MikroprogrAG2016 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Zakład Ekonometrii Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska MIKROEKONOMIA (problematyka wykładów i ćwiczeń) WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA I EKONOMII PG Studia inżynierskie i licencjackie oraz magisterskie uzupełniające Kierunek: Analityka Gospodarcza oraz Zarządzanie Inżynierskie Rok akademicki: 2015/2016 Rok Studiów: I Semestr:1 lub 2 I WPROWADZENIE 1. Wprowadzenie do mikroekonomii – rynek i jego formy zorganizowania Potrzeby konsumpcyjne a produkcja Podstawowe problemy ekonomiczne Pojęcie i rodzaje rynków oraz formy zorganizowania rynków Podstawowe problemy mikroekonomiczne 2. Wymiary czasowe zmiennych ekonomicznych (strumienie, zasoby, zmienne parametryczne) II POPYT KONSUMPCYJNY 3. Wybrane elementy teorii zachowania konsumenta Krzywa obojętności Linia ograniczenia budżetowego Punkt równowagi konsumenta Popyt w warunkach zmian dochodów Popyt w warunkach zmian cen – efekty substytucyjne i dochodowe zmian cen 4. Rynkowy popyt konsumpcyjny - reakcja popytu na zmianę cen Rozkład dochodów gospodarstw domowych Krzywa popytu – prawo opadającej krzywej popytu Pierwotna i odwrotna funkcja popytu Elastyczność cenowa popytu – pojęcie Elastyczność cenowa popytu a funkcja popytu 5. Reakcja popytu na zmiany cen dóbr substytucyjnych i komplementarnych Popyt a ceny dóbr i usług substytucyjnych i komplementarnych Elastyczności mieszane (krzyżowe) popytu Zmiana cen dóbr i usług substytucyjnych i komplementarnych a przesunięcia krzywych popytu 6. Reakcja popytu na zmianę dochodów Popyt a dochody gospodarstw domowych – krzywe Engla Elastyczność dochodowa popytu Zmiana dochodów ludności a przesunięcia krzywych popytu 7. Wieloczynnikowa funkcja popytu konsumpcyjnego III PRODUKCJA I PODAŻ 8. Produkcja a koszty produkcji - analiza krótkookresowa Produkcja – pojęcie, istota oraz czynniki Koszty przedsiębiorstwa w krótkim okresie Krótkookresowe koszty produkcji w świetle praw technologicznych rządzących procesem produkcji Funkcja kosztów produkcji w warunkach zmiany cen czynników produkcji Podstawowe mierniki efektywności kosztowej – koszt przeciętny i krańcowy produkcji Funkcje kosztów przeciętnych i krańcowych 9. Przedsiębiorstwo w warunkach egzogeniczności cen produktów i czynników - podaż produktów Progi rentowności przedsiębiorstwa Maksymalizacja zysku przedsiębiorstwa w krótkim okresie - optymalna wielkość produkcji 1 Krzywa podaży przedsiębiorstwa - elastyczność cenowa podaży Podstawowe czynniki kształtujące podaż przedsiębiorstwa w krótkim okresie Podaż przedsiębiorstwa oraz gałęzi a ich elastyczności cenowe Wieloczynnikowa funkcja podaży oraz jej właściwości IV RYNKI DÓBR KONSUMPCYJNYCH 10 Konkurencja doskonała a cena równowagi rynkowej Pojęcie rynku konkurencji doskonałej Statyczne funkcje popytu i podaży a cena równowagi rynkowej Wpływ czynników pozacenowych na poziom ceny równowagi rynkowej Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji doskonałej - rynkowa elastyczność cenowa popytu a elastyczność cenowa popytu na produkty przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego 11. Rynek czystego monopolu a cena monopolowa Pojęcie rynku czystego monopolu Progi rentowności oraz nadwyżka, niedobór i równowaga na rynku czystego monopolu Elastyczność cenowa popytu a przychód monopolu Zysk i strata monopolu – optymalna wielkość dostaw i cena równowagi na rynku monopolisty Rynek monopolistyczny i konkurencji doskonałej a cena wolnorynkowa i monopolistyczna Cena monopolowa jako narzut na koszty Ingerencja władz administracyjnych na rynku monopolisty Cena monopolowa jako narzut na koszty Wpływ czynników popytowych i kosztowych na cenę monopolową Różnicowanie cen przez monopol - rodzaje różnicowania cen 12. Rynek konkurencji monopolistycznej Pojęcie rynku konkurencji monopolistycznej Decyzje cenowo-ilościowe producenta w warunkach konkurencji monopolistycznej Konkurencja cenowa w warunkach konkurencji monopolistycznej Konkurencja niecenowa na rynku konkurencji monopolistycznym 13. Rynek oligopolu Pojęcie oligopolu Oligopol produktów jednorodnych - model równowagi Cournota Model Cournota jako narzędzie analizy cen równowagi na różnie zorganizowanych rynkach Kartel na rynku oligopolu Trust jako forma monopolizacji rynku Oligopol produktów niejednorodnych – model symetrycznej reakcji konkurentów Asymetryczne reakcje konkurencji – model złamanej krzywej popytu V RYNKI CZYNNIKÓW PRODUKCJI 14. Popyt na pracę w warunkach egzogeniczności płac i cen Długookresowa i krótkookresowa funkcja produkcji Podstawowe mierniki efektywności pracy - produktywność krańcowa i przeciętna pracy Popyt na pracę przedsiębiorstwa maksymalizującego zysk Popyt na pracę w warunkach zmiany ceny produktu oraz cen czynników produkcji Rynkowy popyt na pracę gałęzi produkcji 15. Rynek pracy a płaca Krzywa podaży pracy Równowaga na rynku pracy w warunkach konkurencji doskonałej Cena pracy w warunkach monopolu związkowego Monoson na rynku pracy Kartele pracodawców i efekty demononopsonizacji rynku pracy Konkurencja monopsonistyczna na rynku pracy Problem ustalania płacy w warunkach monopolu bilateralnego 16. Rynek produktów pośrednich Charakter popytu na czynniki produkcji Rynek produktów pośrednich i formy jego organizacji (konkurencja doskonała, monopson, oligopson) 2 19. Rynek dóbr kapitałowych a stopa procentowa Podstawowe pojęcia na rynku kapitału Popyt i podaż kapitału a stopa procentowa VI RYNKOWA RÓWNOWAGA DŁUGOOKRESOWA 20. Długookresowa funkcja produkcji - substytucyjność i komplementarność czynników Długookresowa funkcja produkcji i jej izokwanty Długookresowa efektywność czynników - efekty skali 21. Koszty produkcji - analiza długookresowa Izokoszty produkcji Zasada racjonalności - optimum produkcji w długim okresie Ścieżka ekspansji produkcji a kosztowe efekty skali Długookresowe i krótkookresowe koszty produkcji - analiza łączna Postęp techniczny a długookresowa funkcja produkcji i kosztów Długookresowa i krótkookresowa funkcja podaży 22.Równowaga długookresowa a forma organizacji rynku Równowaga długookresowa przedsiębiorstw w warunkach konkurencji doskonałej Równowaga długookresowa przedsiębiorstw w warunkach konkurencji monopolistycznej oraz oligopolu Równowaga ogólna a teoria dobrobytu LITERATURA Pozycje podstawowe: [P1] Samuelson P.S., Nordhaus W.D., EKONOMIA t.1, PWE, Warszawa 1995, [P2] Begg D., Fisher S., Dornbusch R., EKONOMIA t.1, PWE, Warszawa 1993 [P3] Ossowski Jerzy Cz., WYBRANE ZGADNIENIA Z MIKROEKONOMII. POJĘCIA, PROGBLEMY, PRRZYKLADY I ZADANIA, Wyd. WSFiR, Sopot 2004 [P4] Samuelson W.F.,Marks S.F.,EKONOMIA MENEDŻERSKA, PWE, Warszawa 1998 [P5] Mansfield E., PODSTAWY MIKROEKONOMII, Agencja Wydawnicza „Placet”, Warszawa 2002 [P6] EKONOMIA DLA PRAWNIKÓW (i nie tylko), (red. M. Bednarski, J. Wilkin), Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003 Pozycje uzupełniające [U1] Samuelson P.S., Nordhaus W.D., EKONOMIA t.2, PWE, Warszawa 1995 [U2] Laidler D., Estrin S., WSTĘP DO MIKROEKONOMII, Gebethner i Ska, Warszawa 1991 [U3] Rekowski M., WPROWADZENIE DO MIKROEKONOMII, Poznań 1992 [U4] Nasiłowski M., SYSTEMY RYNKOWE, PWE, Warszawa1993 [U5] Kamińska T., Kubska-Maciejewicz B., Laudańska-Trynka J., PODEJMOWANIE DECYZJI PRZEZ PODMIOTY RYNKOWE, Wydawnictwo UG 1993 [U6] Kątowski T., PODSTAWOWY WYKŁAD Z MIKROEKONOMII, Wydawnictwo UG, Gdańsk 1996 [U7] Varian H.R., MIKROEKONOMIA, PWN, Warszawa 1995 [U8] Wiszniewski Zb., MIKROEKONOMIA WSPÓŁCZESNA, CEiRB, Warszawa 1994 [U9] Czarny E., Nojszewska E., MIKROEKONOMIA, PWE, Warszawa 1997 [U10]Ossowski J.Cz., Elastyczności dochodowe popytu gospodarstw domowych w Polsce w 1996 roku, Zeszyty Naukowe PG, EKONOMIA nr 38, Gdańsk 2000, s.41-54, [U11] Ossowski J.Cz., Gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rynki , Zeszyty Naukowe PG, EKONOMIA nr 39, Gdańsk 2001, s.3-14, [U12] Ossowski J.Cz., Strumienie, zasoby i zmienne parametryczne w ekonomii, Zeszyty Naukowe PG, EKONOMIA nr 40, Gdańsk 2001, s.3-12, [U13] Ossowski J.Cz., Optymalizacja decyzji przedsiębiorstwa działającego równolegle na rynkach konkurencji doskonałej i monopolistycznej, Zeszyty Naukowe PG, EKONOMIA nr 34, Gdańsk 1995, s.67-80, [U14] Ossowski Jerzy Cz., WYBRANE ZGADNIENIA Z MAKROEKONOMII. POJĘCIA, PROGBLEMY, PRRZYKLADY I ZADANIA, Wyd. WSFiR, Sopot 2004 3 Zasady ustalania oceny końcowej z egzaminu Ocenę końcową egzaminu w terminie podstawowym z Mikroekonomii (OKE) wyznaczają: - Ocena z ćwiczeń (C) (pozytywna) - Ocena z egzaminu pisemnego (pozytywna) (W) Gdzie: OKE = (1/2)C + (1/2)W OKE = od 3,00 do 3,24: dst OKE = od 3,25 do 3,74: dst plus OKE = od 3,75 do 4,24: dobry OKE = od 4,25 do 4,74: dobry plus OKE = powyżej 4,75: bdb Ocena niedostateczna z egzaminu pisemnego wyznacza niedostateczną ocenę końcową. Nieusprawiedliwione nie przystąpienie do egzaminu pisemnego w terminie podstawowym wyznacza ocenę niedostateczną jako wagę dla oceny końcowej. Ocenę końcową egzaminu w terminie II (poprawkowym) z Mikroekonomii (OKE) wyznacza się na podstawie średniej obliczonej z wszystkich wcześniej otrzymanych ocen. 4