Ryzyko i niepewno ć
advertisement
Ryzyko i niepewność 1. Ryzykiem nazywamy systematyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Niepewność występuje wtedy gdy podejmujący decyzję wie, że wszystkie dopuszczalne zdarzenia i wyniki są możliwe natomiast nie jest możliwe określenie prawdopodobieństwa zdarzenia losowego. Różnice pomiędzy ryzkiem i niepewnością przedstawia tabela. Ryzyko Niepewność - obiektywne - subiektywna -mierzone prawdopodobieństwem zdarzenia - niemierzalna, oparta i wyrażona poziomem - można zidentyfikować przyszłe alternatywy wiary w wystąpienie zdarzenia podjętych decyzji - nie są znane przyszłe alternatywy - „stan świata” podjętych decyzji - „stan umysłu” Skłonność do podejmowania ryzyka w znacznym stopniu uzależniona jest od czynników subiektywnych. Dla różne działania obarczone są ryzykiem i mierzalnie identycznym poziomie nie oznacza, że obydwa będą w takim samym stopniu akceptowane. Należy uwzględnić następujące zjawiska: Podmioty akceptują znacznie większe ryzyko dobrowolnie niż pod przymusem, Bardziej akceptowane jest ryzyko związane zdarzeniami zdarzającymi się częściej, Bardziej akceptowane jest ryzyko, którego następstwa odczuwane są natychmiast niż ryzyko którego skutki będą stwierdzone w dłuższym okresie, czyli za kilka, kilkanaście lat. 2. Źródłem ryzyka mogą być następujące czynniki: a. Makroekonomiczne: Niekorzystna koniunktura w kraju Występowanie zjawisk inflacyjnych Zmiany sytuacji rynkowej Zmiany polityki fiskalnej i monetarnej Zmiany ogólnej sytuacji ekonomicznej i społecznej w kraju Ograniczenie skłonności do inwestowania Zmiany w stosunkach z zagranicą Polityka przyjęta przez banki Wzrost kosztów obcych źródeł finansowania Niestabilny lub nieskuteczny system prawny b. Mikroekonomiczne: Zmiany struktur organizacyjnych i własnościowych Nieodpowiednie proporcje w źródłach finansowania majątku Postępująca dekapitalizacja majątku i narastające zacofanie techniczne Wzrost konkurencji Dyferencjacja w poziomie zmian technologii i innowacji Niekorzystna struktura majątku przedsiębiorstw Niewłaściwe decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem 3. Rodzaje ryzyka Charakterystyka przykładowych inwestycji z punktu widzenia dochodu, ryzyka, płynności. Rodzaje inwestycji Dzieła sztuki Nieruchomości Gwarancje w banku z gwarancjami BFG Obligacje skarbowe Akcje spółki Dochód Duży Duży Mały Mały Duży lub średni Ryzyko Średnie Średnie Małe Małe Duże Płynność Mała Mała Duża lub średnia Duża lub średnia Średnia 4. Współzależność rodzajów ryzyka Ryzyko specyficzne – obejmuje określony podmiot, jego źródłem są czynniki mikroekonomiczne Ryzyko inwestycyjne – wynika z możliwości powstania odchyleń miedzy wynikami przewidywanymi a rzeczywistymi (osiągniętymi) Ryzyko operacyjne – wynika ze struktury majątki jakim dysponuje przedsiębiorstwo; wzrastający udział majątku trwałego wskazuje na wyższy poziom ryzyka operacyjnego Ryzyko finansowe – zależy od struktury źródeł finansowania; jeżeli wzrasta udział funduszy (kapitałów obcych) zwiększa się również ryzyko; wzrost funduszy obcych podnosi rentowność (lewarowanie) Każdy przedsiębiorca podejmujący decyzje: Stara się uzyskać maksymalne korzyści dla przedsiębiorstwa przy danym poziomie ryzyka Pragnie utrzymać dany poziom korzyści ponosząc jak najmniejsze ryzyko.
