Napoleo1 - Historia - goora111

advertisement
Napoleo1.doc
(71 KB) Pobierz
Napoleon – charakterystyka postaci
Napoleon Buonaparte urodził się 15 sierpnia 1769r w Ajaccio na Korsyce, w rodzinie adwokata
Carlo Buonaparte i jego żony Letycji jako ich drugi syn. Napoleon posiadał siódemkę rodzeństwa,
czterech braci: Józef Bonaparte, Ludwik Bonaparte, Lucjan Bonaparte i Hieronim Bonaparte i trzy siostry
Karolina Bonaparte-Murat, Paulina Buonaparte-Borghese i Eliza Bonaparte-Baciocchi.
Od kwietnia 1779 r. do października 1784 r. uczęszczał do królewskiego kolegium wojskowego
w Brienne-le-Chateau. Odtrącony przez szkolnych kolegów jako prawie cudzoziemiec i prowincjusz,
poświęcał cały wolny czas lekturze. Kolegium ukończył na jednym z ostatnich miejsc, zajmując na
pięćdziesiąt osiem dopiero czterdzieste drugie miejsce. Zrezygnował z kariery w marynarce wojennej,
decydując się na służbę w artylerii. Przeszkolenie artyleryjskie przeszedł w Akademii Wojskowej w
Paryżu. 1 września 1785r, mający wówczas 15 lat Napoleon został mianowany podporucznikiem i
przydzielony do służby w artylerii.
Po śmierci ojca, mając 16 lat, zajął się bratem Hieronimem, który odtąd z nim mieszkał w różnych
koszarach i pobierał od niego nauki.
W roku 1793 nawiązał kontakt z M. Robespierrem i wstąpił do armii rewolucyjnej. Młody
Napoleon przeprowadził manewry, które zmusiły armię angielską do opuszczenia portu w Tulonie. Ta
akcja przyniosła mu awans na generała brygady. Miał 24 lata, jednak duże zapotrzebowanie na oficerów
w armii francuskiej powodowało szybkie przyznawanie awansów. Jako zwolennik Robespierre`a był po
jego upadku na krótko uwięziony i wykreślony z listy oficerów. Odzyskał swoją pozycję w armii w 1795
r., gdy w Paryżu wybuchło powstanie rojalistyczne. Napoleon rozgromił zwolenników króla, którzy
zagrażali rządowi republikańskiemu, to zwycięstwo przyniosło mu stopień generała i zapewniło naczelne
dowództwo nad armią włoską, walczącą w Austrii.
W 1795 za Dyrektoriatu przywrócony do służby wojskowej. Stłumił zamieszki rojalistyczne i
objął dowództwo nad wojskami wewnętrznymi.
W marcu 1796 roku, mając 27 lat, poślubił owdowiałą hrabinę Józefinę de Beauharnais znaną w
historii jako cesarzowa Józefina, przy czym zmienił nazwisko rodowe z Buonaparte na bardziej francusko
brzmiące Bonaparte.
W tym samym roku już jako generał dywizji objął dowództwo armii francuskiej we
Włoszech. Pierwsza kampania włoska stanowiła pasmo zwycięstw młodego generała. Armia
rewolucyjna, którą dowodził, cechowała się dużą mobilnością, łatwo się przemieszczała i sama dbała o
swoje utrzymanie. Napoleon świetnie znał jej silne strony i umiejętnie je wykorzystywał. Pobił wojska
sardyńskie, następnie austriackie, opanował Lombardię i zmusił Austrię do podpisania korzystnego dla
Francji pokoju w Campo Formio (1797).
Do kraju wrócił otoczony legendą bohatera. Silny młody dowódca, stanowił potencjalne zagrożenie dla
rządów Dyrektoriatu. Chętnie więc udzielono muz zgody na ekspedycję do Egiptu.
Po 1797 r. trwała jeszcze wojna Francji z Monarchią Brytyjską, jako ostatnim państwem z I
koalicji antyfrancuskiej, zawiązanej w 1793 r. przeciwko wydarzeniom rewolucyjnym we
Francji. By ją zmusić do zakończenia wojny, Napoleon Bonaparte zaproponował podbicie Indii
— perły Korony Brytyjskiej. Okazało się jednak, że Francja nie jest w stanie prowadzić tak
dalekosiężnych działań. Napoleon ruszył więc na Egipt Mameluków, mający być przyszłą bazą
wypadową pod inwazję na Indie. Wyprawa egipska doszła do skutku w maju 1798 r. Wzięło w
niej udział 38 tysięcy marynarzy i żołnierzy oraz 175 uczonych i artystów, którzy mieli badać
kulturę i historię Egiptu.
Pierwszy cios spadł na niego w Zatoce Abukirskiej , gdzie Brytyjczycy pod dowództwem Horatio
Nelsona zniszczyli jego flotę. Mimo to armia francuska pokonała Mameluków pod piramidami i
wkroczyła do Syrii, następnie stoczył zwycięskie bitwy z Egipcjanami i Turkami. Dalsze podboje
uniemożliwił wybuch epidemii, który dziesiątkował armię.
W tym czasie we Francji powstała druga koalicja, doszło do zamachu stanu i obalenia rządów
dyrektoriatu.
W 1799 pozostawił swą armię w Egipcie, powrócił do Francji i 9 listopada dokonał
zamachu stanu obalając Dyrektoriat i ogłaszając się pierwszym konsulem, który dawał mu
najwyższa władzę w państwie.
Po przejęciu dyktatorskiej władzy we Francji Napoleon Bonaparte działał bardzo energicznie.
Przede wszystkim, starając się o uzyskanie poparcia arystokracji, ogłosił amnestię dla rojalistycznych
emigrantów. Mogli oni wracać do kraju, ale zarekwirowanych w trakcie rewolucji majątków im nie
zwrócono. Podobnie, normując stosunki z Kościołem katolickim przez zawarcie nowego konkordatu,
Napoleon zastrzegł w nim nienaruszalność dokonanych rekwizycji i sprzedaży dóbr kościelnych.
Konkordat poza tym był korzystny dla Kościoła: ustalał pensje dla biskupów, wprowadzał religię do
szkół państwowych, ułatwiał budowę nowych kościołów, szkół kościelnych itp.
Napoleon wprowadził szereg reform usprawniających funkcjonowanie państwa. Przyjęcie zasady
nominacji sędziów i zaostrzenie walki z rozbojami, fałszerstwami itp. zaowocowało ograniczeniem
korupcji i szybkim wzrostem bezpieczeństwa publicznego. Reforma administracji państwowej, w tym
ustanowienie prefektów w departamentach, a merów w gminach, utrzymała się do dziś. Tak samo trwały
okazał się Kodeks Cywilny Napoleona z 1804 r. Ustalał on podstawy ustroju: wolność osobista, równość
wobec prawa, niewzruszalność własności prywatnej. Kodeks przyjęty potem został w wielu państwach.
Celem wzmocnienia swej władzy Napoleon koronował się 2 grudnia 1804 r. na cesarza
Francuzów. Koronacja, z wielkim przepychem, odbyła się w Katedrze Notre Dame w Paryżu. Koronatem
był papież Pius VII, a koronę na głowę włożył sobie sam Napoleon, koronując następnie swą żonę
Józefinę. 26 maja 1805, w katedrze w Mediolanie ukoronował się na króla Włoch. Wszystkie te cywilne
sprawy i problemy miały jednakże w okresie rządów Napoleona I Bonapartego znaczenie drugorzędne i
zdominowane zostały przez tzw. wojny napoleońskie, jakie Francja prowadziła prawie bez przerwy od
1800 do 1815 r.
Toczył uporczywe walki z państwami III koalicji (Austria, Anglia, Rosja, Królestwo Neapolu). Przegrane
bitwy koalicji pod Ulm i Austerlitz doprowadziły do rozbicia jedności sojuszników. W tymże roku
wkroczył do Wiednia, zmuszając Austrię do pośpiesznego zawarcia pokoju w Bratysławie. Utworzył
Związek Reński sprzymierzony z Francją, skierowany przeciw Austrii.
W 1806 pokonał Prusy pod Jeną i Auerstedt, opanował ziemie polskie znajdujące się pod
zaborem pruskim. Nie mając sił na inwazję wysp brytyjskich wydał dekret o blokadzie kontynentalnej
Anglii. W 1807 odniósł dalsze zwycięstwa nad siłami prusko-rosyjskimi pod Iławą i Frydlandem, które
doprowadziły do podpisania pokoju w Tylży. Z ziem byłego zaboru pruskiego utworzył Księstwo
Warszawskie, mające stanowić zaplecze surowcowe i polityczno-militarne Francji.
Przy współudziale Hiszpanii opanował Portugalię. W 1808 wprowadził na tron hiszpański swego brata,
co stało się przyczyną powstania antyfrancuskiego (1808-1814).
W 1809 po ponownym wystąpieniu Austriaków pokonał armię austriacką pod Wagram i zawarł traktat
pokojowy w Schönbrunn. W 1810 zdetronizował w Holandii swego brata Ludwika i włączył ten kraj do
Francji. Dla pozyskania sojusznika ożenił się z Marią Ludwiką, córką cesarza Franciszka II, po uzyskaniu
rozwodu z Józefiną de Beauharnais.
W 1812 rozpoczął wojnę z Rosją. Mimo zwycięstwa pod Borodino i zajęcia Moskwy wyprawa
Napoleona zakończyła się odwrotem Wielkiej Armii, wkroczeniem wojsk rosyjskich na ziemie Księstwa
Warszawskiego, do Prus i Niemiec. Po klęsce Francuzów w kampanii moskiewskiej, wojna rozgorzała w
1813 r. ponownie na terytoriach niemieckich. Napoleonowi udało się sprowadzić z Francji nową 150tysięczną armię i nawet początkowo odniósł zwycięstwa w bitwach pod Lützen, Drezno i Budziszynem.
Doznał jednakże sromotnej klęski w wielkiej Bitwie Narodów pod Lipskiem, rozegranej w dniach 16-19
października 1813 r. 31 marca 1814 roku rozpoczęła się okupacja Paryża. Pod naleganiem dowódców
Napoleon abdykował 6 kwietnia, zrzekając się władzy na rzecz syna. Koalicja zawiązana przeciwko
Napoleonowi zażądała jednak bezwarunkowej kapitulacji, której Napoleon dokonał 11 kwietnia 1814
roku. Został zesłany na wyspę Elbę.
Napoleon uciekł z Elby 26 lutego 1815 roku i powrócił do Francji 1 marca 1815. Tak rozpoczęło
się słynne 100 dni Napoleona, zakończone ostatecznie jego klęską 18 czerwca 1815 w bitwie pod
Waterloo (terytorium obecnej Belgii). Wojny napoleońskie zakończyły się na terenach Francji i Belgii w
1815 r. kapitulacją Francji i internowaniem zdymisjonowanego cesarza Napoleona I Bonapartego na
Wyspie Świętej Heleny na południowym Atlantyku. Klęska Wielkiej Armii Napoleona przesądzona
została na polach bitewnych, wszakże przyczynili się do tego także sami Francuzi. W szczególności
arystokracja francuska była zaniepokojona ciągłymi wojnami, rojaliści marzyli o powrocie monarchii,
republikanów raziła arbitralność Napoleona, kupców rujnowała blokada kontynentalna Wielkiej Brytanii.
Toteż miały miejsca różne spiski i zdrady, których przykładem może być np. tajna współpraca
francuskiego ministra dyplomacji, księcia Charles Talleyranda z carem Rosji Aleksandrem I.
Na zesłaniu na Wyspie Świętej Heleny w miejscowości Longwood Napoleon przebywał 6 lat.
Tam w samotności pisał wspomnienia ze swych kampanii wojennych, w czasie których stoczył 60 bitew
(61 zwaną ogródkową z zarządcą wyspy sir Hudsonem Lowe), przeważnie zwycięskich. Zmarł 5 maja
1821 r. o godzinie 17.49, w wieku 52 lat, prawdopodobnie na raka żołądka, tak jak ojciec Carlo Maria,
brat Lucjan i siostra Paulina. W 1840 r. jego zwłoki przewiezione zostały do Paryża i tam złożone w
sarkofagu w kościele Inwalidów. W czasie ekshumacji okazało się, że zwłoki zachowały się w
znakomitym stanie. Fakt ten, połączony z przeprowadzonymi wiele lat później badaniami kosmyków jego
włosów nasunął poważne podejrzenia, że Napoleon został otruty arszenikiem. Nie ma jednak na to
jednoznacznych dowodów, gdyż francuskie władze nie zgadzają się na ekshumację jego zwłok.
W lutym 1791 r. otrzymał przeniesienie do Grenoble i awans na stopień porucznika. W okresie tym
nawiązał również kontakty z jakobińskim klubem w Grenoble. 1 kwietnia 1792 r. został mianowany
podpułkownikiem oddziału ochotników w Ajaccio. Po nieudanej wyprawie na Sardynię w dniach 21-26
lutego 1793 r. Napoleon popadł w konflikt z przywódcą antyfrancuskiego ruchu narodowego na Korsyce
Pasquale Paolim i 10 czerwca 1793 r. opuścił wraz z rodziną Korsykę, udając się do Marsylii. Po
wybuchu w lipcu 1793 r. walk na południu Francji Napoleon wstąpił do armii republikańskiej, obejmując
stanowisko dowódcy artylerii wojsk generała Jean-Babtiste´a Carteaux. 16 września 1793 r. wojska
francuskie rozpoczęły oblężenie zajętego przez Anglików Tulonu. Po trzech miesiącach walk, 19 grudnia,
Anglicy zostali w końcu zmuszeni do opuszczenia miasta.
Za swoje zasługi w walkach o Tulon Napoleon otrzymał awans na stanowisko generała brygady, a w
lutym 1794 r. nominację na stanowisko dowódcy artylerii francuskiej Armii Włoch. Jednakże po obaleniu
w lipcu 1794 r. rządu Maksymiliana Robespierra, związany wcześniej z jakobinami Napoleon został 6
sierpnia aresztowany. Więzienie opuścił dopiero 14 września 1794 r. Po wyjściu na wolność Napoleon
zrezygnował z dowództwa artylerii Armii Zachód i otrzymał przydział do biura topograficznego.
Mianowany następnie zastępcą dowódcy Armii Wewnętrznej stłumił 5 października 1795 r. powstanie
rojalistów w Paryżu, do którego doszło po uchwaleniu przez Konwent nowej konstytucji. W nagrodę
mianowany został przez Dyrektoriat dowódcą Armii Włoch. W marcu 1796 r. Napoleon poślubił wdowę
po znanym generale, Józefinę de Beauharnais. Po objęciu dowództwa nad Armią Włoch Napoleon podjął
energiczne działania przeciw siłom piemonckim (sardyńskim) i austriackim. W kwietniu 1796 r. pokonał
wojska piemonckie pod Ceva i Mondovi. Na mocy zawartego wkrótce potem rozejmu Piemont zmuszony
został do zrzeczenia się na rzecz Francji Sabaudii i Nicei.
Po zwycięstwie nad Piemontem Napoleon skierował się przeciw Austriakom. 10 maja pokonał wojska
austriackie pod Lodi i 15 maja zajął Mediolan. Do końca czerwca wyparł praktycznie wojska austriackie
z Lombardii. Ostatnia austriacka twierdza w Lombardii, Mantua, skapitulowała po długim oblężeniu w
lutym 1797 r. Po zdobyciu Mantui Napoleon rozpoczął uderzenie w kierunku samego Wiednia,
zmuszając Austrię do zawarcia rozejmu. Ostatecznie 17 października 1797 r. w Campo Formio podpisano
traktat pokojowy, kończący wojnę pierwszej koalicji przeciw republikańskiej Francji. Na zajętych przez
siebie obszarach północnych Włoch Napoleon powołał do życia zależną od Francji Republikę
Cisalpińską, bezwzględnie eksploatując na potrzeby polityki francuskiej jej bogactwa. Po powrocie do
Francji, wobec trudności z realizacją planu inwazji na Wielką Brytanię, Napoleon wystąpił z projektem
wyprawy do Egiptu. Opanowanie Egiptu miało, bowiem Francuzom otworzyć drogę do podboju
brytyjskich Indii. 17 maja 1798 r. do Egiptu wyruszyła trzydziestopięciotysięczna armia francuska. Po
drodze Napoleon opanował Maltę i unikając brytyjskiej floty dowodzonej przez admirała Horatio
Nelsona, dotarł do Aleksandrii i Kairu. W Egipcie Napoleon, podkreślając swój szacunek dla tradycji
islamskiej, podjął działania zmierzające do usprawnienia funkcjonowania miejscowych władz. 1 sierpnia
1798 r. w zatoce Abu Kir admirał Nelson zniszczył całkowicie flotę francuską, odcinając w ten sposób
Napoleonowi drogę odwrotu. Klęska ta nie powstrzymała jednak Napoleona. Na wiadomość o marszu na
Egipt armii tureckiej Napoleon zdecydował się na wkroczenie do Syrii. W walkach toczonych od 15
marca do 15 maja 1799 r. wojskom turecko-brytyjskim udało się powstrzymać pod Akką ofensywę
francuską. Wobec szerzącej się w armii zarazy Napoleon zdecydował się w czerwcu na odwrót do Kairu.
25 lipca pod Abu Kir pokonał próbujące dokonać inwazji na Egipt wojska turecko-brytyjskie.
Na wiadomość o niepowodzeniu wojsk francuskich w Europie Napoleon 24 sierpnia 1799 r. opuścił
Egipt. Do Francji dotarł 14 października, a 9 listopada (18 Brumaire´a) dokonał zamachu stanu i obalił
rządy Dyrektoriatu. Po przejęciu dowództwa nad garnizonem paryskim zapewnił sobie stanowisko
jednego z trzech konsulów, którzy sprawowali najwyższą władzę wykonawczą. Uchwalona w grudniu
1799 r. Konstytucja Roku VIII gwarantowała Napoleonowi stanowisko pierwszego konsula i dawała mu
faktyczne prawo powoływania członków Rady Stanu, urzędników i sędziów. W lutym 1800 r. nową
konstytucję wprowadzono w życie.
Sprawując funkcję pierwszego konsula, Napoleon w krótkim czasie skupił w swoich rękach pełnię
władzy. Zmęczone latami rewolucyjnego zamętu społeczeństwo francuskie w większości z zadowoleniem
przyjęło przejęcie władzy przez popularnego generała. Napoleon z energią przystąpił do przywracania w
kraju porządku. Zreorganizował i skodyfikował system prawny państwa (kodeks Napoleona). W 1801 r.
zawarł z papieżem Piusem VII konkordat, przywracający Kościołowi katolickiemu swobodę kultu. Podjął
jednocześnie działania, mające na celu poprawę sytuacji ekonomicznej kraju. Wspierał rozwój przemysłu.
Usprawnił system szkolnictwa. Rozwinął też wielki program inwestycji budowlanych. Jednocześnie na
arenie międzynarodowej Napoleon kontynuował politykę ekspansji, dążąc do zapewnienia Francji
dominującej pozycji w Europie. 14 czerwca 1800 r. pokonał wojska austriackie pod Marengo, zmuszając
Austrię do podpisania 9 lutego 1801 r. w Luneville nowego układu pokojowego. 27 marca 1802 r.
podpisał także układ pokojowy z Wielką Brytanią. 2 sierpnia 1802 r. na mocy przeprowadzonego
plebiscytu Napoleon uzyskał godność dożywotniego konsula. Napoleon w dalszym ciągu wytrwale dążył
do uzyskania przez Francję hegemonii. Utworzył Republikę Batawską w Holandii i Republikę Helwecką
w Szwajcarii. Dokonał też aneksji Piemontu. Jednocześnie na terenie Niemiec podjął w 1803 r. działania
mające na celu osłabienie pozycji cesarza. (Postanowił również przywrócić francuską zwierzchność nad
Haiti). Zaostrzeniu uległy stosunki handlowe z Wielką Brytanią. W tej sytuacji wojna stała się
nieunikniona. Doszło do niej już w maju 1803 r. Napoleon zgromadził potężną armię, liczącą 170 tysięcy
żołnierzy i rozpoczął przygotowania do inwazji na Wielką Brytanię.
W trakcie przygotowań do inwazji na Wielką Brytanię wykryto przygotowany przez Brytyjczyków spisek
na życie Napoleona. Senat zwrócił się wówczas do Napoleona z prośbą o ustanowienie we Francji
dziedzicznej monarchii. Pierwszy konsul nie dał się długo prosić i 2 grudnia 1804 r. w obecności papieża
Piusa VII koronował się na cesarza Francuzów. Nowy cesarz rozbudował wkrótce wspaniały dwór, a
swoim braciom przekazał królewskie trony Neapolu, Holandii, Westfalii i Hiszpanii. W 1809 r. rozwiódł
się z Józefiną, w związku, z którą nie mógł doczekać się syna. 2 kwietnia 1810 r. poślubił Marię Luizę,
córkę cesarza Austrii. Rok później Napoleonowi urodził się w końcu długo wyczekiwany syn, którego
polecił ogłosić królem Rzymu. Przygotowując się do inwazji na Wielką Brytanię, podjął próbę
odciągnięcia floty brytyjskiej z kanału La Manche. Plan ten jednak nie powiódł się i Napoleon musiał
zrezygnował z przygotowań do inwazji i skierować się przeciw Austrii. 26 maja 1805 r. koronował się na
króla Włoch i rozpoczął przerzucanie swoich wojsk na zachód.
25 września 1805 roku wojska Napoleona otoczyły pod Ulm armię austriacką dowodzoną przez generała
Karla von Macka, zmuszając ją 20 października do kapitulacji. Radość z tego zwycięstwa zmąciła jednak
wiadomość o klęsce jego floty, rozgromionej przez admirała Nelsona w bitwie pod Trafalgarem. Klęska
ta oznaczała ostateczny kres marzeń Napoleona o podboju Anglii. 13 listopada 1805 r. Napoleon zajął
Wiedeń, skąd ruszył dalej na Morawy. Pod Austerlitz zastąpiły mu drogę połączone wojska austriackorosyjskie pod dowództwem generała Michaiła Kutuzowa. 2 grudnia 1805 r. Napoleon odniósł jedno ze
swoich najwspanialszych zwycięstw, całkowicie rozbijając nieprzyjaciela pod Austerlitz. Pod koniec
grudnia Austria musiała przystać na żądania Napoleona i podpisała w Preszburgu (dzisiejsza Bratysława)
układ pokojowy, zrzekając się na rzecz napoleońskiego Królestwa Włoch Wenecji i Dalmacji. 12 lipca
1806 r. doprowadził do rozwiązania Rzeszy Niemieckiej i utworzenia w jej miejsce zależnego od Francji
Związku Reńskiego. Jednocześnie zmusił władcę Austrii do zrzeczenia się tytułu cesarza rzymskiego.
Próbując poprawić stosunki z Anglią, Napoleon zaproponował Brytyjczykom zwrot obiecanego
wcześniej Prusom Hanoweru. W odpowiedzi we wrześniu 1806 r. Prusy wypowiedziały Francji wojnę.
Jednak już 14 października wojska francuskie rozgromiły armię pruską w bitwach pod Jena i Auerstädt, w
krótkim czasie zajmując praktycznie całe Prusy. Następnie 8 lutego 1807 r. Napoleon stoczył
nierozstrzygniętą bitwę z wojskami rosyjskimi pod Iławą Pruską. Cztery miesiące później ponownie
zmierzył się z Rosjanami, tym razem odnosząc zdecydowane zwycięstwo w bitwie pod Frydlandem 14
czerwca 1807 r. W tej sytuacji car Aleksander I musiał przystać na popisanie w Tylży w lipcu 1807 r.
układu pokojowego. Car zgodził się na utworzenie zależnego od Francji Księstwa Warszawskiego oraz
utratę przez Prusy wszystkich ziem położonych na zachód od Łaby. Pokój w Tylży oznaczał w praktyce
uznanie przez Rosję francuskiej dominacji w Europie. Po pokonaniu czwartej koalicji Napoleon zdobył
niezaprzeczalną hegemonię. Zwycięstwo nie zaspokajało jednak jeszcze ambicji cesarza. Nie mogąc
dokonać inwazji na Wielką Brytanię, postanowił pokonać ją na drodze wojny gospodarczej, zamykając w
1806 r. europejskie porty przed brytyjskimi towarami. Jako jedyna przystąpienia do blokady odmówiła
Portugalia. Napoleon postanowił wobec tego zmusić ją do posłuszeństwa siłą. W drodze do Portugalii
wojska francuskie zajęły także Hiszpanię. Pojawienie się Francuzów w Hiszpanii doprowadziło do
wybuchu w tym kraju walk. W rezultacie 5-6 maja 1808 r. Napoleon zmusił do ustąpienia z tronu króla
Hiszpanii Karola IV i poróżnionego z nim jego syna Ferdynanda VII i ogłosił nowym władcą Hiszpanii
swojego brata, Józefa Bonaparte. Wykorzystując zaangażowanie Napoleona w wojnę w Hiszpanii,
Austria postanowiła wystąpić przeciw Francji, zawiązując piątą koalicję antyfrancuską. Austriakom udało
się odnieść kilka sukcesów, jednak ostatecznie zostali pokonani przez Napoleona w bitwie pod Wagram
5-6 lipca 1809 r. 12 lipca zwyciężona Austria zawarła rozejm, a 14 października 1809 r. podpisała w
Schönbrunn układ pokojowy, zrzekając się Istrii oraz ziem polskich zabranych w trzecim rozbiorze.
Jednocześnie córka cesarza Austrii, Maria Luiza, poślubiła Napoleona. Mimo tego zwycięstwa wojna w
Hiszpanii trwała w dalszym ciągu. Jednocześnie pogorszeniu uległy stosunki Francji z Rosją, która
otworzyła swoje porty przed okrętami brytyjskimi. W tej sytuacji Napoleon zdecydował się na wojnę z
Rosją. 24 czerwca 1812 r. wojska francuskie przekroczyły granicę rosyjską i szybko zaczęły posuwać się
w głąb w kraju. 7 września 1812 r. Napoleon pokonał armię rosyjską pod Borodinem i tydzień później
zajął Moskwę.
Mimo dotychczasowych niepowodzeń car Aleksander I nie zamierzał kapitulować. Wkrótce sytuacja
armii francuskiej, stale atakowanej przez Rosjan, uległa znacznemu pogorszeniu. W obliczu zbliżającej
się zimy Napoleon zarządził odwrót, w trakcie którego znaczna część jego armii została zniszczona.
Niepowodzenie wyprawy na Rosję zachęciło przeciwników Napoleona do ponownego wystąpienia
przeciw niemu. Prusy, Rosja, Wielka Brytania i Szwecja zawarły porozumienie, tworząc szóstą koalicję
antyfrancuską. Napoleon zgromadził nową armię i natychmiast podjął działania przeciw koalicjantom. 2
maja 1813 r. pokonał ich wojska pod Lützen, a 20-21 maja odniósł zwycięstwo w bitwie pod
Budziszynem. W sierpniu do koalicji przystąpiła jednak również Austria i 16-19 października w bitwie
pod Lipskiem wojska koalicji rozbiły armię napoleońską.
W następnym roku wojska koalicji wkroczyły do Francji. Napoleonowi udało się odnieść jeszcze kilka
zwycięstw, ale nie był w stanie powstrzymać ich marszu na Paryż.
31 marca wojska sprzymierzonych znalazły się w stolicy Francji. W tej sytuacji Napoleon zdecydował się
4 kwietnia abdykować na rzecz swojego syna, Napoleona II. Sprzymierzeni zażądali jednak abdykacji
bezwarunkowej. Dwa dni później Napoleon ustąpił i 6 kwietnia zrzekł się tronu. Pokonany cesarz został
zesłany na Elbę. Jednak 1 marca 1815 r. uciekł z Elby i powrócił do Francji. Król Ludwik XVIII opuścił
Paryż i 20 marca Napoleon wkroczył do stolicy. Obradujący w Wiedniu koalicjanci natychmiast podjęli
działania przeciw cesarzowi. Napoleon, spodziewając się uderzenia sił rosyjskich i austriackich,
postanowił skierować się najpierw przeciw wojskom brytyjskim i pruskim stacjonującym w Belgii. 16
czerwca Francuzom udało się pokonać Brytyjczyków pod Quatre-Bras i Prusaków pod Ligny, jednak 18
czerwca 1815 r. pod Waterloo armia Napoleona została rozbita przez wojska brytyjskie dowodzone przez
księcia Wellingtona, wsparte przez siły pruskie pod dowództwem Gebharda von Blüchera. Napoleon
wycofał się do Paryża i 22 czerwca powtórnie abdykował.
Tym razem został zesłany na Wyspę św. Heleny, gdzie poświęcił się pisaniu wspomnień. Jego stan
zdrowia uległ szybko pogorszeniu. Zmarł 5 maja 1821 r. Zdaniem niektórych badaczy przyczyną śmierci
Napoleona miał być rak żołądka. Inni utrzymują, że zmarł on wskutek stopniowego zatrucia arszenikiem,
do którego dojść mogło bądź celowo z zamiarem zamordowania byłego cesarza, bądź też w rezultacie
przedawkowania stosowanych wówczas lekarstw zawierających arszenik.
Jednak na podstawie ostatnich badań, można bez wątpienia stwierdzić, że Napoleon I Bonaparte został
otruty.
Bibliografia
 http://www.eszkola.pl/czytaj/Napoleon/8383
 http://www.infoplease.com/ce6/people/A0834841.html
 http://portalwiedzy.onet.pl/24823,,,,napoleon_i,haslo.html



http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/bonaparte_napoleon.shtml
http://www.bryk.pl/teksty/podstawowa/j%C4%99zyk_polski/biografie/2776napoleon_bonaparte_biografia.html
http://www.bryk.pl/teksty/podstawowa/j%C4%99zyk_polski/biografie/2775napoleon_bonaparte_1769_1821_biografia.html
 http://cytaty.eu/biografia/napoleonbonaparte.html
 http://www.eszkola.pl/czytaj/%20Napoleona_Bonaparte/9688
Plik z chomika:
goora111
Inne pliki z tego folderu:


iii rzesza.doc (41 KB)
 Maoizm, trockizm.doc (34 KB)
 Markoni, Popow.doc (60 KB)
Stosunki państwo – kościół w latach 1965 – 1978.doc (49 KB)
 Napoleo1.doc (71 KB)
Inne foldery tego chomika:



Biologia
Chemia
Fizyka
 J. angielski
 J. niemiecki
Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
Download