pojęcie i istota rynku

POJĘCIE I ISTOTA RYNKU
Autor: Ewelina Boroń
CELE LEKCJI
Uczeń:
 rozumie pojęcie rynku w różnych
ujęciach,
 zna funkcje rynku,
 wymienia i charakteryzuje elementy
rynku,
 definiuje podmiot i przedmiot rynku,
 wymienia i charakteryzuje poszczególne
rodzaje rynku,
 rysuje strukturę układu rynkowego.
Rysunek 1.
RYNEK
miejsce
wymiany
dóbr i usług
zespół
mechanizmów
umożliwiający
kontakt
producentów
z konsumentami
miejsce
spotykania się
kupujących
i sprzedających
w celu
dokonywania
transakcji
całokształt
transakcji
kupna
i sprzedaży
oraz warunków
ich przebiegu
RYNEK
Rynek to ogół stosunków wymiennych
pomiędzy sprzedającymi, oferującymi
dobra i usługi (reprezentującymi podaż),
a kupującymi, zgłaszającymi
zapotrzebowanie na określone dobra
i usługi, poparte odpowiednimi środkami
płatniczymi (reprezentującymi popyt).
RYNEK
Rynek – zespół wszystkich kupujących
i sprzedających, których decyzje nawzajem od siebie uzależnione –
kształtują układ sprzężonych ze sobą
elementów, takich jak: podaż, popyt
i cena.
Rysunek 2.
ELEMENTY RYNKU
cena (wartość dobra
wyrażona w pieniądzu)
popyt (zgłaszane
przez kupujących
zapotrzebowanie
na dobra i usługi),
podaż (zaoferowane
przez sprzedających
dobra i usługi do zakupu)
Rysunek 3.
PODMIOT I PRZEDMIOT RYNKU
Podmiotami rynku
są między innymi:
gospodarstwa
domowe
i konsumenci,
przedsiębiorstwa
produkcyjne,
handlowe oraz
usługowe, a także
państwo.
Przedmiotem
rynku są
produkty
(dobra
materialne,
usługi, idee,
organizacje).
Rysunek 4.
RODZAJE RYNKU wg rodzaju dóbr
będących przedmiotem obrotu
rynek
towarów
rynek
czynników
produkcji
rynek dóbr
konsumpcyjnych
rynek
finansowy
rynek dóbr
przemysłowych
rynek usług
Rysunek 5.
RODZAJE RYNKU
wg zasięgu geograficznego:
lokalny
światowy
narodowy
regionalny
międzynarodowy
Rysunek 6.
RODZAJE RYNKU wg relacji
popytu do podaży:
rynek nabywcy
rynek sprzedawcy
RODZAJE RYNKU
wg stopnia zaspokojenia potrzeb:

producenta - oczekiwania nabywców
znacznie przewyższają oferowaną do
sprzedaży ilość produktów (popyt jest
większy niż podaż), toteż sprzedawcy
nie zabiegają o konsumenta, a nabywcy
muszą rywalizować w ich zdobywaniu;
konsekwencją takiego stanu rzeczy
może być korupcja, wprowadzanie
reglamentacji sprzedaży, przydziałów,
talonów i wreszcie dystrybucja za
pomocą systemu kartkowego
RODZAJE RYNKU
wg stopnia zaspokojenia potrzeb:

konsumenta - ilość produktów
przeznaczonych do sprzedaży
przewyższa zapotrzebowanie klientów,
przedsiębiorstwa produkują to, co
znajduje aprobatę nabywców i właściwie
zaspokaja ich potrzeby, a pozyskanie
klienta jest wynikiem marketingu
Rysunek 7.
RODZAJE RYNKU wg kryterium
skali lub wielkości transakcji
hurtowy
detaliczny
(półhurt)
Rysunek 8.
stymulowanie
rozwoju
gospodarczego
motywacja
pracy
wyrównywanie
popytu
i podaży
alokacja
FUNKCJE
RYNKU
weryfikacja
decyzji
informowanie
o
ofercie
pobudzanie
innowacyjności
Rysunek 9. Struktura układu rynkowego
sprzedający
wycena wartości
wymiennych
kupujący
transakcje wymienne
przejaw
podaży
przejaw popytu
towary
zdolność zaspokajania
potrzeb
potrzeby
ujawnione
PODSUMOWANIE
Rynek to podstawowa kategoria
ekonomiczna. Jest to zarówno miejsce, jak
i ogół stosunków wymiennych między
kupującym a sprzedającym.
Rynek porządkuje pewne elementy, tj.
podaż i popyt poprzez cenę. Spełnia
zarazem wiele użytecznych funkcji.
Opracowano na podstawie:
Limański A., Śliwińska K., Marketing. Zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku, Wydawnictwo Difin, Warszawa
2002. s. 12.
Hodoly A., Wstęp do badań rynku, PWG, Warszawa 1961, s. 11.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rynek_(ekonomia)
http://portalwiedzy.onet.pl/66529,haslo.html
http://portalwiedzy.onet.pl/42963,,,,struktury_rynkowe,haslo.html