Wykład 6
advertisement
Slajd 1 Tytuł wykładu Wykład 6 Analiza finansowa przedsiębiorstwa dr Katarzyna Boratyńska Program unowocześniania kształcenia w SGGW dla zapewnienia konkurencyjności oraz wysokiej kompetencji absolwentów Wykład 6 Slajd 2 Pojęcie analizy Metoda poznawania obiektów i zjawisk złoŜonych poprzez ich podział na elementy proste oraz badania powiązań i zaleŜności przyczynowo-skutkowych między tymi elementami. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu: Analiza działalności gospodarczej przedsiębiorstwa obejmuje: 1. Analizę otoczenia przedsiębiorstwa: ocenę warunków społecznych i prawnych, analizę rynku, analizę konkurencji. 2. Analizę ekonomiczną: analizę finansową, analizę techniczno – ekonomiczną. Slajd 3 Pojęcie analizy ekonomicznej Analiza stanów i procesów ekonomicznych w przedsiębiorstwie. Dyscyplina naukowa zajmująca się wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem za pomocą rozmaitych metod badawczych prawidłowości dotyczących zachowania podmiotów gospodarczych i ich reakcji na bodźce płynące z otoczenia. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu: Dyscyplina naukowa dotycząca zespołu metod umożliwiających stawianie diagnoz gospodarczych w jednostkach organizacyjnych. Slajd 4 Sposoby analizy finansowej Analiza strukturalna, Analiza porównawcza, Analiza wskaźnikowa. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 5 Rodzaje analiz finansowych 1.Z punktu widzenia przeznaczenia: analiza zewnętrzna, analiza wewnętrzna. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 6 Rodzaje analiz finansowych 2.Według kryterium czasu: analiza retrospektywna (expost), analiza bieŜąca, analiza prospektywna (exante). Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Przyjmując za kryterium czas, możemy wyróżnić analizę retrospektywną, bieżącą i prospektywną. - Analiza retrospektywna (ex post) zwana inaczej wstępną, zawiera ocenę wyników działań podejmowanych w przeszłości. Poznany stan jest podstawą do podjęcia zamierzeń bieżących i przyszłościowych. - Analiza bieżąca (operatywna) ocenia przebieg podjętych działań oraz sygnalizuje odpowiednim komórkom negatywne skutki zdarzeń gospodarczych, informując również o wszelkich zakłóceniach w realizacji zadań. Uwidacznia także szczególnie korzystne obszary i sposoby funkcjonowania przedsiębiorstwa. - Analiza prospektywna (ex ante) zwana inaczej następczą obejmuje ustalenie i ocenę różnych wariantów rozwiązań, przed podjęciem ostatecznej decyzji. Polega na wyborze optymalnego wariantu. • analiza taktyczna jest tym rodzajem analizy ex ante, który obejmuje okresy nie dłuższe niż 1 rok. Dzięki krótkiemu horyzontowi czasowemu szczegółowością i wyróżnia wysokim się ona dużą prawdopodobieństwem uzyskanych wyników badawczych. • analiza strategiczna odnosi się do okresów dłuższych niż 1 rok i z tego względu ma nieco odmienny zakres tematyczny oraz mniejszy stopień szczegółowości i dokładności niż analiza taktyczna. Dzielimy ją na: analiza wewnętrzna zajmująca się słabymi i mocnymi przedsiębiorstwami w zakresie: zasobów ludzkich np. kwalifikacje zawodowe, jakość kierowania zasobów finansowych płynność zadłużenia, cash flow, struktura kosztów własnych zasobów technologicznych, wyposażenia, potencjał nowoczesności badawczy, zdolność produkcyjna. zasobów handlowych konkurencyjności wyrobów np. dystrybucji, analiza zewnętrzna zajmuje się szansami i zagrożeniami przedsiębiorstwa w otoczeniu. Szczególną uwagę zwraca się w niej na stan konkurencji, stan gospodarki jako całości, stan prawno – polityczny państwa, zasoby surowcowo materiałowe itp. analiza synergii przedsiębiorstwa z otoczeniem. Slajd 7 Rodzaje analiz finansowych 3. Z punktu widzenia przyjętej metody badań: analiza funkcjonalna (problemowa), analiza kompleksowa, analiza decyzyjna. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Kryterium zastosowania metod badawczych pozwala wyróżnić następujące rodzaje analizy: funkcjonalną, kompleksową, decyzyjną i systemową. - Analiza funkcjonalna polega na badaniu oddzielnych zjawisk w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Dokonywana jest przez odrębne komórki organizacyjne lub osoby odpowiedzialne za kształtowanie się i rozwój przedmiotowych zjawisk. Taki podział pozwala na skrócenie czasu przeprowadzania analizy, ale nie dostrzega ona wzajemnych związków i oddziaływań pomiędzy poszczególnymi zjawiskami. - Analiza decyzyjna dotyczy badań wycinkowych, które grupują zjawiska gospodarcze wokół zamierzonej lub zrealizowanej decyzji. W analizie tej zjawiska ujmowane są w ciągi zdarzeń przyczynowo – skutkowych, co pozwala na pełne zbadanie zjawiska w jego wzajemnych wielostronnych związkach. - Analiza kompleksowa obejmuje ogół zjawisk gospodarczych, występujących w przedsiębiorstwie, z ich powiązaniami i zależnościami. Ta ocena prowadzonej działalności i stanu ekonomicznego dostarcza uporządkowany obraz zjawisk, wyrażony we wskaźnikach i zależnościach przyczynowoskutkowych. - Analiza systemowa ujmuje badane obiekty jako części składowe określonej całości, a nie jako elementy niezależne. Będąc narzędziem kształtowania strategii działania, analiza ta bada zjawiska z punktu widzenia interesu przedsiębiorstwa jako całości. Slajd 8 Rodzaje analiz finansowych 4. Z uwagi na stopień szczegółowości: analiza ogólna, analiza szczegółowa. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): - Analiza ogólna obejmuje całokształt działalności przedsiębiorstwa i opiera się na wąskiej grupie wskaźników syntetycznych. Przydaje się przy ocenie ogólnej działalności gospodarczej, gdyż jej główną cechą jest brak wzajemnych zależności między zjawiskami gospodarczymi. - Analiza szczegółowa polega na badaniu określonego odcinka działalności, czy problemu. W sposób szczegółowy, oparty na szerokim zakresie informacji i wskaźników umożliwia uchwycenie zależności przyczynowo – skutkowych między badanymi zjawiskami. Slajd 9 Rodzaje analiz finansowych 6. Kryterium zakresu przedmiotowego : Analiza całościowa, Analiza odcinkowa. 7. Z uwagi na częstotliwość przeprowadzania analizy: Analiza doraźna, Analiza ciągła. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Kryterium zakresu przedmiotowego pozwala wyróżnić analizę całościową i odcinkową. - Analiza całościowa pokrywa całą działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. Sprecyzowane cele tej analizy narzucają zastosowanie badań szczegółowych lub ogólnych. Badania ogólne obejmują całościowe wyniki przedsiębiorstwa, natomiast szczegółowe zajmują się konkretnymi problemami, uwidaczniają przyczyny niepowodzeń i źródła sukcesów. - Analiza odcinkowa polega na badaniu jednego z segmentów działalności przedsiębiorstwa lub poszukiwaniu rozwiązania jednego z problemów. Różni się od analizy całościowej innym przedziałem czasu. Z uwagi na częstotliwość przeprowadzania analizy, wyróżniamy analizę ciągłą i doraźną. - Analiza doraźna tworzona jest jednorazowo w zależności od potrzeb, w ściśle określonym celu. - Analiza ciągła sporządzana jest przez cały okres działalności, najczęściej dotyczy pojedynczych zjawisk i procesów. Slajd 10 Rodzaje analiz finansowych 8. Ze względu na kryterium rodzaju informacji analitycznej, wyróŜnia się: Analizę wskaźnikową, Analizę zaleŜnościową. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): - Analiza wskaźnikowa służy do oceny przedsiębiorstwa przy pomocy określonych mierników działalności gospodarczej. Charakteryzują one wielkość, bądź jakość zjawisk gospodarczych, występują w postaci mierników bezwzględnych (przedstawiają rozmiar zjawisk) oraz względnych (opisują cechy jakościowe i relacje między cechami). - Analiza zależnościowa wskaźnikowej. Polega stanowi na dalszy formułowaniu ciąg ocen analizy oraz podejmowaniu decyzji na podstawie zależności zjawisk w badanym obszarze. Slajd 11 Rodzaje analiz finansowych 9. Kryterium przeznaczenia, obejmujące takie czynniki jak źródło, cechy i odbiorców, pozwala wyróŜnić : Analizę wewnętrzną Analizę zewnętrzną. 10.Kryterium przedmiotowe : Analiza makroekonomiczna, Analiza mikroekonomiczna. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. - Analiza wewnętrzna zawiera analizę podstawowych sprawozdań finansowych oraz ocenę kondycji finansowej przedsiębiorstwa i czynników ją determinujących. Jej odbiorcami jest kierownictwo. Uwzględnia potrzeby decyzyjne zainteresowanych nią komórek w przedsiębiorstwie. - Analiza zewnętrzna określana jako sprawozdanie roczne, dostosowana jest do potrzeb otoczenia przedsiębiorstwa. Skierowana jest do odbiorców zewnętrznych, takich jak inwestorzy, udziałowcy, czy banki. - Analiza makroekonomiczna jej przedmiotem są stany i wyniki ekonomiczne całej gospodarki narodowej. Sporządzają je Centralne Organy Administracji Państwowej (GUS PARP). - Analiza mikroekonomiczna zajmuje się badaniem stanów i wyników działalności ekonomicznej podmiotów gospodarczych. W ramach analizy mikroekonomicznej wyodrębnia się: • Analizy dziedzinowe obejmuje poszczególne dziedziny działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, analiza np. analiza gospodarki produkcji materiałowej, analiza gospodarowania czynnikiem ludzkim itp. • Analizy problemowe dotyczą głównych w danym okresie problemów gospodarczych np. wydajności pracy, kosztów własnych czy obrotowości aktywów. Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu: Inne rodzaje analiz: - Analiza branżowa (sektorowa) polega na porównywaniu wyników finansowych przedsiębiorstwa do jego konkurentów działających w ten samym sektorze gospodarki, umożliwia przeprowadzenie szacunkowej wyceny przedsiębiorstwa na bazie wskaźników rynkowych. - Analiza przestrzenna ma na celu ustalenie przyczyn różnic między np. jednostkowymi kosztami własnymi porównywalnych wyrobów wytwarzanych przez przestrzennie wyodrębnione ogniwa organizacyjne przedsiębiorstwa np. wydziały, zakłady obiektem analizy są wówczas jednostkowe koszty własne w układzie kalkulacyjnym. Dzięki zidentyfikowaniu przyczyn różnic między pozycjami kalkulacyjnymi kosztów własnych wyrobów wytwarzanych przez różne ogniwa organizacyjne można ustalić rozwiązanie najkorzystniejsze i upowszechniać je na inne porównywalne ogniwo. - Analiza pionowa polega na weryfikacji poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego za dany okres obrotowy, przeprowadzonej w oparciu o finansowe kryteria tzn. rentowność, płynność, sprawność działania, struktury finansowania oraz finansowa niezależność. - Analiza pozioma polega na wyciągnięciu konstruktywnych wniosków z porównania wielkości sprawozdawczych za ostatni rok obrotowy z danymi zawartymi w sprawozdaniu z lat ubiegłych i lat prognozowanych. Slajd 12 Analiza finansowa Największe znaczenie ma analiza wskaźnikowa, gdyŜ umoŜliwia ona nie tylko porównanie sprawozdań finansowych z lat ubiegłych, ale takŜe umoŜliwia porównanie przedsiębiorstwa z podmiotami konkurencyjnymi w danej branŜy. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 13 Analiza bilansu Analiza bilansu przedsiębiorstwa obejmuje dwa etapy: wstępną analizę bilansu, wskaźnikową analizę bilansu, która stanowi rozwinięcie analizy wstępnej i oparta jest na badaniu wzajemnych relacji zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami aktywów i pasywów. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Analiza ta może być prowadzona w ujęciu statycznym i dynamicznym. Analiza statyczna dotyczy badania struktury majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania w wybranym momencie (np. na koniec kwartału). Ujęcie dynamiczne pozwala natomiast ocenić również kierunki zmian tej struktury oraz dynamikę poszczególnych elementów aktywów i pasywów z kilku kolejnych lat. Slajd 14 Wstępna analiza bilansu Analiza pozioma, czyli badanie dynamiki sumy bilansowej oraz waŜniejszych pozycji aktywów i pasywów. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Badanie dynamiki sumy bilansowej oraz poszczególnych pozycji majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego pokrycia pozwala na ustalenie kierunków jego rozwoju oraz stopnia wzrostu kapitałów finansujących ten rozwój. Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf: Analiza dynamiki badanej wielkości bilansowej może obejmować: - zmianę stanu absolutna (bezwzględną), stanowiąca różnicę pomiędzy poziomami badanego zjawiska w okresach: badanym (np. na koniec roku) i podstawowym (np. na początek roku); różnica ta wskazuje, o ile zmienił się (zwiększył, zmniejszył) poziom badanego zjawiska w okresie badanym w porównaniu do wielkości bazowej: np. aktywa trwałe firmy X na początku roku wynosiły 110 mln zł, zaś na koniec roku 135 mln zł oznacza to, że aktywa te wzrosły o 25 mln zł (135 mln zł – 110 mln zł); różnica absolutna nie pokazuje stopnia zmian badanej wielkości, może ona jednak być wykorzystana do badania przyrostu względnego tego zjawiska; - tempo zmian (zmianą względną), które określa stosunek zmian bezwzględnej (zmiany stanu) do poziomu badanego zjawiska w okresie bazowym; tempo zmian pokazuje; ile razy przyrost absolutny badanego zjawiska jest wyższy lub niższy od poziomu tego zjawiska w okresie podstawowym; najczęściej wyraża się go w procentach; wykorzystując wielkości z poprzedniego przykładu, tempo wzrostu aktywów trwałych będzie wynosić: (25 mln zł : 110 mln zł) x 100% = 22,7% - wskaźniki dynamiki, który jest relacją poziomu zjawiska w okresie badanym do poziomu tego zjawiska w okresie bazowym: np. dynamika aktywów trwałych z poprzedniego przykładu wynosi: (25 mln zł : 110 mln zł) x 100% = 22,7%. Zarówno dynamika jak i tempo zmian mogą być obliczone w relacji do: - stałej bazy porównań - zmiennej bazie porównań Po obliczeniu wskaźników dynamiki czy tempa zmian trzeba zinterpretować uzyskane wyniki stosownie do rodzaju i sposobu obliczania danej relacji. Badanie w czasie określonej wielkości ekonomicznej pozwala na ustalenie siły i kierunków jej zmian. Jednak w praktyce jednoznaczna interpretacja uzyskanych wyników może być trudna, zwłaszcza gdy występują duże wahania w czasie badanych wielkości oraz gdy wielkości te przyjmują wartości ujemne. Przykład 1 Przykładowe wyniki finansowe (w tys. zł) spółki X w kolejnych latach kształtowały się następująco: 2005 2006 2007 2008 2009 2010 +100 +80 -30 -10 -20 +40 Obliczymy tempo zmian wyniku przy zmiennej bazie porównania: rok 2006 80 − 100 ∗ 100 % = − 20 % , 100 co oznacza spadek zysku o 20% w porównaniu z rokiem poprzednim; rok 2007 − 30 − 80 ∗ 100 % = − 137 , 5 , 80 co oznacza spadek wyniku o 137,5% w relacji do roku poprzedniego; rok 2008 − 10 − ( − 30 ) ∗ 100 % = 66 , 6 %, − 30 co oznacza wzrost wyniku finansowego o 66,6% w porównaniu do roku poprzedniego; rok 2009 − 20 − ( − 10 ) ∗ 100 % = − 100 %, − 10 co oznacza straty o 100% w porównaniu do roku poprzedniego; rok 2010 40 − ( − 20 ) ∗ 100 % = 300 %, [− 20 ] co oznacza wzrost wyniku o 300% w porównaniu do roku poprzedniego Jak wynika z powyższych obliczeń, do ustalenia tempa zmian badanej wielkości ekonomicznej należy przyjmować w mianowniku wartości bezwzględne. Duży przyrost czy spadki badanych wielkości ekonomicznych niekoniecznie będą podstawą do pozytywnej bądź negatywnej ich oceny, zwłaszcza jeśli dany wzrost w relacji do poprzedniego roku jest wynikiem wyjątkowo niskim bazy porównań, będącej skutkiem dekoniunktury gospodarczej. Z kolei niski wzrost może być pozytywniej oceniany niż wzrost wysoki, jeśli jest on ustalony w relacji do mocnej bazy porównań i był uzyskany w okresie dekoniunktury. Przy interpretacji dynamiki wzrostu badanej relacji ekonomicznej należy wziąć pod uwagę: - fazę cyklu koniunkturalnego, - specyfikę danej klasy działalności gospodarczej (np. gałęzie wzrostowe, schyłkowe), - zmiany badanej przestrzenna), wielkości u konkurentów (analiza - fazę rozwoju przedsiębiorstwa – zaraz po powstaniu małe firmy zazwyczaj wykorzystują wysoką dynamikę wzrostu sprzedaży (fazy wzrostu, rozwoju), w fazie dojrzałości nawet niewielki przyrost sprzedaży może okazać się sukcesem, - inne czynniki zależne od rodzaju badanej wielkości. Na przykład, przy badaniu tempa wzrostu wydajności pracy trzeba będzie uwzględnić stopień wyposażenia technicznego pracowników i jego zmiany, zmiany wykształcenia, wiek itp. Zróżnicowanie tempa zmian poszczególnych elementów aktywów i pasywów bilansu prowadzi do przesunięć w strukturze majątku i źródłach jego finansowania. Pozwala to wyjaśnić zmiany w strukturze badanych wielkości i dokonać ich oceny. Slajd 15 Wstępna analiza bilansu Analiza pionowa, czyli badanie struktury aktywów i pasywów oraz wewnętrznej struktury wybranych pozycji bilansowych. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Struktura bilansu dostarcza informacji na temat sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Struktura aktywów informuje o sposobie zaangażowania kapitałów przedsiębiorstwa, zaś struktura pasywów o źródłach ich pochodzenia. Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf: W badaniu struktury aktywów podstawowe znaczenie mają wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w określone środki gospodarcze. Tabela 1. Wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w środki gospodarcze Lp. Nazwa wskaźnika 1. Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem 2. Udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem 3. Udział wartości niematerialnych i prawnych w aktywach ogółem Konstrukcja wskaźnika aktywa trwałe aktywa ogółem x 100% aktywa obrotowe aktywa ogółem x 100% wartości niematerialne i prawne aktywa ogółem x 100% 4. Udział rzeczowych aktywów rzeczowe aktywa trwałe trwałych w aktywach ogółem aktywa ogółem x 100% 5. Udział należności należności długoterminowe długoterminowych w aktywach aktywa ogółem x 100% ogółem 6. Udział inwestycji inwestycje długoterminowe długoterminowych w aktywach aktywa ogółem x 100% ogółem 7. Udział długoterminowych długoterminowe rozliczenia rozliczeń międzyokresowych w międzyokresowe aktywach ogółem aktywa ogółem x 100% 8. Udział zapasów w aktywach zapasy ogółem aktywa ogółem x 100% 9. Udział należności w aktywach należności ogółem aktywa ogółem x 100% 10. Udział inwestycji inwestycje krótkoterminowe krótkoterminowych w aktywach aktywa ogółem x 100% ogółem 11. Udział krótkoterminowych krótkoterminowe rozliczenia rozliczeń międzyokresowych w międzyokresowe aktywach ogółem aktywa ogółem x 100% Najistotniejsze z nich to wskaźniki wyposażenia przedsiębiorstwa w trwałe i obrotowe składniki aktywów. Udział aktywów trwałych w aktywach ogółem zależy od specyfiki branży, stosowanych w niej technologii wytwarzania i struktury asortymentowej produkcji. Jest on relatywnie duży w branżach kapitałochłonnych, takich jak górnictwo, hutnictwo, energetyka, chemia ciężka, budownictwo itp. Im większy jest udział aktywów trwałych w aktywach ogółem, tym większe są koszty stałe związane z ich utrzymaniem i większe ryzyko zmiany cen posiadanych długoterminowych aktywów finansowych. Niski udział aktywów trwałych pozwala łatwiej reagować na zmiany koniunktury i związany z nią poziom sprzedaży. Głębokość badania struktury aktywów zależy od potrzeb przedsiębiorstwa. Struktura aktywów trwałych informuje o stopniu związania kapitałów w poszczególnych ich składnikach. I tak np. wysoki udział inwestycji długoterminowych wskazuje na możliwość łatwiejszego odzyskania środków, niż gdyby były one ulokowane w rzeczowych aktywach trwałych. Obliczenia struktury aktywów obrotowych są wykorzystywane do wyjaśnienia płynności finansowej przedsiębiorstwa. Struktura ta wyznacza płynność majątku, czyli tempo jego zamienialności na gotówkę. Ważnych informacji dostarczyć może również wewnętrzna struktura zapasów czy należności. Im wyższy jest w strukturze zapasów udział wyrobów gotowych i towarów, tym wyższa jest ich płynność. Półprodukty i produkty w toku dopiero po przetworzeniu generują gotówkę. Dla celów zarządzania – oprócz bilansowej struktury należności – ważna jest struktura czasowa należności. Sprowadza się ona do ustalenia udziału w należnościach ogółem należności terminowych i przeterminowanych. Tabela 2. Struktura aktywów obrotowych Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa wskaźnika Udział zapasów w aktywach obrotowych Udział należności w aktywach obrotowych Udział inwestycji krótkoterminowych w aktywach obrotowych Udział krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych w aktywach obrotowych Ogólną pionową przedsiębiorstwa strukturę można Konstrukcja wskaźnika zapasy aktywa obrotowe x 100% należności aktywa obrotowe x 100% inwestycje krótkoterminowe aktywa obrotowe x 100% krótkoterminowe międzyokresowe aktywa obrotowe źródeł ustalić, rozliczenia x 100% finansowania posługując się majątku wskaźnikami wyposażenia przedsiębiorstwa w kapitał własny oraz wskaźnikami obciążenia przedsiębiorstwa zobowiązaniami długoterminowymi. Udział zobowiązań w strukturze źródeł finansowania ukazuje stopień obciążenia przedsiębiorstwa kosztami korzystania z tych źródeł. Wysoki udział kapitałów własnych w pasywach ogółem zapewnia przedsiębiorstwu stabilność, a wierzycielom wypłacalność. Trudno jest jednak określić optymalny udział kapitału własnego w łącznych źródłach finansowania. Przyjmuje się, że kapitały własne powinny stanowić 1/3 pasywów ogółem (może to być udział niewystarczający), - zbyt wysoki udział finansowej. - brak wykorzystania efektów dźwigni Slajd 16 Wstępna analiza bilansu Analiza pionowo-pozioma, sprowadzająca się do badania struktury kapitałowo-majątkowej. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 17 Analiza wskaźnikowa Analiza wskaźnikowa polega na dostarczaniu informacji o sytuacji finansowej danej jednostki gospodarczej oraz rezultatach jej działalności na podstawie zbioru wskaźników. Wielkość tych wskaźników, ich zmiana czy teŜ relacje pomiędzy nimi przyczynia się do oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa jak równieŜ staje się podstawą do wyciągnięcia wniosków dotyczących przyszłości. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 18 Analiza wskaźnikowa Polega na obliczeniu odpowiednich wskaźników finansowych i ich porównywaniu z wielkościami normatywnymi charakteryzującymi określoną branŜę, w której działa dana jednostka gospodarcza Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 19 Analiza wskaźnikowa Wskaźniki mogą być obliczane: •na podstawie danych wyraŜających stan zjawiska na początku i końcu okresu sprawozdawczego, •na podstawie wielkości średnich. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 20 Analiza wskaźnikowa W analizie wskaźnikowej istotną rolę odgrywa przestrzeganie pewnego przebiegu postępowania, składającego się z następujących etapów: 1. wybór zjawisk gospodarczych, które są objęte badaniem, 2. dokładny dobór odpowiednich wskaźników do analizowanych zjawisk, 3. kontrola poprawności przyjętych wskaźników, 4. korekta sposobów mierzenia wskaźników, pozwalających ustalić i uzyskać wyrazisty i bardziej obiektywny obraz badanych zjawisk, 5. uzyskanie wartości wskaźników na podstawie mierników oraz uzyskaniu wstępnej diagnozy z wytłumaczeniem przyczyn zmian rozpatrywanych wskaźników. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 21 Analiza wskaźnikowa Wskaźniki • płynności finansowej, • zadłużenia, • sprawności działania, • rentowności, • oceny rynku kapitałowego. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu: Wskaźniki płynności – określają stopień wypłacalności przedsiębiorstwa i jego zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Wskaźniki zadłużenia – określają, jaka część majątku firmy finansowana jest z kapitałów obcych a jaka z kapitałów własnych. Wskaźniki obrotowości – określają jak efektywnie wykorzystywany jest majątek firmy. Wskaźniki rentowności – określają jaka część zainwestowanego kapitału przez właścicieli może zostać wypłacona w postaci dywidendy. Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf: ZESTAWIENIE WSKAŹNIKÓW ANALITYCZNYCH Nazwa wskaźnika Metoda kalkulacji Zyskowność sprzedaży zysk netto sprzedaŜ netto Zyskowność majątku ogółem zysk netto majątek ogółem Zyskowność kapitałów własnych zysk netto kapitały własne Treść wskaźnika Wskaźniki zyskowności Dźwignia finansowa Bieżąca płynność Szybkość zobowiązań spłaty Obrót należnościami Cykl inkasa należności w dniach Cykl spłaty zobowiązań krótkoterminowych Obrót zapasami Stan zapasów dniach w Pokrycie odsetek zyskiem Obciążenie majątku zobowiązaniami Marża zysku na sprzedaży Efektywność wykorzystania majątku Stopa zyskowności zainwestowanych w firmie kapitałów własnych Zyskowność własnych kapitałów Efektywność wykorzystywanych minus skorygowana zyskowność kapitałów obcych majątku Wskaźniki bieżącej płynności finansowej Możliwość spłacenia środki obrotowe ogółem zobowiązań krótkoterminowych zobowiazania bieŜące środkami obrotowymi Zdolność do szybkiego płynne środki obrotowe uregulowania zobowiazan ia bieŜące krótkoterminowych zobowiązań sprzedaŜ netto Ilość cykli obrotu należnościami przeciętny stan naleŜności w ciągu okresu Kredytowanie odbiorców liczba dni w okresie mierzone liczbą dni przeciętnie obrót naleŜnościami niezbędnych na inkaso należności Okres spłaty zobowiązań przeciętnystan zobowiazań krótoterminowych krótkoterminowych sprzedaŜnetto: 365 przychodami ze sprzedaży sprzedaŜ netto Ilość cykli obrotu zapasami przeciętny stan zapasów w ciągu okresu liczba dni w okresie Liczba dni potrzebna na jeden obrót zapasami cykl obrotu zapasami Wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia Zdolność do obsługi zysk brutto + płacone odsetki odsetki długookresowych pożyczek zobowiązania ogółem Stopień pokrycia majątku majątek ogółem kapitałami obcymi Pokrycie majątku kapitałami własnymi Relacja zobowiązań do kapitałów własnych Pokrycie zobowiązań nadwyżką finansową Zysk na 1 akcję Relacja ceny do zysku na 1 akcję Stopa dywidendy Stopa dywidendy wypłat Stopień pokrycia majątku kapitałami własnymi zobowiazania Stopień ryzyka finansowego kapitały własne + rezerwy kredytodawców Zdolność do pełnej spłaty nadwyŜka finansowa zobowiązań z nadwyżki zobowiązania finansowej Wskaźniki rynku kapitałowego sprzedaŜ netto Marża zysku przypadająca ogólna liczba emitowanych akcji na 1 akcję Cena, jaką trzeba zapłacić cena rynkowa 1 akcji za jednostkę zysku przy kupnie zysk netto na 1 akcję akcji Skala korzyści udziałowców dywidenda na 1 akcję w stosunku do ceny rynkowej cena rynkowa 1 akcji akcji Skłonność spółki do dywidenda na 1 akcję przeznaczenia zysku na zysk netto na 1 akcję dywidendy kapitały własne + rezerwy majątek ogółem Slajd 22 Płynność finansowa Płynność finansowa – zdolność przedsiębiorstwa do regulowania bieŜących zobowiązań. Stopień płynności danego składnika aktywów zaleŜy od tego, jak szybko moŜe on zostać zamieniony na gotówkę bez ponoszenia znacznych strat. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Zarządzanie płynnością polega na synchronizowaniu wpłat i wypłat środków pieniężnych w celu uniknięcia niewypłacalności w stosunku do wierzycieli. Wskaźniki płynności pozwalają na określenie stopnia wypłacalności przedsiębiorstwa. Slajd 23 Wskaźniki płynności finansowej • wskaźnik płynności bieżącej = aktywa obrotowe = zobowiązania krótkoterminowe (1,2-2,0) Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Konstrukcja wskaźnika płynności bieżącej jest oparta na założeniu, że zdolność płatnicza firmy zależy od rozmiarów posiadanego przez nią płynnego majątku, a więc środków pieniężnych oraz innych składników majątku obrotowego, które łatwo zamienić na gotówkę. Dobra płynność przedsiębiorstwa – wartość majątku obrotowego jest wyższa od wielkości zobowiązań bieżących. Zalecany przedział (1,2 – 2,0) Slajd 24 Wskaźniki płynności finansowej • wskaźnik podwyższonej płynności = aktywa obrotowe - zapasy = zobowiązania krótkoterminowe • (1,0 – 1,2) Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik podwyższonej płynności wyraża relację miedzy aktywami obrotowymi pomniejszonymi o wartość zapasów a zobowiązaniami krótkoterminowymi. Konstrukcja tego wskaźnika opiera się na założeniu, że zapasy są najmniej płynnym składnikiem aktywów obrotowych (trudności z upłynnieniem). Jeżeli w strukturze aktywów obrotowych dominują zapasy, to wskaźnik płynności bieżącej może mylnie informować rzeczywistej płynności finansowej firmy. Zalecany przedział (1,0 – 1,2). Slajd 25 Wskaźniki płynności finansowej • wskaźnik płynności gotówki = środki pieniężne +krótkoterminowe papiery wartościowe = zobowiązania krótkoterminowe Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik płynności gotówki wyjaśnia jaką kwotę wymagalnych zobowiązań może pokryć przedsiębiorstwo z bezpośrednio dostępnych środków płatniczych Pomiar płynności finansowej na podstawie wielkości zasobów wykazywanych w bilansie w praktyce okazuje się niewystarczający. Obrazuje on bowiem poziom płynności w danym momencie, na który sporządzono sprawozdanie finansowe. Stany bilansowe zasobów majątku nie odzwierciedlają rzeczywistego stanu płynności finansowej. Dlatego potrzebna jest korekta wskaźników płynności, sprowadzająca się do ustalenia rynkowej wartości majątku obrotowego oraz poziomu zobowiązań bieżących dotyczących takiego samego przedziału czasowego jak zabezpieczający je majątek obrotowy. Utrata płynności finansowej objawia się w rozkojarzeniu terminów wpływów gotówki i zapadających terminów płatności na rzecz wierzycieli. Jest ona szczególnie groźną w skutkach dla przyszłej działalności przedsiębiorstwa. Ryzyko utraty płynności finansowej oznacza także utratę zdolności do uzyskiwania kredytów i pożyczek. Ryzyko utraty płynności może pojawiać się także w przedsiębiorstwach i gospodarstwach osiągających nawet wysokie zyski, jeżeli naruszona zostanie równowaga: • między terminami wpływu gotówki, • koniecznymi wydatkami na pokrycie zobowiązań. Zachowanie płynności finansowej jest warunkiem utrzymania dobrych stosunków z partnerami handlowymi, organami skarbowymi, bankami i własnymi pracownikami przedsiębiorstwa. Slajd 26 Wskaźniki zadłużenia • wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania ogółem = x 100 aktywa ogółem Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik ogólnego zadłużenia określa udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Zbyt wysoka wartość wskaźnika świadczy o dużym ryzyku działalności gospodarczej. Optymalna wielkość wg standardów międzynarodowych: 57 – 67%. Slajd 27 Wskaźniki zadłużenia • wskaźnik udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku = kapitały własne + rezerwy = x 100 aktywa ogółem Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 28 Wskaźniki zadłużenia • wskaźnik zadłużenia kapitału własnego = zobowiązania ogółem = x 100 kapitały własne + rezerwy Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego określa relację zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego. Małe i średnie firmy 3:1, duże firmy 1:1. Slajd 29 Wskaźniki zadłużenia • Zdolność spłaty odsetek • wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych zysk brutto + odsetki = x 100 odsetki Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych określa, w jaki stopniu zysk firmy przed opodatkowaniem pokrywa należne wierzycielom odsetki od długów. Minimalny poziom tego wskaźnika powinien wynosić powyżej 2,5. Im wyższy wskaźnik, tym wyższy stan wypłacalności przedsiębiorstwa. Slajd 30 Wskaźniki zadłużenia • wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową= zysk netto + amortyzacja = x 100 przeciętny stan zobowiązań Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wzrost wskaźnika świadczy o poprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Slajd 31 Wskaźniki zadłużenia • wskaźnik pokrycia długu = zysk netto = raty kapitałowe + odsetki Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Minimalny poziom wskaźnika wynosi 1,0. Im wyższy poziom, tym wyższa wypłacalność. Wskaźniki zadłużenia w powiązaniu ze wskaźnikami płynności finansowej pozwalają określić wiarygodność finansową przedsiębiorstwa w stosunku do swych kredytobiorców. Slajd 32 Przyczyny upadłości przedsiębiorstw • o charakterze ekonomicznym można podzielić na mikro- (endogeniczne) i makroekonomiczne (egzogeniczne). Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Przyczyny upadłości przedsiębiorstw o charakterze ekonomicznym można podzielić na mikro- (endogeniczne) i makroekonomiczne (egzogeniczne). Przyczyny mikroekonomiczne tkwią w samym przedsiębiorstwie, a więc jego strukturze organizacyjnej, w systemie zarządzania oraz w systemie informacji ekonomicznej. Kierownictwo ma na nie wpływ w odróżnieniu do przyczyn makroekonomicznych, które są od przedsiębiorstwa niezależne. Z punktu widzenia rachunkowości jako źródło informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorstw wyróżnia się podział zagrożeń dla kontynuowania działalności ze względu na ich charakter. Zgodnie z tym kryterium można wyróżnić dwie grupy zagrożeń: objawy o charakterze finansowym oraz niefinansowym. Wśród czynników finansowych świadczących o słabnącej kondycji finansowej przedsiębiorstwa wyróżnić można m. in.: systematyczny spadek przychodów ze sprzedaży, powstanie i powiększanie się straty netto lub znaczące zmniejszanie się kwoty zysku netto, zmniejszającą się płynność finansową i związany z tym wzrost trudno ściągalnych należności i/lub nadmierne narastanie zobowiązań, powiększanie się zapotrzebowania na kredyty i pożyczki (zwykle krótkoterminowe) oraz zakłócenia w ich spłacie, pozyskiwanie środków na finansowanie bieżącej działalności przez dyskonto faktur i weksli, wzrost stanu produkcji niezakończonej oraz zapasu wyrobów trudno zbywalnych, występowanie przeterminowanych zapasów materiałowych i wadliwa ich struktura, wyprzedaż składników majątku trwałego po cenie niższej od wartości księgowej, utrzymujące się ujemne przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej [Gołębiowski, Tłaczała 2005]. Wśród niefinansowych symptomów zagrożenia kontynuowania przez jednostkę działalności można wyróżnić m. in.,: utratę podstawowych rynków zbytu czy głównego dostawcy, trudności kadrowe, zmiany technologiczne, procesy sądowe przeciwko jednostce, brak ubezpieczenia od skutków ryzyka lub zdarzeń losowych, niekorzystne zmiany legislacyjne (np. w zakresie prawa podatkowego). Slajd 33 Egzogeniczne przyczyny upadłości przedsiębiorstw • związane z sytuacją w branży (np. silna konkurencja w branży); • wynikające z krajowego otoczenia przedsiębiorstwa (np. recesja w gospodarce, duże zmiany kursów walutowych stóp procentowych, zmiany prawa gospodarczego i systemu podatkowego); • wynikające z sytuacji na świecie (np., zmiany gospodarcze i polityczne w innych krajach). Slajd 34 Tab. 1. Porównanie przyczyn upadłości przedsiębiorstw Badania pod kierunkiem S. Sudoła (okres badań 1990 – 2000) 1. Spadek popytu na wyroby przedsiębiorstwa 2. Nieumiejętne zarządzanie przedsiębiorstwem przez dyrektora 3. Niedokonanie zmian w technologii wytwarzania w celu obniżki kosztów produkcji 4. Nadmierna baza produkcyjna 5. Niedokonanie redukcji zatrudnienia 6. Brak niezbędnych zmian struktury produkcji dla rynku krajowego 7. Niska wydajność pracy 8. Wysokie zadłużenie przedsiębiorstwa 9. Silna konkurencja zagraniczna 10. Nieskuteczność działań mających na celu przyciągnięcie obcego kapitału Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 35 Tab. 1. cd. Porównanie przyczyn upadłości przedsiębiorstw Badania M. Szczerbak (okres badań 2000 – 2004) 1. Słabości zarządzania 2. Ujemny wynik finansowy 3. Wysokie zadłużenie przedsiębiorstwa 4. Wzrost zobowiązań, w tym przeterminowanych 5. Błędna strategia 6. Słabości i błędy w zarządzaniu należnościami, środkami pieniężnymi 7. Wysoki wskaźnik dźwigni finansowej (zadłużenie/kapitał własny) 8. Wzrost zapotrzebowania na kredyty i pożyczki oraz opóźnienia w ich spłacie 9. Brak odpowiedniej kontroli finansowej i audytu wewnętrznego 10. Agresywna (kreatywna) rachunkowość 11. Postępujące procesy globalizacyjne i nasilanie się konkurencji Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Z porównania wyników badań zawartych w tabeli 1 wynika, iż zarówno przyczyny upadłości przedsiębiorstw, jak i ich hierarchia zmieniają się w czasie. W obydwu przedstawionych badaniach występują powtarzające się przyczyny upadłości, np. wysokie zadłużenie, błędne zarządzanie, lecz na różnych poziomach ważności. Wraz z zmianami otoczenia pojawiają się nowe przyczyny upadłości przedsiębiorstw, tj. agresywna (kreatywna) rachunkowość, postępujące procesy globalizacyjne i nasilanie się konkurencji. Tekst zamieszczony dla studenta w pliku pdf: Skala i przyczyny bankructwa przedsiębiorstw agrobiznesu W poniższej tabeli przedstawiono liczbę upadłych przedsiębiorstw agrobiznesu na tle upadłości przedsiębiorstw w Polsce. W latach 2003-2008 udział upadłości firm przemysłu spożywczego w liczbie upadłości ogółem był niski i nie przekroczył 10%. Należy podkreślić jednak jego systematyczny wzrost (tab.). Udział przedsiębiorstw spożywczych w upadłościach przemysłu ogółem w analizowanym okresie wzrósł z 17,9% w 2003 r. do 24,4% w 2008 r. Udział przedsiębiorstw agrobiznesu w upadłościach ogółem wzrastał do 2007 r., a następnie w 2008 r. nieznacznie zmniejszył się (tab.). Tabela. Liczba upadłości w agrobiznesie na tle przedsiębiorstw w Polsce Wyszczególnienie 2003 2004 2005 Liczba upadłości 1798 1116 793 ogółem Dynamika (w%)a 62,1 71,1 Przemysł ogółem 487 271 218 Dynamika (w%) 55,6 80,4 Przemysł 87 44 48 spożywczy Dynamika (w%) 50,6 109,1 Udział przemysłu spożywczego w: upadłościach 4,8 3,9 6,1 ogółem (w%) upadłościach 17,9 16,2 21,9 przemysłu (w%) Rolnictwo 51 36 18 Agrobiznes 138 80 66 2006 2007 576 447 2008 411 72,6 168 77,1 34 98,7 131 78,9 32 77,6 166 98,8 40 70,8 117,6 80,0 5,9 8,9 7,8 20,9 24,1 24,4 13 47 6 38 7 47 upadłości ogółemb Udział 7,7 7,2 8,3 agrobiznesu w upadłościach ogółem (w%) a Rok poprzedni równa się 100%. b 8,2 10,5 9,2 Przemysł spożywczy oraz rolnictwo poza gospodarstwami indywidualnymi. Źródło: S. Kowalczyk, 2009: Przyczyny upadłości firm agrobiznesu, W: Meandry upadłości przedsiębiorstw. Klęska czy druga szansa (red. naukowy Elżbieta Mączyńska). SGH, Warszawa 2009, s. 116. Według raportu Dun&Bradstreet połowa małych polskich firm jest w niekorzystnej sytuacji finansowej. Przyczyną są coraz większe problemy ze ściąganiem należności. W marcu 2010 r. wartość niezapłaconych faktur w 40 największych na polskim rynku przedsiębiorstwach branży budowlanej sięgała prawie 129 mln zł, w 25 firmach branży spożywczej ponad 171 mln zł, a w 15 wiodących firmach branży kosmetycznej – 99 mln zł. Problemy z płatnościami mają także firmy chemiczne produkujące dla rolnictwa [Woźniak 2010]. Analiza upadłości przedsiębiorstw agrobiznesu powinna uwzględniać zróżnicowany charakter podmiotów tworzących ten system. Dostępne statystyki zawierają dane na temat firm należących do części agrobiznesu, tzn. przemysłu spożywczego i rolnictwa poza gospodarstwami indywidualnymi. W literaturze przedmiotu niewiele jest natomiast opracowań na temat bankructw indywidualnych gospodarstw rolnych. Znaczenie powyższej problematyki wzrasta w sytuacji niższej opłacalności w tym sektorze w porównaniu do działów pozarolniczych. Na gwałtowne przyspieszenie liczby likwidacji gospodarstw rolniczych w przyszłości wskazał prof. Franciszek Tomczak podczas wystąpienia z referatem pt. „Problemy rozwojowe rolnictwa polskiego w świetle doświadczeń światowych” na XXX jubileuszowym spotkaniu Międzyuczelnianego Klubu Profesorskiego „Dla Rolnictwa i Wsi”, które odbyło się w dniu 26 maja 2010 r. w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Procesy recesywne w rolnictwie mają przebieg znacznie głębszy, można wręcz określić je jako wieloaspektową dezagraryzację [Musiał 2009]. Według prof. Wiesława Musiała w rolnictwie (a nawet w agrobiznesie) występuje niedobór kapitału, dlatego też brak jest znaczących inwestycji. Do głównych symptomów upadłości gospodarstw rolniczych należą: − odłogowanie lub/i ugorowanie znacznych areałów ziemi w subregionach, − redukcja pogłowia inwentarza żywego i funkcjonowanie dużej liczby gospodarstw bez inwentarza, − niskie, a nawet ujemne dochody uzyskiwane z produkcji rolniczej i zmniejszający się ich udział w strukturze dochodów ludności wiejskiej i w budżetach gospodarstw domowych rodzin rolniczych, − zawężona reprodukcja majątku produkcyjnego i to zarówno w odniesieniu do budynków i budowli, jak też ciągników, maszyn i narzędzi rolniczych, − spadające zainteresowanie produkcją rolniczą, w tym jej doskonaleniem, racjonalizacją i unowocześnianiem technologii wytwarzania, − tradycjonalizm w zarządzaniu gospodarstwem, w tym kapitałem produkcyjnym, − słaba identyfikacja młodzieży wiejskiej i rolniczej z pracą w gospodarstwie rolnym i rolnictwie [Musiał 2009]. Warto również podkreślić, iż w ujęciu ekonomicznym bankructwo gospodarstwa rolnego może mieć miejsce, natomiast w ujęciu prawnym nie jest możliwe ogłoszenie upadłości przez osobę fizyczną prowadzącą takie gospodarstwo zgodnie z art. 6 pkt. 5 Ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Tę grupę rolników wykluczono również z możliwości skorzystania z upadłości konsumenckiej. Zjawisko upadłości w rolnictwie występuje więc z punktu widzenia prawa w odniesieniu do tych gospodarstw rolnych, które mają status przedsiębiorcy (spółki prawa handlowego, spółdzielnie). Slajd 36 Rys.1. Najważniejsze przyczyny upadłości przedsiębiorstw produkcyjnych Źródło: M. Czeszejko-Sochacki: Przyczyny upadłości przedsiębiorstw z rejonu województwa warmińsko-mazurskiego w latach 1999-2004, W: Por. B. Prusaka: Ekonomiczne i prawne aspekty upadłości przedsiębiorstw. Difin, Warszawa 2007, s. 35. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst widziany przez studenta w notatkach z lewej strony slajdu: W przypadku przedsiębiorstw przemysłowych1 najważniejszą przyczyną upadłości było nadmierne zadłużenie. Utrata płynności finansowej uplasowała się na czwartej pozycji w hierarchii. Charakterystyczne dla tej grupy przedsiębiorstw były dwie przyczyny: nieodpowiednia struktura finansowania majątku firmy oraz nadmierna baza produkcyjna przedsiębiorstwa w stosunku do poziomu sprzedaży. W przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych większość przyczyn miała endogeniczny charakter (rys. 1). 1 zlokalizowanych w województwie warmińsko-mazurskim. Slajd 37 Wskaźniki sprawności działania • wskaźnik obrotowości aktywów = przychody ze sprzedaży = przeciętny stan aktywów ogółem Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Pozwalają zmierzyć jak efektywnie firma zarządza aktywami. Wyróżniamy wskaźniki obrotowości aktywów i majątku trwałego, nazywane również wskaźnikami produktywności. Wyrażają one zdolność majątku przedsiębiorstwa do generowania przychodów. Wskaźnik obrotowości (wykorzystania) aktywów można interpretować w dwojaki sposób. Określa on, ile obrotów dokonano przeciętnym stanem aktywów do realizacji przez firmę. Informuje on, jaką wartość przychodów ze sprzedaży osiągnięto z 1 zł zaangażowanych aktywów. Im wyższą wartość przychodów ze sprzedaży osiąga się z zaangażowanych aktywów, tym efektywność przedsiębiorstwa jest wyższa. Slajd 38 Wskaźniki sprawności działania wskaźnik obrotowości majątku trwałego = przychody ze sprzedaży = przeciętny stan majątku trwałego Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik obrotowości majątku trwałego wskazuje jaką wartość przychodów ze sprzedaży przynosi 1 złotówka posiadanego przez firmę majątku trwałego. Im wskaźnik obrotowości majątku trwałego jest wyższy, tym wyższa jest sprawność działania przedsiębiorstwa. Slajd 39 Wskaźniki sprawności działania • Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach = przeciętny stan zapasów x 360 = przychody ze sprzedaży Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach informuje o średniej liczbie dni magazynowania zapasów. Zbyt wysoka wartość wskaźnika – firma ponosi nadmierne koszty utrzymywania zapasów, zbyt niska – niskie koszty, ale grozi to zachwianiem procesów ciągłości produkcji. Slajd 40 Wskaźniki sprawności działania • Wskaźnik obrotowości należności w dniach = przeciętny stan należności x 360 = przychody ze sprzedaży Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik obrotowości należności w dniach informuje jak długo przedsiębiorstwo oczekuje na wpływ środków pieniężnych za sprzedane produkty. Im wskaźnik jest niższy, tym lepiej. Jeżeli wartość wskaźnika jest wysoka, firma w nadmiernym stopniu kredytuje odbiorców, czego efektem jest wzrost kosztów. Slajd 41 Wskaźniki rentowności • Rentowność jest podstawowym czynnikiem warunkującym rozwój przedsiębiorstwa. • Wyraża ją nadwyżka przychodów z działalności gospodarczej nad kosztami poniesionymi na osiągnięcie tych przychodów. Slajd 42 Wskaźniki rentowności • Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) = zysk netto = x 100 kapitał własny Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Miara korzyści osiąganych przez właścicieli przedsiębiorstwa. Slajd 43 Wskaźniki rentowności • Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) = zysk netto = x 100 ogólna wartość aktywów (majątku) Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik rentowności aktywów określa zdolność jednostki do generowania zysku. Informuje o przypadającego na jednostkę aktywów. wysokości zysku netto Slajd 44 Wskaźniki rynku kapitałowego • Wskaźnik zysku na jedną akcję (EPS)= zysk netto = liczba wyemitowanych akcji Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik ten wyraża skalę potencjalnych korzyści współwłaścicieli, ponieważ wartość dywidendy zależy od wielkości zysku netto. Slajd 45 Wskaźniki rynku kapitałowego • Wskaźnik relacji ceny do zysku na jedną akcję = cena rynkowa jednej akcji = x 100 zysk netto na jedną akcję Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Wskaźnik ten może być wykorzystywany do porównywania danych dotyczących różnych jednostek opłacalności lokaty kapitałów. gospodarczych pod kątem Slajd 46 Wskaźniki rynku kapitałowego • Wskaźnik stopy wypłat dywidendy = dywidenda na jedną akcję = x 100 zysk netto na jedną akcję Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Tekst odczytywany przez lektora (program Ivona): Im wyższy wskaźnik, tym korzyści akcjonariuszy są większe. Obniżenie wartości wskaźnika świadczy o tym, że większa część zysku zostaje zakumulowana w kapitałach własnych firmy. Slajd 47 Zalety analizy wskaźnikowej: 1.Wielostronność 1.Wielostronnośćoceny ocenyszeregu szereguzjawisk zjawisk finansowych, finansowych, 2.MoŜliwość 2.MoŜliwośćzastosowania zastosowaniawskaźników wskaźników finansowych do budowy modeli finansowych do budowy modelicałościowych, całościowych, 3.MoŜliwość 3.MoŜliwośćoceny ocenysprawozdań sprawozdańhistorycznych, historycznych, wykorzystanie wykorzystanierelacji relacjido doprognozowania prognozowania sprawozdań, sprawozdań, 4.Łatwość 4.Łatwośćobliczeń obliczeńwskaźników. wskaźników. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 48 Wady analizy wskaźnikowej: 1.Bazowanie na niektórych lub niepełnych danych sprawozdawczych, 2.Zła lub niepełna interpretacja uzyskanych wyników ze względu na brak zastosowania odpowiednich kryteriów oceny. Zapoznaj się z ekranem szkoleniowym. Slajd 49 Zakończenie KONIEC WYKŁADU To już koniec wykładu. Dziękujemy.
