Wysoka Rado Miasta Kalisza,

Sprawozdania prezydenta z wykonania budżetu Miasta Kalisza za 2013 rok
Szanowny Panie Przewodniczący,
Wysoka Rado Miasta Kalisza,
Szanowni Państwo,
Drodzy Kaliszanie,
Pragnę niniejszym przedstawić Wysokiej Radzie sprawozdanie z wykonania
budżetu za 2013 rok. Są w roku dwa ważne, najważniejsze momenty w
działalności samorządu: przedłożenie projektu budżetu i sprawozdania z jego
wykonania. To swoiste chwile prawdy, ważne nie tylko dla organu wykonawczego,
ale dla obu ciał samorządowych.
Moje słowo wprowadzenia jest tylko zarysem bardzo obszernej problematyki
budżetu naszego miasta. Państwo Radni otrzymali wcześniej szereg dokumentów,
które łącznie składają się na sprawozdanie finansowe jednostki samorządu
terytorialnego. Zestaw obejmuje:
1.
Bilans z wykonania budżetu Miasta.
Suma aktywów i pasywów wyniosła 41.861.277,98 zł, w tym środki
pieniężne 34.261.142,00 zł, należności i rozliczenia 7.254.185,95 zł oraz
zobowiązania 162.288.973,97 zł.
2. Łączny bilans obejmujący dane wynikające z bilansów
samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów
budżetowych podległych Miastu.
Suma aktywów i pasywów wyniosła 1.062.765.391,71 zł, w tym aktywa
trwałe 1.018.750.234,88 zł, aktywa obrotowe (środki pieniężne, należności)
44.015.156,83 zł. Fundusze jednostek wyniosły łącznie 1.014.933.712,16
zł, natomiast zobowiązania i rozliczenia miedzy okresowe 43.046.679,60 zł.
3. Łączny rachunek zysków i strat obejmujący dane wynikające z
rachunków zysków i strat samorządowych jednostek budżetowych i
zakładów budżetowych wykazujący zysk netto w wysokości
101.200.027,50 zł.
4. Łączne zestawienie zmian funduszu jednostki obejmujące dane
wynikające z zestawienia zmian funduszu samorządowych jednostek
budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, gdzie
zwiększenia funduszy wyniosły 776.777.157,80 zł, a zmniejszenia
1
821.670.167,70 zł. Fundusze jednostek budżetowych na 31.12.2013 r.
równa się 1.014.933.712,16 zł.
Ponadto przedłożono:
1. Sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych jednostek
samorządu terytorialnego - Rb-27S. Zgodnie z nim zrealizowane
dochody Miasta wyniosły 462.352.641,65 zł.
2. Sprawozdania z wykonania planu wydatków
budżetowych jednostek
samorządu terytorialnego z wykonania dochodów Rb-28S. Zgodnie z
nim zrealizowane wydatki budżetowe Miasta za 2013 r. wyniosły
436.435.855,87 zł.
Samo sprawozdanie wraz z wymienionymi wyżej bilansami i rachunkami zysków i
strat stanowi obszerne, szczegółowe kompendium wiedzy o wszystkich
występujących w finansach samorządu zjawiskach. Zawiera tabele informacyjne,
m.in. dotyczące zobowiązań, należności, planu dotacji przedmiotowych, stanu
należności i wybranych aktywów finansowych i wielu innych zagadnień. Nie będę
ich tutaj wymieniał, są one dostępne w obszernym, kilkusetstronicowym
sprawozdaniu.
Chciałbym słowa podziękowania złożyć wszystkim, którzy przyczynili się do
takiego właśnie kształtu finansów miasta: mieszkańcom za ich pracowitość i
przedsiębiorczość, Radzie Miejskiej Kalisza, Urzędowi Miejskiemu z jego
służbami finansowymi, wszystkim wydziałom i jednostkom organizacyjnym.
Chciałbym specjalne podziękowania złożyć służbom finansowym naszego
Urzędu, a zwłaszcza Pani Skarbnik i pracownikom Biura Budżetu i Analiz za
ogrom pracy włożony w przygotowanie sprawozdania, obszernego,
rozbudowanego o szereg analiz, które wymagane są przez znowelizowaną ustawę o
finansach publicznych. Odrębne podziękowanie składam na ręce przewodniczącej
Komisji Rewizyjnej Rady, pani Kamili Majewskiej i wszystkim członkom Komisji
za wysiłek, jaki został przez włożony w przygotowanie końcowej opinii, która
musiała zostać – zgodnie z wymogami ustawowymi – poprzedzona kontrolami w
Biurze Budżetu i Analiz, Wydziale Finansowym, Wydziale Gospodarowania
Mieniem, Wydziale Rozbudowy Miasta i Inwestycji, Wydziale Spraw
Obywatelskich, Wydziale Środowiska, Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej,
Wydziale Edukacji, Zarządzie Dróg Miejskich oraz w Miejskim Ośrodku Pomocy
Społecznej.
Panie i Panowie Radni,
Przejdę teraz do syntetycznego omówienia ubiegłorocznego budżetu. Podane
kwoty zostały zaokrąglone do tysiąca złotych.
2
Plan budżetowy na 2013 r. przyjęty został przez Radę Miejską Kalisza
uchwałą nr XXX/410/2012 z dnia 21 grudnia 2012 r. Na przestrzeni roku był on
zmieniany 10-krotnie uchwałami Rady i 29-krotnie zarządzeniami Prezydenta
Miasta. Oznacza to, że budżet jest otwarty i elastyczny oraz że był dostosowywany
do pojawiających się zadań i potrzeb.
Dochody
Plan dochodów wynosił początkowo 455.028 tys. zł, w tym:

budżet miasta – 300.215 tys. zł,

budżet powiatu – 154.813 tys. zł.
Wprowadzone w ciągu roku zmiany spowodowały zwiększenie budżetu
Kalisza o kwotę 8.454 tys. zł do kwoty ogółem 463.482 tys. zł, tj. wzrost o 1,9 %.
Plan dochodów został wykonany w kwocie 462.353 tys. zł, tj. 99,8 %, w tym:
•
dochody bieżące 409.505 tys. zł, tj. 100,4 %
•
dochody majątkowe – 52.848 tys. zł, tj. 95,2 %.
Struktura wykonanych dochodów wyniosła:
- dochody własne
w tym:
- udziały w podatkach PIT i CIT
- pozyskane z UE
- podatki i opłaty lokalne
- pozostałe
- subwencje
- dotacje celowe
- 263.200 tys. zł / 56,9 %/
- 100.927 tys. zł / 38,3 % /
- 2.501 tys. zł / 1 %/
- 84.235 tys. zł / 32 %/
- 75.537 tys. zł / 28,7 %/
- 139.154 tys. zł / 30,1 %/
- 59.999 tys. zł / 13 %/
W porównaniu do 2012 r. większe były dochody ogółem o 39.261 tys. zł,
większe dochody własne o kwotę 38.830 tys. zł. Warto zwrócić uwagę na relację
dochodów własnych miasta i subwencji z dotacjami celowymi; pokazuje on, że
udział dochodów z tytułu subwencji i dotacji celowej stanowi aż 43 % dochodów
ogółem.
Trzeba zwrócić uwagę, że na wykonanie planu dochodów miał wpływ fakt, że
doszło do sfinalizowania sprzedaży udziałów Miasta w spółce „Ciepło Kaliskie”,
wpływy z tego tytułu stanowiły 45.744 tys. zł.
3
Wzrost dochodów w stosunku do 2012 r. nastąpił w niżej wymienionych
dziedzinach:

opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi o 7.129 tys. zł
(nowe zadanie),

opłaty parkingowe – Strefa Płatnego Parkowania o 349 tys. zł,

opłaty za zajęcie pasa drogowego o 554 tys. zł,

podatek od nieruchomości o 3.495 tys. zł,

podatek od środków transportowych o 624 tys. zł,
- wpływy z opłaty komunikacyjnej o 278 tys. zł.
Zestawienie dochodów w poszczególnych najważniejszych źródłach
przedstawia się następująco (w nawiasach ujęte zostało wykonanie w 2012 roku):
• udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych – 92.740 tys.
zł / 99,2 % planu (rok 2012 – 91.932 tys. zł)
• udział we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych – 8.187 tys. zł /
103,1 % (10.469 tys. zł)
• podatek od nieruchomości – 52.624 tys. zł / 98,7 % (49.129 tys. zł)
• podatek od spadków i darowizn – 569 tys. zł / 94,9 % (651 tys. zł)
• podatek od środków transportowych – 4.891 tys. zł / 122,3 % (4.267 tys. zł)
• podatek od czynności cywilnoprawnych – 4.065 tys. zł / 95,4 % (4.714 tys. zł)
• wpływy z opłaty skarbowej – 2.637 tys. zł / 87,9 % (2.744 tys. zł)
• wpływy z podatku od osób fizycznych opłacanego w formie karty podatkowej –
209 tys. zł / 104,3 % (206 tys. zł)
• opłat komunikacyjnych – 2.492 tys. zł / 118,7 % (2.214 tys. zł)
• opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu – 2.070 tys. zł / 99,8 %
(2.096 tys. zł)
• wpływów z opłaty targowej – 2.851 tys. zł / 92 % (3.090 tys. zł)
• odsetek od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat – 577 tys. zł / 78,9
% (459 tys. zł)
Warto jednakże zwrócić uwagę jeszcze na wpływy z podatku od
nieruchomości, które wprawdzie nie zostały wykonane, lecz kształtują się na
przyzwoitym poziomie i stanowią dla Miasta żelazną pozycję. Bardzo dobrze
przedstawiają się dochody z podatków i opłat transportowo-komunikacyjnych, są
one z roku na rok wyższe:
4
- podatek od nieruchomości wzrósł w porównaniu do 2012 r. o 3.495 tys. zł,

podatek od środków transportowych wzrósł w porównaniu do 2012 r.
o 624 tys. zł,

wpływy z opłaty komunikacyjnej wzrosły w porównaniu do 2012 r.
o 278 tys. zł.
Pozostałe pozycje nie przedstawiają się już tak dobrze, a malejące kolejny rok
wpływy z opłaty targowej mogą stanowić powód do niepokoju. Niebagatelną już
kwotę przynoszą nam podatki od centrów handlowych, które stanowią znaczny
dochód miasta, a wzrosną jeszcze wyraźniej w nadchodzących latach.
Na niewykonanie planu dochodów majątkowych, składają się głównie pozycje:
- wpłaty z tyt. odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania
wieczystego nieruchomości,
- środki pozyskane z UE na realizację zadania inwestycyjnego pn. Przebudowa
ul. Częstochowskiej.
Wydatki Miasta
Plan wydatków na 2013 r. uchwalony przez Radę Miejską Kalisza zamknął się
kwotą 453.197 tys. zł; wprowadzone w ciągu roku zmiany spowodowały
zwiększenie planu o kwotę 1.686 tys. zł, tj. o 0,4 % do kwoty 451.511 tys. zł. Plan
wydatków został wykonany w wysokości 436.436 tys. zł, tj. wyniósł 96,7 %.
Wydatki majątkowe wyniosły w 2013 roku 63.051 tys. zł, co stanowi 14,5 % ogółu
wydatków. Tym samym zachowany został dość przyzwoity wskaźnik rozwoju
miasta, choć już nie tak wysoki, jak to bywało w minionych latach (w 2012 roku
wyniósł on 16,9 %).
Wydatkowanie środków budżetowych przebiegało w sposób zdyscyplinowany
i zgodny z zasadą racjonalnych i celowych wydatków we wszystkich działach.
Dyscyplina w wydatkowaniu środków przejawiła się w tym, że w żadnym z
działów nie nastąpiło przekroczenie planu, który był realizowany rytmicznie i
zgodnie z zapisanymi w nim zadaniami. Nie zanotowano też problemów, które by
wymagały interwencji finansowej miasta, nie zanotowano też niedoborów w
budżecie Miasta i jego jednostkach organizacyjnych.
W strukturze wydatków Kalisza najwięcej środków finansowych przeznaczono
dla działów:
- Oświata i wychowanie i edukacyjna opieka wychowawcza – 178.651 tys. zł; na
uwagę zasługuje fakt, że wszystkie potrzeby szkół wynikające z arkuszy
5
organizacyjnych były zaspokajane w całości i nie wystąpiły w nich niedobory;
wydatki na cele oświatowe osiągnęły wskaźnik 40,9 %, czyli wysoki; choć w
porównaniu z rokiem 2012 wskaźnik spadł o 4 pkt; ogółem wydatki w oświacie
wzrosły o ponad 3,9 mln zł; powyższe wynika z faktu, że w 2012 r. ogółem
wydatki wykonano w niższej kwocie niż w 2013 r.
- Pomoc społeczna i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej – 19 %, czyli
83.067 tys. zł; w tym dziale nastąpił wzrost wydatków o 7.196 tys. zł;
- Transport i łączność – 12 %, czyli 52.236 tys. zł; w tym dziale nastąpił wzrost
wydatków w porównaniu z 2012 r. na inwestycje drogowe o 13.801 mln zł, ale
wiąże się on częściowo z tym, że utworzono w cyt. dziale wydatki majątkowe
które nie wygasły z upływem 2013 r., tj. głównie zadań realizowanych przy
współudziale środków z UE.
- Administracja publiczna – 6,8 %, czyli 29.891 tys. zł; poziom wydatków w tym
dziale spadł o 0,2 % (0,61 tys. zł);
- Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, zaopatrzenie mieszkańców w
energię elektryczną, gaz i wodę – 5,7 %, czyli 24.927 tys. zł; w tym dziale
nastąpił wzrost wydatków o 9.302 tys. zł, co związane jest głównie z nowym
zadaniem dot. gospodarowanie odpadami komunalnymi;
- Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, kultura fizyczna i sport – 6,2 %, czyli
27.010 tys. zł;
- Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa – 3,2 %, czyli 13.767 tys. zł;
- Gospodarka mieszkaniowa – 1,1 %, tj. 4.834 tys. zł
Należy odnotować także wydatki na ochronę zdrowia, które w 2013 roku wyniosły
8.084 tys. zł, co stanowi 1,9 % całości wydatków wzrost o 1.329 tys. zł);
odnotować także należy, że obsługa długu publicznego wyniosła 6.633 tys. zł
(1,5 %).
Wydatki majątkowe
Plan wydatków majątkowych na 2013 r. obejmował początkowo realizację 78
zadań na łączną kwotę 83.705 tys. zł. W wyniku korekt planu, dokonanych na
przestrzeni roku ostateczny plan po zmianach zamknął się kwotą 68.825 tys. zł,
a liczba zadań przewidzianych do realizacji wzrosła do 120.
Wykonanie wydatków majątkowych, ujętych w budżecie Kalisza wyniosło 63.051
tys. zł, co stanowi 91,6 % planu. Z tej kwoty 16.412 tys. zł przekazano na wydatki
niewygasające do wykorzystania w 2014 r.
Nie będę omawiał w szczegółach realizacji inwestycji miejskich w 2013 r.,
bowiem dokładny opis znajduje się w zasadniczym sprawozdaniu dostarczonym
6
Państwu Radnym. Ponadto w trakcie roku szczegółowo omawiałem na sesjach
realizację planu inwestycyjnego. Sądzę, że jesteśmy zgodni co do tego, że rozwój
miasta to inwestycje, że im więcej środków na nie przeznaczymy, tym lepsze będą
warunki życia w mieście w przyszłości. Najważniejszy cel został osiągnięty –
podtrzymanie tempa rozwoju miasta, niedopuszczenie do spowolnienia, które by
przyniosło regres. Jestem przekonany, że to akurat nam się udało.
Zwraca uwagę dominująca pozycja nakładów inwestycyjnych w czterech
działach: gospodarka komunalna i ochrona środowiska, transport i komunikacja
oświata i wychowanie oraz kultura i sztuka.
Struktura wydatków majątkowych w najważniejszych dziedzinach przedstawia
się następująco:
- Gospodarka komunalna i ochrona środowiska – 8.881 tys. zł, tj. 14,1 %
wydatków majątkowych ogółem,
- Transport i łączność – 25.605 tys. zł, tj. 40,6 %,
- Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza – 8.261 tys. zł, tj.
13,1 %,
- Kultura i sport – 10.220 tys. zł, tj. 16,2 % wydatków majątkowych ogółem.
Zobowiązania
Stan zadłużenia Kalisza na koniec 2013 r. wyniósł kwotę 161.546 tys. zł, w tym z
tytułu wyemitowanych obligacji 28.800 tys. zł. Łączna kwota długu Kalisza
stanowiła 34,9 % planowanych dochodów ogółem i 34,9 % wykonanych
dochodów ogółem.
W roku ubiegłym Miasto Kalisz zaciągnęło zobowiązania w kwocie ogółem 1.195
tys. zł, tj. pożyczkę na realizację przedsięwzięcia „Budowa kanalizacji sanitarnej w
sołectwach Sulisławice i Sulisławice Kolonia w Kaliszu” (I transza).
W trakcie roku 2013 zostały spłacone raty od zaciągniętych w latach ubiegłych
kredytów i pożyczek oraz dokonano wykupu obligacji, łącznie w kwocie ogółem
24.831 tys. zł.
Wolne środki jako nadwyżka środków pieniężnych na rachunku bieżącym
budżetu wynikająca z rozliczenia kredytów i pożyczek z lat ubiegłych na dzień 1
stycznia 2014 r. stanowią 13.987 tys. zł. Z wyżej wymienionej kwoty w I półroczu
br. 4.945 tys. zł rozdysponowano głównie na:
- wydatki realizowane z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów
alkoholowych,
7
- wydatki na ochronę środowiska finansowane z opłat i kar za korzystanie ze
środowiska,
- wydatki majątkowe.
Miasto na koniec roku nie posiadało wymagalnych zobowiązań z terminem
płatności 31. 12. 2013 r.
Wysoka Rado,
Czas na końcowe wnioski. Z mojego punktu widzenia był to budżet dość
skomplikowany, na dodatek zaczęły obowiązywać już te wszystkie obostrzenia i
reguła zmniejszania deficytu wprowadzone przez ministra finansów. W dużym
stopniu był budżet w pewnym stopniu nieprzewidywalny, ponieważ wykonanie
dochodów w I półroczu nie wskazywało na to, że dochody bieżące zostaną
wykonane. Korekta nastąpiła w II półroczu, co w dużym stopniu ustabilizowało
sytuację. Mimo wszystko udało nam się (choć nie lubię słowa „Udało się”)
uchronić nasze dochody, a przede wszystkim wydatki na poziomie zakładanym.
Osiągnęliśmy rezultaty, z których możemy być zadowoleni: inwestycje
miejskie, zagwarantowane właściwe funkcjonowanie wszystkich jednostek
organizacyjnych. W naszym budżecie zawarta była kontynuacja wieloletniej już
strategii rozwoju miasta. Mimo niekorzystnych uwarunkowań utrzymaliśmy
prorozwojowych charakter budżetu, a wskaźnik 14,5 % wydatków majątkowych
mimo wszystko możemy uznać za przyzwoity. Oczywiście, mieliśmy już wskaźnik
i 27-procentowy, ale i ten pokazuje jasno, że gra o przyszłość miasta toczyła się z
powodzeniem. Zwłaszcza zasługuje na podkreślenie fakt, że bieżący rok jest
rokiem właśnie inwestycji. Można powiedzieć, że rezultat ubiegłoroczny jest
dobry, bowiem kryje się w nim efekt kumulacji, czyli odłożonej w czasie ekspansji
inwestycyjnej.
Czy można było zwiększyć dochody? Odpowiadam: tak. Mówiłem już o tym
w ubiegłym roku, ale raz jeszcze powtórzę. Musimy poważnie zastanowić się nad
kwestią podatków miejscowych, Kalisz jest bowiem jednym z nielicznych miast, w
którym podatki opierają się na dolnej granicy przewidzianej przez ministra
finansów. Jeśli nie stanie się nic w kwestiach oświaty, jeśli subwencja będzie
zmniejszana, jeśli nie poprawi się kwestia dochodów samorządowych, to my
będziemy po prostu zmuszeni do zmiany orientacji w tym zakresie – z liberalnej na
fiskalną. Niech potwierdzeniem moich słów będzie poniższa tabelka.
8
Porównanie dochodów i wydatków 2012 i 2013 przedstawia się następująco:
Wyszczególnienie
I. Dochody, w tym:
1) dochody własne
z tego udział w podatkach PIT i
CIT
2) subwencje
3) dotacje celowe
II. Wydatki, w tym:
1) wydatki majątkowe
2) wydatki bieżące
Nadwyżka
Wykonanie (w tys. zł)
2012
2013
%
(2013/2012)
423.092
224.370
102.401
462.353
263.200
100.927
109,3
117,3
98,6
138.368
60.354
389.278
39.680
349.598
33.814
139.154
59.999
436.436
63.051
373.385
25.917
100,6
99,4
112,1
158,9
106,8
76,6
Mimo wszystko z wykonania budżetu za 2013 rok powinniśmy być
zadowoleni. Przetrwaliśmy rok trudny, pełen napięć, ale też rok, w którym nasze
miasto powoli i systematycznie rozwijało się pod każdym względem i w każdej
dziedzinie: budowaliśmy szkoły, obiekty sportowe i rekreacyjne, drogi i ulice
osiedlowe, trasy komunikacyjne, infrastrukturę techniczną – kanalizację, sieć
wodociągową i ciepłowniczą, dbaliśmy o środowisko, parki i tereny zielone,
tworzyliśmy plany zagospodarowania i koncepcje rozwojowe na dalszą przyszłość,
doskonaliliśmy system zarządzania miastem poprzez inwestycje w nowe
technologie informatyczne.
Pamiętajmy też o jednym: samo miasto ma swój niebagatelny potencjał
gospodarczy, który z roku na rok rośnie. Realizowane już i zapowiadane
inwestycje, niektóre potężne i na dużą skalę, ten potencjał pomnożą. Mamy też
korzystną sytuację finansową, bo i trochę zaskórniaków się uzbierało, i mamy
gwarancje bezpieczeństwa dla naszych jednostek, i dajemy pewność socjalną
naszym mieszkańcom. Potrafimy dbać o miasto i jego interesu, dbać o to, by w
każdym roku rozwijało się zgodnie z oczekiwaniami naszej wspólnoty.
Mam nadzieję, że Wysoka Rada przychyli się do wniosku o udzielenie mi
absolutorium za 2013 rok.
9