Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu (kursu) Radiologia – diagnostyka obrazowa 2. Numer kodowy kursu RAD 001 C 3. Jednostka dydaktyczna Zakład Radiologii Diagnostyki Obrazowej 4. Typ kursu obowiązkowy 5. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej Studia magisterskie jednolite 6. Rok studiów IV 7. Semestr 7i8 8. Liczba punktów ECTS 1,5 9. Koordynator kursu Prof.dr hab. N. med. Ludomir Stefańczyk 10. Osoby prowadzące zajęcia Stefańczyk L., Chrząstek J., Fiedorczuk-Pyziak A., Grzelak P., Kośla K., Olszycki M., Sztajer S. 11. Efekty nauczania Wiedza Cele ogólne Znajomość podstaw technicznych metod obrazowania narządowego Znajomość zastosowań klinicznych diagnostyki narządowej Cele szczegółowe - znajomość podstaw fizycznych działania aparatury rentgenowskiej, TK ,MR i Usg - znajomość bezwzględnych i względnych przeciwwskazań dostosowania badań z użyciem promieni X, zmiennego pola magnetycznego i fal ultradźwiękowych - znajomość problematyki środków kontrastowych stosowanych w poszczególnych rodzajach badań oraz bezwzględne przeciwwskazania - znajomość problematyki diagnozowania chorób płuc w różnych metodach badań radiologicznych i obrazowych - znajomość problematyki diagnozowania chorób mięśnia sercowego w badaniach radiologicznych i obrazowych - znajomość problematyki diagnozowania chorób śródpiersia w różnych metodach obrazowania - znajomość możliwości diagnostycznych chorób przewodu pokarmowego w oparciu o poszczególne metody radiologii diagnostyki obrazowe - znajomość problematyki klatki piersiowej oraz algorytmy postępowania diagnostycznego z pacjentem pourazowym -znajomość metod diagnostycznych „ostrego brzucha” Umiejętności praktyczne Cele ogólne Umiejętność kreowania algorytmów diagnostycznych w wybranych sytuacjach klinicznych Ocena możliwości i ograniczeń technik obrazowych ramach procesu leczniczego Kreowanie procesu monitorowania przebiegu choroby w zależności od zastosowanej terapii Cele szczegółowe - umiejętność wybrania odpowiedniej metody do wstępnej oceny podstawowych chorób płuc - umiejętność wybrania metody w celu pogłębienia diagnostyki chorób płuc - umiejętność wykorzystania radiologii diagnostyki obrazowej do oceny chorób mięśnia sercowego - umiejętność zastosowania metod radiologii diagnostyki obrazowej do oceny patologii w zakresie śródpiersia - umiejętność wykorzystania badań radiologicznych i innych metod obrazowania do diagnozowania pacjenta z chorobą przewodu pokarmowego - umiejętność zastosowania metod diagnostycznych u pacjenta z „ostrym brzuchem” - umiejętność opracowania logicznego algorytmu postępowania diagnostycznego u pacjenta pourazowego - umiejętność wytłumaczenia pacjentowi celu proponowanych badań, omówienie sposobu ich wykonywania i określenie spodziewanych celów Postawy etyczne i umiejętności ogólne Cele ogólne Cele szczegółowe Rola lekarza klinicysty w kreowaniu procesu diagnostycznego. Miejsce radiologa w zespole diagnostycznoterapeutycznym. Wypracowanie prawidłowej komunikacji lekarz klinicysta-lekarz radiolog, lekarz klinicysta- chory w interpretacji wyników Właściwa postawa etyczna, zawodowa i naukowa rola lekarza w dialogu z pacjentem i jego rodziną - znajomość specyfiki pracy zakładu radiologii i diagnostyki obrazowej i problemów z jakimi może zetknąć się pacjent - świadomość bezwzględnej konieczności współpracy pomiędzy lekarzami różnych specjalności chorym i jego rodziną - właściwe postawy: etyczna, zawodowa i naukowa 12. Sposób nauczania Wykłady, seminaria, ćwiczenia kliniczne 13. Liczba godzin zajęć Wykłady – 5h, seminaria – 15h, ćwiczenia kliniczne – 10h 14. Wymagania wstępne i wymagania równoległe Znajomość anatomii i fizjologii człowieka, podstawy fizyki, biofizyki i biochemii. Podstawowa wiedza dotycząca chorób wewnętrznych z zakresu: układu oddechowego, m. sercowego, przewodu pokarmowego i śródpiersia oraz stany nagłe i stany zagrożenia życia w obrębie klatki piersiowej. 15. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające 16. Zawartość kursu Treści wykładów 5 wykładów omawiających techniki radiologii- diagnostyki obrazowej Techniki diagnostyki obrazowej oparte o promieniowanie rentgenowskie budowa lampy rentgenowskiej powstawanie promieni X charakterystyka promieni x oddziaływanie promieni z materią zjawisko fotoelektryczne detekcja promieniowania systemy akwizycji, zapisywania, gromadzenia obrazów :radiografia półcyfrowa, cyfrowa, DICOM, PACS fluoroskop, angiografia subtrakcyjna, budowa tomografu komputerowego tomografia spiralna tomografia wielorzędowa skala Hounsfielda prezentacja w skali odcieni szarości – „okna” MPR, VR, MIP, typy badań TK: przeglądowe, dwufazowe, trójfazowe, czterofazowe, angio-TK TK-serca podział środków kontrastujących biologiczne skutki napromieniowania dawki promieniowania ochrona przed promieniowaniem Inne techniki diagnostyki obrazowej USG i MR Rys historyczny dotyczący medycznego zastosowania ultradźwięków i zjawiska rezonansu medycznego Podstawy fizyczne omawianych zjawisk oraz specyfika zastosowań medycznych. Aspekty kliniczne stosowanych współcześnie metod obrazowania oraz anatomia radiologiczna i podstawy patomorfologiczne . Nowe kierunki rozwoju ultrasonografii: elastografia, ultrasonograficzne badania kontrastowe, ultrasonografia kodowana. Nowe kierunki rozwoju rezonansu magnetycznego: badania czynnościowe, spektroskopia RM, badania dyfuzyjne i perfuzyjne. Bezpieczeństwo biologiczne stosowanych metod. Treści seminariów 2 seminaria poświęcone diagnostyce chorób układu oddechowego Część pierwsza: 1. Metodyka diagnostyki obrazowej chorób układu oddechowego. 2. Anatomia radiologiczna klatki piersiowe 3. Semiotyka obrazu patologicznego w radiologii klasycznej 4. Różnicowanie patologii występującej na zdjęciach rentgenowskich pod postacią litego zacienienia. 5. 6. Płyn w jamie opłucnej- objawy radiologiczne. Różne przyczyny zwiększonej przejrzystości pól płucnych : rozedma płuc, odma opłucnowa wczesna faza zatorowości tętnicy płucnej, objaw pułapki powietrznej. 7. Procesy zapalne płucne o różnej etiologii. Część druga: 1. Gruźlica płuc z przedstawianiem podstawowych problemów klinicznych. 2. Rozstrzenie oskrzeli - najnowsze techniki diagnostyki obrazowej. 3. Rak płuc: objawy rentgenowskie, kryteria operacyjności, przerzuty (drogi szerzenia oraz lokalizacja). 4. Pylice –choroby zawodowe. 5. Obrazy radiologiczne urazów klatki piersiowej – ograniczenia radiologii klasycznej,wskazania do tomografii komputerowej. 1 seminarium poświęcone diagnostyce zmian patologicznych w obrębie śródpiersia oraz chorób serca 1.Techniki diagnostyki struktur śródpiersia. 2.Algorytm diagnostyczny chorób serca i patologii śródpiersia. 3.Anatomia radiologiczna serca. 4.Radiologiczne objawy nabytych wad serca. 5.algorytm diagnostyki choroby niedokrwiennej serca. 6.Objawy radiologiczne chorób osierdzia. 7.Patologia śródpiersia przedniego: gruczoł tarczowy,grasica, guzy zawiązkowe, torbiele osierdziowo-opłucnowe. 8.Patologia śródpiersia środkowego: nowotwory układu chłonnego,zmiany zapalne. 9.Patologia śródpiersia tylnego. 2 seminaria poświęcone diagnostyce chorób układu pokarmowego Zakres materiału obejmuje: 1. interpretację przeglądowego zdjęcia jamy brzusznej ze szczególnym uwzględnieniem perforacji i niedrożności 2. 3. 4. przewodu pokarmowego. metody oraz środki kontrastowe służące diagnostyce przewodu pokarmowego, w tym szczególnie metody wykorzystujące promieniowanie rtg diagnostykę obecności ciała obcego w przewodzie pokarmowym diagnostykę najczęściej występujących chorób przewodu pokarmowego lub chorób o szczególnie charakterystycznym obrazie w badaniach radiologicznych, w tym: zwężenia przełyku (achalazja, blizny pooparzeniowe, rak) uchyłki przełyku żylaki przełyku przepuklina rozworu przełykowego rak żołądka choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz jej powikłania choroby zapalne jelit, w tym choroba Leśniowskiego i wrzodziejące zapalenie jelita grubego uchyłki jelita grubego polipy i rak jelita grubego 17. Metody nauczania i uczenia się Prezentacje multimedialne, przekaz słowny, pokaz, rozwiązywanie przypadków, praca grupowa. 18. Zalecane źródła nauczania Obowiązkowe – Pruszczyński B. – Radiologia i Diagnostyka Obrazowa rtg, TK, MR usg, medycyna nuklearna, PZWL 2003 Uzupełniające – Pruszyński B., Leszczyński S. Diagnostyka obrazowa: płuca i śródpiersie tom I PZWL, 2010 oraz Pruszyński B., Leszczyński S. – Diagnostyka obrazowa : przewód pokarmowy tom II PZWL, 2012 19. Zasady uzyskiwania zaliczeń Zaliczenie testowe kończące każde ćwiczenie, z dyskusją nad popełnionymi przez studentów błędami w teście 20. Zasady egzaminowania Wiedza: Komputerowy egzamin testowy- 60 pytań jednokrotnego wyboru umiejętności praktyczne: interpretacja 3 zdjęć radiologicznych i dyskusja 2 problemów teoretycznych dotyczących algorytmów diagnostycznych i ochrony radiologicznej pacjenta postawy etyczne i umiejętności ogólne: Komunikacja i dyskusja problemowa z prowadzącym egzamin praktyczny 21. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski 22. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem WWW.radiology.pl