Uzależnienia dzieci i młodzieży

Uzależnienia dzieci i młodzieży.
Część 1.
Z pewnością żaden rodzic nie chciałby być oszukiwany i manipulowany przez własne
dziecko, nie chciałby też patrzeć, jak marnuje ono sobie życie i idzie drogą destrukcji.
A przecież dramat uzależnienia może dotknąć każdą rodzinę. Żyjemy w czasach
dużego dostępu do środków odurzających zarówno tych legalnych – alkohol,
papierosy, jak i nielegalnych – narkotyki. Potwierdzeniem szerzącego się problemu
uzależnienia są wyniki licznych badań (m.in. Instytutu Psychiatrii i Neurologii,
Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii), z których wynika, że w ciągu
ostatnich dziesięciu lat dramatycznie obniżył się wiek inicjacji alkoholowej i
narkotykowej. A przecież im młodszy jest pijący czy biorący narkotyki, tym szybciej
się uzależnia. Dorosły wpada w nałóg alkoholowy mniej więcej po około pięciu latach
intensywnego picia, nastolatkowi wystarczy sześć miesięcy! Dzieci i młodzież
uzależniają się nieporównanie szybciej, ponieważ ich układ metaboliczny nie jest
intensywnego pełni rozwinięty, podobnie jak układ nerwowy. Leczenie nastolatków
jest również o wiele trudniejsze od leczenia dorosłych. U starszych można
skoncentrować się na odbudowywaniu życia sprzed nałogu, u młodzieży to życie
trzeba dopiero zbudować.
Dlatego istotne jest, by zapobiegać uzależnieniom u dzieci i młodzieży i tym samym
pomagać im bezpiecznie dorastać.
Co powinni wiedzieć rodzice?
Przede wszystkim konieczna jest rzeczowa wiedza na temat współczesnych zagrożeń,
z którymi mogą spotkać się nasze dzieci. W przypadku uzależnień będzie to wiedza na
temat objawów tej choroby, substancji i zachowań, od których można się uzależnić,
symptomów wskazujących na zażywanie określonych substancji, skutecznych strategii
postępowania, miejsc, gdzie należy szukać pomocy.
Co to jest uzależnienie?
Obecnie w medycynie na całym świecie obowiązuje 10. wersja Międzynarodowej
Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10). Uzależnienie jest wpisane
na listę zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem
substancji psychoaktywnych. Zespół uzależnienia w tej klasyfikacji określa się jako
zespół zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, w którym zachowania
związane
z używaniem substancji psychoaktywnej lub grupy substancji uzyskują wyraźną
przewagę nad innymi, poprzednio mającymi dla danej osoby większą wartość.
Osoba jest uzależniona, jeśli w ciągu ostatniego roku wystąpiły u niej przynajmniej
trzy objawy łącznie spośród następujących:
1. Silne pragnienie przyjmowania
substancji albo poczucie przymusu jej
przyjmowania.
2. Trudności kontrolowania zachowania związanego z przyjmowaniem substancji,
jego rozpoczęcia, zakończenia lub ilości.
3. Fizjologiczne objawy stanu odstawienia, występujące po przerwaniu lub
zmniejszeniu ilości przyjmowanej substancji, w postaci charakterystycznego dla danej
substancji zespołu abstynencyjnego, albo używanie tej samej lub podobnie działającej
substancji w celu zmniejszenia bądź uniknięcia objawów abstynencyjnych.
4. Stwierdzenie tolerancji – w celu wywołania skutków powodowanych poprzednio
przez dawki mniejsze potrzebne są dawki coraz większe.
5. Narastające zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań,
zwiększona ilość czasu poświęcanego na zdobywanie lub przyjmowanie substancji
albo na odwracanie następstw jej działania.
6. Przyjmowanie substancji mimo wiedzy o jej szkodliwych następstwach
somatycznych, psychicznych i społecznych (np. przyjmowanie kokainy mimo
wyniszczenia fizycznego).
Przyjęcie substancji nawet po długim okresie abstynencji może wyzwolić w krótkim
czasie nawrót objawów zespołu uzależnienia, np. szybki wzrost tolerancji, przymus
przyjmowania substancji, ograniczenie wzorów zachowania.
Na podstawie artykułu Barbary Rozmus – psychologa, specjalisty uzależnień.