ISPM 7
advertisement
ISPM 7 MIĘDZYNARODOWE STANDARDY ŚRODKÓW FITOSANITARNYCH ISPM 7 ŚWIADECTWA FITOSANITARNE (2011) Opracowanie: Sekretariat Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin © FAO 2011 Treść i sposób prezentacji materiału w niniejszym opracowaniu informacyjnym nie implikują wyrażenia przez Organizację ds. Żywności i Rolnictwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (FAO) jakiejkolwiek opinii dotyczącej sytuacji prawnej lub poziomu rozwoju jakiegokolwiek państwie, terytorium, miasta lub obszaru lub ich władz lub dotyczącej wyznaczenia ich granic. Umieszczenie w tekście nazw firm lub produktów bez względu na to, czy zostały one objęte ochroną patentową, nie implikuje, że są one aprobowane lub zalecane przez FAO i preferowane w stosunku do innych nie wymienionych firm lub produktów o podobnych charakterze. Poglądy wyrażone w niniejszym opracowaniu informacyjnym są poglądami autora (autorów) i nie koniecznie odzwierciedlają poglądy FAO. Wszystkie prawa zastrzeżone. FAO zachęca do powielania i rozpowszechniania materiałów zawartych w niniejszym opracowaniu informacyjnym. Po złożeniu wniosku właściciel opracowania zezwoli na jego darmowe wykorzystanie do celów niekomercyjnych. Powielanie w celu odsprzedaży lub w innych celach komercyjnych, w tym edukacyjnych, może wiązać się z koniecznością wniesienia opłaty. Wnioski o zgodę na powielanie lub rozpowszechnianie materiałów FAO chronionych prawem autorskim, jak również wszelkie pytania dotyczące praw i licencji należy kierować drogą elektroniczną na adres [email protected] lub do Szefa Publishing Policy and Support Branch, Office of Knowledge Exchange, Research and Extension, FAO, Viale delle Terme di Caracalla, 00153 Rzym, Włochy. © FAO 2011 Historia publikacji To nie jest urzędowa część standardu. Projekt ISPM omawiany na Drugim Posiedzeniu Komitetu Ekspertów ds. Środków Fitosanitarnych (CEPM), maj 1995. Przyjęcie poprawionego tekstu rekomendowane przez CEPM-3, maj 1996. Przyjęcie podczas Dwudziestej Dziewiątej Sesji Konferencji FAO, październik 1997. ISPM 7:1997. System certyfikacji eksportu. Rzym, IPPC, FAO. Pierwsza Sesja Komisji ds. Środków Fitosanitarnych (CPM) w 2006 r. wnioskuje o zmianę dokumentu. Temat numer 2010-013. Specyfikacja nr 38 zatwierdzona przez Komitet ds. Standardów (SC), październik 2006. Podczas posiedzenia Grupy Roboczej Ekspertów przygotowano projekt zmiany ISPM 7, luty 2008. Projekt zmiany poddany przeglądowi przez SC w maju 2009 zatwierdzony do konsultacji przez członków, w normalnej procedurze, na czerwiec 2009. Sprawozdawca zmienił projekt ISPM w odpowiedzi na komentarze członków, luty 2010 r. Projekt ISPM przedstawiono podczas posiedzenia Grupy Roboczej Komitetu ds. Standardów (SC-7) w maju 2010 i wprowadzono dalsze zmiany. SC dokonał zmian w projekcie ISPM w październiku 2010 i rekomendował jego przekazanie do CPM6. Przyjęcie podczas Szóstej Sesji CPM w marcu 2011 r. ISPM 7:2011 System świadectw fitosanitarnych. Rzym, IPPC, FAO. SPIS TREŚCI WSTĘP...................................................................................................................................................... 4 Przyjęcie............................................................................................................................................... 4 Zakres .................................................................................................................................................. 4 Materiały referencyjne ........................................................................................................................ 4 Definicje............................................................................................................................................... 4 Ogólny opis wymagań ......................................................................................................................... 4 WYMAGANIA ........................................................................................................................................... 6 1. Władza prawna ................................................................................................................................ 6 2. Obowiązki NPPO .............................................................................................................................. 6 3. 4. 5. 6. 2.1. Obowiązki administracyjne ..................................................................................................... 6 2.2. Obowiązki operacyjne ............................................................................................................. 6 Zasoby i infrastruktura .................................................................................................................... 7 3.1. Personel ................................................................................................................................... 7 3.2. Informacje o fitosanitarnych wymaganiach importowych...................................................... 7 3.3. Informacje techniczne na temat organizmów szkodliwych objętych przepisami ................... 8 3.4. Materiały i pomieszczenia ....................................................................................................... 8 Dokumentacja ................................................................................................................................. 8 4.1. Świadectwa fitosanitarne ........................................................................................................ 8 4.2. Dokumentowanie procedur .................................................................................................... 8 4.3. Prowadzenie rejestrów............................................................................................................ 9 Komunikacja .................................................................................................................................... 9 5.1. Komunikacja wewnętrzna w państwie eksportu .................................................................... 9 5.2. Komunikacja pomiędzy NPPO ................................................................................................. 9 Przegląd systemu świadectw fitosanitarnych ............................................................................... 10 ZAŁĄCZNIK 1: Wytyczne dla urzędników publicznych wystawiających świadectwa fitosanitarne .. Error! Bookmark not defined. WSTĘP Przyjęcie Niniejszy standard został przyjęty podczas Dwudziestej Dziewiątej Sesji Konferencji FAO w październiku 1997 r. jako System certyfikacji eksportu. Pierwszą zmianę standardu przyjęła Szósta Komisja ds. Środków Fitosanitarnych w marcu 2011 r. w formie bieżącej pod nazwą ISPM 7:2011. Zakres Niniejszy standard zawiera wymagania i opisuje komponenty systemu świadectw fitosanitarnych, który powinien zostać wdrożony przez państwowe organizacje ochrony roślin (NPPO). Wymagania i wytyczne dotyczące przygotowania i wystawiania świadectw fitosanitarnych1 (świadectw fitosanitarnych dla eksportu i świadectw fitosanitarnych dla reeksportu) opisano w ISPM 12:2011. Materiały referencyjne IPPC. Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 5. Słownik terminów fitosanitarnych. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 12:2011 Świadectwa fitosanitarne. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 13. 2001. Wytyczne w sprawie powiadamiania o nieprzestrzeganiu przepisów i działań doraźnych. Rzym, IPPC, FAO. ISPM 20. 2004. Wytyczne w sprawie systemu fitosanitarnych regulacji dotyczących importu. Rzym, IPPC, FAO. Definicje Definicje terminów fitosanitarnych użytych w niniejszym standardzie znaleźć można w ISPM 5. Ogólny opis wymagań Świadectwa fitosanitarne wystawia się dla eksportowanych lub reeksportowanych przesyłek, aby dać NPPO gwarancje, że przesyłki te spełniają fitosanitarne wymagania importowe. NPPO państwa eksportu ponoszą wyłączną odpowiedzialność za przeprowadzenie procedury wystawiania świadectw fitosanitarnych i powinny utworzyć system zarządzania gwarantujący, że wymagania prawne i administracyjne będą spełniane. NPPO przejmuje odpowiedzialność operacyjną, w tym za pobieranie prób i inspekcje roślin, produktów roślinnych oraz innych artykułów objętych przepisami; za wykrywanie i identyfikację organizmów szkodliwych; za nadzór nad uprawami; za przeprowadzanie zabiegów; oraz za stworzenie i prowadzenie systemu rejestracji. 1 W IPPC mowa jest o „świadectwie fitosanitarnym” służącym do celów eksportu oraz „świadectwie fitosanitarnym dla reeksportu” służącym do celów reeksportu. Dla ułatwienia i zachowania jednoznaczności w niniejszym standardzie używać się będzie terminów „świadectwo fitosanitarne dla eksportu” oraz „świadectwo fitosanitarne dla reeksportu”. Termin „świadectwa fitosanitarne” (w liczbie mnogiej) oznaczać będzie obydwa rodzaje świadectw. NPPO państwa eksportu realizująca takie funkcje powinna posiadać personel o odpowiednich umiejętnościach i kwalifikacjach technicznych. Upoważnione osoby nie zatrudnione w sektorze publicznym mogą wykonywać określone funkcje w systemie certyfikacji, pod warunkiem że mają odpowiednie kwalifikacje i umiejętności i że będą odpowiedzialne wobec NPPO. Urzędowe informacje w sprawie importowych wymagań fitosanitarnych państwa importu powinny być udostępniane personelowi NPPO w państwie eksportu . Personel zaangażowany w system certyfikacji fitosanitarnej powinien mieć dostęp do informacji technicznych o organizmach szkodliwych objętych przepisami w państwie importu, jak również do urządzeń do pobierania prób, inspekcji, badań i zabiegów. NPPO państwa eksportu powinna prowadzić systematyczną dokumentację odpowiednich procedur certyfikacyjnych. Dla wszystkich procedur powinny być dostępne wytyczne i instrukcje. Należy prowadzić rejestr wszystkich działań, których efektem jest wydanie świadectwa fitosanitarnego. NPPO państwa eksportu i importu powinny utrzymywać urzędową komunikację przez właściwe punkty kontaktowe. Należy przekazywać informacje o fitosanitarnych wymaganiach importowych oraz przypadkach niezgodności z przepisami. WYMAGANIA Artykuł V.1 IPPC mówi: Każda z Umawiających się Stron podejmie działania w celu wydania świadectw fitosanitarnych dla zapewnienia, iż wywożone rośliny, produkty roślinne i inne obiekty podlegające przepisom oraz przesyłki je zawierające są zgodne z klauzulą zaświadczającą … Dlatego też, umawiające się strony powinny opracować i realizować system wydawania świadectw fitosanitarnych w celu poświadczania spełniania przez rośliny, produkty pochodzenia roślinnego oraz inne artykuły objęte przepisami fitosanitarnych wymagań importowych określonych przez umawiające się strony, na których terytorium dokonuje się importu, jak również poświadczania, że są one wolne od organizmów szkodliwych objętych przepisami. System wydawania świadectw fitosanitarnych obejmuje komponenty: władzy prawnej, odpowiedzialności administracyjnej i operacyjnej, zasobów i infrastruktury, dokumentacji, komunikacji i przeglądu systemu. 1. Władza prawna NPPO powinny mieć wyłączne uprawnienia by na mocy prawa lub decyzji administracyjnych realizować, opracowywać i prowadzić system świadectw fitosanitarnych dla eksportu i reeksportu i powinny ponosić odpowiedzialność prawną za swoje działania w ramach tych uprawnień, zgodnie z Artykułem IV.2(a) IPPC. NPPO mogą być uprawnione do zapobiegania eksportowi przesyłek nie spełniających fitosanitarnych wymagań importowych. 2. Obowiązki NPPO W celu wdrożenia systemu wydawania świadectw fitosanitarnych, NPPO powinna posiadać następujący zakres obowiązków administracyjnych i operacyjnych. 2.1.Obowiązki administracyjne NPPO powinna mieć system zarządzania gwarantujący, że spełnione będą wszystkie wymagania prawne i administracyjne związane z wydawaniem świadectw fitosanitarnych oraz, że będzie w stanie: - wskazać osobę lub urząd w ramach NPPO odpowiedzialną za system wydawania świadectw fitosanitarnych - wskazać obowiązki i kanały komunikacji wszystkich osób zaangażowanych w wydawanie świadectw fitosanitarnych - zatrudnić lub upoważnić personel posiadający odpowiednie kwalifikacje i umiejętności - zagwarantować, że będą prowadzone właściwe szkolenia w trybie ciągłym - zagwarantować dostępność odpowiedniego personelu i zasobów. 2.2.Obowiązki operacyjne NPPO powinna być w stanie realizować następujące funkcje: - dokumentowanie i aktualizacja informacji dotyczących fitosanitarnych wymagań importowych tam, gdzie są one konieczne do wydawania świadectw fitosanitarnych oraz przekazywanie personelowi odpowiednich instrukcji roboczych - - - przeprowadzanie inspekcji, pobieranie prób i badanie roślin, produktów pochodzenia roślinnego oraz innych artykułów objętych przepisami do celów związanych z wydawaniem świadectw fitosanitarnych wykrywanie i identyfikowanie organizmów szkodliwych identyfikowanie roślin, produktów roślinnych oraz innych artykułów objętych przepisami wykonywanie, nadzór lub audyt wymaganych zabiegów fitosanitarnych prowadzenie lustracji, monitoringu i działań kontrolnych w celu potwierdzenia stanu fitosanitarnego poświadczonego w świadectwach fitosanitarnych wypełnianie i wydawanie świadectw fitosanitarnych weryfikacja stworzenia i właściwej realizacji odpowiednich procedur fitosanitarnych prowadzenie dochodzeń i podejmowanie działań korygujących (w miarę konieczności) po każdym powiadomieniu o niezgodności z przepisami stworzenie instrukcji operacyjnych dla zagwarantowania, że fitosanitarne wymagania importowe są spełniane archiwizacja kopii wydanych świadectw fitosanitarnych i innych stosownych dokumentów przegląd efektywności systemów wydawania świadectw fitosanitarnych wdrażanie, na tyle, na ile to możliwe, zabezpieczeń przed potencjalnymi problemami, takimi jak konflikty interesów oraz wystawianie i wykorzystywanie świadectw fitosanitarnych w celu oszustw szkolenie personelu weryfikacja kompetencji osób upoważnionych zagwarantowanie, poprzez odpowiednie procedury, bezpieczeństwa fitosanitarnego przesyłek przed ich wywozem po wydaniu świadectwa fitosanitarnego. 3. Zasoby i infrastruktura 3.1.Personel NPPO w państwie eksportu powinna zatrudniać lub dysponować personelem o umiejętnościach i kwalifikacjach technicznych odpowiednich do obowiązków związanych z przeprowadzaniem działań w ramach systemu świadectw fitosanitarnych. Osoby takie powinny być odpowiednio wyszkolone i doświadczone, aby móc realizować funkcje opisane w punkcie 2.2. Oprócz kwalifikacji technicznych, umiejętności, wiedzy i wyszkolenia wymaganego do wykonywania tych funkcji, osoby takie nie mogą wchodzić w konflikt interesów w związku z wynikiem procedury wydawania świadectw fitosanitarnych. Wytyczne dla urzędników publicznych wydających świadectwa fitosanitarne opisano w Załączniku 1 [w opracowaniu, zmienić stosownie do potrzeb]. Oprócz wydawania świadectw fitosanitarnych pracownicy organizacji niepublicznych mogą być upoważniani przez NPPO do wykonywania określonych funkcji w systemie certyfikacji. Aby uzyskać upoważnienie, osoby te powinny być wykwalifikowane, posiadać odpowiednie umiejętności i ponosić odpowiedzialność wobec NPPO. Dla zagwarantowania ich niezależności podczas wykonywania urzędowych funkcji, powinny one podlegać ograniczeniom i obowiązkom równoważnym tym, które obowiązują urzędników państwowych oraz nie mogą wchodzić w konflikt interesów (np. finansowych lub innych), który mógłby wpłynąć na wynik postępowania. 3.2.Informacje o fitosanitarnych wymaganiach importowych Świadectwa fitosanitarne powinny być wydawane na podstawie urzędowych informacji z państwa importu. NPPO państwa eksportu powinna, na tyle, na ile to możliwe, mieć dostęp do bieżących urzędowych informacji dotyczących fitosanitarnych wymagań importowych państw, do których adresowane są przesyłki. Informacje takie powinny być udostępniane na mocy Artykułu VII.2(b), VII.2 (d) oraz VII.2(i) IPPC oraz ISPM 20:2004, punkt 5.1.9.2. 3.3.Informacje techniczne na temat organizmów szkodliwych objętych przepisami Osobom zajmującym się wydawaniem świadectw fitosanitarnych należy udostępnić stosowne informacje techniczne dotyczące organizmów szkodliwych objętych przepisami w państwach importujących, w tym informacje o: - ich występowaniu i rozmieszczeniu w państwie eksportu - biologii, lustracjach, wykrywaniu i identyfikacji tych organizmów - środkach zwalczania takich organizmów szkodliwych, w tym, w stosownych przypadkach, o zabiegach. 3.4.Materiały i pomieszczenia NPPO powinno zagwarantować dostępność odpowiedniego sprzętu, materiałów i pomieszczeń do pobierania prób, inspekcji, badań, przeprowadzania zabiegów, weryfikacji przesyłek i innych procedur związanych z wydawaniem świadectw fitosanitarnych. 4. Dokumentacja NPPO powinna mieć system dokumentowania stosowanych procedur oraz prowadzenia rejestrów (w tym przechowywania i wyszukiwania dokumentów). System ten powinien umożliwiać śledzenie ścieżki świadectw fitosanitarnych oraz powiązanych z nimi przesyłek i ich części. Powinien również pozwalać na weryfikację zgodności z fitosanitarnymi wymaganiami importowymi. 4.1.Świadectwa fitosanitarne Świadectwa fitosanitarne stanowią gwarancję w formie dokumentu, że proces certyfikacji fitosanitarnej opisany w IPPC został przeprowadzony. Należy korzystać z wzorów świadectw fitosanitarnych podanych w Aneksie do IPPC. Szczegółowe wytyczne podano w ISPM 12:2011. 4.2.Dokumentowanie procedur NPPO powinna, według potrzeb, aktualizować wytyczne i instrukcje robocze obejmujące wszystkie procedury systemu świadectw fitosanitarnych, w tym: - poszczególne działania związane ze świadectwami fitosanitarnymi, zgodnie z opisem w ISPM 12:2011, w tym inspekcje, pobieranie prób, badania, zabiegi i weryfikację tożsamości i integralności przesyłek - zabezpieczenie urzędowych plomb i znaków - zagwarantowanie możliwości prześledzenia pochodzenia przesyłek, w tym ich identyfikację i bezpieczeństwo fitosanitarne (według potrzeb) na wszystkich etapach produkcji, obsługi i transportu przed eksportem - dochodzenia w następstwie powiadomień z NPPO państwa importu o niezgodnościach z przepisami, w tym, na wniosek NPPO państwa importu, sprawozdania z wyników takich dochodzeń (procedura ta powinna być zgodna z ISPM 13:2001) - dochodzenia w sprawie niewłaściwych lub wydanych niezgodnie z prawem świadectw fitosanitarnych, jeżeli NPPO została powiadomiona o takich przypadkach w sposób inny, niż powiadomienie o niezgodności. Ponadto, NPPO mogą posiadać pisemne procedury dotyczące współpracy z uczestnikami procesu wydawania świadectw fitosanitarnych (tzn. producentami, pośrednikami, handlowcami). 4.3.Prowadzenie rejestrów Ogólnie rzecz biorąc, należy prowadzić rejestry dotyczące wszystkich procedur związanych z systemem świadectw fitosanitarnych. Kopie świadectw fitosanitarnych powinny być przechowywane przez NPPO do celów kontroli i dla zapewnienia możliwości śledzenia przez odpowiedni okres (co najmniej jeden rok). W stosunku do każdej przesyłki, dla której wystawiono świadectwa fitosanitarne należy przechowywać rejestry dotyczące: - inspekcji, badań, zabiegów oraz innych przeprowadzonych czynności weryfikacyjnych - pobranych prób - nazwisk osób, które wykonały te czynności - dat przeprowadzenia tych czynności - otrzymanych wyników. Rejestry należy przechowywać przez odpowiedni okres (co najmniej jednego roku), a NPPO powinna mieć możliwość odszukania tych rejestrów. Zaleca się wykorzystanie zabezpieczonego elektronicznego systemu przechowywania i odzyskiwania standardowej dokumentacji. Przydatne może być przechowywanie takich rejestrów dla tych przesyłek niezgodnych z przepisami, dla których nie wystawiono świadectw fitosanitarnych. 5. Komunikacja 5.1.Komunikacja wewnętrzna w państwie eksportu NPPO powinna mieć procedury terminowej komunikacji z właściwymi resortami i agencjami rządowymi, osobami upoważnionymi oraz przedstawicielami sektora, takimi jak producenci, pośrednicy, eksporterzy i inni zainteresowani dotyczącej: - fitosanitarnych wymagań importowych innych państw - statusu organizmów szkodliwych i ich rozmieszczenia geograficznego - procedur operacyjnych. 5.2.Komunikacja pomiędzy NPPO Zgodnie z IPPC, Artykuł VIII.2: Każda z Umawiających się Stron wyznaczy punkt kontaktowy do wymiany informacji związanych z wdrożeniem niniejszej Konwencji. Urzędowe komunikaty powinny być przesyłane do i z tego punktu kontaktowego. Jednakże do celów komunikowania określonych informacji lub działań (np. powiadamiania o niezgodnościach) NPPO może wyznaczyć alternatywne punkty kontaktowe. Państwo importu przekaże NPPO państwa eksportu fitosanitarne wymagania importowe w formie jednoznacznych i dokładnych informacji, najlepiej przez swój punkt kontaktowy IPPC, zgodnie z Artykułem VII.2(b) IPPC, jak również na wniosek NPPO w państwie eksportu . Informacje takie mogą również zostać przekazane za pośrednictwem regionalnych organizacji ochrony roślin lub Międzynarodowego Portalu Fitosanitarnego (IPPC) (https://www.ippc.int). Zachęca się NPPO do przekazywania swoich urzędowych fitosanitarnych wymagań importowych do regionalnych organizacji ochrony roślin lub udostępniania na stronie IPPC w jednym z urzędowych języków FAO, najlepiej w języku angielskim. NPPO państwa eksportu może również zwrócić się do swoich eksporterów o przekazanie takich informacji i zachęcić do informowania o wszelkich zmianach w wymaganiach. Tam, gdzie to konieczne NPPO państwa eksportu powinna porozumieć się z punktem kontaktowym IPPC w państwie importu w celu uzyskania wyjaśnień w sprawie fitosanitarnych wymagań importowych i ich potwierdzenia. Jeżeli po zakończeniu procedury wydawania świadectwa fitosanitarnego NPPO państwa eksportu uzna, że wyeksportowana przesyłka mogła nie spełniać fitosanitarnych wymagań importowych, należy bezzwłocznie poinformować o tym punkt kontaktowy IPPC lub wyznaczony alternatywny punkt kontaktowy w państwie importu. W przypadku wykrycia niezgodności z przepisami podczas importu, zastosowanie ma ISPM 13:2001. 6. Przegląd systemu świadectw fitosanitarnych NPPO powinna dokonywać okresowego przeglądu efektywności wszystkich aspektów swojego eksportowego systemu świadectw fitosanitarnych i w razie konieczności wprowadzać zmiany.
