Sprawozdawczy rachunek kosztów Rachunek kosztów 1. Podstawowe definicje Zajęcia nr 1 2. Cele rachunku kosztów 3. Sprawozdawczy rachunek kosztów a) Prezentacja informacji o kosztach w sprawozdaniu finansowym Marcin Pielaszek b) Etapy sprawozdawczego rachunku kosztów c) Wprowadzenie do tematu kalkulacji kosztów Rachunek kosztów Zajęcia 1 Definicja rachunku kosztów Miejsce rachunku kosztów w systemie informacyjnym organizacji Rachunek kosztów Rachunek kosztów dostarcza informacji zarówno dla potrzeb sporządzenia sprawozdania finansowego jak też podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie Proces identyfikowania, gromadzenia, przetwarzania, prezentacji i interpretacji informacji o kosztach dla dokonywania ocen i decyzji przez użytkowników tych informacji 2 Rachunek kosztów Systematyczny rachunek kosztów Rachunek kosztów sprawozdawczy W przypadku gdy wymieniony proces rachunku kosztów powtarza się regularnie, można mówić o systematycznym rachunku kosztów Decyzyjny rachunek kosztów • Dostarczenie danych do ustalenia wyniku finansowego W przypadku gdy wymieniony proces rachunku kosztów odbywa się dla potrzeb podjęcia konkretnej decyzji, można mówić o decyzyjnym rachunku kosztów • Wycena produktów Rachunek kosztów Zajęcia 1 Rachunek kosztów dla celów zarządzania • Dostarczenie danych do ustalenia rentowności produktów i klientów przedsiębiorstwa • Dostarczanie danych do oceny efektywności procesów i zasobów 3 Rachunek kosztów Zajęcia 1 4 1 Prezentacja informacji o kosztach w sprawozdaniu finansowym Koszty w sprawozdaniu finansowym Rachunek kosztów zajmuje się przede wszystkim kosztami działalności operacyjnej Koszty RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (fragment) Wersja kalkulacyjna A. Przychody netto ze sprzedaży produktów B. Koszty sprzedanych produktów C. Zysk brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk ze sprzedaży (C-D-E) Koszty podstawowej działalności operacyjnej Wersja porównawcza A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów III. Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby B. Koszty działalności operacyjnej 1. Amortyzacja 2. Materiały 3. Usługi obce 4. Wynagrodzenia 5. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 6. Pozostałe C. Zysk ze sprzedaży (A-B) Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe BILANS (fragment) Aktywa Pasywa . Podatek dochodowy Rachunek kosztów Zajęcia 1 . B. Aktywa obrotowe I. Zapasy 2. Półprodukty i produkty w toku 3. Produkty gotowe . IV. Rozliczenia międzyokresowe (czynne) Rachunek kosztów Zajęcia 1 5 Etapy sprawozdawczego rachunku kosztów B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne - długoterminowa - krótkoterminowa . IV. Rozliczenia międzyokresowe (bierne) 6 Pomiar i rejestracja kosztów w układzie rodzajowym 1. Pomiar i rejestracja: Ustalenie, jakie koszty według rodzaju i w jakiej wysokości zostały poniesione w okresie objętym sprawozdaniem Rejestracja kosztów w układzie rodzajowym odbywa się w oparciu o dokumenty źródłowe Koszty według rodzaju 2. Rozliczenie: Przypisanie kosztów według rodzaju na 3 podstawowe procesy: wytwarzanie wyrobów lub świadczenie usług, sprzedaż i ogólny zarząd Tabele amortyzacyjne 3. Kalkulacja: Skalkulowanie kosztów wytworzenia produktów (wyrobów gotowych i/lub usług) oraz produkcji w toku Dokumenty magazynowe III. Usługi obce I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii IV. Podatki i opłaty, w tym: 4. Dostarczenie danych do sporządzenia sprawozdania finansowego: Ustalenie, które koszty powinny być aktywowane (wykazane w bilansie), a które potraktowane jako koszt okresu (wykazane w odpowiednich pozycjach RZiS) V. Listy płac Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII. Pozostałe koszty rodzajowe Faktury, rachunki, inne Rachunek kosztów Zajęcia 1 7 Rachunek kosztów Zajęcia 1 8 2 Rozliczenie kosztów na układ kalkulacyjny (funkcjonalny, podmiotowy) Podstawy do rozliczenia kosztów z układu rodzajowego na układ kalkulacyjny W układzie kalkulacyjnym powinny być wydzielone co najmniej koszty wytworzenia, koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu Rozliczenie układu rodzajowego na układ kalkulacyjny odbywa się w oparciu o dokumenty źródłowe lub klucze podziałowe Układ kalkulacyjny kosztów Koszty według rodzaju I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii Koszty wytworzenia III. Usługi obce II. Zużycie materiałów i energii Dokumenty źródłowe IV. Podatki i opłaty, w tym: Koszty sprzedaży Wynagrodzenia V. VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Koszty wytworzenia Rachunek kosztów Zajęcia 1 Klucze podziałowe VII. Pozostałe koszty rodzajowe Koszty ogólnego zarządu Rachunek kosztów Zajęcia 1 9 Przepływy kosztów z działalności produkcyjnej 10 Przepływy kosztów z działalności usługowej Rachunek zysków i strat Bilans Koszty sprzedaży Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Koszty ogólnego zarządu VII. Pozostałe koszty rodzajowe Koszty Amortyzacja III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty, w tym: V. Układ kalkulacyjny kosztów Koszty według rodzaju I. Koszty Bilans Rachunek zysków i strat Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Koszty wytworzenia Koszty sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Koszty ogólnego zarządu Koszty ogólnego zarządu Koszty ogólnego zarządu Koszty wytworzenia Produkcja w toku Wyroby gotowe Rachunek kosztów Zajęcia 1 11 Rozliczenia międzyokresowe z tytułu usług realizowanych na przełomie okresu sprawozdawczego Rachunek kosztów Zajęcia 1 Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 12 3 Przepływy kosztów z działalności handlowej Bilans Koszty Wartość nabytych towarów Towary Przełożenie na rachunek zysków i strat W wersji kalkulacyjnej wykazywane są wyłącznie koszty współmierne do osiąganych przychodów Rachunek zysków i strat Wersja kalkulacyjna Wartość sprzedanych towarów Koszty sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Koszty ogólnego zarządu Rachunek kosztów Zajęcia 1 A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E) 13 Rachunek kosztów Zajęcia 1 Metody sporządzania rachunku zysków i strat Podstawowa korekta dotyczy zmiany stanu wyrobów gotowych i produkcji w toku W wersji porównawczej koszty poniesione korygowane są w celu spełnienia zasady współmierności przychodów i kosztów 1. Przychody ze sprzedaży wyniosły 1.000.000 zł Wersja porównawcza A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty, w tym: V. Wynagrodzenia VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia VII. Pozostałe koszty rodzajowe F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E) Rachunek kosztów Zajęcia 1 14 2. Poniesiono koszty wytworzenia 500.000, koszty sprzedaży 100.000, koszty ogólnego zarządu 100.000 Korekty 3. Wyprodukowano 100.000 szt. jednorodnego produktu, z czego sprzedano 80.000 szt. Jednostkowy koszt wytworzenia = 500.000 / 100.000 = 5 zł Koszt sprzedanych produktów = 80.000 x 5 = 400.000 zł Zmiana stanu produktów = + 20.000 x 5 zł = 100.000 zł Koszty poniesione 15 Rachunek kosztów Zajęcia 1 16 4 Podstawowa korekta dotyczy zmiany stanu wyrobów gotowych i produkcji w toku Podstawowa korekta dotyczy zmiany stanu wyrobów gotowych i produkcji w toku Wersja kalkulacyjna A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów I. Przychody netto ze sprzedaży produktów 1.000.000 Wersja porównawcza 1.000.000 A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 400.000 II. Zmiana stanu produktów 400.000 III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki 1.000.000 100.000 IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) 1.100.000 600.000 B. Koszty działalności operacyjnej 700.000 C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B) 400.000 D. Koszty sprzedaży 100.000 E. Koszty ogólnego zarządu 100.000 F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E) 400.000 Rachunek kosztów Zajęcia 1 17 Rachunek kosztów Zajęcia 1 18 Zadanie 1 1. Przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją pewnego produktu. Na koniec grudnia 2010 r. w magazynie znajdowało się 1.000 szt. produktów wycenionych po 15 zł/szt. W styczniu 2011 r. wyprodukowano 13.000 szt. produktów ponosząc następujące koszty: Cel poniesienia kosztu Produkcja SprzedażOgólny zarząd Razem Rodzaj kosztu Amortyzacja 53.000 2.000 8.000 63.000 Materiały 85.000 5.000 6.000 96.000 Usługi obce 17.000 13.000 14.000 44.000 Wynagrodzenia 50.000 20.000 30.000 100.000 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 10.000 4.000 6.000 20.000 Pozostałe 6.000 9.000 13.000 28.000 Razem 221.000 53.000 77.000 351.000 2. Ponadto wiadomo, że: • nie wystąpiły rozliczenia międzyokresowe kosztów, • na początku i na końcu miesiąca nie odnotowano produkcji w toku, • do rozchodu zapasów przedsiębiorstwo stosuje metodę FIFO, • w styczniu 2011 r. sprzedano 12.000 szt. produktów po cenie 30 zł/szt. 5