PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ SPOŁECZNO-TECHNICZNY Instytut Politologii Kierunek: Politologia SYLABUS Nazwa przedmiotu FILOZOFIA Kod przedmiotu POL_SS_F_2014_2015 Autor sylabusa: dr Jerzy Jasiński Data opracowania: KONIN 24-09-2012 1. Podstawowe informacje Poziom kształcenia studia pierwszego stopnia Profil kształcenia Ogólnoakademicki Forma studiów Stacjonarne (SS)/Niestacjonarne (SN) Rok studiów III Semestr V Moduł kształcenia Ogólny Forma zajęć wykłady i ćwiczenia Wymiar godzinowy SS – 45 godz., wykład – 30 godz., ćwiczenia – 15 godz. SN – 30 godz., wykład – 20 godz., ćwiczenia – 10 godz. Liczba punktów ECTS 3 Język wykładowy Polski Forma zaliczenia Egzamin Rok akademicki 2014/2015 2. Cele kształcenia C01 Przybliżenie studentom natury filozofii, jej swoistości pośród innych dyscyplin i umiejętności, uświadomienie specyfiki dyskursu filozoficznego, wagi dowodzenia i argumentowania w procesie tworzenia społeczeństwa obywatelskiego. C02 Zaznajomienie studentów z najważniejszymi ideami, prądami i stanowiskami filozoficznymi oraz koncepcjami idealnego państwa i społeczeństwa, kształtowanie szacunku dla historii myśli ludzkiej w jej najbardziej odmiennych od dzisiejszego kształtach. C03 Wprowadzenie w problematykę etyczną. Wskazanie na etykę jako naukę możliwą i zarazem konieczną. Uświadomienie potrzeby rozróżniania pojęć dobra i zła w ujęciu historycznym i współczesnym oraz zmienności rozumienia pojęcia dobrego życia. C04 Ujęcie etyki jako filozofii dobrego działania zawodowego. Zapoznanie z deontologiami zawodów społecznie ważnych. Uzasadnienie potrzeby istnienia kodeksów etycznych pracowników administracji, polityków, parlamentarzystów i przedstawicieli mediów. 3. Wymagania wstępne Student, który rozpoczyna zajęcia z przedmiotu: wiedza – zna podstawowe pojęcia z zakresu filozofii i etyki na poziomie wykształcenia ogólnego umiejętności – posiada zdolność łatwego nawiązywania kontaktów oraz współdziałania w zespole kompetencje społeczne prospołecznymi – charakteryzuje się poczuciem odpowiedzialności i postawami 4. Efekty kształcenia Tabela odniesień przedmiotowych efektów kształcenia do efektów kierunkowych i obszarowych Symbol P_W01 P_W02 Efekty kształcenia dla przedmiotu Filozofia Student, który zaliczył przedmiot: Posiada ogólną wiedzę na temat głównych wątków filozofii w jej historycznym ujęciu, człowieka i jego roli w rozwoju struktur i instytucji społecznych. Nabył umiejętność prowadzenia twórczej dyskusji z przeszłością filozoficzną naszej cywilizacji. Rozumie genezę tradycyjnych i współczesnych sporów dotyczących węzłowych problemów filozofii takich jak – istota, istnienie, mądrość, prawda, 2 Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów „politologia” Odniesienie do efektów kształcenia w obszarze kształcenia w zakresie nauk społecznych K_W05 K_W06 S1A_W05 S1A_W06 K_W07 S1A_W07 P_U01 P_U02 P_K01 P_K02 dobro, koncepcje idealnego państwa i potrafi swoje rozumienie uzasadnić. Zna normy polityczne, prawne i etyczne regulujące funkcjonowanie organizacji i instytucji społecznych. Potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role; umie podejmować i wyznaczać zadania; posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na podejmowanie problemów społecznych, umiejętność poszukiwania konsensusu i współpracy z innymi. Potrafi posługiwać się akceptowanymi społecznie zasadami i normami etycznymi w praktycznym działaniu. Ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, przestrzegania zasad etyki zawodowej w działalności samorządowej i publicznej. Jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości życia lokalnej społeczności. K_W09 H1A_W05 S1A_W09 H1A_W07 K_U01 K_U08 S1A_U01 S1A_U08 K_U05 K_U08 S1A_U05 S1A_U08 K_K06 K_K11 S1A_K03 S1A_K04 S1A_K11 K_K08 K_K10 H1A_K06 5. Treści kształcenia WYKŁADY WYK01 WYK02 liczba godzin Wprowadzenie do filozofii: Pochodzenie i znaczenie pojęcia filozofia, przedmiot filozofii. Ogólna charakterystyka filozofii i zmienność jej dziejów. Główne stadia rozwoju europejskiej myśli filozoficznej. Aparatura pojęciowa: najważniejsze kategorie filozoficzne. Wybór z dziejów myśli filozoficznej (ze szczególnym uwzględnieniem problematyki społecznej i etycznej). Jednostka i wspólnota w filozofii starożytnej (sofiści, Sokrates, Arystoteles). Platon – koncepcja państwa idealnego. Platon i filozofowie okresu systemów etycznych. 4/2 4/3 WYK03 Wybór z dziejów myśli filozoficznej, ciąg dalszy: Refleksja teologiczna i filozoficzna św. Augustyna, Filozofia św. Tomasza z Akwinu. 4/2 WYK04 Wybór z dziejów myśli filozoficznej, ciąg dalszy: Kartezjusz i pojęcie metody, Nowożytne idee relacji jednostka – społeczeństwo. 4/3 WYK05 WYK06 WYK07 WYK08 Wybrane nurty filozofii współczesnej Egzystencjalizm Personalizm Neotomizm Wybrane nurty filozofii współczesnej, ciąg dalszy: Marksizm, Liberalizm. Społeczeństwo pluralistyczne, jego filozoficzne i etyczne dylematy. Etyka zawodowa: jej istota, geneza i funkcje Etyka pracownika administracji, działacza społecznego i polityka. Filozofia i etyka środków masowego przekazu. Ogółem ĆWICZENIA ĆW01 ĆW02 4/2 2 4/3 4/3 30/20 liczba godzin Pojęcie etyki. Etyka a inne dyscypliny naukowe. Moralność a etyka, etos i etyka. Korelacja prawa, moralności i etyki. Etyka indywidualna. Uprawnienia moralne: prawa naturalne człowieka, niezbywalne, abstrakcyjne, konkretne i absolutne. 3 2/1 1 ĆW03 ĆW04 ĆW05 ĆW06 ĆW07 ĆW08 Wolna wola: determinizm, racjonalizm etyczny, znikająca powinność, uzależnienie, dobrowolne zobowiązania. Wierność: obietnica, apostazja, wiarołomstwo, konwersja. Tolerancja: absolutyzm i relatywizm, fanatyzm a męczeństwo, pluralizm, moralność wielopiętrowa, wybaczenie. Odpowiedzialność zbiorowa: grzech pierworodny, kolektywne działanie, prawo do indywidualnego traktowania, odpowiedzialność za grupę. Równość: sprawiedliwość dziecięca, dyskryminacja, polityka preferencji, sprawiedliwość liberalna, sprawiedliwość egalitarna, równe szanse startu. Nieposłuszeństwo obywatelskie: protest moralny, prawo do nieposłuszeństwa, obowiązek nieposłuszeństwa, użycie przemocy. Istota, geneza i funkcje etyki zawodowej. Etyka pracownika administracji; Etyka działalności samorządowej i społecznej. 1/0 1 1 1 1 2/1 ĆW09 Polityka a moralność. Oczekiwane wartości i postawy moralne w świecie polityki. 1 ĆW10 Filozofia etyczna mediów – Kodeks Etyki Dziennikarskiej i Dziennikarski Kodeks Obyczajowy. Rola środków masowego przekazu w kształtowaniu postaw etycznych a wolność prasy i granice swobody dziennikarskiej. 2/1 ĆW11 Dylematy etyczne społeczeństwa pluralistycznego, stosunek do: kary śmierci, aborcji, eutanazji, samobójstw, rozwodów, pornografii, związków partnerskich, inżynierii genetycznej a problem tworzenia prawa. 2/1 Ogółem 15/10 6. Metody kształcenia MK01 wykład problemowy z odpowiedziami na zapytania MK02 Realizacja projektów w zespołach czteroosobowych, MK03 Prezentacja i dyskusja, modyfikacja projektu z uwzględnieniem uwag, 7. Metody oceny (ocena formująca, ocena podsumowująca) OF01 Wstępna ocena prezentacji o tematyce etycznej przygotowanej w zespole OF01 wykonanie pisemnej recenzji prezentacji przedstawionej przez inny zespół OFO2 Ocena umiejętności organizowania i kierowania dyskusją OF02 Ocena projektu po korektach z uwzględnieniem uwag z dyskusji OP01 Kolokwium z zakresu problematyki etycznej OP02 egzamin pisemny z pytaniami otwartymi liczba godzin 8. Obciążenie pracą studenta Godziny kontaktowe z nauczycielem 45/30 Praca indywidualna studenta, w tym: 30/45 przygotowanie projektu wraz z korektami 5/10 wykonanie pisemnej recenzji prezentacji przedstawionej przez inny zespół przygotowanie do kolokwium analiza treści wykładów (30/20 godz. wyk. x 10’/30’.) analiza literatury podstawowej i uzupełniającej przygotowanie do egzaminu i obecność na egzaminie (18 godz. + 2 godz.) 3/3 2/2 5/10 5/5 4 10/15 Łączne obciążenie pracą studenta 75 9. Liczba punktów ECTS Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje za: udział w zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli i studentów (godziny kontaktowe z nauczycielem) 2/1 pracę indywidualną 1/2 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 3 10. Literatura podstawowa 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. K. Ajdukiewicz Zagadnienia i kierunki filozofii, Warszawa 1983; Ayer A.J., Filozofia w XX wieku, PWN Warszawa 1998 Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, De Agostini Polska 2002 Platon, Dialogi (Uczta, Państwo), De Agostini Polska 2001 Sarnowski S., Fryckowski E., Problemy etyki. Wybór tekstów, Agencja marketingowa Branta Bydgoszcz1993 Szmyd J., Religijność i transcendencja, Oficyna Wydawnicza Branta Bydgoszcz – Kraków 2002 Tatarkiewicz W., Historia filozofii I – III t., PWN Warszawa 1998 (fragmenty) Vardy P., Grosch P., Etyka, Wydawnictwo Zysk i S-ka Poznań 11. Literatura uzupełniająca 1. I. Bogucka, T. Pietrzykowski, Etyka sektora obywatelskiego, Etyka w administracji publicznej, Warszawa 2009. 2. E. Drążek, S. Pikulski, red., Patologie naszych czasów, Białystok 2007, s. 81 i n.;, 3. Hołówka J., Etyka w działaniu, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, 4. Kuchta K., Doniosły problem etyki, „Edukacja i dialog”, nr 10/ 2002.Neutralność polityczna urzędników, Warszawa 1998; 5. P. Łukasiewicz, Wartości prywatne a wartości publiczne, w: Wartości i ich przemiany, red. A. Pawełczyńska, Warszawa 1992, s. 171-187). 6. M. Michalik red., Wyzwania moralne XXI wieku, Warszawa 2000, 7. Nowak E., Cern K., Ethos w życiu publicznym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, 8. Seroczyńska M., Eutanazja i wspomagane samobójstwo, UNIVERSITAS, Kraków 2004, 9. Sułek M., Świniarski J., Etyka jako filozofia dobrego działania zawodowego, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, 10. M. Szyszkowska, T. Kozłowski, red. Polityka a moralność, Warszawa 2001s. 5 i n. Oczekiwane wartości w polityce, red. M. Szyszkowska, Warszawa 2005, s. 8 i n. 12. Sposoby weryfikacji zakładanych efektów kształcenia Efekty kształcenia dla przedmiotu Cele kształcenia (C) Treści kształcenia (WYK, ĆW) Metody kształcenia (MK) Metody oceny (OF, OP) P_W01 C01 WYK01 – WYK08 MK01 OP01 P_W02 C01 WYK01 – WYK08 MK01 OP01 P_U01 C02 ĆW01 – ĆW10 MK02 OF01, OF02, OP02 P_U02 C02 ĆW11 MK02 OF02, OP02 P_K01 C03 WYK01, WYK04 MK01 OP01 C04 WYK01 – WYK04, WYK8 MK01 OP01 P_K02 13. Kryteria oceny Efekty kształcenia dla przedmiotu P_W01 Ocena 2.0 Student nie posiada wiedzy o rozwoju myśli filozoficznej, człowieku i jego Ocena 3.0 Student zna jedynie podstawowe pojęcia z zakresu etyki i Ocena 3.5 Ocena 4.0 Ocena 4.5 Student potrafi wymienić i opisać tylko najważniejsze postacie, pojęcia Zna i potrafi przedstawić rozwój myśli filozoficznej w Europie w jej Sprawnie dokonuje analizy i syntezy wiedzy z zakresu rozwoju 5 Ocena 5.0 Posiada bogatą wiedzę na temat głównych wątków historii filozofii, etyki i P_W02 P_U01 P_U02 P_K01 P_K02 roli w rozwoju struktur i instytucji społecznych filozofii oraz człowieka i jego roli w rozwoju struktur społecznych i koncepcje filozoficzne, etyczne i antropologiczne historycznym rozwoju. Nabył umiejętność twórczej oceny rzeczywistości koncepcji filozoficznych, etycznych antropologicznyc h i społecznych Student nie rozumie znaczenia dawnych i współczesnych sporów dotyczących węzłowych problemów filozofii Student nie potrafi współpracować w zespole, ma problemy z definiowaniem i wyznaczaniem zadań Nie potrafi wymienić zasad i norm etyki zawodowej pracownika administracji publicznej i samorządowej Potrafi wskazać genezę jedynie podstawowych sporów i sprzeczności w europejskiej myśli filozoficznej, etycznej i społecznej Posiada jedynie elementarną umiejętność współdziałania w zespole i organizacji jego pracy Umie opisać najważniejsze źródła sporów i sprzeczności w filozofii. Zna normy prawne, polityczne i etyczne regulujące życie społeczeństw Rozumie zasady współdziałania w zespole i uczestniczy w próbach organizacji jego pracy Zna jedynie najważniejsze zasady i normy etyczne warunkujące prawidłowe funkcjonowanie w życiu społecznym W niewielkim stopniu wykazuje świadomość przestrzegania zasad etyki zawodowej przez pracowników administracji, samorządowców i polityków. Pojmuje zasady i normy etyczne zawodów zaufania publicznego i rozumie zasadność ich stosowania w praktyce Pojmuje społeczne oczekiwanie na profesjonalne oraz etyczne zachowania przedstawicieli zawodów zaufania publicznego Pojmuje znaczenie sporów i polemik dla rozwoju ludzkiej myśli oraz wykorzystania płynących z nich wniosków w praktyce Nabył umiejętność organizacji pracy zespołu, podejmowania różnych działań w tym społecznych Podejmuje próby działań zgodnych z zasadami etyki zawodowej pracownika administracji publicznej i samorządowej Potrafi wysnuć wnioski z filozoficznych sporów i polemik i wykorzystać je w doskonaleniu funkcjonowania instytucji i organizacji społecznych Angażuje się w organizację pracy zespołu podejmując w nim różne funkcje, także o nietypowym charakterze Zna i rozumie społeczną potrzebę etycznych zachowań polityków, dziennikarzy, samorządowców i administracji Wyraża gotowość do stosowania zasad etyki zawodowej w działalności publicznej, samorządowej, politycznej i pracy w administracji W niewielkim stopniu interesują go działania na rzecz podnoszenia jakości życia społeczności, w której żyje Przejawia zainteresowanie sposobami indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości życia lokalnej społeczności Cechuje go brak świadomości znaczenia profesjonalizmu i przestrzegania zasad etyki zawodowej w działalności samorządowej i publicznej Nie jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości życia lokalnej społeczności Potrafi posługiwać się akceptowanymi społecznie zasadami i normami etycznymi w praktycznym działaniu Wykazuje znaczne zainteresowanie indywidualnymi i zespołowymi działaniami na rzecz społeczności, w której żyje Jest gotów do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości funkcjonowania środowiska życia i działania filozofii społecznej, którą swobodnie konfrontuje z rzeczywistością Rozumie i znaczenie filozoficznych sporów dla rozwoju myśli ludzkiej i potrafi swoje rozumienie uzasadnić Sprawnie kieruje pracą zespołu pełniąc w nim różne role, szuka konsensusu oraz podejmuje inicjatywy społeczne Jest gotowy do stosowania zasad i i norm etycznych zawodów społecznie ważnych w praktycznym działaniu W pełni docenia znaczenie profesjonalizmu, przestrzegania zasad etyki zawodowej oraz etycznego wymiaru uprawiania polityki przez osoby publiczne Przejawia w stopniu szczególnie wyróżniającym aktywność na rzecz działań podnoszących jakość życia lokalnej społeczności 14. Prowadzący przedmiot tytuł/stopień naukowy, imię i nazwisko adres e-mail dr Jerzy Jasiński [email protected] 15. Inne uwagi, wyjaśnienia i uzasadnienia --- 6