Propozycja programowa dla gromad zuchowych w ramach Nieobozowej Akcji Zimowej Wielkimi krokami zbliża się zima, a wraz z nią radosne chwile w życiu zucha – ferie zimowe. Niestety niewiele zuchów, zwłaszcza mieszkających na wsi, ma możliwość zimowego wyjazdu. Pozostają więc ferie w miejscu zamieszkania. Ale cóż robić? Na dworze mróz, a zabawę w śnieżki, jazdę na łyżwach i sankach mamy na co dzień. A może by tak... zabawić się w teatr! I przez pierwszy lub drugi tydzień ferii poprowadzić Nieobozową Akcję Zimową dla zuchów i dzieci, które chcą uczestniczyć we wspólnej zabawie. Taka decyzja wymaga trochę zachodu, ale czego się nie robi dla swoich kochanych zuszków. Przygotowania należy rozpocząć znacznie wcześniej. Najpierw trzeba sporządzić listę chętnych do takiej zabawy. W mojej miejscowości, w której od 16 lat prowadzę gromadę zuchową i bawię się ze swoimi zuchami w teatr, tego typu propozycje spotykają się z dużym zainteresowaniem zuchów i dzieci spoza harcerstwa. Po sporządzeniu listy uczestników NAZ, trzeba poszukać sponsorów lub darczyńców, którzy pomogą nam w zrealizowaniu naszych projektów. O swoim zamiarze trzeba przede wszystkim poinformować dyrektora szkoły, by zorientować się, czy szkoła dysponuje jakimiś funduszami na ten cel, a także wójta, przedstawiając mu szczegółowy plan zamierzeń w taki sposób, aby przekonać władze samorządowe o potrzebie sfinansowania naszego zadania programowego. Pożyteczne może być też zwrócenie się o pomoc do komendanta miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej, jak również do rodziców i właścicieli firm. Nasi dorośli przyjaciele na pewno nam pomogą. Jeśli ustalone są już kwestie dotyczące spraw organizacyjnych, lokalowych, finansowych, czas na dokładne przeanalizowanie cyklu zbiórek. Propozycje te można wykorzystać dosłownie, lepiej jednak nieco je zmodyfikować, dostosowując do możliwości uczestników zabawy, do warunków lokalowych i oczywiście możliwości finansowych. Dla dzieci wiejskich teatr jest czymś odległym, nie maja one okazji do częstego oglądania spektakli teatralnych. Moja propozycja dotyczy właśnie zabawy w teatr. W trakcie tych pięciu spotkań zuchy mogą zdobywać sprawność „aktora” i „śpiewaka”. hm. Danuta Walczak drużynowa 10 GZ „Złociste Promyki” przy Szkole Podstawowej w Bożewie Hufiec Sierpc Zbiórka 1 Wesołe zabawy zuchowej gromady Przebieg zbiórki 1. Wchodząc do szkoły, zuchy zatrzymują się przy kasie (okienko zrobione z dużego kartonu, ciekawie pokolorowane, z napisem KASA). Aby otrzymać bilet, dziecko zostawia „fant” (drobiazg, który zostanie mu zwrócony przy wyjściu). Następnie dzieci kierowane są do szatni, gdzie wita ich szatniarka. Zabiera od każdego dziecka kurtkę i podaje numerek. Potem dzieci idą do zuchówki lub sali, w której będą odbywały się zajęcia. Przed drzwiami stoi bileter, sprawdza bilety i rozdaje program spektaklu teatralnego. Zuchy zajmują miejsce na widowni. W zuchówce jest scena, kurtyna (taka jak w prawdziwym teatrze). Rozlega się gong, przygasają światła, a na scenie pojawia się Wróżka. 2. Gawęda Wróżka opowiada zuchom historię teatrzyku 10 Gromady Zuchowej „Złociste Promyki” z Bożewa, Hufiec Sierpc (jeśli w szkole nie ma grupy teatralnej, można opowiedzieć o najbliższym teatrze i przedstawić scenkę przygotowaną z dziećmi starszymi). Podczas gawędy Wróżka pokazuje dzieciom zdjęcia, dyplomy, zdobyte nagrody itp. 3. Gry i ćwiczenia Każdy zuch otrzymuje kartkę papieru i podpisuje ją. Zuchy mają zebrać na swoich kartkach jak najwięcej podpisów innych dzieci. Rys 1. Integracyjna karta zapoznawcza Odszukaj i poproś o podpis osobę, która... 1. Ma na imię tak samo jak ty... 2. Ma oczy takiego samego koloru jak ty... 3. Urodziła się pod tym samym znakiem zodiaku... 4. Nosi ten sam numer butów co ty... 5. Chodzi do szkoły na piechotę... 6. Lubi ten sam kolor co ty... 7. Lubi tańczyć... 8. Lubi ten sam gatunek filmów co ty... 9. Lubi tę samą potrawę co ty... 10. Ma tyle samo rodzeństwa co ty... 11. Jest tego samego wzrostu co ty... 12. Uważa, że ma poczucie humoru... Gra dramowa „Świat barwy”. Są to ćwiczenia przy muzyce z użyciem kolorowej chusty: – każdy zuch wybiera sobie kolor chusty, który lubi, – poruszanie chustą w rytm muzyki. Ruch materiału i ciała (wyłączyć muzykę) – ruchy chustą – podrzucenie chusty do góry i obserwowanie jej spadania na podłogę, co ten ruch przedstawia, – każdy zuch wymyśla jakiś dźwięk towarzyszący ruchowi chustą, – wspólne układanie z różnokolorowych chust obrazu. 4. Piosenki i pląsy Wróżka zaprasza wszystkich do teatru i wspólnego obejrzenia spektaklu przygotowanego przez starsze zuchy. Zakładam, że piosenki wykorzystywane podczas przedstawienia zna grupka dzieci, które pomogą nam włączyć wszystkich do zabawy. Po spektaklu nauka pierwszej zwrotki piosenki Aktor Słowa i muzyka: Antoni Gromski nuty Aktorem jestem, aktorem. Wszystko przyjmuję z humorem. Gdy tylko zechcę, pokaz dam, to nic trudnego, mówię wam. } bis Kto ma ochotę ze mną grać, niech daje zaraz o tym znać i zrobi, jaki zechce gest, że już aktorem także jest. } bis Gdy tylko pokaz zaczniemy, to wszystko dobrze umiemy: jak cieszy się i robi ruch, jak pląsa, śpiewa aktor–zuch. } bis 5. Krąg Rady: rozmowa z zuchami, zachęcająca do zdobywania sprawności „aktora” i „śpiewaka” oraz zgłębiania tajników wiedzy o teatrze. Zadanie międzyzbiórkowe: przeprowadzenie rozmowy z rodzicami i/lub rodzeństwem o teatrze i ich przeżyciach związanych z oglądanymi sztukami, a także zdobycie informacji o najbliższym teatrze (w jakim mieście i na jakiej ulicy się znajduje, ile lat istnieje, czyje nosi imię, jak nazywają się występujący w nim aktorzy, jakie sztuki i kiedy są wystawiane). 6. Majsterka Wykonanie kart (do zadania międzyzbiórkowego), które mogą pomóc w zdobyciu informacji o najbliższym teatrze. 7. Obrzędowe zakończenie zbiórki – zakończone okrzykiem: Dziś w zuchówce wielki ruch, Tańczy, śpiewa – aktor zuch! Zbiórka 2 Wyprawa do teatru Przebieg zbiórki 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki (przed szkołą), podanie tematu zbiórki i przypomnienie o zasadach bezpieczeństwa podczas podróży. Przejazd autokarem do najbliższego miasta, w którym jest teatr lub dom kultury. Podczas podróży zbieramy informacje przygotowane przez zuchy w ramach zadania międzyzbiórkowego i ćwiczymy poznaną zwrotkę piosenki Aktor. Przejazd autokarem sfinansował – dzięki wcześniejszym uzgodnieniom – dyrektor lub wójt czy też inny sponsor. 2. Zwiad: zwiedzanie kulis teatru, teatralnej pracowni krawieckiej, sceny, widowni itp. Wcześniej uzgodniliśmy tę wizytę z dyrekcją teatru. 3. Gawęda pracownika teatru o pracy aktorów i innych ludzi teatru, np. reżysera, scenografa, suflera, akustyka, charakteryzatora itd. 4. Gry i ćwiczenia „Zgadnij, czego brakuje?” Na scenie poukładane są różne rekwizyty, np.: maska, korona, berło, peleryna, pióro itp. Zuchy obserwują przedmioty przez chwilę, potem odwracają się, a wtedy drużynowy lub przyboczny przekłada przedmioty na inne miejsca, jeden rekwizyt przy tym chowając. Dzieci muszą odgadnąć, które przedmioty zmieniły miejsce i który został schowany. Zabawę można powtarzać w zależności od zainteresowania zuchów. „Rozwiązanie szyfru”. Należy zastosować szyfr, którym zuchy już się posługiwały, hasło: Król Maciuś I (każda szóstka może mieć inny szyfr). 5. Pląsy i piosenki Utrwalanie pierwszej zwrotki piosenki Aktor, wzbogaconej wprowadzonymi elementami ruchowymi. 6. Majsterka: przygotowanie rekwizytów niezbędnych do zabawy. 7. Zabawa tematyczna – drama: – odczytanie fragmentu książki J. Korczaka Król Maciuś I. – wyłonienie spośród zuchów króla Maciusia i stworzenie jego wizerunku, – wykonanie przez szóstki (z plasteliny) wizerunku króla Maciusia, – wyniesienie przez jednego zucha wykonanych rzeźb za kulisy i próba wcielenia się w postać Maciusia, – wspólna próba charakterystyki tej postaci i zapisanie wniosków na dużym kartonie, – wybór osoby do głośnego odczytania opisu, – wprowadzenie zza kulis (z zawiązanymi oczami) rzeźb Maciusiów (zuch trzyma rzeźbę symbolizującą jego postać), – odczytanie tekstu opisu i ponowne jego odwrócenie, – odsłonięcie oczu Maciusiom–rzeźbom i wysłuchanie ich odpowiedzi na temat: co czuły, słuchając przeczytany tekst, – dramę można zakończyć swobodnym pląsaniem dzieci po scenie w rytmie spokojnej muzyki. 8. Krąg Rady – podjęcie decyzji o utworzeniu Zuchowej Szkoły Teatralnej oraz zabawie w próbę teatralną. Zadanie międzyzbiórkowe: przygotować rymowanki „łamiące” język. 9. Obrzędowe zakończenie zbiórki i podziękowanie gospodarzom teatru. 10. Powrót autokarem do miejsca zamieszkania zuchów. Zbiórka 3 Zuchowa szkoła teatralna Przebieg zbiórki 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. 2. Gawęda drużynowego o wymaganiach stawianych przyszłym aktorom. 3. Obrzędowe otwarcie Zuchowej Szkoły Teatralnej. Każdy, kto chce zostać uczniem ZST i złożyć obietnicę, musi wykonać kilka zadań: a) potyczki słowne: zuchy otrzymują zapisane na kartonikach następujące ćwiczenia: – W czasie suszy szosa sucha, – Stół z powyłamywanymi nogami, – Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego, – W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie, – Idzie Sasza suchą szosą, – Wróbelek Walerek miał mały werbelek. Werbelek wróbelka miał mały felerek, felerek wróbelka naprawił Walerek. Wróbelek Walerek na werbelku swym gra. Zuchy mają zadanie odczytania tekstów poprawnie i jak najszybciej. b) rzeźba: zuchy „wykonują” z siebie rzeźbę – pomnik na cześć aktora. Po pomyślnym wykonaniu kilku prób, zuchy składają obietnicę, że będą dobrymi, sumiennymi, a przy tym wesołymi aktorami. Po obietnicy następuje pasowanie na aktora, wręczenie znaczków lub identyfikatorów i przyjęcie do Zuchowej Szkoły Teatralnej. 4. Gry i ćwiczenia Ćwiczenia umysłów: SŁUCH – słuchanie i rozpoznawanie dźwięków dochodzących z zewnątrz, – słuchanie, zapamiętywanie i odtwarzanie dźwięków muzycznych, WZROK – odnalezienie brakującego przedmiotu, – wskazanie osoby, która zmieniła miejsce, DOTYK – dotykanie różnych przedmiotów z zasłoniętymi oczami i opisywanie ich, – rozpoznawanie różnych przedmiotów przez dotyk, z zasłoniętymi oczami, SMAK – rozpoznawanie smaku różnych potraw, owoców, soków, z zasłoniętymi oczami, WĘCH – rozpoznawanie różnych zapachów z zasłoniętymi oczami. Wprawki dramatyczne: Ćwiczenia intonacyjne: – mówienie czegoś w taki sposób jak mówi człowiek zdenerwowany, smutny, radosny, zły, szczęśliwy itp. Ćwiczenia ruchowe: – naśladowanie człowieka wchodzącego pod górę, schodzącego z góry, chodzenie w taki sposób jak chodzi bocian czy kot itp. Ćwiczenia mimiczne: – przedstawianie różnych stanów uczuciowych: strachu, złości, zdziwienia, radości itp. Ćwiczenia dramatyczne: – kończenie zdania, – zmiana zakończenia bajki lub opowiadania, – przeprowadzenie wywiadu z koleżanką i przekonanie jej o swojej racji, – przedstawienie dowolnej scenki, – inscenizacje improwizowane po wysłuchaniu tekstu, przekazujące go własnymi słowami. 5. Piosenki i pląsy: lekcja tańca i zgrabnego poruszania się po scenie. Nauka drugiej zwrotki piosenki Aktor. 6. Zuchowy teatr: poznanie różnych rodzajów teatru, inscenizacja wybranego przez zuchy fragmentu bajki. 7. Krąg Rady: podjęcie decyzji o przygotowaniu prawdziwego przedstawienia. 8. Obrzędowe zakończenie zbiórki. Zbiórka 4 Próba w zuchowym teatrze Przebieg zbiórki 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. 2. Gawęda: drużynowy opowiada dzieciom fragment książki Król Maciuś I dotyczący obrad parlamentu dziecięcego. 3. Gry i ćwiczenia przygotowujące dzieci do poznania warsztatu aktorskiego: – zabawa „burza mózgów” na temat: Jaki był Maciuś? – przedstawienie za pomocą „języka ciała” fragmentu dowolnie wybranej bajki. Reszta grupy stara się odgadnąć tytuł inscenizowanego utworu. 4. Krąg Rady – dyskusja nad scenariuszem, określenie postaci, rodzaju przedstawienia. Przydzielenie zuchom ról i zadań. 5. Zuchowy teatr. Pierwsza czytana próba przedstawienia. 6. Piosenki i pląsy: nauka piosenki, która zostanie wykorzystana w spektaklu. 7. Majsterka: przygotowanie elementów dekoracji, strojów, ogłoszeń i zaproszeń. 8. Krąg Rady: szczegółowe ustalenia dotyczące dekoracji i strojów – podział zadań zespołowych. 9. Zadanie międzyzbiórkowe: zwrócenie się do rodziców o pomoc w przygotowaniu dekoracji i strojów oraz zaproszeń indywidualnych i ogłoszeń. Nauka swoich ról. Uczestnictwo we wszystkich próbach. Aneks 4 Uwaga organizacyjna: ponieważ praca nad przygotowaniem spektaklu premierowego musi potrwać dłużej, proponuję na zakończenie NAZ zorganizowanie Balu u króla Maciusia, natomiast przedstawienie premierowe odbędzie się po feriach. Zbiórka 5 Bal u króla Maciusia I Pakiet kształceniowy CSI ZHP – Kurs drużynowych zuchowych: Okres zimy to dla zuchów zabawy na śniegu: lepienie śniegowych rzeźb, lodowisko i inne zimowe rozrywki. Dorośli mają karnawał. Można i w drużynie zorganizować nietypową zbiórkę na pożegnanie karnawału - Bal u króla Maciusia I. Bal przygotowuje drużynowy z przybocznym, do pomocy zaprasza zastęp harcerzy. Wszyscy organizatorzy przebierają się za postacie z bajek dla dzieci. Para prowadząca zabawę jest ucharakteryzowana na króla Maciusia i królewnę Śnieżkę. W prowadzeniu gier i zabaw pomaga im siedmiu krasnali, a słodki podwieczorek przygotowują: Bolek i Lolek, Pipi, pszczółka Maja i myszka Miki. Jedna zbiórka powinna być przeznaczona na przygotowanie do balu. Podczas tej zbiórki zuchy przypomną sobie znane bajki. Wykonanie balowych strojów będzie zadaniem międzyzbiórkowym. Dekoracją sali, przygotowaniem muzyki itd. zajmuje się zastęp harcerski, gdyż ma to być niespodzianka dla zuchów. Wchodzące do sali zuchy wita para królewska i zaprasza do wspólnej zabawy, polegającej na wykonywaniu rytmicznych ruchów w coraz szybszym tempie - od bardzo wolnego zaczynając. Wszystkie ruchy dzieci wykonują siedząc, w takt przygotowanego na tę zabawę zestawu melodii. Dwa razy rytmicznie uderzają rękami w kolano, dwukrotnie klaszczą w ręce. Podpierają prawy łokieć lewą dłonią, a potem lewy prawą dłonią. Dwa machnięcia rękami (rytmicznie) w prawą stronę (na znak lekceważenia wszystkich smutków) i tak samo w lewą stronę. Następnie unoszą nieco zgiętą (na taką wysokość jak siedzą) jedną nogę, opuszczają i to samo powtarzają unosząc drugą nogę. Wreszcie wszyscy wstają i siadają. Przy stopniowym przyspieszaniu muzyki, jej tempa, zabawa jest coraz bardziej wesoła, a nawet trochę komiczna, bo zawsze są tacy, którzy się mylą. Ci dają fanty. Konkurs 1 Zuchy otrzymują papier i ołówki (kredki), król Maciuś I objaśnia zasady konkursu. Trzeba narysować w ciągu dziesięciu minut dowolny obrazek zimowo-karnawałowy (jeżeli bal odbywa się na kolonii-zimowisku, wówczas scenki z kolonii) lub jedną z bajkowych postaci. Po upływie wyznaczonego czasu krasnale zbierają rysunki i odnoszą do jury, które je ocenia i nagradza najlepszych. Konkurs 2 Królewna Śnieżka zaprasza do tańca. Zuchy stają w kręgu, patrzą na znajdującą się w środku królewnę i powtarzają za nią ruchy w takt rytmicznej melodii. Po kilku próbach (2-3) królewna zaprasza kilku zuchów do środka. Teraz tańczą same,a ten zuch, który zatańczy najlepiej, zostanie ogłoszony mistrzem tańca (do środka mogą się również zgłosić zuchy na ochotnika). Wszystkie dzieci biorące udział w konkursie dostają nagrody. Podczas konkursowego tańca pozostałe zuchy stoją w kręgu i klaszczą w rytm melodii. Konkurs 3 Król Maciuś I zaprasza na środek kilku odważnych zuchów. W odległości trzech metrów od nich, na przeciągniętym od ściany do ściany cieniutkim sznurku wiszą zawiązane na wstążeczkach upominki. Zadaniem dzieci jest dojście do sznurka z zasłoniętymi oczami i odwiązanie przedmiotów, które stają się nagrodą dla zwycięzców. Komu się ta sztuka nie uda, otrzymuje nagrodę pocieszenia. Konkurs 4 Do następnej zabawy tanecznej krasnale zapraszają kilka par zuchów. Odważne pary dostają po jedym baloniku. Ich zadaniem jest odbijanie balonika w rytm muzyki (odbijają go między sobą). Pozostałe zuchy stoją w kręgu i klaszcząc dopingują swoich faworytów. Zwycięża para, która do końca granej melodii utrzyma balonik w powietrzu. Konkurs 5 Zuchy ustawiają się gęsiego w dwóch rzędach. Pierwszy zuch z każdego rzędu otrzymuje trzy piłeczki, którymi rzuca do kosza ustawionego w odległości 3,5 m od linii startu. Krasnalsędzia notuje trafne rzuty i przyznaje punkty. Ten zespół, który uzyska największa ich liczbę, otrzymuje drobne upominki, a przegrani - nagrody pocieszenia. Pląs Indiański Zuchy siadają, a krasnal prowadzący pląs prosi ich o naśladowanie ruchów wykonywanych przez niego w czasie opowiadania historyjki pt. " Z życia plemienia Indian Awa Kawa". "Szczep Awa Kawa wybiera się na wojnę: Konie jadą stępa (krasnal uderza się lekko i powoli na przemian w lewe i prawe udo). Nagle na okrzyk wodza konie ruszyły galopem (uderza się szybko rękoma po udach). Awa Kawa przechodzą przez most (uderza się w pierś zaciśniętymi pięściami, odgłos jest głuchy). Awa Kawa ukrywają się w krzakach (pociera otwarte ręce jedną o drugą, naśladując w ten sposób szelest rozchylanych gałęzi). Awa Kawa stają i napinają łuki (wykonuje ruch napinania łuku). Wyleciało mnóstwo strzał (wydaje przeciągle dźwięk strzał: szszszszsz). Wróg został ugodzony (wydaje okrzyk bólu), zwycięski szczep Awa Kawa wydaje okrzyk wojenny (woła skandując "Awa Kawa Lio"). Awa Kawa rozpoczynają ucztę, popijając ze zdobytych naczyń (wydaje głos glu-glu-glu). Awa Kawa wracają do namiotów, a kobiety witają ich krzycząc (wykonuje ruchy jak przy galopowaniu i wydaje okrzyk "Awa Kawa Lio"). Wszystkie ruchy i okrzyki prowadzącego są natychmiast powtarzane przez zuchy, a długość ich trwania jest określona czasem potrzebnym do uzyskania jednolitego brzmienia. Po pląsie zuchowym król Maciuś I zaprasza wszystkich na podwieczorek do kawiarni "Pod Muchomorem". W oddzielnej sali pod wielkim muchomorem wykonanym z brystolu znajdują się stoliki, a na nich talerzyki z kruchymi ciasteczkami i kubeczki z herbatą lub ciepłym kompotem. Zanim po podwieczorku rozpoczną się tańce i pląsy, królewna Śnieżka zaprasza zuchy do kolejnego konkursu. Konkurs 6 Zuchy ustawiają się, tworząc koło. Do środka wybiera się czwórkę dzieci. Każde z nich ma zaśpiewać jedną zwrotkę popularnej piosenki. Przez kilka minut zuchy słuchają oryginalnego wykonania utworu. Później prezentują własne możliwości wokalne i interpretacyjne wysłuchanego utworu, czytając lub odśpiewując tekst z kartki. Oczywiście dla najlepszych przewidziane są nagrody. Przerywnikiem po tej zabawie może być znany i lubiany przez zuchy pląs (np. "Pingwin"). Konkurs 7 Każdy zuch dostaje pałeczkę plasteliny, z której ma ulepić w ciągu 5-15 minut postać gospodarza spotkania - króla Maciusia I. Wykonane prace poddawane są ocenie jury. Konkurs 8 Będą to wyścigi samochodowe. Zuchy ustawiają się w dwóch rzędach, przed którymi krasnale rysują kredą tory. Pierwszy w rzędzie zuch otrzymuje patyczek długości 30 cm i model samochodu osobowego. Na dany znak zuchy popychają patyczkiem ustawione na torach samochody do oddalonej o trzy metry mety i z powrotem na linię startu, gdzie przekazują patyczek i samochód następnemu zuchowi w rzędzie. Jeśli samochód wypadnie za linię toru, zuch rozpoczyna jego prowadzenie od początku. Wygrywa zespół, który pierwszy ukończy zawody. Obydwa modele samochodów muszą być jednakowe. Na zakończenie Balu u Króla Maciusia I powtarzamy ten pląs, który najbardziej podobał się zuchom. Zbiórka ostatnia Przedstawienie premierowe (z udziałem rodziców i innych zaproszonych gości) 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. 2. Powitanie zaproszonych gości i wszystkich widzów. 3. Gawęda drużynowego informująca o pracy całej gromady w celu przygotowania dzisiejszego spektaklu. Zaproszenie do obejrzenia przygotowanego przedstawienia. 4. Prezentacja pracy Zuchowej Szkoły Teatralnej: spektakl Król Maciuś I. 5. Krąg Rady rozszerzony o widzów: podjęcie decyzji o przyznaniu sprawności „aktora” i „śpiewaka”. 6. Piosenki i pląsy. Zaproszenie wszystkich gości do wspólnego śpiewania piosenki Aktor i wspólnego pląsania. 7. Obrzędowe zakończenie zbiórki: uroczyste wręczenie dyplomów i sprawności. Przygotowane przedstawienie można zaprezentować na Hufcowym Przeglądzie Twórczości Zuchowej oraz innych imprezach szkolnych i środowiskowych. Opracowując przedstawiony cykl zbiórek, korzystałam z następujących materiałów: 1. Pakiet kształceniowy CSI ZHP – Kurs drużynowych zuchowych, 2. Materiały z zajęć warsztatowych prowadzonych przez A. Bojakowską i W. Mantykę: Elementy treningu twórczości stosowane w młodszym wieku szkolnym, 3. Poradnik drużynowego gromady zuchowej, pod red. E. Prędkiej, S. Rudzińskiego, Warszawa 1998, 4. Materiały z zajęć warsztatowych prowadzonych przez R. Ludwicką: Drama w nauczaniu początkowym. hm. Danuta Walczak