DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA-środki pieniężne pobrane od podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych przez państwo lub przez odrębny organ samorządu terytorialnego w celu realizacji wydatków zapewniających wypełnienie zadań państwowych Jednak nie wszystkie środki, które są pobrane przez państwo wpływające na warunki budżetu państwa są dochodami budżetowymi. Warto podkreślić, iż do dochodów budżetowych nie zalicza się także wpływów z prowizji majątków skarbu państwa. Zalicza je się natomiast do przychodów budżetu, które mogą służyć na finanse deficytu budżetowego lub mogą być przeznaczone na inne cele. Obok pływów z prowatyzacji do przychodów zaliczyć można również przychody jednostek organicznych ( np : zakładów budżetowych, gospodarst pomocniczych czy funduszy celowych) i zaliczanych do sektora finansów publicznych osób prawych prowadzących płatną działalność( np : szkoły wyższe) PODATKI Największe dochody państwo czerpie z podatków. w 2013r. podatki stanowiły ponad 85% wszystkich wypływów do polskiego budżetu. Najwięcej państwo zyskało na: VAT ( 40,6%), akcyzie ( 21,7%), podatkach PIT (14,8%) oraz CIT (8,3%) Łączna suma dochodów budżetu państwa za rok 2013 wynosiła 279 151 205 000 zł, a łączna suma wydatków - 327 294 440 000 zł. Gdyby wszyscy obywatele i przedsiębiorcy nagle przestali podatki, w praktyce oznaczałoby to bankructwo państwa. WPŁATY Z PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH ORAZ JEDNOOSOBOWYCH SPÓŁEK SKARBU PAŃSTWA WPŁATY Z OTRZYMYWANYCH POŻYCZEK I KREDYTÓW WPŁATY Z ZYSKU NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO ODSETKI ZE SPRZEDARZY MAJĄTKOWYCH sprzedam 676 359 467 sprzedam :458 985 678 sprzedam 765 549 180 GRZYWNY MANDATY I INNE KARY PIENIĘŻNE WPŁATY Z ZYSKU SPRZEDAŻY PAPIEROSÓW I ALKOCHOLU ( AKCYZY) Akcyza lub podatek akcyzowy - podatek pośredni nakładany na niektóre wyroby konsumpcyjne WPŁATY Z NADWYŻKI ŚRODKÓW FINANSOWYCH Co to jest budżet państwa? Budżet państwa – najwyższej rangi plan finansowy polityki państwa oraz narzędzie polityki społecznej, uwzględniające planowane dochody i wydatki państwa w okresie roku budżetowego. Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne. Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego obsługi strefy budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych. Termin „budżet” pochodzi z łacińskiego bulga, oznaczającego skórzany mieszek przeznaczony do zbierania dochodów. Słowo to przyjęło się następnie w wielu językach KTO ZARZĄDZA BUDŻETEM Ogólny nadzór nad wykonaniem budżetu Państwa sprawuje Rada Ministrów. Szczególne zadania kontroli budżetu ma Ministerstwo Finansów należą do nich np.: sprawowanie ogólnej kontroli nad realizacją dochodów i wydatków budżetu, oraz utrzymywanie równowagi budżetowej, przy czym pomagają mu izby i urzędy skarbowe, zaciąganie kredytów bankowych, emitowanie obligacji i bonów skarbowych, przenoszenie planowych wydatków między rozdziałami i paragrafami, przy czym przenoszenie środków nie może przekraczać 5 procent wydatków i nie może dotyczyć zwiększenia wydatków na pensje, dysponowanie rezerwą budżetową, opiniowanie aktów prawnych dotyczących dochodów budżetowych, określenie zasad i terminów sporządzania sprawozdań, określania zasad rachunkowości. Ogólną kontrole nad wykonaniem budżetu państwa sprawuje Sejm za pośrednictwem Najwyższej Izby Kontroli oraz Rady Ministrów a głównie Ministerstwo Finansów, który do prac kontrolnych wykorzystuje aparat finansowy oraz informacje zawarte w sprawozdaniach GUS-u sporządzonych przez poszczególnych dysponentów środowisk Budżetowych. W Polsce, podobnie jak w większości krajów na świecie , budżet państwa jest sporządzany corocznie w formie tzw. Ustawy budżetowej, uchwalanej przez parlament. Jest to jedyna ustawa, której nie może zawetować prezydent. Nieprzyjęcie ustawy budżetowej często doprowadza do rozwiązania przez prezydenta parlamentu i rozpisania nowych wyborów Wydatki budżetu państwa Wydatki budżetu państwa –to są zobowiązania do instytucji obywateli państwa. - Obronność ( wynagrodzenie żołnierzom, zakup uzbrojenia, utrzymanie obiektów wojskowych). - Służba zdrowia ( utrzymanie szpitali i ośrodków zdrowia). - Ubezpieczenia społeczne ( wypłaty rent i emerytur). - Kultura i zabytki ( utrzymanie teatrów, muzeów, filharmonii i obiektów zabytkowych). - Zobowiązania z tytułu spłaty zadłużenia zewnętrznego i wewnętrznego ( spłata kredytów zagranicznych i spłata obligacji skarbu państwa). - Oświaty, sport ( utrzymanie uniwersytetów, szkół i obiektów sportowych) - Wynagrodzenia urzędników ( posłowie, samorządowcy oraz urzędnicy państwowi). Wydatki majątkowe do których można zaliczać następujące pozycje : - Wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego. -Wydatki inwestycje państwowych Jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki. Wydatki na obsługę długu skarbu państwa można podzielić na dwie grupy : - Pierwsza grupa obejmuje wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych oraz oprocentowanie zaciągniętych kredytów i pożyczek. - Druga grupa obejmuje wypłaty związane z udzielonymi przez skarb państwa poręczeniami i gwarancjami. Deficyt budżetowy – ujemne saldo w budżecie instytucji – sytuacja, w której wydatki w budżecie danej instytucji są wyższe niż jej dochody w danym okresie rozliczeniowym (roku budżetowym). Przeciwieństwem deficytu budżetowego jest nadwyżka budżetowa. Deficyt budżetowy może wynikać z: szybszego zwiększania wydatków budżetowychmilitaryzacji gospodarki, rozbudowana administracja państwowa, inwestycje publiczne, transfery, wysokie koszty obsługi kosztu długu zagranicznego i wewnętrznego) niż wynosi dynamika dochodów; zbyt niskich dochodów budżetowych, przy utrzymaniu poziomu wydatków; zwiększania wydatków i zmniejszania podatków (polityka pobudzania wzrostu w gospodarce). WYKONALI Paweł Wywrot Jakub Marcinczak Jakub Zięba