkodliwych .* [*Klauzula nieobowiązkowa] W większości przypadków istnieją określone fitosanitarne wymagania importowe lub wskazane są organizmy szkodliwe objęte przepisami, a klauzulę zaświadczającą na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu stosuje się w celu poświadczenia zgodności z tymi fitosanitarnymi wymaganiami importowymi. W przypadku, gdy fitosanitarne wymagania importowe nie są określone, NPPO państwa eksportu może poświadczyć ogólny stan fitosanitarny przesyłki odnosząc się do obecności lub braku organizmów uznanych przez nią za niebezpieczne z fitosanitarnego punktu widzenia. NPPO państw eksportujących mogą umieścić klauzulę nieobowiązkową na wydawanych fitosanitarnych świadectwach eksportowych. NPPO państw importujących nie mogą żądać dodania klauzuli nieobowiązkowej. „Właściwe urzędowe procedury” to procedury stosowane przez NPPO lub osoby upoważnione przez NPPO w systemie świadectw fitosanitarnych. Procedury takie we właściwym zakresie powinny być zgodne z ISPM. Procedury te mogą być określone przez NPPO państwa importu z uwzględnieniem wszystkich właściwych ISPM. Sformułowanie „uznane za wolne od organizmów kwarantannowych” odnosi się do nieobecności organizmów szkodliwych w liczbach lub ilościach możliwych do wykrycia przy zastosowaniu procedur fitosanitarnych. Nie należy przyjmować, że oznacza ono towar całkowicie wolny od organizmów szkodliwych w każdym przypadku, a raczej że przyjmuje się brak ich obecności w oparciu o procedury stosowane do ich wykrywania i tępienia. Należy wziąć pod uwagę, że procedury fitosanitarne obarczone są niepewnością i zmiennością i implikują prawdopodobieństwo niewykrycia i niewytępienia organizmów szkodliwych. Wspomniane niepewność i prawdopodobieństwo powinny być brane pod uwagę przy określaniu specyfikacji odpowiednich procedur. W niektórych przypadkach zastosowania zabiegów napromieniowania żywe stadia organizmów szkodliwych mogą wystąpić w przesyłce. Jeżeli zabieg został przeprowadzony zgodnie z ISPM 18:2003, a odpowiedni zabieg zastosowano w celu osiągnięcia wymaganej reakcji, ważność tej części klauzuli zaświadczającej nie jest naruszona, ponieważ wykrycie żywych stadiów organizmów szkodliwych docelowych nie jest uznawana za niezgodność z przepisami. „Wymagania fitosanitarne” ustanowione przez państwo importu to urzędowo określone warunki, które muszą być spełnione w celu zapobieżenia wprowadzeniu i/lub rozprzestrzenianiu organizmów szkodliwych. Fitosanitarne wymagania importowe powinny być określone z góry przez NPPO państwa importu w aktach prawnych, regulacjach lub w innej formie (np. zezwoleń importowych, ustaleń dwustronnych i innych). „Importująca umawiająca się strona” oznacza rządy przestrzegające IPPC. -----------------------------------------------------------------------------------------II. Deklaracja dodatkowa W deklaracjach dodatkowych podaje się dokładne dodatkowe informacje o przesyłce w odniesieniu do organizmów szkodliwych objętych przepisami. Deklaracje dodatkowe powinny być ograniczone do minimum i zwięzłe. NPPO państw importujących powinny poddawać przeglądowi wymaganie dołączania deklaracji dodatkowych i nie powinny żądać zamieszczania deklaracji sformułowanych w sposób podobny do już istniejących zapisów klauzuli zaświadczającej na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu. Tekst deklaracji dodatkowych może być określony w przepisach fitosanitarnych, zezwoleniach importowych lub umowach dwustronnych. W tej części nie należy wymieniać zabiegów; powinny być one podane w części III świadectwa fitosanitarnego dla eksportu. Deklaracje dodatkowe powinny zawierać wyłącznie określone informacje fitosanitarne wymagane przez NPPO państwa importu lub przez eksportera do celów wydania świadectw fitosanitarnych w przyszłości i nie powinny powtarzać informacji ujętych w klauzuli zaświadczającej lub części dotyczącej zabiegów. W przypadku, gdy fitosanitarne wymagania importowe dopuszczają zastosowanie szeregu alternatywnych środków, NPPO państwa eksportu powinna określić w deklaracji dodatkowej, którą opcję wybrano. Załącznik 2 podaje przykładowe teksty różnych typów deklaracji dodatkowych często wymaganych przez NPPO państw importujących. Jeżeli NPPO uznają, że konieczne jest żądanie lub wpisanie deklaracji dodatkowej, zachęca się je do stosowania standardowych sformułowań podanych w Załączniku 2. W przypadku, gdy państwo importu wymaga zezwolenia importowego, można tu wpisać jego numer dla ułatwienia powiązania dokumentów. Jeżeli świadectwo fitosanitarne dla eksportu wydane zostanie po wysłaniu przesyłki, i jeżeli jest to wymagane przez państwo importujące, w tej części świadectwa fitosanitarnego dla eksportu należy wpisać datę inspekcji (patrz również stosowne warunki podane w części 4). W tej części należy również uwzględnić ewentualne dodatkowe urzędowe informacje fitosanitarne służące do celów certyfikacji fitosanitarnej w przyszłości, na przykład do celów reeksportu (patrz część 4). Informacje te należy wyraźnie oddzielić od dodatkowych deklaracji wymaganych przez państwo importu i opatrzyć nagłówkiem „Dodatkowe urzędowe informacje fitosanitarne”. -----------------------------------------------------------------------------------------III. Zabiegi oczyszczania i/lub odkażania Wpisy powinny mieć następującą treść: Data Data przeprowadzenia zabiegu na przesyłce. Nazwy miesięcy należy wpisać słownie, aby uniemożliwić pomylenie miesiąca, dnia i roku. Zabieg Typ zabiegu przeprowadzonego na przesyłce (np. zabieg termiczny, napromieniowanie). Środek chemiczny (substancja aktywna) Substancja aktywna środka użytego do zabiegu. Czas trwania i temperatura Czas trwania i temperatura zabiegu. Stężenie Stężenie i dawka zastosowanego zabiegu. Informacje dodatkowe Wszelkie informacje dodatkowe. Wskazane zabiegi muszą być akceptowane przez państwo importujące; zabiegi te muszą być wykonane lub zainicjowane (w przypadku tranzytu) w państwie eksportującym pod nadzorem lub z upoważnienia NPPO państwa eksportu w celu spełnienia fitosanitarnych wymagań importowych. W przypadku zabiegów napromieniowania należy uwzględnić zapisy ISPM 18:2003. ---------------------------------------------------------Pieczęć organizacji Na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu należy umieścić urzędową plombę, pieczęć lub znak identyfikujący wydającą NPPO. NPPO państwa eksportu powinna standardowo stosować jednolite pieczęcie, plomby lub znaki na terytorium całego państwa. Powinny one być umieszczane przez urzędnika publicznego po wypełnieniu formularza lub mogą być nadrukowane na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu . Nie można dopuścić, by pieczęć, plomba lub znak zasłaniały istotne informacje. Nazwisko upoważnionego urzędnika, data i podpis Nazwisko urzędnika publicznego powinno być wydrukowane, wpisane maszynowo, umieszczone w formie stempla lub wpisane odręcznie wielkimi literami (jeżeli pozwala na to alfabet danego języka). Również data powinna być wydrukowana, wpisana maszynowo, umieszczona w formie stempla lub wpisana odręcznie wielkimi literami (jeżeli pozwala na to alfabet danego języka). Nazwy miesięcy należy wpisać w pełnym brzmieniu, aby uniemożliwić pomylenie miesiąca, dnia i roku. Mimo, iż poszczególne części świadectwa fitosanitarnego dla eksportu mogą być wypełnione z wyprzedzeniem, wpisana data powinna być datą jego wydania. Na żądanie NPPO państwa importu NPPO państwa eksportu powinna być w stanie zweryfikować autentyczność podpisów upoważnionych urzędników publicznych. Świadectwo fitosanitarne dla eksportu jest podpisywane wyłącznie po jego prawidłowym wypełnieniu. W przypadku wystawiania świadectw fitosanitarnych w formie elektronicznej, dane na świadectwach powinny być uwierzytelniane przez wydającą NPPO. Ten proces uwierzytelniania jest równoważny z podpisem upoważnionego urzędnika publicznego oraz pieczęcią, plombą lub znakiem. Uwierzytelnione dane na świadectwie elektronicznym są równoważne z wypełnionym papierowym dokumentem świadectwa fitosanitarnego dla eksportu. Klauzula o odpowiedzialności finansowej Umieszczenie na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu klauzuli o odpowiedzialności finansowej NPPO jest opcjonalne i zależne od decyzji NPPO państwa eksportującego. 6. Uwagi dotyczące reeksportu i tranzytu Świadectwo fitosanitarne dla reeksportu jest identyczne ze świadectwem fitosanitarnym dla eksportu za wyjątkiem tekstu klauzuli zaświadczającej. W klauzuli zaświadczającej na świadectwie fitosanitarnym dla reeksportu NPPO państwa reeksportu wskazuje, zakreślając odpowiednie pola, czy świadectwu fitosanitarnemu dla reeksportu towarzyszy oryginalne świadectwo fitosanitarne lub jego poświadczona kopia, czy towar z przesyłki był przepakowywany, czy pojemniki są oryginalne czy nowe oraz czy przeprowadzono dodatkową inspekcję. Jeżeli tożsamość roślin, produktów pochodzenia roślinnego i innych artykułów objętych przepisami w przesyłce nie została zachowana lub jeżeli przesyłka została narażona na ryzyko porażenia lub jeżeli towar został przetworzony w celu zmiany jego charakteru, świadectwo fitosanitarne dla reeksportu nie powinno zostać wydane. NPPO państwa reeksportu, na wniosek eksportera, może przeprowadzić odpowiednie procedury fitosanitarne i jeżeli uzyska pewność, że fitosanitarne wymagania importowe są spełnione, powinna wydać świadectwo fitosanitarne dla eksportu. Na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu miejsce pochodzenia nadal powinno być wskazane w nawiasach. Jeżeli NPPO państwa reeksportu nie wymaga świadectwa fitosanitarnego na import danego towaru, ale NPPO państwa przeznaczenia tego wymaga, a fitosanitarne wymagania importowe mogą zostać spełnione w drodze inspekcji wizualnej lub laboratoryjnego badania prób, państwo reeksportu może wydać świadectwo fitosanitarne dla eksportu z podaniem państwa pochodzenia w nawiasach w części świadectwa fitosanitarnego dla eksportu przeznaczonej na podanie miejsca pochodzenia. 6.1. Uwagi dotyczące wydawania fitosanitarnych świadectw reeksportowych W przypadku importu przesyłki do jednego państwa, a następnie eksportu do kolejnego, NPPO państwa reeksportu, na wniosek eksportera, może wydać świadectwo fitosanitarne dla reeksportu (patrz wzór w Aneksie 2). NPPO powinna wystawiać świadectwa fitosanitarne dla reeksportu wyłącznie po uzyskaniu pewności, że fitosanitarne wymagania importowe są spełnione. Procedurę fitosanitarnej certyfikacji reeksportowej można przeprowadzić również, jeżeli przesyłka zostanie umieszczona w magazynie, podzielona, połączona z innymi przesyłkami lub przepakowana, pod warunkiem, że nie zostanie narażona na porażenie organizmami szkodliwymi. W przypadku łączenia przesyłek, wszystkie stosowne przedmioty dodawane do tych przesyłek muszą być dostępne i spełniać takie same fitosanitarne wymagania importowe. Przed wydaniem świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu NPPO powinna najpierw zbadać oryginalne świadectwo fitosanitarne lub jego poświadczoną kopię dołączone do przesyłki podczas importu aby stwierdzić, czy wymagania kolejnego państwa przeznaczenia są bardziej rygorystyczne, takie same, czy mniej rygorystyczne, niż te, których spełnianie stwierdza świadectwo fitosanitarne lub jego poświadczone kopie. W przypadku przepakowywania lub przeładunku przesyłek w sposób mogący mieć wpływ na ich tożsamość lub w przypadku zidentyfikowania ryzyka porażenia, należy przeprowadzić dodatkowe inspekcje. Jeżeli przesyłka nie jest przepakowywana, a bezpieczeństwo fitosanitarne przesyłki jest utrzymane, NPPO państwa reeksportu może postąpić dwojako w sprawie inspekcji reeksportowanej przesyłki: - Jeżeli fitosanitarne wymagania importowe są takie same lub mniej rygorystyczne, NPPO państwa reeksportu może stwierdzić brak konieczności przeprowadzenia dodatkowej inspekcji. - Jeżeli fitosanitarne wymagania importowe są inne lub bardziej rygorystyczne, NPPO państwa reeksportu może przeprowadzić dodatkową inspekcję dla zagwarantowania, że przesyłka jest zgodna z fitosanitarnymi wymaganiami państwa importu, jeżeli wymaganie to może zostać spełnione w drodze inspekcji. Państwo przeznaczenia może stawiać fitosanitarne wymagania importowe (np. inspekcja podczas okresu wegetacyjnego, badania gleby), które nie mogą być spełnione przez państwo reeksportu. W takich przypadkach państwo reeksportu może mimo wszystko wydać świadectwo fitosanitarne dla eksportu lub reeksportowe, jeżeli: - na świadectwie fitosanitarnym dla eksportu państwo pochodzenia podał lub zadeklarował odnośną informację o zgodności - lub - można zastosować alternatywny środek fitosanitarny (taki jak badania laboratoryjne prób lub zabiegi) uznawane za równoważne oraz zgodne z fitosanitarnymi wymaganiami importowymi państwa przeznaczenia. Tam, gdzie wymagane są dodatkowe deklaracje na świadectwie fitosanitarnym dla reeksportu, powinny one być oparte na wynikach działań NPPO państwa reeksportu. Dodatkowe deklaracje z pierwotnego świadectwa fitosanitarnego lub jego poświadczonej kopii nie powinny być przenoszone na świadectwo fitosanitarne dla reeksportu . W przypadku reeksportu odbywającego się rutynowo, lub rozpoczęcia działalności reeksportowej, NPPO państwa pochodzenia i reeksportu mogą ustalić odpowiednie procedury spełniania tych wymogów. Może to się odbyć w formie wymiany pisemnej korespondencji pomiędzy zaangażowanymi NPPO dotyczącej środków fitosanitarnych stosowanych w miejscu pochodzenia (np. inspekcja podczas okresu wegetacyjnego, badanie gleby), które dadzą państwu reeksportu odpowiednią gwarancję pozwalającą na certyfikację przesyłki zgodnie z wymaganiami państwa przeznaczenia. Pierwotne świadectwo fitosanitarne lub jego poświadczona kopia powinna towarzyszyć przesyłce wraz z fitosanitarnym świadectwem reeksportowym. NPPO państwa reeksportu wydając świadectwo fitosanitarne dla reeksportu udziela gwarancji dotyczącej manipulacji (np. podziału, łączenia, pakowania, przechowywania) przesyłką w państwie reeksport. W przypadku podziału przesyłki i reeksportu powstałych w ten sposób przesyłek osobno, do wszystkich takich przesyłek należy dołączyć świadectwo fitosanitarne dla reeksportu i poświadczone kopie świadectwa fitosanitarnego z państwa eksportu. Świadectwo fitosanitarne dla reeksportu jest podpisywane wyłącznie po jego prawidłowym wypełnieniu. 6.2. Tranzyt Jeżeli przesyłka przejeżdża przez państwo tranzytem, NPPO tego państwa nie jest zaangażowana, chyba że zidentyfikowano ryzyko dla tego państwa (ISPM 25:2006). Jeżeli fitosanitarne bezpieczeństwo przesyłki zostało naruszone podczas tranzytu, a NPPO państwa tranzytowego otrzyma prośbę o włączenie się w czynności, może przeprowadzić procedurę wydania świadectwa fitosanitarnego dla eksportu zgodnie z zapisami niniejszego standardu. Zmiana środka transportu podczas tranzytu lub transport dwóch lub więcej przesyłek w jednym środku transportu nie powinny być uznawane za powód do wydawania świadectw fitosanitarnych, chyba że bezpieczeństwo fitosanitarne przesyłki zostało naruszone. Państwo importu może określić dla państwa eksportu fitosanitarne wymagania importowe (np. wymagać plomb, określonego rodzaju opakowania) dotyczące importu przesyłek przewożonych tranzytem przez inne państwa, jeżeli konkretne ryzyka zostaną zidentyfikowane. Niniejszy aneks stanowi obowiązkową część standardu. ANEKS 1: Wzór świadectwa fitosanitarnego dla eksportu [Oryginał dołączono do IPPC] Nr __________ Organizacja Ochrony Roślin ____________________________________________________ DO: Organizacja(e) Ochrony Roślin ______________________________________________ I. Opis przesyłki Nazwa i adres eksportera: ______________________________________________________ Deklarowana nazwa i adres odbiorcy przesyłki: _____________________________________ Liczba i opis opakowań: _______________________________________________________ Znaki rozpoznawcze: _________________________________________________________ Miejsce pochodzenia: _________________________________________________________ Deklarowany środek transportu: _________________________________________________ Deklarowany punkt wwozu: ____________________________________________________ Nazwa produktu i deklarowana ilość: _____________________________________________ Botaniczna nazwa roślin: ______________________________________________________ Niniejszym zaświadcza się, że rośliny, produkty pochodzenia roślinnego lub inne artykuły podlegające regulacjom opisane w niniejszym dokumencie zostały poddane inspekcji i/lub badaniom zgodnie z właściwymi urzędowymi procedurami i zostały uznane za wolne od organizmów kwarantannowych określonych przez umawiającą się stronę importującą oraz spełniają one obecnie stosowane wymogi fitosanitarne umawiającej się strony importującej, w tym dotyczące organizmów niekwarantannowych objętych przepisami. Są uznane za praktycznie wolne od innych organizmów szkodliwych .* II. Deklaracja dodatkowa [Tu wpisać tekst] III. Zabiegi oczyszczania i/lub odkażania Data ________ Zabieg ___________ Środek chemiczny (substancja aktywna) ___________________ Czas trwania i temperatura __________________________________ Stężenie ____________________________________________________________________ Informacje dodatkowe _________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Miejsce wydania _______________________________________ (Pieczęć Organizacji) Nazwisko upoważnionego urzędnika _____________________ Data ____________ __________________________________ (Podpis) ___________________ (nazwa Organizacji Ochrony Roślin), ani żaden z jej urzędników lub przedstawicieli nie ponosi żadnej odpowiedzialności finansowej związanej z niniejszym świadectwem.* *Klauzula nieobowiązkowa Niniejszy aneks stanowi obowiązkową część standardu. ANEKS 2: Wzór świadectwa fitosanitarnego dla reeksportu [Oryginał dołączono do IPPC] Nr __________ Organizacja Ochrony Roślin ___________________________ (umawiająca się strona reeksportu) DO: Organizacja(e) Ochrony Roślin ____________________ (umawiająca się strona(y) importująca) I. Opis przesyłki Nazwa i adres eksportera: ______________________________________________________ Deklarowana nazwa i adres odbiorcy przesyłki: _____________________________________ Liczba i opis opakowań: _______________________________________________________ Znaki rozpoznawcze: _________________________________________________________ Miejsce pochodzenia: _________________________________________________________ Deklarowany środek transportu: _________________________________________________ Deklarowany punkt wwozu: ____________________________________________________ Nazwa produktu i deklarowana ilość: _____________________________________________ Botaniczna nazwa roślin: ______________________________________________________ Niniejszym zaświadcza się, że rośliny, produkty pochodzenia roślinnego lub inne artykuły objęte przepisami opisane powyżej ________ zostały importowane do (umawiająca się strona reeksportu) __________ z __________ (umawiająca się strona pochodzenia), są objęte Świadectwem Fitosanitarnym nr ________, *którego oryginał poświadczoną kopię załączono do niniejszego świadectwa; że są zapakowane przepakowane w pierwotne *nowe pojemniki, że na podstawie pierwotnego świadectwa fitosanitarnego i dodatkowej inspekcji uznano je za zgodne z obecnymi wymaganiami fitosanitarnymi umawiającej się strony importującej oraz że podczas przechowywania w _________ (umawiająca się strona reeksportu) przesyłka nie była narażona na ryzyko porażenia. *Zakreślić odpowiednie pola II. Deklaracja dodatkowa [Tu wpisać tekst] III. Zabiegi oczyszczania i/lub odkażania Data ________ Zabieg ___________ Środek chemiczny (substancja aktywna) _________________Czas trwania i temperatura _________________________________ Stężenie _________________________________________________________________ Informacje dodatkowe _______________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Miejsce wydania _______________________________________ (Pieczęć Organizacji) Nazwisko upoważnionego urzędnika _____________________ Data _________________________ (Podpis)_______________________________ ___________________ (nazwa Organizacji Ochrony Roślin), ani żaden z jej urzędników lub przedstawicieli nie ponosi żadnej odpowiedzialności finansowej związanej z niniejszym świadectwem.** **Klauzula nieobowiązkowa Niniejszy załącznik służy wyłącznie do celów referencyjnych i nie stanowi obowiązkowej części niniejszego standardu. ZAŁĄCZNIK 1: Świadectwa elektroniczne, informacje dotyczące standardowych schematów XML i mechanizmów wymiany [W opracowaniu] Niniejszy załącznik będzie zawierał ustandaryzowany język, strukturę protokołów komunikacji i wymiany, w miarę możliwości w oparciu o wkład techniczny Centrum ds. Ułatwień w Handlu i Biznesu Elektronicznego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UN/CEFACT). Niniejszy załącznik służy wyłącznie do celów referencyjnych i nie stanowi obowiązkowej części niniejszego standardu. ZAŁĄCZNIK 2: Zalecane sformułowania deklaracji dodatkowych Należy preferować stosowanie następujących sformułowań w fitosanitarnych wymaganiach importowych w deklaracjach dodatkowych: Niniejszy wykaz zawiera jednak przykłady i nie są to wszystkie sformułowania, których można użyć. 1. Przesyłka* została poddana inspekcji, w wyniku której stwierdzono, że jest wolna od ______ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) lub gleby [wskazać]. 2. Przesyłka* została poddana badaniu (można wskazać metodę), w wyniku której stwierdzono, że jest wolna od ______ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) 3. Podłoże, w którym rosły rośliny zostało poddane badaniu przed ich posadzeniem, w wyniku którego stwierdzono, że jest wolne od ___________ (nazwa organizmu(ów)). 4. __________ (Nazwa organizmu(ów)) nie jest obecny / nie jest znany z występowania w _______ (nazwa państwa/obszaru). 5. Przesyłka* została wyprodukowana w obszarze wolnym od ________ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) )** obszarze, na którym występowanie ________ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) ) jest ograniczone miejscu produkcji wolnym od ________ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) )** stanowisku produkcji wolnym od ________ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) )**. 6. Miejsce produkcji** / stanowisko/pole** produkcji zostało poddane inspekcji podczas okresu wegetacyjnego (okresów wegetacyjnych)*** i uznane za wolne od ______ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) 7. Rośliny/rośliny mateczne zostały poddane inspekcji podczas okresu wegetacyjnego (okresów wegetacyjnych)*** i uznane za wolne od ______ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) ). 8. Rośliny zostały wyprodukowane in vitro (podać rodzaj techniki in vitro) i uznane za wolne od ___________ (nazwa organizmu(ów)). 9. Rośliny pochodzą od roślin matecznych, które zostały poddane badaniom (można określić metodę) i uznane za wolne od ______ (nazwa organizmu(ów) szkodliwego(ywch) ). 10. Niniejsza przesyłka* została wyprodukowana i przygotowana do eksportu zgodnie z ________ (nazwa programu / odniesienie do określonego fitosanitarnego wymogu importowego lub porozumienia dwustronnego). 11. Przesyłkę wytworzono z odmian roślin odpornych na ________ (nazwa organizmu szkodliwego). 12. Rośliny do sadzenia spełniają wymóg ________ (podać poziom(y) tolerancji) określony przez fitosanitarne wymagania importowych dla _________ (podać nazwę organizmu(ów) niekwarantannowego(ych) objętego(tych) przepisami). * Może być określone, jeżeli odnosi się tylko do części. **W stosownych przypadkach dodać: „włącznie z otaczającą strefą buforową”. ***Można dodać odpowiednią liczbę razy / okresów wegetacyjnych.