pieniadz-wyklad

3
Pieniądz - powszechnie akceptowany środek wymiany dóbr i usług oraz miernik ich wartości, także
środek tezauryzacji oraz środek zwalniania z zobowiązań; ta ostatnia funkcja może być realizowana
przez dobrowolną akceptację przez wierzyciela p. przedstawionych do zapłaty albo poprzez
przymus prawny, wyrażony formułą "prawny środek płatniczy", która mówi, że p. przedstawiony do
zapłaty, ma moc zwalniania ze zobowiązań a wierzyciel nie ma prawa odmówić jego przyjęcia; nie
zawsze p. spełnia wszystkie wymienione funkcje, np. podczas inflacji przestaje być środkiem
tezauryzacji oraz miernikiem wartości. Dla określenia istoty pieniądza, duże znaczenie ma pojęcie
obiegu pieniężnego, współcześnie różnie definiowane: M-1 to zasoby pieniężne w ręku ludności +
rachunki czekowe a vista (czyli obieg pieniężny w tradycyjnym sensie); M-2 to M-1 plus małe (do
100 tys. dol. USA) wkłady oszczędnościowe i certyfikaty depozytowe; M-3 to M-2 plus waluta
bankowa, dokumenty handlowe i obligacje skarbowe,
precyzyjne rozgraniczenie powyższych kategorii zależy od specyficznych cech rynku pieniężnego w
poszczególnych krajach. Rodzaje pieniądza:
1) pieniądz kruszcowy w pierwotnym znaczeniu oznaczał system ,w którym wartość kruszcu w
monetach, będących w obiegu, odpowiadała nominalnej wartości tych monet; w znaczeniu, które
upowszechniało się w XVIII-XIX w., p. kruszcowy oznaczał system, w którym w obiegu były
banknoty wymienialne na żądanie na kruszec przez instytucję emisyjną; w takim systemie rozmiary
obiegu pieniężnego były limitowane przez zasoby kruszcu, choć pokrycie kruszcowe obiegu mogło
być mniejsze niż 100%.
2) pieniądz zdawkowy - każdy p. istniejący w postaci monet lub biletów pieniężnych, który
reprezentuje określoną wartość jedynie w sposób symboliczny, a jego siła nabywcza wynika nie z
wartości materiału, z jakiego jest wykonany, lecz z prawnego przymusu przyjmowania nim zapłaty;
w większym znaczeniu - drobny, nie oparty na kruszcu bilon. 3) pieniądz rozrachunkowy - p. nie
istniejący w sensie fiz., funkcjonujący jedynie jako umowna wartość rachunkowa; takie cechy p.
rozrachunkowego czyniły go odpornym na "psucie monety" (obniżanie wartości szlachetnego
kruszcu w monecie i zmniejszanie jej ciężaru), przez co stał się czynnikiem stabilizującym system
pieniężny w epoce pierwszych banków publicznych; podobne cechy czynią współcześnie p.
rozrachunkowy środkiem regulowania zobowiązań międzynarodowych (SDR, ECU, rubel
transferowy).
4) pieniądz międzynarodowy - p. akceptowany poza granicami kraju, który go emituje, używany w
transakcjach międzynarodowych.; do czasu wielkiego kryzysu gospodarczego 1929-1933
zobowiązania międzynarodowe regulowano przepływami złota; po II wojnie świat. funkcję p.
międzynarodowego spełniał dol. USA, po 1958 również inne waluty zach., od lat 70. pełnią ją także
międzynarodowe jednostki rozrachunkowe - SDR i ECU.
(…)
… wymienialność na złoto lub inne waluty wymienialne na złoto. Wielki kryzys gosp. 1929-33
przyniósł odejście od systemu waluty kruszcowej.
W 1944 podczas konferencji w Bretton Woods (USA)postanowiono powołać do życia
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), który stawiał sobie na cel stabilizację
międzynarodowych stosunków walutowych. System z Bretton Woods (zw. też Dollar Standart)
polegał na dążeniu do wzajemnej wymienialności walut wg. sztywnych kursów (tolerancja 1%);
IMF wymagał określenia parytetu waluty w złocie, ale nie wynikał z tego obowiązek wymiany na
złoto; większość walut zachodnioeuropejskich osiągnęła wymienialność w 1958. Na początku lat
70. system z Bretton Woods uległ destabilizacji, co spowodowało przejście IMF na system płynnych
kursów. W 1976 postanowiono zaniechać określenia…
… lokat; tezauryzacja nasila się w okresach kryzysów gospodarczych, przyspieszonej inflacji,
wojny; zmniejszenie ilości pieniądza w obiegu i depozytów bankowych ogranicza konsumpcję,
podaż kredytów i powoduje spowolnienie gospodarczej aktywności. Historia pieniądza
Pieniądz wyłonił się spośród wielu towarów jako towar szczególny, ułatwiający wymianę;
najczęściej były to skóry, futra, kawałki tkanin…
… z Ameryki spowodował deprecjację srebra w stosunki do złota. Złoty polski pojawił się jako
jednostka rozrachunkowa (równowartość 30 gr) w połowie XV w., a jako realna moneta w 1564.
Powstanie banków publicznych u progu czasów nowożytnych przyniosło rozwój pieniądza
rozrachunkowego. W XVII w. powstały pierwsze banki emisyjne (Sveriges Riksbank 1668, Bank of
England 1694) i pojawiły się w Europie pieniądze…
… zrzeszone w Łac. Unii Monetarnej) - na bimetalizm; niedogodności bimetalizmu powodowały
stopniowe rozszerzenie systemu Gold Standart. System waluty kruszcowej w XIX w. oznaczał, że w
obiegu były banknoty, wymienialne na życzenie przez bank centralny na kruszec.
I wojna światowa przyniosła powszechne odejście od tej wymienialności; po zakończeniu wojny w
większości krajów w niej uczestniczących doszło…
Pieniądz - emisja, rodzaje
banknoty - omówienie
pieniądz
Pieniądz kruszcowy-opracowanie
Czym jest pieniądz-oparcowanie
Definicja pieniądza - Inflacja - wykład
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt