WOJNY GREKÓW Z PERSAMI

WOJNY W ŚWIECIE GRECKIM.
Wojny grecko – perskie.
Wojna peloponeska.
Przyczyny wojen Grecji z
Persami
 zajęcie miast - państw greckich w Azji Mniejszej
przez Persję (Milet, Efez, Fokida) i obłożenie ich
podatkami co wywołało powstanie zbrojne
Greków w 499 r. p.n.e.(powstanie jońskie ).
 mieszanie się władców Persji w wewnętrzne
sprawy państw greckich poprzez popieranie
tyranów ( np. Hippiasza) niepopularnych w Grecji
(czyli wrogi stosunek Greków do despotycznej
monarchii perskiej, będącej zaprzeczeniem
greckich ideałów wolnościowych)
 przejęcie przez Persów kontroli nad Cieśninami
Bosfor i Hellespont, łączących Morze Egejskie z
Morzem Czarnym, terenem eksportu surowców z
kolonii w Azji Mniejszej do Grecji
kontynentalnej.
 poparcie Aten dla powstańców greckich w Azji
Mniejszej (498 r. p.n.e.).
WYPRAWA PERSKA 490 R. P.N.E.
W 490 r. p.n.e. doszło do pierwszej wyprawy
Persów na tereny Grecji Właściwej. Została ona
zorganizowana przez władcę perskiego Dariusza.
Najważniejszą i najsłynniejszą bitwa tej kampanii
był bitwa pod Maratonem (490 r .p.n.e.)
• siły greckie to 10 tys. Ateńczyków ( pod wodzą
Militiadesa) i 900 - set Platejczyków - znacząca
przewaga Persów ( ok.20 tys. – pod wodzą
Datysa).
• bitwę stoczono w otwartym polu ,
• zwycięstwo Greków dzięki lepszemu
wyszkoleniu bojowemu i taktyce walki tzw.
falandze - ciężkozbrojnym żołnierzom piechoty
walczącym w zwartym szyku i uzbrojonym w 6
metrowe włócznie (sarisy);
Grecka (macedońska) falanga
SKUTKI BITWY POD MARATONEM
• wycofanie się Persów do Azji Mniejszej
• znaczenie zwycięstwa pod Maratonem
- odbiło się szerokim echem w świecie greckim ( pierwsze zwycięstwo nad
Persami w otwartym polu) – wzmocnienie ducha walki w całej Grecji
- niewielkie znaczenie z punktu widzenia strategicznego. – siły perskie nadal
olbrzymie
- wzrost woli rewanżu wśród władców Persji
LATA 490-480 p.n.e.
• zmiana tronu (Kserkses) w Persji opóźniła
wyprawę na Greków
• dwie koncepcje wojny w świecie greckim
- walka na lądzie – zwolennikiem Sparta (Leonidas)
- wojna na morzu – zwolennikiem Ateny
(Temistokles)
• budowa ateńskiej floty wojennej – 200
trójrzędowców (trier)
II WYPRAWA POD WODZĄ KSERKSESA W
CZERWCU ROKU 480 P.N.E.
• osobiste dowództwo króla perskiego i staranniejsze
przygotowanie wyprawy.
• przekroczenie cieśniny Hellespont, marsz na południe wzdłuż
wybrzeża trackiego i macedońskiego
• atak armii lądowej z północnej Grecji (bitwa w wąwozie
Termopile), będącym otworem do Grecji południowej obronę powierzono królowi Sparty Leonidasowi
• Nierozstrzygnięta bitwa morska około przylądka Artemizjon
BITWA POD SALAMINĄ 480 r. p.n.e.
• zajęcie Grecji środkowej i zniszczenie Aten –
ludność wycofała się na Peloponez i Salaminę
• perska armia morska stoczyła bitwę z
wycofującymi się Ateńczykami w cieśninie
Salamina 29 IX 480 i poniosła klęskę w walce ze
zwrotniejszymi okrętami Hellenów pod
dowództwem Temistoklesa.
• po tej klęsce Kserkses obawiając się odcięcia
drogi morskiej do Azji Mniejszej, wycofał się do
Babilonii, dla stłumienia powstania.
BITWA POD PLATEJAMI – 479 r p.n.e.
• kampania roku 479 p.n.e.
zakończona druzgocącą klęską
Persów w bitwie pod Platejami
w Beocji (70 tyś Greków
przeciwko 140 tys. Persów ).
• Wybuch powstania polis jońskich
w Azji Mniejszej 479
• zniszczenie floty perskiej wokół
przylądka Mykale
SKUTKI WOJEN GRECKO – PERSKICH
• Związek Morski 478/477 p.n.e. (związek delijski)
– sojusz polis greckich w rejonie M. Egejskiego, pod
przewodnictwem Aten
• cele
- ostateczne wyzwolenie wszystkich Greków spod
panowania perskiego
- dostarczanie przez członków Związku okrętów i
pieniędzy (Skarbiec na Delos)
• działania wojenne zakończyły się wycofaniem
Persów z obszarów śródziemnomorskich , gdzie żyli
Grecy w 449 – pokój Kaliasa
• po klęsce Persów nastąpił wzrost znaczenia Aten
i Sparty w Helladzie aż do bitwy Greków z
Macedończykami pod Cheroneą w 338 r p.n.e. ,
która położyła na zawsze kres hegemonii Grecji w
basenie Morza Śródziemnego.
Wojna peloponeska (431-404 p.n.e.)
Była to wojna o przywództwo w Grecji,
którą prowadziły ze sobą Ateny (i ich
sprzymierzeńcy) oraz Sparta i Związek
Peloponeski.
Przyczyny wojny były zarówno natury
ekonomicznej (potęga Aten i jej
Związku, wypierająca z rynków
zachodnich i północnych Spartę i jej
sojuszników), jak i politycznej
(demokracja Aten i oligarchia Sparty).
W początkowej fazie wojny Tebańczycy
(sprzymierzeńcy Sparty) usiłowali
opanować Plateje, natomiast Spartanie
rozpoczęli akcję wyniszczania Attyki,
chcąc w ten sposób zmusić Ateny do
szybkiego zawarcia pokoju.
Sytuacja Aten była bardzo trudna, gdyż w
przeludnionym mieście wybuchła zaraza.
Nie wszyscy Ateńczycy zgadzali się też ze
strategią, jaką przyjął Perykles.
Plan Peryklesa polegał na ekonomicznym
zniszczeniu Peloponezu. Ludność Attyki
została zmuszona przesiedlić się na teren
miasta Pireus i za tzw. "długie mury",
resztę kraju zaś pozostawiono Sparcie do
zniszczenia. W tym czasie flota Aten
blokowała Peloponez i pustoszyła jego
wybrzeża.
• Po śmierci Peryklesa (w 429 r.
p.n.e.) podział społeczeństwa
ateńskiego jeszcze bardziej się
utrwalił. Demokraci - na czele z
Kleonem - byli rzecznikami dalszej
akcji zbrojnej (widzieli w wojnie
pewne korzyści), natomiast tzw.
obóz arystokratyczny - na czele z
Nikiaszem - opowiadał się za
pokojem. Został on zawarty w 421 r.
p.n.e. i przywracał stan sprzed
wybuchu wojny.
Żadna ze stron nie była usatysfakcjonowana
takim stanem rzeczy. W Atenach dużą
popularność zdobył Alkibiades (kuzyn
Peryklesa), który zręcznie podsycił nastroje
wojenne. Także członkowie Związku
Peloponeskiego, którzy nie zdążyli skorzystać na
wojnie (za to ponieśli duże straty - jak np.
Arkadia) byli zainteresowani dalszym jej
trwaniem.
By wzmocnić swoje siły, Ateny zawarły sojusz z
Argos, Mantineją i Elidą, ale koalicja ta szybko
została pokonana przez Spartan w 418 r. p.n.e.
Alkibiades, którego pozycja polityczna została
przez to osłabiona, zdecydował się podjąć
interwencję zbrojną przeciwko Syrakuzom (skąd
sprowadzano na Peloponez zboże). Jednak w
Atenach znów doszło do sporów politycznych i
spóźniona, źle przygotowana wyprawa przeciwko
Syrakuzom zakończyła się tragicznie: znaczna
część Ateńczyków (ok. 6000 zginęła), reszta
dostała się do niewoli.
Korzystając z osłabienia Aten, Sparta
rozpoczęła w 413 r. p.n.e. nowy etap
działań zbrojnych.
W Dekelei wybudowano obóz warowny,
skąd podejmowano liczne zbrojne
wyprawy przeciwko Atenom.
Z czasem do konfliktu przyłączyła się
także Persja (po stronie Sparty), która
liczyła na odzyskanie miast położonych
na wybrzeżach Azji Mniejszej.
Dzięki subsydiom pieniężnym króla
Persji Cyrusa, Spartanie zniszczyli w
405 r. p.n.e. pod Aigospotamoi flotę
ateńską. W obliczu widma głodu Ateny
zostały zmuszone do kapitulacji (404 r.
p.n.e.).
Dziękuję za uwagę!!!