Profilaktyka i terapia uzależnienia od komputera, Internetu i telefonu

Kinga Andrzejczak
Centrum Pomocy Psychologicznej
i Psychoterapii w Lesznie
Profilaktyka i terapia uzależnienia od komputera, Internetu i telefonu
u dzieci i młodzieży






Kryteria diagnostyczne uzależnień wg klasyfikacji ICD-10
Silne pragnienie lub poczucie przymusu podejmowania określonych zachowań.
Trudności w kontrolowaniu zachowania związanego z danym obszarem działania.
Fizjologiczne objawy odstawienia, występujące, gdy zachowanie zostało przerwane lub ograniczone.
Wzrost tolerancji.
Narastające zaniedbywanie innych źródeł przyjemności.
Kontynuacja szkodliwych zachowań mimo wyraźnych szkód z nimi związanych.
SIECIOHOLIZM
– uzależnienie od Internetu charakteryzujące się nieustannym przymusem bycia on-line.







Predyspozycje osobowościowe:
Osoby młode, sfrustrowane, zagubione w świecie dorosłych.
Z problemami emocjonalnymi.
Z trudnościami w bezpośrednim komunikowaniu się.
Z poczuciem niskiej wartości.
Poszukujące przyjaźni, romansu, niezadowolone ze swojego związku.
Cierpiące na inne uzależnienia, które traktują Internet jako „bezpieczną” używkę.
Z nieleczonymi dysfunkcjami seksualnymi.
Wizerunek osoby uzależnionej od sieci:
1. Cały swój czas spędza online na bezproduktywnych czynnościach.
2. Nie może normalnie funkcjonować bez dostępu do sieci.
3. Rezygnuje z życia poza siecią.
4. Nie kontroluje swojego zachowania.
5. Jest bezradna w świecie poza Internetem.
6. Reaguje agresją wobec niemożności połączenia się z siecią.
7. Nie utrzymuje relacji z innymi ludźmi.
8. Sieć traktuje priorytetowo, zaniedbując inne sfery życia.
9. Fizycznie zaniedbana.
10. Widoczne objawy zmęczenia, niewyspania, często zasypianie podczas zajęć.
11. Stosowanie metod mających na celu ukrycie gry.




Konsekwencje:
Osłabienie orientacji czasowej, przestrzennej, osobowej.
Zanik powiązań ze światem zewnętrznym.
Pogorszenie jakości, głębokości i ilości relacji społecznych.
Ograniczenie zdolności do krótkotrwałego i długotrwałego planowania aktywności.
Brak zainteresowania światem realnym, wydarzeniami, życiem społecznym.
Kłopoty z pamięcią.
Problemy z wymianą dłuższych informacji.
Trudności z prawidłowym odczytywaniem i stosowaniem komunikatów niewerbalnych.
Chroniczny stres (skutkuje nieustanne wydzielanie adrenaliny i kortyzolu, co z czasem upośledza
funkcjonowanie organizmu również na poziomie poznawczym i społecznym)
 Zaburzenia umiejętności linearnego przetwarzania informacji.


















Profilaktyka:
Zainteresowanie czym zajmuje się dziecko
Ile czasu?
Jak przeżywa emocje?
Z kim się kontaktuje?
W jakie gry gra?
Informowanie o zasadach bezpieczeństwa w sieci
Ustalanie harmonogramów
Optymalny czas dla starszego nastolatka do 3 godzin dziennie!
Komputer nie w pokoju dziecka
Muzyka z innego źródła
Filtry, programy
Sprawdzanie historii (kasowanie? Ale programy wysyłające raporty na emaila)
Zmiana jakości, a nie ilości spędzanego przed komputerem czasu
FONOHOLIZM
- Uzależnienie od używania telefonu komórkowego, który towarzyszy osobie uzależnionej
nieustannie.
- Przymus ciągłego korzystania z telefonu oraz bycia w kontakcie.
Charakterystyka fonoholika:
 Przywiązuje ogromną wagę do posiadanego modelu telefonu komórkowego. Podąża za modą.
 Nigdy nie odkłada go nawet na chwile.
 Telefon służy do codziennego kontaktu z innymi, często komunikuje się tylko i wyłącznie za jego
pośrednictwem.
 Odczuwa wysoki niepokój, lek, wpada w panikę, gdy ma do dyspozycji nienaładowany telefon.
 Telefon jest niezbędny do ciągłego i nieustającego kontrolowania innych, szczególnie obiektów uczuć.
 Odczuwa ciągłą potrzebę kontaktowania się z innymi za pomocą telefonu.
 Potrafi swoje zachowanie usprawiedliwić np. względami bezpieczeństwa.
 Często są to osoby cierpiące na fobię społeczną, bądź obawiające się samotności.
Literatura:
Woronowicz B.T. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa:
Wydawnoctwo Edukacyjne PARPAMEDIA.
Zdziarski M. (2015). Uzależnienia behawioralne u dzieci i młodzieży. Rozmowy z ekspertami.
Kraków: Instytut Łukasiewicza.