Document

Starożytna Grecja
jej mieszkańcy i największe
osiągnięcia
Warunki naturalne osadnictwa
• Żyzne gleby
• Walory obronne
• Linia brzegowa z
•
•
•
zatokami
Nasłonecznione stoki
Liczne wyspy
Dogodne warunki
klimatyczne
Cywilizacja Krety
– 3000-1400 p.n.e.
• Słabo zaludniona
• Dobre warunki
•
•
klimatyczne i
żeglarskie
Mityczny władca
Minos
Wysoki rozwój
• Wysokie pałace
• Bogato zdobione
•
•
domy
Wyroby ceramiczne z
fajansu
Pismo piktograficzne i
linearne typu A
Cywilizacja Myken – 1600-1100
p.n.e.
• Wiele drobnych
•
•
•
królestw
Pismo linearne B
Silne obwarowania
Wpływy minojskie
Polis = miasta państwa
• Małe organizmy państwowe
• Kilka – kilkanaście tysięcy mieszkańców
• Jednolite jednostki gospodarcze i
polityczne
• Wspólnota obywatelska
• Sparta, Ateny, Teby
Ateny = gr. Atenai - miasto bogini
Ateny
Ukształtowanie terenu i bogactwa naturalne
• żyzne równiny oddzielone
•
•
•
•
od siebie pasmami górskimi
zatoki nadające się na
przystanie
granice biegnące grzbietami
górskimi lub morzem
złoża srebra i ołowiu,
marmur, rudy żelaza
ważny ośrodek rzemiosła, a
zwłaszcza ceramiki
Ustrój Aten
• Monarchia
•
•
•
(jednowładztwo)
Oligarchia (nieliczny
władca- prawa Drakona,
reformy Solona)
Tyrania (władca
uzurpujący sobie władzę
– zamach Pizystrata)
Demokracja (władza ludu
– rewolta Klejstenesa)
Prawa Drakona 621 r p.n.e.
• Bardzo surowe
• Broniły interesów
•
•
arystokracji
Prawa zwyczajowe
Regulator stosunków
prawnych i
społecznych
Reformy Solona 594 r p.n.e.
• Umorzenie długów
• Zakaz niewoli za długi
• Wolność osobista dla
•
•
chłopów
Dostęp do urzędów
zależny od majątku
Reformy ustrojowe
Ustrój Aten po reformach Solona
Tyrania Pizystrata 560-527r p.n.e.
• Popierał rzemiosło i
•
•
•
handel
Wprowadził podatek
dochodowy
Wprowadził stałą
armię
Opiekował się
sztukami pięknymi
Rządy Klejstenesa 508-507 r pne
• Stanął po stronie ludu
• Zmienił ustrój Aten
•
•
(demy i fylie)
Wprowadził ostracyzm
Wprowadził urząd
strategów
Sparta
Ustrój Sparty
Społeczeństwo Sparty
• Spartiaci (wojskowi)
• Heloci (ludność
•
zależna)
Periojkowie (wolni,
ale bez praw)
WOJNY W ŚWIECIE GRECKIM
Wojny grecko – perskie
Przyczyny wojen Grecji z
Persami
 zajęcie miast - państw greckich przez Persję i
obłożenie ich podatkami
 mieszanie się władców Persji w wewnętrzne
sprawy państw greckich poprzez popieranie
tyranów
 przejęcie przez Persów kontroli nad Cieśninami
Bosfor i Hellespont, łączącymi Morze Egejskie z
Morzem Czarnym
 poparcie Aten dla powstańców greckich w Azji
Mniejszej (powstanie jońskie 499 r pne)
Bitwa pod Maratonem
• 490 r. p.n.e.
• Przewaga Persów (x2)
• Walka na otwartym
•
•
polu
Doskonałe
wyszkolenie Greków
Zwycięstwo Greków
(dzięki falandze)
Grecka falanga
SKUTKI BITWY POD MARATONEM
•
•
•
•
•
wycofanie się Persów do Azji Mniejszej
znaczenie zwycięstwa pod Maratonem
wzmocnienie ducha walki w całej Grecji
niewielkie znaczenie z punktu widzenia strategicznego
wzrost woli rewanżu wśród władców Persji
Bitwa pod Termopilami
• 480 r p.n.e.
• Leonidas i 300
•
•
Spartan
Dzieli niej Grecy mogli
się wycofać
Zdrada przyczyniła się
do klęski
Bitwa pod Salaminą
• 480 r p.n.e.
• Grecka flota 300
•
•
okrętów
Walka w cieśninie
zwycięstwo Greków
Bitwa pod Platejami
• 479 r p.n.e.
• Zniszczenie floty
•
perskiej
Klęska Persów
SKUTKI WOJEN GRECKO – PERSKICH
• Związek Morski 478/477 p.n.e. (związek
•
•
•
•
•
delijski)
ostateczne wyzwolenie wszystkich Greków
spod panowania perskiego
Skarbiec na Delos
wycofanie Persów z obszarów
śródziemnomorskich
449 – pokój Kaliasa
wzrost znaczenia Aten i Sparty w Helladzie
Wojna peloponeska 431-421 r
p.n.e.
• wojna o przywództwo w Grecji, którą
prowadziły ze sobą Ateny (i ich
sprzymierzeńcy) oraz Sparta i Związek
Peloponeski
• przyczyny wojny były zarówno natury
ekonomicznej (potęga Aten) jak i
politycznej (demokracja Aten i oligarchia
Sparty
Osiągnięcia cywilizacyjne
starożytnych Greków
Sztuka grecka
• Dekoracja ceramiki
Greckie porządki architektoniczne
Akropol
Rzeźba grecka
Teatr grecki
Sport w starożytnej Grecji