WYNIKOWY PLAN NAUCZANIA Z HISTORII I WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA ZASADNICZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ Tematy/Treści kształcenia Poziom podstawowy Uczeń zna pojęcie chronologii, 1. Źródła wiedzy o przeszłości i wskazuje rodzaje źródeł teraźniejszości. historycznych. 2. Dziedzictwo antyku. 3. Kształtowanie się średniowiecznej Europy. 4. Państwo polskie pierwszych Piastów. za 5. Gospodarka i społeczeństwo w X – XIII wieku. 6. Polska zjednoczona. dzielnicowa i 7. Monarchia stanowa Kazimierza Wielkiego. 8. Monarchia Jagiellonów. 9. Początek świata. pierwszych nowożytnego 10. Rzeczpospolita w dobie demokracji szlacheckiej. 11. Gospodarka i społeczeństwo w Rzeczpospolitej w XVI wieku. Poziom ponadpodstawowy Uczeń potrafi korzystać ze źródeł wiedzy, wie, jaka jest rola mediów jako źródeł wiedzy. Uczeń potrafi wymienić Rozumie główne założenia cywilizacje starożytne i ich religii monoteistycznych. osiągnięcia, potrafi wymienić religie monoteistyczne. Uczeń zna pojęcie feudalizmu, Uczeń potrafi wymienić chrystianizacji. państwa słowiańskie, zna osiągnięcia Karola Wielkiego. Uczeń potrafi wymienić Uczeń umie omówić zasadę plemiona słowiańskie, zna senioratu, zna osiągnięcia znaczenie chrztu Polski, zjazdu Mieszka I i Bolesława gnieźnieńskiego i testamentu Chrobrego w budowaniu Krzywoustego. państwa polskiego. Uczeń wie, jakie były zajęcia Uczeń umie omówić ludności, jak powstawały nowe kształtowanie się stanów miasta. społecznych. Uczeń umie omówić skutki Uczeń umie wymienić rozbicia dzielnicowego i osią- zagrożenia zewnętrzne gnięcia Władysława Łokietka w państwa polskiego w XIII wieku, jednoczeniu państwa. przyczyny zjednoczenia ziem polskich. Uczeń potrafi wymienić zasługi Uczeń rozumie pojęcie Kazimierza Wielkiego dla przywileju, wskazuje etapy kształtowania się państwa polityki zagranicznej Kazimierza polskiego i polskiej kultury. Wielkiego. , Potrafi wymienić podstawowe Uczeń zna i rozumie pojęcie daty (bitwa pod Grunwaldem, unii personalnej, zna przyczyny pokój toruński), potrafi konfliktu polsko-krzyżackiego. wymienić unie Polski z Litwą. Uczeń umie wyjaśnić pojęcie Uczeń potrafi wymienić renesansu, zna przyczyny i kulturalne osiągnięcia epoki. skutki odkryć geograficznych, zna pojęcie reformacji. Uczeń zna zasady wolnej Potrafi wymienić podstawowe elekcji, zna pojęcie demokracji przywileje szlacheckie, umie szlacheckiej. omówić organizację Rzeczpospolitej obojga narodów Uczeń zna pojęcie folwarku Umie wyjaśnić pojęcie złotego pańszczyźnianego i tolerancji wieku kultury polskiej. religijnej. 12. Wojny Rzeczpospolitej w Uczeń umie wymienić XVII wieku i ich konsekwencje. najważniejsze przyczyny i skutki wojen XVII wieku. 13. Monarchie absolutne w Zna pojęcie monarchia nowożytnej Europie. absolutna, potrafi wymienić państwa o tym ustroju. 14. Przemiany gospodarcze, Zna pojęcie: manufaktura, społeczne i ideologiczne w XVII trójpodział władzy. Potrafi i XVIII wieku. wymienić najważniejsze osiągnięcia naukowe. 15. Realizacja ideologii Zna przyczyny powstania oświecenia. Stanów Zjednoczonych i wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej. 16. Ideologia oświecenia w Zna daty obrad Sejmu służbie naprawy Czteroletniego, rozbiorów oraz Rzeczypospolitej. Konstytucji 3-go Maja. 17. Europa i sprawa polska w Uczeń zna daty powstania czasach napoleońskich. Legionów i Księstwa Warszawskiego oraz postanowienia Kongresu Wiedeńskiego. 18. Walka Polaków o Zna daty powstań narodowych niepodległość w XIX wieku. oraz ich najważniejsze przyczyny i skutki. 19. Przemiany gospodarcze i Uczeń zna pojęcie kapitalizmu, społeczne w Europie w XIX urbanizacji i rewolucji wieku. technicznej. 20. Życie polityczne w II Uczeń potrafi wymienić partie połowie XIX wieku. polityczne powstałe na ziemiach polskich. 21. Ziemie polskie pod Uczeń potrafi wymienić zaborami najważniejsze zjawiska (np. i w dobie popowstaniowej. przemiany w rolnictwie, uprzemysłowienie, postawy patriotyczne). 22. I wojna światowa, jej Uczeń zna najważniejsze przyczyny i konsekwencje. przyczyny wybuchu wojny, potrafi wymienić główne fronty. 23. Narodziny II Rzeczpospolitej Uczeń potrafi opisać znaczenie Polskiej. postaci Józefa Piłsudskiego dla kształtującej się II RP. Potrafi wyjaśnić anarchii szlacheckiej. pojęcie Potrafi ocenić społeczne skutki absolutyzmu. Ocenia wpływ nowych ideologii na życie ludzi. Zna skutki powstania Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Rewolucji Francuskiej dla Europy i świata. Potrafi wymienić najważniejsze reformy przeprowadzone w Polsce w XVIII wieku. Rozumie znaczenie istnienia Księstwa Warszawskiego dla kształtowania się tożsamości narodowej Polaków. Próbuje ocenić sensowność wybuchu obu powstań. Potrafi wymienić osiągnięcia rewolucji technicznej. Uczeń zna pojęcie parlamentaryzmu i równouprawnienia. Uczeń potrafi wymienić nowoczesne nurty polityczne, zna znaczenie Kościoła i kultury dla kształtowania patriotyzmu. Uczeń potrafi przedstawić sytuację międzynarodową przed i w trakcie trwania wojny. Uczeń potrafi przedstawić sprawę polską w czasie I wojny, walki o granice (powstania śląskie). 24. Budowa państwa polskiego Uczeń potrafi wymienić Uczeń zna następstwa i zmiany jego ustroju. konstytucje II RP, zna ich daty, przewrotu majowego, pojęcie zna pojęcia: Naczelnik Państwa, państwa autorytarnego. Prezydent RP. 25. II Rzeczpospolita – Uczeń zna najważniejsze Uczeń umie omówić rolę gospodarka, społeczeństwo, zjawiska i problemy II RP (np. państwa w życiu gospodarczym kultura. reforma walutowa, oraz rozwój oświaty i kultury. zróżnicowanie społeczne i 26. Systemy totalitarne w Europie. 27. Geneza i początek II wojny światowej. 28. II wojna światowa – militaria i polityka. 29. Sprawa polska w II wojnie światowej. 30. Polacy wobec okupantów. 31. Świat w okresie zimnej wojny. 32. Polska w systemie stalinowskim. 33. Dążenie do współistnienia systemów. 34. Przemiany gospodarcze PRL 70-tych. 35. Droga demokratycznej. pokojowego dwóch narodowe obywateli). Uczeń zna pojęcie totalitaryzmu, potrafi podać jego rodzaje. Zna przyczyny wybuchu II wojny światowej, etapy wojny obronnej. Zna główne fronty II wojny światowej, pojęcie holocaustu. Zna najważniejsze działania Rządu Polskiego na emigracji. Zna działanie polskiego państwa podziemnego i datę wybuchu Powstania Warszawskiego. Zna pojęcia „zimna wojna” i „żelazna kurtyna”. Zna zmiany granic Polski oraz główne założenia polityki gospodarczej i społecznej PRL. Zna główne ogniska konfliktów po II Wojnie Światowej. Rozumie dwubiegunowość świata po II Wojnie Światowej. Rozumie konsekwencje uzależnienia Polski od ZSRR. polityczne i Zna daty kryzysów w PRL. do końca lat Rozumie sens działalności Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Rozumie przyczyny kryzysów i skutki reakcji władz. do Rozumie przełom 1989 roku. Polski Zna daty powstania „Solidarności”, stanu wojennego i Okrągłego Stołu. 36. Upadek systemu Zna datę rozpadu ZSRR i jałtańskiego. zjednoczenia Niemiec. 37. Rzeczpospolita Polska Zna główne założenia państwem prawa. Konstytucji. 38. Człowiek i obywatel w Zna podstawowe prawa i Rzeczpospolitej Polskiej. obowiązki obywatela. 39. Demokracja pośrednia i Zna podstawowe zasady prawa bezpośrednia w Rzeczpospolitej wyborczego, zasady wyboru Polskiej. Prezydenta, posłów, senatorów i radnych. 40. Władza ustawodawcza i Zna podstawowe kompetencję wykonawcza w Sejmu, Senatu, Prezydenta i Rzeczypospolitej Polskiej. Rady Ministrów. 41. Władza sądownicza w Zna pojęcie wymiaru Rzeczy-pospolitej Polskiej. sprawiedliwości i organizacje sądów powszechnych. 42. Media jako „czwarta Potrafi wymienić najważniejsze władza”. współczesne media i wie jaką rolę odgrywają w dzisiejszym świecie. 43. Uczeń potrafi omówić sytuację jednostki w państwie totalitarnym. Rozumie sytuacje w Europie po układzie monachijskim i pakcie Ribbentrop-Mołotow. Rozumie znaczenie Wielkiej Koalicji i konferencji mocarstw. Zna polskie formacje wojskowe na frontach II wojny światowej. Zna główne założenia polityki III Rzeszy i Związku Radzieckiego wobec Polaków. Rzeczpospolita samo - Zna organizacje Rozumie znaczenie dominacji USA na świecie. Rozumie rolę norm prawnych w życiu państwa. Rozumie znaczenie praw człowieka. Rozumie różnice między demokracją pośrednią i bezpośrednią. Rozumie różnice między władzą ustawodawczą i wykonawczą. Rozumie role prokuratury w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości. Rozumie moralną i prawną odpowiedzialność mediów. samorządu Rozumie zadania i rządowa. terytorialnego. funkcjonowanie samorządu terytorialnego. 44. Obywatelskie i Zna najważniejsze partie Rozumie konstytucyjną wolność pluralistyczne społeczeństwo polityczne, związki zawodowe. zrzeszania się. polskie. 45. Aktualne problemy Zna zasady gospodarki Rozumie specyfikę polskiego ekonomiczne w Polsce. rynkowej i system podatkowy. rolnictwa. 46. Społeczeństwo polskie Rozumie rola edukacji dla Rozumie społeczne następstwa w okresie transformacji. jednostki przemian gospodarczy. i społeczeństwa oraz zjawisko bezrobocia. 47. Prawa człowieka i Zna prawa człowieka i Rozumie sens ochrony praw międzynarodowe organy ich instytucje ich ochrony. człowieka i ich rolę w ochrony. demokracji. 48. Polska wobec integracji Zna główne cele działania Unii Rozumie proces negocjacji europejskiej. Europejskiej. Polski z Unią. 49. Cywilizacja przełomu XX i Zna pojęcie terroryzmu, Rozumie w jaki sposób postęp XXI wieku. globalizmu, rewolucji nauki i techniki zagraża informacyjnej. środowisku naturalnemu. KRYTERIA WYSTAWIANIA STOPNII SZKOLNYCH Z WYKORZYSTANIEM POZIOMÓW WYMAGAŃ 1. 50 – 69 % z P 2. MINIMUM 70 % z P 3. Zaliczony P (min. 70 %) + minimum 70 % z PP 4. Zaliczony P (min. 70 %) + 50 – 69 % z PP