Filozofia Filozofia (słowo to przypisuje się człowiekowi, który nazywał się Pitagoras było to przed V w. p.n.e. on jako pierwszy użył terminu filozofia . Jest to zlepek 2 greckich słów rzeczownika Fileo -(kocha) i czasownika Sopia (czyt. sofia)- mądrość. Kochać mądrze, Umiłowanie mądrości. Absolute tak nazywano Boga w filozofii. Bóg jest pewną siłą początkiem wszystkiego. Różnie jest on przedstawiony przez kultury. Grecy podzielili jednego Boga na kilku Bogów każdy był od czegoś innego (np. od pogody) Pitagoras powiedział, że tylko Bogom znana jest wiedza o świecie a człowiek może tylko tej wiedzy pożądać, kochać ją, pragnąć jej. Początkiem filozofii było zdziwienie się nad czymś Jak? Dlaczego? Szukano wiedzy. Wierzono w mity one mówiły (tłumaczyły) o tym jak np. powstał świat. Panowało uzależnienie od Bogów. V wiek kończy okres tyrani w państwach greckich pojawia się demokracja, a razem z nią przywileje (wolność myśli i słowa). Ludzie nie boją się okazywać swoich myśli i pragnień. Religia miała na celu scalić państwo w jedno, a kiedy pojawia się demokracja przestaje pełnić taką funkcję. Na początku była 1 nauka (prawie do XV w.n.e.) NAUKA = FILOZOFII.Filozof zajmował się wszystkim, każdą dziedziną życia. Filozofia znaczyła nauka. Dopiero w XV-XVI w. wyodrębniają się nauki: przyrodnicza, biologiczna itp.( z filozofii powstały różne nauki). Historia filozoficzna dzieli się na: 1) Filozofia starożytna (walka filozofii z mitami), którą datuje się od III w. p.n.e. do VI w. n.e. do czasów wielkiego filozofa Św. Augustyna. 2) Filozofia Średniowieczna (dominacja Boga nad nauką), która trwała ok. 1000 lat do końca Średniowiecza XV w. (1453r. lub 1492 r.-odkrycie Ameryki). - czasy nowożytne - Rozwijają się nauki szczegółowe, które zajmują się konkretnym szczegółowym aspektem życia, rzeczywistością (np. pedagogika, medycyna itp.) Czasy nowożytne to koniec dominacji kościoła i religii. Było to zagrożenie kościoła. W 1517 r. nastąpił nowy podział chrześcijaństwa. Powstał Sobór Ewangelicki i Wykaz Ksiąg Zakazanych. M. Luter (wyznanie ewangelicko – protestanckie). Kościół zamiast się reformować to się bronił i mówił, w co trzeba wierzyć, bo inaczej człowiek będzie wyklęty. W miejsce Boga wszedł człowiek. Negowano Boga wyznawanego przez kościół, szukano innego obrazu Boga. Angrocentyzm – człowiek jest w centrum nauki. 3) Filozofia Współczesna od czasów Auguste Comte – twórca pozytywizmu. Człowiek i Bóg nie jest już ważny Natywizm – wiedza wlana wiedza od urodzenia. Postmodernizm – filozofia modernistyczna, współczesna, ponowoczesna. Oznacza to, co człowiek nauka mógł wymyśleć, zostało już wymyślone, można już tylko unowocześniać istniejąca naukę Rerotywizm- wszystko jest względne. Teologia – pochodzi ze złączenia 2 słów Theos - Bóg, Logos – nauka. Jest to nauka o Bogu. Etyka - jak żyć, aby być szczęśliwym o tym kiedyś była etyka, a teraz jak człowiek powinien żyć, aby żyć moralnie. Architektura Średniowiecza w świątyniach na suficie było niebo z gwiazdami a na ścianach widoczne były wydarzenia biblijne. Kościół miał być miejscem prowadzącym do Boga. Ludzie pragnęli dostać się do nieba. Często umartwiali się biczowali się itp. Arché, zasada, prazasada – termin oznaczający praprzyczynę wszystkich bytów i zarazem ich zasadę. Pierwsze teorie filozoficzne charakteryzował właśnie pogląd, że wszystko, co istnieje, posiada wspólną prazasadę, arché. Filozofia starożytna (filozofia przyrody) sposób istnienia świata, z czego zbudowana jest rzeczywistość: Tales z Miletu stwierdza, że rzeczywistość zbudowana jest z jednego tworzywa, jakim jest woda. Anaksymenes stwierdził, że świat składa się z bezkresu (apeiron). Anaksymander z Miletu stwierdził, że rzeczywistość zbudowana jest z powietrza. Pitagoras, że rzeczywistość jest jedną wielką duszą i świat materialny to jego cząstka. Panteizm (Wszystko jest Bogiem). Zawdzięczamy mu stwierdzenie, że każdy z nas ma duszę, która jest częścią wszechświata. Dusza wchodzi do ciała, które jest dla niej więzieniem, dusza jest duchowa męczy się z ciałem, bo tęskni do Boga, od którego pochodzi, wraca do niego po śmierci Heraklit z Efezu zawdzięczamy mu powiedzenie: „Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki." (zasada powszechnej zmienności "panta rhei"- wszystko płynie). Oznacza to, że mamy doczynienia z warjabinizmem świata (zmienność świata, rzeczy – wszystko podlega nieustannym zmianom). Świat jest w nieustannym ruchu i głównym tworzywem jest ogień. Paramenides – Byt jest niebytu nie ma. Oznacza to, że zawsze ktoś lub coś musiało być. Nie może nic nie istnieć. Empedokres chciał pogodzić wszystkie poglądy na temat żywiołów: wody, ognia, powietrza i ziemi. Twierdził, że te żywioły mieszają się, co powoduje ruch miłość i niezgodę. Miłość tworzy, niezgoda niszczy. Zenon z Elei – był twórcą logiki. Chciał wykazać, że nie ma czegoś takiego jak ruch tylko jest pokonywanie pewnych odcinków. Nienawidził Heraklita i Peramenidesa logikę wymyślił po to, aby z nimi walczyć. Anaksagoras napisał dzieło „O przyrodzie” twierdził, że świat jest w ciągłym ruchu wirowym. Świat powstał z elementów wyodrębnionych z chaosu a każda rzecz jest zbudowana z homojoma. Demokryt z Abweny (o pseudonimie atom). Stwierdził, że świat jest zbudowany z atomów. Jest próżnia a w niej są atomy, które są różnego kształtu i wielkości, te atomy odpychają się a czasami łączą tworząc rzeczy. Do tego okresu było zainteresowanie przyrodą. Zainteresowanie człowiekiem: Sokrates (Ojciec Etyki Europejskiej) żył na przełomie wieku III i IV. „Wiem, że nic nie wiem”. Chciał nauczać i wychowywać, za co nie brał pieniędzy. Był biedny, zaniedbany, brudny, śmierdzący, ale ludzie go słuchali imponował swoją wiedzą. Nauczał chodząc po krużgankach. Nie założył swojej szkoły. Celem Sokratesa jest być szczęśliwym, zasada umowy społecznej dogadujemy się, co jest dobre a co złe, (konwencjalizm) – wiedza tkwi w człowieku jest ona wspólna majeutyczna (metoda akuszerki zadawanie prostych pytań osobie,w wyniku, czego wydobywa się jakąś wiedzę o człowieku). Twierdził, że Bogowie nie mogą być wzorem moralnym dla ludzi, bo nie dają dobrego przykładu. Szczęście może dać praktykowanie dobrych uczynków, życie w cnocie (sprawiedliwości, męstwa, prawdomówności). Ukierunkowywał człowieka do czynienia dobrych uczynków. Trzeba wiedzieć, co jest dobre a co złe (intelektualizm etyczny). Zło i niesprawiedliwość wynika z niewiedzy człowieka. Sokratesa za swoje poglądy spotkała kara szczególnie o te na temat Bogów. Zostaje oskarżony o ateizm. ateizm- pochodzi od greckich słów teos – Bóg a – nie (zaprzecza słowu). Zawiera walkę z przekonaniem o istnieniu Boga. Sofiści – ludzie mądrzy, z pewnymi poglądami, pobierali za głoszenie swojej wiedzy pieniądze. Protagoras (najsłynniejszy sofista) wymyślił sformułowanie, że człowiek jest miarą 3 rzeczy – to znaczy, że człowiek jest centrum decyzyjnym wszystkiego. Człowiek sam ustala zasady moralne. Ośrodek decyzyjny jest w człowieku. Relatywizm – nie ma czegoś, co można człowiekowi narzucić z zewnątrz. Gorgiasz stwierdził, że nie można szukać zasad moralnych, bo i tak się ich nie znajdzie, bo każdy sam ustala, co jest dobre a co złe.