Starożytna Grecja - historia doc - krzysztofnowak475

Starożytna Grecja.doc
(59 KB) Pobierz
Starożytna Grecja
Starożytna Grecja
Dzielimy na trzy okresy:
1. Archaiczny od VII w. do VI w. p.n.e.
2. Klasyczny od VI w. do połowy IV w. p.n.e.
3. Hellenistyczny od połowy IV w. do II w. p.n.e.
Obszar Grecji zamieszkiwały dwa ludy: Minojczcy(na Krecie) i
Mykenowie(Mykeny). Współ istnieją one od ok. 2000r. p.n.e. do 1200r. p.n.e.
Minojczycy stworzyli pismo linarne A i do dziś nie jest odczytane. Mykeni
używali pisma linarnego B i ono jest odczytane. Ludy przybywające na tereny
Grecji to: Dorowie(zajmowali całą Grecje środkową i częściowo pelopones),
Jonowie(docierają na tereny wybrzeża Azji mniejszej), Eolowie(znajdują się na
północy i środkowej Grecji).
Cywilizacja mykeńska załamała się w niejasnych okolicznościach po 1200, pałace
uległy zniszczeniu, znikło pismo, zubożała kultura materialna. Okres między 1100r
a 800r p.n.e. określa się w związku z tym mianem Ciemnych Wieków. W tej epoce
dokonał się definitywny podział Grecji pomiędzy poszczególne plemiona.
Zmieniła się też geografia polityczna. Z ośrodków mykeńskich przetrwały Ateny.
Świat grecki uległ dalszemu rozszerzeniu: w X w. p.n.e. Grecy z kontynentu
zasiedlili wyspy Morza Egejskiego i zachodnie wybrzeże Azji Mniejszej. W sferze
kultury materialnej Ciemne Wieki były okresem stopniowego upowszechniania się
żelaza.
W okresie archaicznym powstaje pismo, zostają spisane poematy Homera,
kolonizacja, powstają miasta państwa zwane Polis(zamknięte miasto z przyległymi
ziemiami. Zarządzane były przez rade starszych zwanych Areopag, którzy
podejmowali decyzje).W 776r. p.n.e. odbywają się pierwsze igrzyska olimpijskie.
W okresie klasycznym rozwinęła się demokracja grecka. Od VI w. do Vw p.n.e.
toczyła się wojna grecko-perska. Ten okres kończy się wojną poleponecką
pomiędzy Atenami a Sparta (przegrana Aten). Sparta nie przejęła władzy.
Chwilowo rządziły Teby (greckie).
Okres hellenistyczny zasłyną z podboju Grecji przez Filipa II i jego syna
Aleksandra Wielkiego(macedońskiego). Podporządkowują całą Grecje, Persje,
Iran, Azje Środkową. Aż do roku 146 p.n.e. Grecja będzie pod panowaniem
Rzymu.
Ziemia grecka dzieliła się na: Grecje właściwą – ta z kolei dzieliła się na trzy
części: północną (Macedonia, Epir, Tesalia), środkową(Etolia, Beocja(Teby),
Attyka), południową(Półwysep Poloponez, Lakonia, Sparta) i Grecje wyspiarsko –
azjatycką w skład krórej wchodziły wyspy morza egejskiego i wybrzeża Azji
mniejszej(Jonia).
Ustrój społeczny Aten i Sparty
Społeczeństwo Aten w okresie klasycznym dzieliło się na: Obywateli – mogli nimi
zostać tylko tzw. dzieci Aten, czyli tacy ludzie, których przodkowie byli
założycielami Aten(zajmowali się rzemiosłem, handlem, uprawą roli sprawowaniu
urzędów a także brali udział w Zgromadzeniach ludowych), Metojków – osiedleni
na stałe cudzoziemcy(zajmowali się handlem i rzemiosłem), Niewolników – byli to
jeńcy wojenni i dzieci niewolników (pracowali w domu jako służba pracowali
także w warsztatach, na roli i w kopalniach srebra).
Społeczeństwo Sparty dzieliło się na: Spartiatów – mieszkali w Sparcie i
garnizonach (brali udział w tzw. Zgromadzeniach Ludowych byli wodzami w
czasie wojen, nadzorowali helotów), Periojków – ludzie ci mieszkali miastach i na
ich obrzeżach,(mogli mieć samorząd, ale w zgromadzeniach ludowych nie mogli
uczestniczyć, zajmowali się rzemiosłem, handlem, musieli brać udział w wojnach,
Helotów – mieszkali na wsi (byli przypisani do ziemi, nie mieli żadnych praw,
służyli spartianom).
Władza:
Ustrój w Atenach:
Wyróżniamy trzy sposoby rządzenia:
1. Oligarchia była to wąska grupa ludzi, która miała dostęp do władzy(rady)
2. Tyrania rządy jednej osoby
3. Demokracja były to rządy obywateli
W okresie archaicznym obowiązuje w Atenach oligarchia, w okresie klasycznym
na początku panuje oligarchia potem tyrania, w okresie hellenistycznym
monarchia(Aleksander Wielki)
Zmiany w prawie:
Drakon – W 683 r. p.n.e. monarchia została zastąpiona rządami archontów, czyli
urzędników o rocznej kadencji. Byli to m.in. archont eponymos (dawny zarządca
miasta), archont basileus, który przejął funkcje religijne króla, archont
polemarchos stojący na czele wojska. Aby przezwyciężyć kryzys państwa i
problem chronicznego zadłużenia chłopów, ok. 624 r. p.n.e. Drakon, jeden z
ówczesnych archontów, dokonał reformy prawa. Wprowadził on surowe
("drakońskie") kary, zniósł prawo zemsty rodowej, a do grona archontów dołączył
6 tesmotetów.
Solon – w 594r. p.n.e. wprowadza reformy społeczne i polityczne
Społeczne polegają na:
– Kasata długów(doszło do tego, że w zastaw dłużnik oddawał własną rodzine i
siebie)
– Nakazał wykupić wszystkich Ateńczyków
– Zakazał pożyczania pod zastaw osoby dłużnika
Polityczna polegają na:
– Podzielił ludzi na cztery grupy majątkowe
– Wprowadził trybunał
Klejstenes – w 508 r p.n.e. przeprowadził reformy dzięki niemu ukształtowała się
demokracja.
– Odebrał prawa rządzenia radom starszych i dał ją ludziom
– Stworzył Zgromadzenia Ludowe, do których należeli wszyscy obywatele Aten
niezależnie od stanu majątkowego, kadencja była dożywotnia, wybierali oni
urzędników i podejmowali najważniejsze decyzje państwowe
– Stworzył Rade Pięciuset – powołani byli po 50 przedstawicieli z każdej z 10
fyl(grup obywateli Aten). Ich zakres obowiązków: rozstrzyganie bieżących spraw i
skarg obywateli, sądownictwo w większości spraw, kontrola urzędników
państwowych.
– protenowie (50 osób) byli to przedstawiciele jednej z fyl, którzy dyżurowali w
budynku Rady przez 36 dni. Mieli te same obowiązki, co Rada Pięciuset.
– Archonci było ich 9 + sekretarz, wybierani byli na okres jednego roku przez
Zgromadzenie Ludowe spośród bogatszych obywateli; początkowo byli
najwyższymi urzędnikami, od Vw.p.n.e. władza ograniczona była do sądownictwa.
– Stworzył instytucje starategów, była to grupa złożona z 10 osób wybieranych na
rok. Byli to dowódcy oddziałów wojskowych wystawianych przez każdą fyl.
Najsławniejszym był Perykles wybierany 16 razy na to stanowisko.
– Stworzył też instytucje areopagów byli to ludzie, którzy skończyli swoją władze
wśród archontów. Kontrolowali oni działalność innych urzędów czy są zgodne z
prawem i zajmowali się procesami o zabójstwo. Stanowisko to było dożywotnie
Ustrój w Sparcie
– na czele państwa stało dwóch monarchów, był to urząd dożywotni dziedziczony
w obrębie dwóch rodów, pełnili oni funkcje kapłańskie, a także dowodzili armią w
czasie wypraw wojennych.
– Eforowie było ich 5-ciu wybierani na okres 1 roku, wybierani byli przez
zgromadzenie Ludowe, zadaniem ich było nadzór nad władcami, zajmowali się
większością spraw bieżących(wewnętrznymi i zewnętrznymi)
– Rada Starszych(geuzja) było ich 28 (kadencja dożywotnia), byli wybierani
spośród, Spartianów, którzy ukończyli 60 rok życia. Ich zadaniem było
przygotowanie obrad Zgromadzenia Ludowego, sądownictwo w niektórych
sprawach.
– W Zgromadzeniach Ludowych uczestniczyli wszyscy dorośli Spartanie
zatwierdzali ważniejsze decyzje, powoływali nowych urzędników. Płodnej natury
Kultura grecka:
Dzielimy ją na helleńską(okres archaiczny i klasyczny) i hellenistyczną (liczoną od
śmierci Aleksandra Wielkiego)
Religia:
Religia Hellenów była politeistyczna. Religia grecka nasycona była silnym
antropomorfizmem. Wyobrażano sobie bogów na podobieństwo ludzi, najczęściej
wiecznie pięknych i młodych. “Świat” bogów był światem ułożonym
hierarchicznie, istniały w nim bowiem bóstwa niższe, które mogły nawet nie być
nieśmiertelne (np.: nimfy w strumieniach i źródłach) i wyższe, pełne wielkiej
mocy. Bogowie greccy nie byli wszechwiedzący, tylko niektórzy z nich wiedzieli,
co przyniesie przyszłość. Przewodnictwo w boskim świecie należało do Zeusa,
któremu poddano całą dziedzinę sprawowania władzy wśród ludzi. Opiekował się
królami, obecny, gdy zasiadało zgromadzenie, rada, prowadził do walki wojsko.
Widziano w Zeusie boga jasnego nieba i spadającej błyskawicy. Wnętrze ziemi,
świata zmarłych, znajdowało się we władzy Hadesa i jego żony Persefony.
Natomiast powierzchnia ziemi, jej żyzne pola, należały do Demeter. Była ona
jedną z bogiń-matek, opiekunką płodnej natury, rosnącego zboża, czcili ją przede
wszystkim rolnicy. Posejdon był bóstwem otwartego morza, strumieni i wód
podziemnych. Zakresem działania Hermesa był ruch, pod jego opieką znajdowały
się stada i pasterze wędrujący po górskich zboczach, kupcy i podróżnicy na
drogach. Miłość i wdzięk zniewalający mężczyzn były dziedziną przyznaną
Afrodycie; światło, poetyckie natchnienie, wiedza o przyszłości – Apollinowi.
Bóstwem ekstazy, sprowadzającej na ludzi szał, w którym przemierzali pustkowia
w zachwycie był Dionizos. Przemawiała wówczas do nich przyroda, widzieli boga
i jego orszak.
Literatura:
Homer – autor “Iliady” i “Odyseji” zaliczają się do gatunku epickiego zwanego
eposem, nie wiadomo czy żył.
Hezjod – był poetą śpiewakiem. W twórczości podejmował problematykę ciężkiej
pracy rolników.
Sofona – pierwsza poetka, autorka poezji miłosnej. Żyła i tworzyła na wyspie
Lesbos.
Sofokles – autor “Antygony” twórca dramatu antycznego.
Ajschylos – twórca tragedii antycznej.
Teatr Ateński:
W V w. p.n.e. w literaturze greckiej dramat osiągną szczyty swojego rozwoju,
stając się jedną z najważniejszych i najoryginalniejszych części dziedzictwa
kulturowego starożytności. W dramatach występował chór i aktorzy, początkowo
jeden, potem dwóch, wreszcie trzech. Grywali oni więcej niż jedna rolę, a sztuki
miewały więcej niż trzy postacie. Chórzystów wybierano spośród młodych
Ateńczyków(tylko mężczyźni, kobiety nigdy nie pojawiły się na scenie). Dla
przedstawień szyto specjalne stroje, sporządzano obuwie na grubych
podeszwach(koturnach). Aktorzy i chór nosili maski. Były one ściśle związane z
określona rolą i sygnalizowały widzom kim jest dana postać pojawiająca się na
scenie. Tragedia była utworem podniosłym, czerpała swoją tematykę z mitów.
Miała stworzyć okazje do rozważań nad ludzkim zachowaniem, odkrywała prawdy
moralne i uczyła widownię. Autorzy wprowadzali w nich tematy aktualne,
zajmowali stanowisko w ważnych sprawach wewnętrznych. Mityczna fabuła nie
przeszkadzała, zmuszała do formułowania sądów w sposób ogólny, nadawała im
sens ponadczasowy. Komedia była wesołym spektaklem, w którym aktorzy nosili
stroje groteskowe. Fabuła była zbudowana na zasadzie “świata na opak”.
Wszystko, co normalne było traktowane na serio, bogowie, politycy, stosunki
mędzy ludzmi różnych kondycji i płci stawało się przedmiotem żartów(role
odwracano) rubaszny język, ostro kontrastujący z podniosłością stylu tragicznego,
był także źródłem komizmu.
Filozofia(umiłowanie mądrości):
Jońska filozofia przyrody, poglądy głoszone przez filozofów z pierwszej
starożytnej szkoły w Grecji, działającej w VI - IV p.n.e. Tales z Miletu (ok. 620 ok. 540 p.n.e.), filozof, matematyk i astronom grecki, jeden z twórców tzw. szkoły
jońskiej. Podstawowym pytaniem Talesa, jak i innych jońskich filozofów
przyrody, było pytanie o "arche", czyli początek, podstawę, osnowę i strukturę
świata. Twierdził, że arche to żywioł wody, wszystko z niej pochodzi i do niej
powraca - wniosek wyciągnął nie odwołując się do mitów, lecz do obserwacji.
Jońscy filozofowie przyrody zwani byli hilozoistami (od greckiego hyle "materia" i zoon - "życie"), ponieważ głosili, że materia świata jest ożywiona.
Sokrates - “wiem, że nic nie wiem”, był zwalczany przez sofistów. Uczeń Platon.
Uczniem Platona był Arystoteles. Platon założył akademie Gimnazjos a
Arystoteles Likajon.
Architektura:
Przede wszystkim budowane były liczne świątynie na cześć różnym bogom.
Świątynie były rozległe i okazałe. Istnieją trzy antyczne porządki architektoniczne:
Dorycki, który powstał w VII w. p.n.e.. Kolumna dorycka charakteryzowała się
wybrzuszeniem i żłobionym trzonem, pozbawiona była bazy, jej głowica miała
podstawę geometryczną.
Joński, jego charakterystycznymi cechami były woluty (ślimacznice) na głowicach
oraz akroteria. Miały profilowaną bazę i były smuklejsze od doryckich.
Korynckie, powstały w V w. p.n.e.. Kolumny te były najbardziej smukłe i
charakteryzowały się bogato zdobionymi kapiletami. Ważną ozdobą korynckich
głowic były liście akantu.
Budownictwo mieszkalne było skromne, ponieważ rozrzutność była źle widziana.
Świadectwem bogactwa były wazy.
Rzeźba:
Większość rzeźb powstawała w związku z potrzebami religijnymi. Postacie były
przedstawiane jako piękni młodzieńcy i panny. Przedstawiani byli nago, postacie
były w ruchu i miały piękne twarze.
Wojny Grecko-Perskie
Przyczyny wojen perskich: Persowie obciążyli greckie państwa Azji Mniejszej
daniną i żądali od nich dostarczania oddziałów zbrojnych i okrętów wojennych.
Obowiązki te ciążyły Grekom nieznośnie. Najważniejszą jednak przyczyną ich
oporu były perskie interwencje w sprawy wewnętrzne, a zwłaszcza poparcie, jakie
udzielali satrapowie tyranom, niepopularnym w tej epoce. Powstanie, jakie
wybuchło pod koniec IV w. p.n.e. znalazło poparcie w Grecji kontynentalnej,
przede wszystkim w Atenach, które wystawiło niewielka eskadrę. Bunt Persowie
stłumili, ale też zrozumieli, że jeśli chcą spokojnie panować nad Azją Mniejszą,
muszą narzucić panowanie także wyspom i reszcie Grecji.
Kampania roku 490 p.n.e. Bitwa pod Maratonem: bitwa rozegrała się na otwartym
polu(decyzje taką podjęło zgromadzenie za namową Miltiadesa, który dobrze znał
sposób walki Persów). Zdawał on sobie sprawę, że grecki szyk bojowy, zwany
falangą(żołnierze stali bardzo blisko siebie, tak, że tarcza hoplity osłaniała jego
lewy bok i prawy bok sąsiada w kilku rzędach, pierwszy był najeżony włóczniami.
Rozerwanie szyku oznaczało klęskę, gdyż falanga nie potrafiła się obronić przed
innym atakiem, niż czołowym) góruje nad perskim sposobem walki. Bitwa
stoczona pod Maratonem zakończyła się druzgocącym zwycięstwem ateńskim.
Wyprawa Kserkseska w 480r. p.n.e. Bitwy w Wąwozie Termopilskim i przy
Salaminie: Hellenowie próbowali nie dopuścić armii perskiej do Grecji środkowej,
blokując jedyne dogodne przejście z północy przez Wąwóz Termopilski.
Dowództwo nad jego obroną powierzono królowi spartańskiemu, Leonidasowi.
Kerkses, król perski, uderzył na oddziały greckie w Wąwozie Termopilskim, nieco
później jego flota rozpoczęła na pobliskich wodach bitwę morską, która nie
przyniosła rozstrzygnięcia. Początkowo Leonidas był w stanie wytrzymać swoje
pozycje, ale jego położenie uległo zasadniczemu pogorszeniu, gdyż Persowie,
dowiedzieli się o istnieniu ścieżki wiodącej na tyły, zaatakowali Hellenów z dwóch
stron. Król spartański zdawał sobie sprawę z zaistniałej sytuacji. Chciał jednak
bronić Wąwozu możliwie jak najdłużej, aby osłonić wycofującą się flotę.
Zachowując przy sobie 300 Spartan Leonidas bronił przejścia. Spartanie po
ciężkiej walce polegli. Konsekwencją bitwy pod Termopilami było opanowanie
przez Persów Środkowej Grecji. Teby przeszły na stronę Persji. Ateny znalazły się
w ciężkiej sytuacji. Rozpoczęto ewakuację ludności na Salaminę i Peloponez,
zostawiając wrogowi puste miasto. Zniszczenie Aten i spalenie Akropolu
oznaczało szczyt powodzenie perskiego. Kserkses mógł się spodziewać, że
wystarczy niewielki już wysiłek by opanować resztę Grecji. Trzeba było jedynie
rozbić flotę grecką liczącą 400 okrętów zajmującą wybrzeże Salaminy. W obozie
greckim pod wpływem klęsk szerzył się defetyzm i upadek ducha. Wtedy
Temistokles (przywódca Ateńczyków) postanowił wykorzystać sytuację,
powiadomił wodza perskiego o rzekomo planowanej ucieczce floty spod Salaminy.
Temistokles radził Kserksesowi natychmiastowe uderzenie. Wtedy Persowie
postanowili uderzyć. W wąskiej cieśninie ciężkie i mało zwrotne okręty Persów
nie potrafiły nawiązać walki ze zwrotnymi okrętami greckimi i flota perska
poniosła klęskę. Znaczna ilość okrętów perskich uległa zniszczeniu. To pozwoliło
Grekom na rozpoczęcie działań ofensywnych na morzu.
Kampania roku 479 p.n.e. Bitwa pod Platejami: Była to największa bitwa tych
czasów, w której po stronie greckiej stanęło 70 tyś. wojowników, po perskiej co
najmniej 2x tyle (szyk grecki falanga rozciągał się na 4,5km). Zwycięstwo w niej
wywalczone usunęło zdecydowanie niebezpieczeństwo perskiego panowania, tym
bardziej, że niewiele później flora sprzymierzonych Hellenów zniszczyła to, co
zostało z floty perskiej po bitwie salamińskiej.
W wyniku osłabienia pozycji Sparty postał nowy Związek Morski z siedzibą na
wyspie Delos - zwany Związkiem Delijskim. Celem związku była obrona Greków
przed Persami. Kierownictwo Związku objęły Ateny. Państwa członkowskie
musiały wpłacać daninę lub dostarczać okręty. Sparta dostrzegając, że jej pozycja
upadła, przestała się interesować dalszą kampania przeciwko Persji. W 454 r.
skarbiec Związku został przeniesiony z Delos do Aten. W 449 r. zawarto pokój z
Persami. To sprawiło, że miasta poddane hegemonii Aten w obliczu zagrożenia
perskiego, teraz nie czuły potrzeby podporządkowania się Atenom. Jednak Ateny
surowo karały próby wystąpienia ze Związku.
W latach 431 – 404 p.n.e. toczyła się wojna poleponeska, pomiędzy Atenami i
Spartą. Wygrywa Sparta.
Ateny w IV w. p.n.e. pozostają czołowym ośrodkiem kultury greckiej, rozkwit
filozofii. W pierwszej połowie IV w. p.n.e. panuje walka o hegemonie w Grecji:
Sparta traci przywódczą role na rzecz Teb, Ateny próbują odzyskać znaczenie
polityczne, rosną w Grecji wpływy perskie. W 359r. p.n.e. zaczyna swoje
panowanie Filip II, szybko podnosi się znaczenie Macedonii. W roku 338 p.n.e.
Macedończycy zwyciężają Greków w bitwie pod Cheroneą. W 336 r. p.n.e. śmierć
Filipa II(prawdopodobnie został otruty), jego syn Aleksander przejmuje władze i
tłumi próby buntu miast greckich tym samym podporządkowuje sobie całą Grecje.
W latach 334-323 p.n.e. podbija Persje ( 333 pokonanie wojsk Dariusza pod Issos,
332 zajęcie Egiptu i założenie Aleksandrii, 331 walne zwycięstwo pod Gaugamelą,
pościg za Dariuszem, podbój Azji Środkowej i Iranu, 327-324 próba podboju Indii
do rzeki Indus, 323 Aleksander umiera). Po podboju Persji, żeby dać motywacje
wojownikom do dalszej walki spalił wozy z łupami. Po śmierci Aleksandra
państwo rozpada się. Władzę przejmują diadochowie w latach 323 – 321p.n.e. W
latach 321-272 następuje okres wojen diadochów: gigantyczne zmagania lądowe i
morskie nie przynoszą sukcesu żadnemu z walczących, formują się monarchie
hellenistyczne najważniejsze to Ptomeleusze w Egipcie, Seleukidowie w Syrii i
Mezopotamii, Antygonidów w Macedonii. Grecja zostaje przejęta przez Rzym aż
do roku 146.
Plik z chomika:
krzysztofnowak475
Inne pliki z tego folderu:
25 czerwca 1986 r. Jerzy Urban oczernia Ryszarda Kuklińskiego.docx (986 KB)
 Historyczne źródła idei Brexit.docx (697 KB)
 23 czerwca 1944 r.docx (177 KB)
 Nowe Brzesko Zapomniana bitwa Wielkiej Wojny.docx (1663 KB)
9 czerwca 1832 r. Papież Grzegorz XVI potępił Powstanie Listopadowe.docx (115 KB)


Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin

Strona główna
7 pigułek Lucyfera Sergiusz Piasecki
 BAJKI
 Camera
 Dokumenty
 DREAM CHAMBER




Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl