Teoria procesów chorobowych

Teoria procesów chorobowych
Wykład nr 1
część 2
(b) Gdzie żyjemy ( najogólniejszy, krótki opis otoczenia w którym zachodzi omawiany
proces - powierzchnia planety, ekosfera, otoczenie dalsze ).
(c) Kim jest człowiek ? Elementy antropologii i socjologii -vide
[ http://salve81.webpark.pl/socjologia.htm ]
(d) Kto zauważa i obserwuje chorobę ? Kim jest lekarz ?
Warto uświadamiać sobie iż na procesy życiowe toczące się na
powierzchni naszej planety wpływa znacząco najbliższe otoczenie kosmiczne .. Od
strony Słońca docierają do nas strumienie cząstek oraz promieniowanie
elektromagnetyczne...
cd. ad. (b)
Ów wiatr słoneczny i owe promieniowanie EM niszczyło by życie biologiczne
gdyby nie istnienie tzw. magnetosfery. W największym skrócie .:
Magnetosfera ziemska - strefa oddziaływania pola magnetycznego Ziemi (= magnetosfera
Ziemi). Wykracza ona daleko poza atmosferę ziemską i odgrywa ważną rolę w kształtowaniu
warunków fizycznych na naszej planecie.
Teoretyczny, regularny układ linii pola magnetycznego zaburzany jest przez wiatr słoneczny,
który powoduje, że część magnetosfery zwrócona w stronę Słońca jest ściśnięta, natomiast
część magetosfery po drugiej stronie jest silnie rozciągnięta w warkocz.
W magnetosferze znajdują się dwa koncentryczne pierścienie o podwyższonej gęstości
cząstek naładowanych elektrycznie tzw. pasy Van Allena.
Magnetosfera : Obszar przestrzeni otaczający planetę, znajdujący się pod wpływem jej pola
magnetycznego, o kształcie "muszli". Magnetosfera Ziemi rozciąga się na wysokości 64000
km w kierunku Słońca i na odległość wielokrotnie większą w kierunku przeciwnym. Część
wydłużona nazywana jest ogonem magnetycznym, a jej zewnętrzna krawędź magnetopauzą.
Wiatr słoneczny jest odchylany wokół magnetosfery. Wewnątrz niej cząstki atomowe
układają się zgodnie z liniami sił magnetycznych Ziemi. Do magnetosfery należą pasy
radiacyjne Van Allena.Wewnątrz nich znajduje się tzw. plasmosfera. ]
Warto wiedzieć także, że na organizmy żywe i człowieka oddziałują tzw. ' rezonanse
Schumanna '. Przytoczę tutaj ze swojej, wydanej wcześniej książki .:
[ Rezonanse Schumanna są najsilniejszym oddziaływaniem elektromagnetycznym,
rejestrowanym za dnia na powierzchni Ziemi. Są to fale elektromagnetyczne, jakie obiegają
cały glob ziemski, po każdym wyładowaniu burzowym, z przeciętną wznawiania 1-2-3 razy
na sekundę. Powstawanie takich stojących fal elektromagnetycznych jest uwarunkowane
odbijaniem się ich od jonosfery. Większość wyładowań powstaje w tropikach w pobliżu
równika (2,3). Każde takie wyładowanie oddziaływuje na całej powierzchni globu (2,3).
1
Rozmiary kuli ziemskiej sprawiają, że podstawowe składowe rezonansów Schumanna, mają
częstotliwość: 7.8, 14.1 Hz i już nieco słabsze składowe o częstościach 20.3, 26.4 i 32.5 Hz.
Skądinnąd poddanie sygnału elektroencefalograficznego człowieka analizie Fourierowskiej
doprowadziło niedawno do ustalenia skadowych alfa1 i alfa2 oraz składowych beta1, beta2 i
beta3, odpowiadających właśnie w/w częstotliwościom rezonansów Schumanna.
Profesor Stanisław Micek z Zakładu Fizyki Komputerów Instytutu Fizyki Uniwersytetu
Jagiellońskiego w Krakowie (ul. Reymonta 4, 30-059 Kraków, tel. (012)336280) dostarczył
niedawno eksperymentalnych argumentów (6), wspierającach hipotezę, która sugeruje, że
działające na naszym globie, od milionów lat rezonanse Schumanna miały wpływ w procesie
ewolucyjnym na uformowanie się struktur neuronalnych, działających w tak
zesynchronizowany sposób, iż nad czaszką rejestrowane są właśnie fale alfa1, alfa2 i beta1 o
częstościach 8Hz, 14Hz i 26Hz. Profesor S. Micek sądzi, że również działające na bieżąco
rezonanse Schumanna przyczyniają się do synchronizacji fal alfa EEG (6).
Jak wynika z pracy D.D. Setmanna naturalne, elektromagnetyczne drgania Schumann'owskie
są zależne od wystawienia danej połaci powierzchni kuli ziemskiej na światło i oddziaływanie
promieniowania dochodzącego ze strony Słońca (2). Amplituda rezonansów Schumanna
zależy więc od czasu lokalnego miejsca przeprowadzanych pomiarów. Zaczyna ona szybko
narastać między godziną 6.00 - 9.00, osiągając maksimum w godzinach 10.00 - 12.00,
wysokie wartości (plateau) w godzinach 13.00 - 16.00 i łagodny spadek w godzinach 17.00 20.00. W godzinach wieczornych, od 20.00 do czasu wschodu Słońca, amplituda rezonansów
Schumanna jest najmniejsza.
Omawiane, naturalne Schumann'owskie drgania eletromagnetyczne są niejako "zagłuszane" i
zniekształcane przez wpływ pól eletromagnetycznych, wytwarzanych sztucznie na terenie
dużych miast (7). Okazuje się, że sztuczne pola elektromagnetyczne, powstające głównie w
momencie włączania i wyłączania mniejszych lub większych obwodów elektrycznych, także
są dragniami niskoczęstotliwościowymi (7)
Jak się okazuje, niezakłócone, naturalne Schumann'owskie drgania elektromagnetyczne
rejestruje się z większą łatwością w niektórych miejscowościach, a nawet odnotowuje się
znaczne zmiany w zależności od niewielkich zmian usytuowania miejsca pomiaru (8). Z tych
powodów krakowska grupa radioastronomów i fizyków prowadzi większość swoich
obserwacji w Stacji Obserwacyjnej, położonej w Bieszczadach (w miejscowości Zatwarnica,
na obrzeżu Bieszczadzkiego Parku Narodowego).
2
Radioastronomowie z obserwatorium Uniwersystetu Jagiellońskiego w Krakowie zwrócili
niedawno jednak także uwagę na to, że wykres mocy rezonansów Schumanna w pewnym
miejscu pomiaru, rozpatrywany w czasie wykazuje niezwykle intensywne zmiany (9). Na
przestrzeni kilku sekund składowa "8 Hz" rezonansu Schumanna doznaje znacznych wahań
energii, rzędu 0-20-40%. Dwa, trzy razy w takim przedziale czasu energia narast jednak
czterdziestokrotnie. Są to tzw. "ekscesy widma mocy rezonansu Schumanna" (9).
Jeśli dokonywać pomiarów wszystkich rodzai niskoczęstotliwościowych pól
elektromagnetycznych właśnie w takich naturalnych warunkach terenowych, kiedy to nie
przeszkadzają pola EM wytworzone sztucznie, to rejestrowane są ponadto tzw. mikropulsacje
magnetosferyczne Pc3 i Pc1 (22).
Mikropulsacje magnetosferyczne Pc3 (skrót od “continuous pulsations”) są długimi ciągami
drgań występujących niezbyt regularnie. Rejestruje się je głównie w ciągu dnia. Amplituda
tych drgań jest rzędu kilkudziesięciu do kilkuset picoTesli. Częstotliwość drgań zależy od
szerokości geograficznej i jest bardzo niska, rzędu ułamków 1Hz. ...]
Oczywiste jest iż na człowieka wpływa również wiele czynników, które oddziałują na
samej powierzchni planety. Czynnikami takimi jest klimat, pogoda, skład chemiczny
gleby, wody pitnej, otoczenie środowiska naturalnego, środowisko wytworzone przez
człowieka sztucznie.
Czasami ujmuje się zbiór tych wszystkich czynników słowem ekosfera. Rozważania na
temat ekosfery są dokonywane w obrębie dziedziny nauki zwanej ekologią
Wg Wikipedii [ http://pl.wikipedia.org/wiki/Ekosystem ]
Ekologia (gr. oíkos+lógos - dom + słowo, wiedza, nauka) to nauka o strukturze i
funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich
środowiskiem.
Określenia ekologia, ekologiczny są często używane w języku potocznym, mając szeroki i
czasem nieprecyzyjny sens znaczeniowy, nie zawsze związany z ekologią jako nauką.
Termin ten wprowadził, od słowa oecologia, niemiecki biolog i ewolucjonista Ernst Haeckel
w 1866 roku, by określić badania nad zwierzętami i ich relacjami z otaczającym światem
nieorganicznym jak i organicznym, ze szczególnym uzwgędnieniem interakcji, przyjaznych
lub wrogich z organizmami roślinnymi i zwierzęcym z którymi wchodzą w kontakt. Ważne
dla niego było także w tym rozumieniu darwinowskie pojęcie walki o byt.
We współczesnym znaczeniu słowo ekologia zostało użyte w 1895 roku przez Stephena
Forbesa.
Na organizmy w środowisku oddziaływują czynniki abiotyczne i biotyczne, a najważniejszym
pojęciem ekologii jest ekosystem.
Obecnie ekologia posługując się specyficzną metodologią bada funkcjonowanie jednostek
wyższego rzędu niż organizm - populacji, zespołów, biocenoz, ekosystemów, krajobrazów
3
ekologicznych.
Podłożem do właściwego zrozumienia pojęcia ekosystemu jest uświadomienie sobie, że
układy biologiczne istnieją w nierozerwalnej sieci powiązań między sobą i otaczającym
środowiskiem. Istnieje stała wymiana materii i energii między poszczególnymi elementami
łańcucha powiązań, a prawidłowe funkcjonowanie wszystkich elementów jest możliwie tylko
w stanie wzajemnej dynamicznej równowagi (homeostaza).
..........
Ekosystem to jedno z podstawowych pojęć w ekologii. Termin ten został utworzony przez
brytyjskiego ekologa Arthura Tansley'a w 1935 roku jako skrót od angielskich słów
ecological system. Na ekosystem składają się dwa składniki:


biocenoza - czyli ogół gatunków występujących na danym obszarze; oraz
biotop - czyli nieożywione elementy tego obszaru, a więc: podłoże, woda, powietrze
(środowisko zewnętrzne)
Ekosystem stanowi funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana materii między
biocenozą i biotopem. Ekosystem stanowi największą jednostkę funkcjonalną biosfery.
Przykłady ekosystemów:






staw
las
dżungla
łąka
rafa koralowa
pole
Ekosystem ma zazwyczaj czteropoziomową strukturę pokarmową. Te poziomy to:




środowisko abiotyczne - materia nieożywiona w środowisku
producenci - organizmy samożywne, które użytkują wyłącznie abiotyczną część
ekosystemu
konsumenci - organizmy cudzożywne (głównie zwierzęta)
reducenci - destruenci czyli bakterie i grzyby powodujace rozkład materii organicznej
przegląd zagadnień z zakresu biologii, przegląd zagadnień z zakresu ekologii.
ad. (c) Kim jest człowiek ? Elementy antropologii i socjologii -vide
[ http://salve81.webpark.pl/socjologia.htm ]
W sensie biologicznym i medycznym na pytanie kim jest człowiek odpowiadają takie
nauki jak anatomia i fizjologia, a wiec przedmioty, które Państwo już zaliczyliście i
które już wymieniłem. Dla pełnego zrozumienia procesów chorobowych , wyjaśnienia
przyczyn chorób, ich rozmaitych uwarunkowań jest jednak potrzebne szersze widzenie,
rozumienie człowieka. Takie ' poszerzona ' odpowiedź na pytanie kim jest człowiek jest
w szczególności potrzebna aby móc uprawiać tzw. ' medycynę holistyczną ' oraz
uwzględniać ' psychologiczne uwarunkowania złego samopoczucia i chorób '.
4
Poszerzona odpowiedź na pytanie kim jest człowiek wymaga przypomnienia
elementów antropologii, socjologii i psychologii społecznej ..
Antropologia (gr. anthropos – człowiek, logos – nauka) jest nauką, która zajmuje się
badaniem zmienności człowieka jako jednostki i jako społeczności. W znaczeniu
obszerniejszym wykorzystuje wiele nauk zajmujących się w mniejszym lub większym stopniu
człowiekiem i jego życiem (medycyna, psychologia, socjologia), jednakże uwzględnia je o
tyle, o ile ich zdobycze mają znaczenie dla zrozumienia właściwości i rozwoju człowieka.
Antropologia w ściślejszym tego słowa znaczeniu jest gałęzią nauk przyrodniczych zajmującą
się człowiekiem i rasami etnograficznymi człowieka w sposób podobny, w jaki entomologia
zajmuje się owadami. Antropologia posługuje się narzędziami takimi jak reszta nauk
porównawczych, a do najważniejszych z nich należą:



antropometria
genetyka
statystyka
Najważniejsze dziedziny antropologii to:





antropologia fizyczna (czyli biologia porównawcza człowieka)
antropologia kulturowa
archeologia
lingwistyka
paleoantropologia
Początki antropologii
Antropologia jako osobna gałąź wiedzy ludzkiej istnieje stosunkowo
krótko. Wprawdzie jej początków doszukiwać się można już w starożytnej Grecji, w pismach
Herodota, Hipokratesa i innych, naukowe jednak ujęcie i podstawy tej dziedziny wiedzy
ludzkiej przedstawił dopiero chirurg francuski Paul Broca. On pierwszy określił dokładnie
zadania antropologii i opracował metody jej badań, kładąc tym samym podwaliny pod tę
nową dziedzinę wiedzy. W roku 1859 założył w Paryżu pierwsze Towarzystwo
Antropologiczne, a w 1876 r. powstała tam z jego inicjatywy pierwsza szkoła
antropologiczna: L'Ecole d'Antropologie de Paris.
Elementy socjologii
Ad. 1. Opowieść o prehistorii
Aby zaciekawić P.T. studentów i sprawić aby poznawanie podstaw socjologii nie było zbyt
męczące, proponujemy w obrębie niniejszej strony nasz oryginalny sposób prezentacji
elementów tej dziedziny wiedzy.
Nawiązujemy mianowicie do istniejącego w jej obrębie nurtu historycznego i
naturalistycznego i przedstawiamy ABC socjologii na tle wiedzy o pojawieniu się naszego
gatunku 'Homo sapies sapiens' i danych o późniejszych losach tych istot.
Nasz wykład elementarnych podstaw socjologii, zwłaszcza pojęć pierwotnych zasadza się
więc na elementach biologii ( danych o ewolucji ), paleontologii, archeologii i antropologii.
5
Przedmiotem socjologii jest prezentacja istniejących struktur społecznych. Aby opisać te
struktury socjologia posługuje się jedynie kilkoma , co najwyżej kilkunastoma podstawowymi
pojęciami. Społeczeństwo - w ujęciu socjologii -- to ' sieci wzajemnie powiązanych pozycji' (
pozycje to np. m.in. stanowiska w pracy ) , przy czym ludzie zajmujący owe pozycje mogą
odgrywać kilka ról społecznych. Jeśli kilka pozycji jest powiązanych ze sobą przez to iż
pełnienie pewnej roli oddziaływuje na ludzi znajdujących się w innych pozycjach - wtedy
wytwarzają się waśnie struktury społeczne. ( np. kobieta będąc w pozycji żony oddziaływując
na mężczyznę będącego w pozycji jej męża - grając m.in. rolę matki - i na pozycje jej
potomków -- tworzy zręby rodziny ) Struktury są mniej lub bardziej rozległe. Najmniejsze z
nich są nazywane grupami. Prócz tego socjologia wyróżnia szersze struktury takie jak :
organizacje, społeczności lokalne, instytucje, społeczeństwa ( ewentualnie narody ) i
międzynarodowe struktury społeczne.
Socjologowie podkreślają, że wymienione powyżej elementy struktur społecznych działają
"na bazie": istniejącego na danym terenie języka, podstawowych przeciętnych przekonań,
tzw. systemu wartości, obowiązujących norm społecznych, istniejących systemów
technologicznych oraz "podręcznych , istniejących w naszych umysłach" zasobów wiedzy.
Z jednej strony zręby socjologii są więc intuicyjnie zrozumiałe i dość proste, lecz z drugiej
strony powstaje fundamentalne pytanie : " Skąd wzięły się np. ' podstawowe przeciętne
przekonania' a zwłaszcza tzw. ' system wartości ', obowiązujące normy społeczne i owe
'podręczne zasoby wiedzy' ? " Jest również intrygujące dlaczego ludzie zaczęli tworzyć
wymienione wyżej, tak skomplikowane struktury społeczne ?
Jeśli nie udzielić odpowiedzi na te pytania to socjologia byłaby nauką podobną do botaniki,
tzn. nauką opisującą, klasyfikującą zastany stan, obraz społeczeństwa. Taka statyczna wiedza
nie pozwalałaby uczynić praktycznego użytku ze studiów nad socjologią. Sądzimy, że dopiero
próby zrozumienia jak powstawały m. inn. owe systemy wartości, normy... oraz
wyszczególnione struktury społeczne uczynią z wiedzy o podstawach socjologii
pragmatyczne, użyteczne na co dzień narzędzie. Stąd właśnie wziął się nasz zamiar aby
podstawowe pojęcia psychologii wywieść ...z ' biologii ( danych o ewolucji ), paleontologii,
archeologii i antropologii '. Nasz wywód będzie ilustrowana przez kilka rysunków.
Wymienione pojęcia zaznaczono już na rysunku nr. 1.
Tak więc zacznijmy niejako ' od samego początku '.
1. Potrzebna jest nam wiedza o pochodzeniu naszego gatunku biologicznego zwanego ' Homo
sapiens sapiens ' , gdyż to osobnicy tego gatunku tworzą struktury społeczne. Jest to
zagadnienie, które leży w obszarze rozważań biologii, paleontologii bądź tzw. teorii ewolucji.
Oczywiście można by tu przytaczać wiele źródeł, cytacji, podstawowych dzieł z tego obszaru
wiedzy. Nam potrzebny jest jednak tu skrótowy zarys, konkluzja ! Otóż wydaje się że zgodnie
ze współczesnym stanem rozeznania przeprowadzanym przez badaczy tych w/w dziedzin tzw.
' człowiek nowoczesny' pojawił się na naszej planecie ok. 200 000 lat temu.
Wśród osobników z tzw. gromady naczelnych, ( która zresztą ewoluowała od kilku milionów
lat ) dość nagle ( o ile nie jak ' grom z jasnego nieba' ) w organizmach małpoludów pojawiło
się kilkanaście zmian, przypisywanych tzw. mutacjom ( lub całym wtrętom kodu DNA - które
pojawiły się z niezrozumiałych powodów -- dość nagle , tak iż antropolodzy mówią o tzw.
'pramatce Ewie' ). Wśród tych zmian najważniejsze było : przyjęcie postawy pionowej,
ukształtowanie się krtani z tzw. strunami głosowymi, rozwinięcie się tzw. płatów mowy (
6
ośrodek Brock'a, czyli pola 22, 42, 44 wg Brodmana w dolnych częściach płata czołowego i
górnych częściach płata skroniowego ) i rozwinięcie zdolności manualnych i myślowych tak
aby zacząć wytwarzanie narzędzi.
2. Gatunek, plemię tzw. " człowieka nowoczesnego" tak jak gdyby próżnowało przez około
150 000 lat. Aby nie być gołosłownym zacytujemy tu właśnie socjologa ( ) . Jonathan H.
Turner w swojej ksiażce pt.: " Socjologia - koncepcje i ich zastosowanie " na str. 64 pisze :
"... Społeczeństwa zbieraczy i myśliwych dominowały przez 2/3 okresu 200 tyś lat istnienia
człowieka jako gatunku. Składały się one z małych, koczujących hord liczących od 30 do 80
osób, zorganizowanych w rodziny...Nierówności występowały w niewielkim stopniu;
mężczyźni polowali, ale większość czasu spędzali na wspólnym przesiadywaniu; kobiety
zbierały rosnące w pobliżu rośliny i przygotowywały jedzenie; nikt ciężko nie pracował,
najwyżej 15 godzin w tygodniu. Rzadko pojawiały się konflikty, a jeśli jakiś spór nie został
rozstrzygnięty, horda dzieliła się i każdy ruszał w swoją stronę. Jako gatunek biologiczny nie
mamy wrodzonych skłonności ani do ciężkiej pracy, ani do zamykania się w sztywnych
strukturach... Widzimy zatem, jak daleko nasze obecne życie odbiega od form społecznych,
które najlepiej odpowiadały naszym biologicznym skłonnościom. ..."
3. Ciekawe są następne okresy dziejów naszego plemienia. Jonathan H. Turner w swojej
ksiażce pisze dalej :
"...około 20 tyś. Lat temu ludzie zaczeli się osiedlać, pojaiwła się wówczas nowa forma
egzystencji. Wykształciło się wtedy ' kopieniactwo ' ( ...przypisek...poszukiwanie pożywienia
w bulwach roślinnych oraz materiałów przydatnych aby wytworzyć narzędzia ) ....Ludzie żyli
w małych wioskach złożonych z grup osób...które łączyły związki krwi i małżeństwa, a także
[ . ...przypisek... coraz bardziej relacje przymusu, dominowania, pierwotnego niewolnictwa,
wynikającego z wynalezienia pierwotnych form broni - takich jak maczugi, lance i łuki ] ,
więzi polityczne i podporządkowania osobie sprawującej władzę. Te grupy spokrewnionych
ze sobą osób, na których czele stał wódz, uprawiały .. w okresach następnych ( przyp.) ...w
sposób prymitywny ziemię, przy czym większość żmudnej pracy wykonywały kobiety.
Mężczyźni pomagali im od czasu do czasu, ... ale znaleźli sobie nową rozrywkę - wojnę...."
Jeśli streścić ten fragment wywodów J. Turnera to sądzi on iż : małe grupy połączone w hordy
nie wystarczały.... toteż rodziny łączyły się grupy rodzin powiązanych więzami krwi, a te z
kolei łączyły się w rody...rody wiązały się w klany, które łącząc się tworzyły plemiona. Wg.
J. Turnera wykorzystując więzy krwi i małżeństwa można zorganizować grupy ludzi liczące
nawet kilka tysięcy osób. Organizowanie struktur szerszych wymaga wprowadzenia i
uwzględniania innych relacji aniżeli więzy rodzinne.
4. Już ludy kopieniacze często wchodziły w konflikty z sąsiadami. Wkrótce potem rozwinęły
się tzw. społeczeństwa rolnicze, tzn. takie plemiona które do uprawy wykorzystywały nie
tylko siłę człowieka, lecz także zwierząt, wiatru i wody. Od tego momentu zaczęły
powstawać --- " nadwyżki produkcji " . Z jednej strony pozwalały one rozpocząć
'wynajmowanie siły roboczej' - i rozpoczęcie budowy domostw, dróg, mostów, piramid i
zigguratów. Z drugiej strony owe ' nadwyżki produkcji rolnej i wytworzone dzięki nim
wtórne obiekty materialne - ustanowiły wartości 'o które warto było się bić '.
7
Jednocześnie rozwój struktur społecznych był intensyfikowany i przyspieszany przez
pojawienie się dwóch ' konceptualnych, myślowych i praktycznych innowacji ' a mianowicie :
pieniądza i możliwej dzięki niemu szybkiej wymiany towarowej. Powstawało przez to coraz
więcej ' materialnych wartości '. Tym bardziej powstawały wartości 'o które warto było się bić
'.
Zamysł, plan podboju sąsiadów wymagał intensyfikacji myślenia. Wydaje się, że wymogi
logistyczne planowanego podboju wymusiły przemyślenie nowych form struktur
społecznych.
5. Należy zauważyć, że już około 7 tysięcy lat temu, w Egipcie, kraju Sumerów, Babilonii, na
dalekim wschodzie-- w Chinach i Japonii --- a potem u początków republik Greckich i miasta
( republiki ) a potem cesarstwa Rzymskiego zaczęły powstawać duże organizmy państwowe,
które stawiały sobie - między innymi za cel podbój sąsiednich terytoriów. Zorganizowanie
armii - jest równoznaczne ze zorganizowaniem struktury społecznej zwanej w socjologii
organizacją.
Socjolog Emitai Etzioni w roku 1964 zaproponował klasyfikację różnych typów tzw.
organizacji. Wyróżnił on tzw.: 1) organizacje dobrowolne, 2) organizacje przymusowe (
armie, więzienia, szpitale psychiatryczne ) , 3 ) organizacje utylitarne ( dobrowolne z
uznaniem zobowiązań ).
6. Ciekawym spostrzeżeniem ( C. Handy.: Understending Organisations i R.de Board.: The
psychoanalisys of organisations ) jest to iż wzorcami ( pierwowzorami ) sposobów działania
różnych typów organizacji są znane z mitologii zachowania bóstw greckich ( lub
analogicznych, politeistycznych bóstw perskich lub hinduskich ). Kierując się tymi
wskazówkami Charles Handy rozróżnił 4 typy organizacji. Są nimi : (1) Organizacja poprzez
hierarchiczną władzę ( Zeus ), (2) Organizacja opierająca się na rozróżnieniu ról ( Apollo ),
(3) Organizacja rozróżniająca przede wszystkim zadania ( Athena ) , (4) Organizacja oparta
na wyróżnionych osobowościach ( Dionisos ).
Ad. (d) Kto zauważa i obserwuje chorobę ? Kim jest lekarz ?
8