Program wychowawczy Przedszkola nr 86
advertisement
Program wychowawczy Przedszkola nr 86 „Tęczowy Świat” w Poznaniu. Zatwierdzony Uchwałą nr 8/12/09/2012 Rady Pedagogicznej w dniu 12 września 2012 r. 2 PODSTAWY PRAWNE TWORZENIA PROGRAMÓW Ustawa z 7 września 1991r. – o systemie oświaty ( DzU z 2004r. nr 256, poz. 2572 z póź.zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. poz.977), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 lipca 2012r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U.poz.752), Statut Przedszkola nr 86,,Tęczowy Świat” „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 3 SPIS TREŚCI 1. Założenia programowe. 2. Cele programu. 3. Procedury osiągania celów. 4. Materiał edukacyjny. 5. Literatura. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 4 ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE Edukacyjno – wychowawcza działalność nauczycieli przedszkola z dziećmi w wieku od trzech do sześciu lat ma zasadnicze znaczenie dla wychowania i kształcenia w szkole. Wynika to z faktu, że okres dzieciństwa ma ogromny wpływ na ukształtowanie się ludzkiej osobowości. Charakteryzująca dzieci w tym wieku naturalna aktywność, ciekawość i chłonność umysłu, plastyczność psychiczna i skłonność do naśladownictwa, łatwość przyswajania umiejętności praktycznych i wiedzy czerpanej z otoczenia, a ponadto także wrażliwość emocjonalna – to czynniki stwarzające szczególnie korzystne warunki do osiągania przez nauczycieli przedszkola pozytywnych efektów działań wychowawczych na swoich podopiecznych. Celem wychowania przedszkolnego jest: budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe; kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek; rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi; stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych; troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych; kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej; zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej. Zadaniem przedszkola jest wyposażenie wychowanków w pożądane kompetencje. Rozwój dziecka, człowieka – to nie tylko zmiany jakościowe w tym czego się uczy, lecz i w tym, jakim się staje. Głównym motorem i siłą działań wychowawczych jest wpajanie dzieciom wartości (prawda, dobroć, piękno, zdrowie, tolerancja, uczciwość, lojalność, itp.), wpływają one bowiem na nasze życie w każdym momencie. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 5 CELE PROGRAMU Program wychowawczy pozwala na refleksję nad tym co ważne, dobre, potrzebne, co zaspokaja potrzeby i rozwija możliwości. Zagadnienia wychowawcze bazują bowiem na doświadczaniu i zastosowywaniu wartości, które skutecznie przeobrażają świadomość, postawy zachowania i sposób życia. Daje to szansę na zmiany sposobu rozumienia tego kim jesteśmy, naszej wewnętrznej natury i jej wpływu na otoczenie. Cele programu : - Zwrócenie uwagi na wartości, skłonienie do refleksji nad nimi, Pomoc w rozpoznawaniu i przejmowaniu wartości, Rozpoznawanie i nazywanie własnych potrzeb, rozumienie potrzeb innych, Nabywanie umiejętności tworzenia i przestrzeganie norm współżycia w grupie, rozumienie siebie i innych, Kształcenie umiejętności tworzenia przyjaznego klimatu w grupie, Ograniczanie przemocy oraz agresywnych zachowań, Propagowanie zdrowego stylu życia, Uczenie dbałości o estetyczny wygląd osobisty, Kształtowanie dbałości o estetyczny wygląd pomieszczeń, w których przebywamy, Wdrażanie do poszanowania otaczającego nas świata – przyroda, ekologia, Kształtowanie nawyku bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach, Wdrażanie do uczestnictwa w życiu kulturalnym miasta, Wzbudzanie szacunku do tradycji, świąt państwowych, Nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, Próby dokonywa samooceny, Wzbudzanie szacunku do rodziców, dziadków, ludzi różnych zawodów. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 6 PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Realizacja programu wychowawczego odbywa się w czasie zabaw, zajęć dydaktycznych, spacerów, wycieczek, warsztatów z rodzicami. Wartości wychowawcze należy tworzyć i wzmacniać w różnych sytuacjach w ciągu całego pobytu dziecka w przedszkolu. Dzieci przejawiają naturalną ciekawość, są twórcze, opiekuńcze, potrafią samodzielnie myśleć. Ich myślenie i emocje połączone są z działaniem. Działając i doświadczając – przeżywają eksponowane treści. Bardzo ważna jest postawa nauczyciela – wychowawcy – osoby, która swym zachowaniem i postawą przekazuje dzieciom odpowiednie wartości, które przedszkolaki naśladują, powielają. Program wychowawczy obejmuje różnorodne działania edukacyjne (dotyczące edukacji społeczno – moralnej, zdrowotnej, przyrodniczej), zmierzające do kierowania się w życiu „właściwymi zachowaniami”. „Zajęcia wychowawcze” realizowane są poprzez : - - Rozmowy, Relaksację, Słuchanie opowiadań nauczyciela, Poznanie baśni, legend (dzieci starsze), Poznanie bajek (dzieci młodsze), Wizualizację, Prace plastyczne, konstrukcyjne (grupowe, zespołowe), Inscenizacje, ilustracje ruchem, Śpiew, Ćwiczenia i zabawy ruchowe, Dramę, „burzę mózgów”, Gry, Opowiadania twórcze, „Zabawy przeciw agresji”, Udział w przedstawieniach teatralnych, Udział w projektach edukacyjnych, Zabawy z rodzicami podczas warsztatów. Uroczystości, występy artystyczne przygotowywane przez dzieci (przyjęcia urodzinowe, uroczystości z okazji : Dnia Babci, Dziadka, Mamy, Taty, Święta Niepodległości, Świąt Bożego Narodzenia, Dnia Jeżyc, itp. ), i inne. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 7 MATERIAŁ EDUKACYJNY 1. DZIECKO JAKO CZŁONEK ZBIOROWOŚCI PRZEDSZKOLNEJ Przebywając w grupie – dziecko poznaje zwyczaje, zasady i reguły w niej obowiązujące, uczy się ich przestrzegania. Współżycie i współdziałanie w grupie – to bardzo trudna i złożona umiejętność, która kształtuje się przez wiele lat. Treścią jej jest stosunek do drugiego człowieka. Akceptacja, tolerancja, życzliwość i empatia ułatwiają kontakty z innymi. Bardzo trudno przezwyciężyć dziecku egocentryzm i zrozumieć, że inne dzieci w grupie mają takie same prawa. Ogromną rolę w uświadamianiu dziecku jego praw, obowiązków i przywilejów wynikających z uczestnictwa w grupie, ma nauczyciel. Jego postawa, zaangażowanie w pracę wychowawczą, stosunek do dziecka, umiejętność rozwiązywania konfliktów – mają ogromny wpływ na kształtowanie umiejętności współżycia i współdziałania. Atmosfera panująca w grupie w decydujący sposób zależy od nauczyciela. Nawiązywanie ciepłego, serdecznego stosunku z każdym dzieckiem, zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa i zaspokojenia potrzeb, zwracanie uwagi na prawidłowe funkcjonowanie każdego dziecka w grupie, ułatwianie nawiązywania właściwych kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi – to tylko niektóre z zadań nauczyciela. Wdrażanie do przestrzegania norm regulujących współżycie w grupie odbywa się poprzez : - - - - - Współudział dzieci w tworzeniu ogólnej atmosfery wychowawczej opartej na wzajemnej wyrozumiałości, życzliwości i opiekuńczości w stosunku do potrzebujących pomocy. Przestrzeganie zawartych umów społecznych dotyczących zabaw, wykonywanych zadań i czynności, odpoczynku, spożywania posiłków, a w razie zaistniałego konfliktu odwoływanie się do tych umów. Przyzwyczajanie do podejmowania wspólnych decyzji dotyczących zabaw, wykonywanie czynności i zadań, w drodze naradzania się, dyskutowania i ustępowania oraz ich wspólnego, zgodnego wykonywania. Szanowanie cudzej własności wyrażające się w rozumieniu i przestrzeganiu następujących nakazów : cudzej własności nie wolno niszczyć, nie wolno zabierać, znalezioną rzecz należy oddać właścicielowi. Przyzwyczajanie do mówienia o swoich przeżyciach, osiągnięciach, doświadczeniach, trudnościach, bycia słuchanym i słuchania wtedy, kiedy mówią inni. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 8 - - Używanie form grzecznościowych (proszę, dziękuję, dzień dobry, do widzenia) w stosunku do pracowników przedszkola i innych osób dorosłych oraz koleżanek i kolegów. Rozumienie społecznej roli dyżurnego i przestrzeganie zasady podporządkowywania się jego poleceniom. Omawianie zachowań zgodnych z normami obowiązującymi w grupie i nagradzanie (bez nagród materialnych) tych zachowań. Przestrzeganie zasady ufnego podchodzenia do nauczyciela z własnymi problemami, a także szybkiego podchodzenia na wezwania nauczyciela i wykonywania jego poleceń. Uczenie samoobsługi i kształtowanie umiejętności działania na rzecz innych odbywa się poprzez : - - - Sprawne i dokładne ubieranie i rozbieranie się, wieszanie okrycia na indywidualnym wieszaku. Dokładne wycieranie butów przed wejściem do budynku i właściwe ustawianie ich na półce. Samodzielne dobieranie materiałów, sprzętu i zabawek do zaplanowanej zabawy i odkładanie ich po wykorzystaniu dokładnie na stałe miejsca. Utrzymanie porządku wśród materiałów i przyborów na indywidualnej półce. Zachęcanie do udziału w urządzaniu sali, kącików zabaw i kącików zainteresowań, np. wypowiadanie własnych opinii na temat, jakie kąciki powinny być w sali i co w nich powinno się znajdować, gromadzenie materiałów i urządzanie kącików, zawieranie umów społecznych dotyczących dostępu do kącików i sposobów wykorzystania znajdujących się w nich zabawek, materiałów, urządzeń. Współdziałanie z innymi w utrzymaniu porządku wśród zabawek i sprzętów znajdujących się w sali i w ogrodzie przedszkolnym. Podejmowanie prac społeczno – użytecznych na rzecz grupy, np. okresowe mycie zabawek, układanie pomocy dydaktycznych. Ozdabianie sali wytworami własnej pracy. Planowanie i organizowanie wystawek prac dziecięcych. Wspólne wykonywanie dekoracji z okazji świąt dziecięcych i ogólnopaństwowych oraz uroczystości przedszkolnych. Odpowiedzialne pełnienie dyżuru we własnej grupie oraz w grupach dzieci młodszych. Wykonywanie przedmiotów użytecznych, np. zabawek na choinkę. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 9 2. DZIECKO JAKO CZŁONEK RODZINY Rodzina jest najważniejszym środowiskiem wychowawczym dla dziecka. Jej zadaniem jest dbałość o rozwój fizyczny, intelektualny, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych. Rodzina wzbogaca życie uczuciowe dziecka, rozwija pozytywne dyspozycje psychiczne, wpływa na niwelowanie negatywnych cech (np. egoizm, brak wrażliwości na potrzeby innych). W rodzinie dziecko przygotowuje się do życia, uodparnia na trudności i niepowodzenia, uczy się odpowiedzialnego podejmowania obowiązków i zadań. Zdobywa pierwsze umiejętności współżycia z innymi. Bez udziału rodziny nikt nie jest w stanie wpoić dziecku zasad moralnych, którymi będzie kierowało się w dalszym życiu. Żadna instytucja nie nauczy kulturalnego współżycia z ludźmi, jeżeli dziecko wzrasta w atmosferze pozbawionej wzajemnego szacunku. Dziecko odnajduje swoje miejsce w rodzinie, czuje się w pełni jej członkiem poprzez : - - - - Rozumienie sensu pracy rodziców, dziadków i starszego rodzeństwa na rzecz rodziny oraz coraz dokładniejsze rozumienie własnej roli w rodzinie. Wykonywanie czynności samoobsługowych podejmowanie prac na rzecz członków rodziny. Podejmowanie stałych obowiązków w rodzinie i odpowiedzialności za ich dokładne i systematyczne wykonywanie. Kształtowanie uczucia przywiązania i szacunku do rodziców i dziadków, serdecznych, przyjacielskich stosunków z rodzeństwem i opiekuńczości wobec młodszych. Podejmowanie rozmów na temat okazywania uczuć wobec członków rodziny. Czynne uczestniczenie w uroczystościach rodzinnych, wręczanie przygotowanych samodzielnie niespodzianek, wspólne przeżywanie uroczystości. Informowanie rodziców o wydarzeniach i przeżyciach w przedszkolu. Używanie form grzecznościowych wobec rodziców, dziadków i rodzeństwa. Zapraszanie rodziców na uroczystości przedszkolne. Pełnienie roli gospodarza wobec zaproszonych gości. Przyzwyczajanie do kulturalnego zachowania się wobec członków rodziny jako przejawu okazywanego im szacunku. Uczenie sposobów wyrażania własnych emocji w kontaktach z rodzicami i członkami rodziny, np. zniecierpliwienia, radości, niezadowolenia. Wyrażanie swoich przeżyć i wiedzy o rodzinie za pomocą prac plastycznych, samodzielnie układanych tekstów mówionych bądź śpiewanych. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 10 - - Uświadomienie dzieciom konieczności zapewnienia domownikom ciszy i spokoju w czasie pracy, nauki i wypoczynku. Opowiadanie dzieci o swoich zachowaniach w rodzinie i podejmowanie prób samooceny tych zachowań. Okazywanie opieki i troskliwości wobec młodszego rodzeństwa. Słuchanie opowiadanych lub czytanych utworów literackich i oglądanie widowisk podejmujących tematykę rodzinną. Ocena pozytywnych i negatywnych zachowań i uzasadnianie formułowanych ocen. 3. WPROWADZENIE DZIECKA W ŻYCIE NAJBLIŻSZEGO ŚRODOWISKA Dziecko poznaje swoje najbliższe otoczenie : podwórko, ulicę, miasto. Poszerza krąg ludzi, z którymi się kontaktuje. Dziecko zdobywa nowe umiejętności współżycia i współpracy – tworzy więzi ze środowiskiem. Stopniowo zauważa, że człowiek poprzez swoje działania może zmieniać otoczenie. Uczy się rozumieć wartość pracy innych i szanować ją. Kształtowanie więzi ze społecznością lokalną odbywa się poprzez : - - - - Budzenie zaciekawienia i dumy ze zmian na lepsze w środowisku lokalnym oraz kształtowanie szacunku dla ludzi i ich pracy na rzecz społeczności lokalnej. Organizowanie spotkań z ciekawymi ludźmi. Słuchanie opowiadań, wierszy, legend podejmujących tematykę regionalną i ogólnopaństwową. Uwrażliwienie na piękno języka polskiego i zachęcanie do posługiwania się tym językiem. Szanowanie odrębności różnych grup etnicznych. Rozwijanie zainteresowań pięknem i bogactwem kraju z wykorzystaniem obrazów, albumów, filmów, telewizji, a także materiałów gromadzonych przez dzieci. Budzenie zaciekawienia wydarzeniami lokalnymi, regionalnymi i ogólnopaństwowymi. Spotkania z twórcami sztuki. Gromadzenie typowych dla regionu eksponatów w kąciku regionalnym, np. stroje ludowe, wytwory sztuki ludowej symbole typowe dla miejscowości, itp. Zwiedzanie zabytków historycznych oraz typowej dla miejscowości architektury. Składanie kwiatów w miejscach upamiętniających ważne lub tragiczne wydarzenia. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 11 - - - - - - - - Przybliżanie postaci wybranych bohaterów narodowych oraz budzenie przywiązania i dumy z pomników polskiej historii. Przeżywanie nastroju odświętności i wyjątkowości w czasie uczestniczenia w uroczystościach z okazji świąt państwowych i wydarzeń regionalnych, a także obserwowanie symboli narodowych jako przedmiotu czci uczestniczących w uroczystości Polaków, np. symbole narodowe umieszczone są w centralnym miejscu, hymn jest śpiewany z powagą w postawie stojącej. Poznanie herbu własnej miejscowości i herbów ważnych miast w Polsce, w powiązaniu z towarzyszącymi im legendami. Budzenie szacunku do ludzi żyjących w innych krajach i obszarach klimatycznych, rozumienie ich odrębności narodowej wyrażających się innym językiem, inną symboliką, innymi zwyczajami i warunkami życia. Kształtowanie pozytywnego stosunku do przyrody. Zapewnienie dzieciom możliwości obcowania z przyrodą w ciągu całego roku. Postrzeganie, porównywanie i przeżywanie piękna barw, kształtów i głosów przyrody, jej walorów węchowych, dotykowych i smakowych oraz zjawisk zachodzących w różnych porach roku, np. kolorystyka, kształty i wielkość liści, park oszroniony zimą, bogactwo roślinności i ptasich głosów w parku wiosną. Umożliwianie odczucia i przeżywania różnych nastrojów przyrody w zależności od pogody, pory dnia i roku, np. cichnący śpiew ptaków przed burzą, nastrój grozy w czasie wiejącego bardzo silnego wiatru. Zapewnienie warunków dla wyrażania piękna przyrody i własnych przeżyć w kontaktach z przyrodą za pomocą ruchu, różnych technik plastycznych oraz samorzutnie wypowiadanych lub śpiewanych tekstów. Obserwowanie estetycznych walorów pracy człowieka w środowisku przyrodniczym, np. pomalowane ławki w parku, zamiecione alejki, zawieszone kosze na śmieci. Budzenie szacunku dla wszystkich przejawów życia w przyrodzie, wskazywanie na wzajemne zależności pomiędzy światem roślin, zwierząt i środowiskiem oraz ich rolą w życiu człowieka. Oglądanie obrazów, ilustracji, fotografii ukazujących piękno przyrody i pogłębiających wiedzę o przyrodzie. Gromadzenie zbiorów przyrodniczych i kształtowanie umiejętności ich wykorzystania. Dostarczanie wzorów zachowań człowieka – dziecka w przyrodzie. Słuchanie utworów literackich i oglądanie inscenizacji wyzwalających u dzieci potrzebę działania na rzecz przyrody oraz podejmujących „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 12 - - - problematykę zachowań człowieka w przyrodzie; ocenianie zachowań zarówno pożądanych, jak i niepożądanych – uzasadnienie formułowanych ocen. Przeciwstawienie się bezmyślnemu niszczeniu przyrody i wszelkim przejawom okrucieństwa w stosunku do niej ; karanie takich zachowań, np. w formie udzielonego upomnienia przed grupą. Czynne uczestniczenie w tworzeniu pięknego i bogatego środowiska przyrodniczego w budynku i w ogrodzie przedszkolnym, a także w najbliższym otoczeniu pozaszkolnym. Przyzwyczajanie do chronienia przyrody sposobami dostępnymi dzieciom, np. ochrona ptaków, segregacja odpadów, oszczędne gospodarowanie materiałami przyrodniczymi, oszczędzanie wody, wrzucanie śmieci do pojemników recyklingowych i do przestrzegania zakazów dotyczących przyrody, np. zakaz deptania trawników, niepotrzebnego zrywania roślin, owoców, grzybów, itp. 4. BUDOWANIE SYSTEMU WARTOŚCI Uniwersalne wartości zawierają w sobie szacunek i poszanowanie godności każdego człowieka. Zapotrzebowanie na wartości jest pilnie potrzebne, bowiem wśród rodziców i nauczycieli wzrasta przerażenie wszechogarniającą przemocą, agresją, problemami i konfliktami społecznymi, brakiem szacunku wobec wszystkiego i wszystkich. Agresywne zachowanie młodego pokolenia kwalifikuje się jako najbardziej przeszkadzające postępowanie na które najtrudniej wywrzeć jakikolwiek wpływ. Można zauważyć jak wielu osobom z trudnością przychodzi nawiązywanie i utrzymanie kontaktów z innymi ludźmi, włączenie się do grupy, wykazywanie zrozumienia, konstruktywne radzenie sobie z problemami, konfliktami. Mimo powszechności zjawiska, umiejętności jakie dzieci czy młodzież muszą nabyć, żeby nauczyć się panować nad swoimi zachowaniami oraz nawiązywać zadowalające kontakty z innymi – nie są w ogóle ćwiczone. Bardzo rzadko przekazywana jest umiejętność i gotowość do konstruktywnego, zgodnego, ustępliwego zachowania, które ma na celu rozwiązywanie konfliktów. Najczęściej szuka się winnego, aby go ukarać. To tylko powoduje nowe problemy. Podstawą edukacji i wychowania w przedszkolu są wartości. Wymóg taki został wpisany w przepisy prawa oświatowego. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 13 Podstawowe założenia proponowanego programu to : 1. Wychowanie w placówce oświatowej oparte jest na wartościach. (Konwencja Praw Dziecka, art. 29, a także w : Podstawa programowa wychowania przedszkolnego) 2. Wartości uniwersalne uczą szacunku, poszanowania godności każdego i przez każdego człowieka. 3. Każde dziecko powinno mieć stworzone możliwości do pozytywnego kształtowania samego siebie. 4. Dzieci są zdolne do dokonywania świadomych wyborów. 5. Dzieci „rozkwitają” w klimacie wartości, w przyjaznym i bezpiecznym środowisku. Kształtowanie cech charakteru odbywa się w przedszkolu poprzez : - - - - - Wykorzystywanie naturalnych sytuacji wychowawczych do postrzegania i nawiązywania przejawów życzliwości, koleżeństwa, dobroci, szlachetności oraz do rozumienia tych pojęć, np. jest życzliwy – bo podzielił się własnymi kredkami z kolegą, jest dobry – bo zaopiekował się nowym kolegą, postąpił szlachetnie – bo przyznał się do winy, itp. Nagradzanie dzieci, których zachowanie w stosunku do innych osób jest pożądane z moralnego punkty widzenia, np. pochwała przed grupą. Wspólne ocenianie zachowań negatywnych, szukanie pozytywnych rozwiązań, roztaczanie opieki nad dziećmi, którym nie zawsze uda się postąpić właściwie – zauważanie i chwalenie za „drobne kroczki” właściwych zachowań. Podpatrywanie i ocenianie zachowań pracowników przedszkola, a także osób z poza przedszkola, np. pani jest dobra, bo pomogła wytrzeć nos, pan i postąpiła szlachetnie, bo odszukała w przedszkolu dziecko, które zgubiło rękawiczkę, itp. Wykorzystywanie naturalnych sytuacji wychowawczych do wyrażenia uznania dla dokładności i obowiązkowości dzieci, np. starannie wykonuje prace plastyczne, dokładnie sprząta zabawki, jest obowiązkowym dyżurnym, gdyż nie trzeba mu przypominać, co i kiedy ma zrobić, itp. Nagradzanie tych dzieci, które powierzone im zadania wykonują dokładnie i odpowiedzialnie. Ośmielanie dzieci nieśmiałych oraz wyrażanie dezaprobaty w przypadkach zarozumialstwa i obojętności wobec problemów innych. Słuchanie utworów literackich, baśni, legend, oglądanie widowisk podejmujących problemy moralne. Ocena postaw bohaterów i uzasadnianie formułowanych ocen. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 14 - Przejmowanie w zabawach samorzutnie organizowanych, postaw pozytywnych obserwowanych w środowisku przedszkolnym, poza przedszkolnym i w rodzinie oraz zaczerpniętych z literatury. 5.ROZPOZNAWANIE I KSZTAŁCENIE WARTOŚCI. 1) SPOKÓJ - zamierzone osiągnięcia dzieci : - Potrafią szybko uspokoić się. Potrafią zrelaksować się a także skoncentrować. Nazywają co czują, gdy ktoś jest dla nich dobry i miły. Nazywają co czują, gdy ktoś jest dla nich nieprzyjemny. Nazywają jakich zachowań oczekują od innych. Dobrze myślą o sobie i innych. Nie kłócą się. Nie mówią sobie przykrych rzeczy. Wyrażają słowami, ruchem i plastycznie – czym jest spokojny świat. Wiedzą, co trzeba powiedzieć, gdy pojawia się konflikt. 2) SZACUNEK – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Nazywają, co potrafią sami zrobić. Opisują swoje ulubione zajęcia. Cieszą się ze swoich umiejętności i doceniają siebie. Potrafią słuchać innych. Potrafią dyskutować, nie przerywając innym. Potrafią powiedzieć koledze, koleżance o pozytywnych cechach jego charakteru. Wymieniają osoby, które szanują i uzasadniają. Potrafią zastosować „schemat” rozwiązywania konfliktu. 3) MIŁOŚĆ – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Wiedzą, że zasługują na miłość i uzasadniają to. Opisują, co czuły, gdy ktoś okazał im miłość. Wymieniają, co trzeba robić, by okazać komuś miłość. Opowiadają kogo kochają i jak okazują tę miłość, czego pragną dla tej osoby. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 15 4) ODPOWIEDZIALNOŚĆ – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Potrafią dbać o swoje rzeczy. Odkładają zabawki na swoje miejsce. Pomagają innym, gdy ktoś potrzebuje pomocy. Dbają o swoje zwierzęta domowe. Opiekują się młodszymi kolegami, koleżankami. Wywiązują się z przydzielonych im zadań. Kończą rozpoczęte zadanie. Rozmawiają na temat odpowiedzialności w różnych zawodach, np. strażak, lekarz, kierowca. Uczestniczą w ustaleniu zasad postępowania w grupie i przestrzegają tych zasad. 5) SZCZĘŚCIE – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Opisują, jak się czują gdy dostaną jakiś prezent lub spełni się marzenie. Opisują, jak czują się gdy spotka je coś przykrego. Opisują kiedy czują się szczęśliwe. Wyrażają szczęście mimiką, ruchem, werbalnie, artystycznie. Podają pomysły jak obdarzać szczęściem innych. Potrafią przekazać życzenia innej osobie. Cieszą się i są szczęśliwe, że pomagają innym i są miłe oraz uczynne. Potrafią zachować się asertywnie, gdy ktoś jest niemiły. Nazywają własne uczucia. 6) WSPÓŁDZIAŁANIE – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Uczestniczą w grach wymagających współdziałania. Wykonują wspólne prace i zadania, Współdziałają podczas samoobsługi, sprzątania oraz przy posiłkach. Wykazują cierpliwość i zrozumienie podczas wspólnych prac. Potrafią rozdzielić obowiązki przy wspólnym zadaniu. Proszą i dziękują za pomoc. 7) UCZCIWOŚĆ – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Mówią prawdę. Opisują uczucie, gdy ktoś ich okłamał. Opisują uczucie, gdy coś zgubią. Opisują uczucie, gdy ktoś odda zgubioną rzecz. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 16 - Opisują uczucie, w chwili, gdy oddają komuś zgubę i widzą radość tamtej osoby. 8) POKORA – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Nie przechwalają się i nie popisują. Potrafią mówić o sobie dobre rzeczy bez przechwałek. Nie wywyższają się. Z pokorą słuchają innych i czekają na swoją kolej. 9) TOLERANCJA – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Opisują różnice w wyglądzie ludzi. Akceptują innych bez względu na wygląd, upodobania i zwyczaje. Wiedzą, że każdy jest inny, niepowtarzalny, i wartościowy. Wiedzą, że są Polakami i znają symbole narodowe. Znają swój region, obyczaje i tradycje regionalne oraz narodowe. Opowiadają o różnych kulturach i obyczajach ludzkich. Akceptują prawo do popełniania błędów. 10) JEDNOŚĆ – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Potrafią ustalić wspólny cel grupowy. Wspólnie bawią się, śpiewają i wykonują różne prace. Odczuwają zadowolenie z wykonywania czegoś grupowego. Wykonując coś grupowo, wiedzą, że mogą liczyć na pomoc innych. 11) PRZYRODA – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Nazywają naturalne rzeczy, które „dała” przyroda (woda, drzewa, powietrze........, inne zasoby ziemi). Posiadają wiedzę o różnych środowiskach przyrodniczych. Wskazują sposoby ochrony zasobów ziemi. Formułują zasady proekologicznego zachowania w różnych środowiskach. Uczestniczą w pracach na rzecz środowiska. 12) ZDROWIE – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Stosują zasady higieny. Stosują zasady zdrowego żywienia. Zachowują czystość w miejscu pracy i zabawy. Chętnie uczestniczą w zabawach i grach ruchowych. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 17 - Uczestniczą w zabawach relaksacyjnych. Nie hałasują. Formułują zasady zdrowego stylu życia. Uczestniczą na terenie przedszkola w badaniach profilaktycznych, za zgodą rodziców. 13) OJCZYZNA – zamierzone osiągnięcia dzieci : - Nazywają swoje miejsce zamieszkania. Nazywają swój region. Posiadają wiedzę o tradycjach regionalnych i narodowych. Wymieniają symbole narodowe. Nazywają stolicę Polski. 6. USTALENIE I PRZESTRZEGANIE NORM ZACHOWANIA 1) GRUPA PRZEDSZKOLNA – normy zachowania : - Dbam o porządek. Jestem miły dla kolegów, koleżanek, nauczycieli, innych pracowników przedszkola. Nie wyśmiewam się z kolegów. Mówię prawdę. Oddaję znalezione rzeczy. Nie przechwalam się. Pomagam innym. Współdziałam podczas prac i zadań grupowych. Wywiązuję się z obowiązków. Dzielę się zabawkami. Akceptuję inne poglądy i upodobania. Mówię innym miłe rzeczy. Potrafię spokojnie słuchać innych i czekam na swoją kolej. Unikam konfliktów. Dążę do rozwiązania konfliktu. Często uśmiecham się. Używam zwrotów grzecznościowych. 2) DOM RODZINNY – normy zachowania : - Dbam o porządek. Jestem miły dla rodziców oraz rodzeństwa. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 18 - Okazuję im miłość. Pomagam podczas prac domowych. Mówię prawdę. Pomagam rodzeństwu. Dzielę się zabawkami z rodzeństwem. Akceptuję upodobania mojej rodziny. Mówię rodzinie miłe rzeczy. Potrafię spokojnie słuchać innych i czekam na swoją kolej. Unikam konfliktów. Dążę do rozwiązania konfliktu. Często uśmiecham się. Używam zwrotów grzecznościowych. 3) ŚRODOWISKO POZAPRZEDSZKOLNE - normy zachowania : - Zachowuję się cicho. Nie śmiecę. Ustępuję miejsca starszym. Grzecznie załatwiam „sprawę”. Używam zwrotów grzecznościowych. 4) PRZYRODA – normy zachowania : - Nie zrywam kwiatów. Nie dokuczam zwierzętom. Śmieci wyrzucam tylko w wyznaczonych miejscach. Nie zanieczyszczam zbiorników wodnych. Dokręcam krany. Gaszę zbędne oświetlenie. Oszczędnie wykorzystuję artykuły papiernicze. Segreguję odpady. Podziwiam i cieszę się pięknem przyrody. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 19 „EKOLOGICZNY REGULAMIN PRZEDSZKOLA” 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Potrzebujemy więcej drzew, krzewów, roślin zielonych, a one potrzebują nas. Uzupełniamy i dbamy o roślinność wokół terenu przedszkola, a także o roślinność w budynku przedszkolnym. Bierzemy udział w imprezach i akcjach o charakterze proekologicznym. Nie śmiecimy. Używamy środków czystości przyjaznych dla środowiska. Oszczędzamy energię oraz wodę poprzez racjonalne jej użytkowanie. Nie marnujemy żywności. Używamy wyrobów z recyklingu. Używamy wyrobów papierowych z makulatury. Szanujemy otoczenie, uczymy się o nim, stosujemy się do zasad ochrony środowiska. Dbamy o zwierzęta, zwłaszcza w okresie zimy. Dbamy o zdrowie swoich i innych. Uczymy innych dbałości o środowisko. „EKOLOGICZNY PASZPORT PRZEDSZKOLAKA” 7. Jestem przyjacielem przyrody! 8. Chciałbym cieszyć się przyrodą, bawić się wśród niej i przeżywać coś pięknego! 9. Chciałbym chronić wszystko, co żyje! 10. Nie chciałbym niczego roztrwonić! 11. Chciałbym aby przyroda i środowisko były dla wszystkich ludzi i zwierząt, dlatego chcę je chronić! 12. Chcę pomóc, aby urosło coś nowego! 13. Nie chciałbym niczego niszczyć! Opracował zespół: Arleta Kaczmarek Bożena Kubiak-Widelska Daria Bakowicz „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 20 PODSUMOWANIE Rozwój dziecka, człowieka - to nie tylko zmiany jakościowe w tym czego się uczy, lecz i w tym, jakim się staje. Głównym motorem i siłą działań wychowawczych jest wpajanie dzieciom wartości (prawda, dobro, piękno, zdrowie, tolerancja, uczciwość, lojalność, itp.), wpływają one bowiem na nasze życie w każdym momencie. Zapotrzebowanie na wartości jest pilnie potrzebne, bowiem wśród rodziców i nauczycieli wzrasta przerażenie wszechogarniającą przemocą, agresją, problemami i konfliktami społecznymi, brakiem szacunku wobec wszystkiego i wszystkich. Agresywne zachowanie młodego pokolenia kwalifikuje się jako najbardziej przeszkadzające postępowanie na które najtrudniej wywrzeć jakikolwiek wpływ. Można zauważyć jak wielu osobom z trudnością przychodzi nawiązywanie i utrzymanie kontaktów z innymi ludźmi, włączenie się do grupy, wykazywanie zrozumienia, konstruktywne radzenie sobie z problemami, konfliktami. Mimo powszechności zjawiska, umiejętności jakie dzieci czy młodzież muszą nabyć, żeby nauczyć się panować nad swoimi zachowaniami oraz nawiązywać zadowalające kontakty z innymi nie są w ogóle ćwiczone. Bardzo rzadko przekazywana jest umiejętność i gotowość do konstruktywnego, zgodnego, ustępliwego zachowania, które ma na celu rozwiązywanie konfliktów. Najczęściej szuka się winnego, aby go ukarać. To tylko powoduje nowe problemy. W rodzinie dziecko przygotowuje się do życia, uodparnia na trudności i niepowodzenia, uczy się odpowiedzialnego podejmowania obowiązków i zadań. Zdobywa pierwsze umiejętności współżycia z innymi. Bez udziału rodziny nikt nie jest w stanie wpoić dziecku zasad moralnych, którymi będzie kierowało się w dalszym życiu. Żadna instytucja nie nauczy kulturalnego współżycia z ludźmi, jeżeli dziecko wzrasta w atmosferze pozbawionej wzajemnego szacunku. Opracował zespół: Arleta Kaczmarek Bożena Kubiak-Widelska Daria Bakowicz „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu 21 LITERATURA : 1. 2. 3. 4. 5. Tillman D. Hsu D. – „Wchodzenie w świat 3 – 7 lat”, WSiP, Warszawa 2004r. Tillman D. Pilar Q. C. – “Wychowanie w duchu wartośći”, WSiP, Warszawa 2002r. Goleman Daniel – Inteligencja emocjonalna MEDIA RODZINA 2008 r. Portmann R. – „Gry i zabawy przeciwko agresji”, „Edukacja w przedszkolu” – RAABE – wybrane rozdziały : „Program socjoterapeutyczny”, Wrzesień 2002r. „Budowanie systemu wartości w placówkach przedszkolnych”, Czerwiec 2003r. „Dziecko istotą społeczną”, Marzec 2004r. „Rola baśni w kształtowaniu odporności dziecka na stres”, Marzec 2004r. „Rozwijanie empatii drogą do integracji społecznej”, Styczeń 1998r. „Jesteśmy razem dla siebie”, Maj 2001r. „Program wychowawczy” Przedszkole nr 86 ,,Tęczowy Świat” w Poznaniu
