Rzeźba powierzchni Ziemi – poziom podstawowy i

Rzeźba powierzchni Ziemi – poziom podstawowy i rozszerzony
Zadanie 1. (2 pkt)
Uzupełnij tabelę.
Czynnik rzeźbotwórczy
Proces rzeźbotwórczy
Przykład wytworzonej przez czynnik i
procesformy rzeźby
erozja
dolina U-kształtna
wody płynące
delta
akumulacja
barchan
fale morskie
klif
Zadanie 2. (1 pkt)
Zaznacz poprawną odpowiedź.
Glina, less, zlepieniec, żwir powstały w wyniku
A. wytrącania się z wody związków chemicznych.
B. oddziaływania wysokiego ciśnienia wewnątrz Ziemi.
C. nagromadzenia szczątków organicznych.
D. nagromadzenia produktów wietrzenia skał.
Zadanie 3. (2 pkt)
Fotografia przedstawia fragment wybrzeża zachodniej Francji.
a) Wymień nazwy elementów budowy wybrzeża wysokiego oznaczonych na fotografii
literami A i B.
A. ..............................................................................................
B. ..............................................................................................
b) Podaj nazwę procesu, który doprowadził do utworzenia elementu wybrzeża oznaczonego
na fotografii literą A.
....................................................................................
Zadanie 4. (2 pkt)
Przyporządkuj każdemu ze skutków działalności rzeki odpowiedni proces, który
bezpośrednio doprowadza do jego powstania.
Skutek:
Proces:
A. stożek napływowy
1. erozja boczna i akumulacja
B. meander
2. erozja wgłębna
C. dolina V-kształtna
3. erozja wsteczna
D. kaptaż
4. transport
5. akumulacja
A. ............................. B. ............................. C. ............................. D. .............................
Zadanie 5. (2 pkt)
a) Spośród wymienionych produktów wietrzenia zaznacz jeden, który powstaje w procesie wietrzenia
mechanicznego.
A. boksyty
B. gołoborza
1
C. lateryty
D. terra rosa
b) Wymień dwa przyrodnicze warunki sprzyjające wietrzeniu mechanicznemu.
1. ..............................................................................................................
2. ..............................................................................................................
Zadanie 6. (5 pkt)
Na mapie zaznaczono cyframi od 1. do 5. pasma górskie.
a) Podaj numery i nazwy trzech pasm górskich, w których występują lodowce.
1. .................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
3. .................................................................................................................................................
b) Schemat przedstawia przebieg granicy wiecznego śniegu na Ziemi.
Wykorzystaj schemat oraz mapę i podaj, na którym z zaznaczonych na mapie obszarów,
A czy B, granica wiecznego śniegu przebiega wyżej nad poziomem morza.
......................................................................................................................................................
c) Wymień dwa warunki, które muszą być spełnione, aby mógł powstać lodowiec
górski.
1. .................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
Zadanie 7. (4 pkt)
a) Wpisz do tabeli właściwy proces i czynnik rzeźbotwórczy, które doprowadziły do
powstania wymienionych form rzeźby.
Formy rzeźby
Proces
Czynnik
A. oz, sandr
B. kanion, wcios
C. wodospad, przełom
D. mierzeja, lido
Zadanie 8. (1 pkt)
Przyporządkuj wymienionym w tabeli formom rzeźby odpowiadający im opis procesu,
na skutek którego powstały.
W tabelę wpisz tylko oznaczenie literowe procesu.
2
A. Nanoszenie i osadzanie przez wody fluwioglacjalne drobnego materiału skalnego
na przedpolu lądolodu.
B. Wywiewanie przez wiatr drobnych cząstek i pozostawianie na miejscu większych
okruchów skalnych.
C. Pogłębianie przez jęzory lodowcowe dolin rzecznych, a następnie ich zalanie przez morze
w trakcie podnoszenia się poziomu oceanu światowego.
Formy rzeźby
Opis procesu
Fiordy
Sandry
Zadanie 9. (2 pkt)
Określ rodzaj oraz genezę zapisanych w tabeli skał.
Nazwa skał
Rodzaj skały
Wapień
Osadowa organiczna
Geneza skały
Powstaje z nagromadzenia wapiennych
szkieletów różnych organizmów.
Gips
Marmur
Zadanie 10. (2 pkt)
Na fotografii przedstawiono jeden z typów wybrzeży.
Podaj nazwę przedstawionego na fotografii typu wybrzeża oraz dwa charakterystyczne
jego elementy.
Nazwa typu wybrzeża:
.........................................................................................................................
Charakterystyczne elementy:
1. .................................................................................................................................................
2. ..................................................................................................................................................
Zadanie 11. (2 pkt)
Rysunki przedstawiają dwa rodzaje form rzeźby powstające dzięki akumulacyjnej
działalności wiatru.
3
a) Podaj nazwy tych rodzajów form.
Nazwa formy na rysunku A: ……………………………………………………
Nazwa formy na rysunku B: ……………………………………………………
b) Podaj dwie charakterystyczne cechy form rzeźby przedstawionych na rysunku B.
1. ..................................................................................................................................................
2. ..................................................................................................................................................
Zadanie 12. (2 pkt)
Na mapie przedstawiono rozmieszczenie pokryw lessowych w Europie.
1 – zasięg ostatniego zlodowacenia, 2 – maksymalny zasięg lądolodów plejstoceńskich, 3 - lessy
a) Wykaż związek między rozmieszczeniem pokryw lessowych a zasięgami zlodowaceń.
......................................................................................................................................................
b) Wyjaśnij genezę pokryw lessowych w Europie.
......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (2 pkt)
a) Wykaż związek między powstawaniem gejzerów a geologicznymi procesami
endogenicznymi.
......................................................................................................................................................
b) Z podanych zestawień obszarów zaznacz jedno, w którym wymieniono cztery obszary
występowania gejzerów.
A. Wyspa Kiusiu, Kamczatka, Islandia, Nizina Amazonki.
B. Yellowstone, Islandia, Nowa Zelandia, Półwysep Arabski.
C. Islandia, Kamczatka, Yellowstone, Nowa Zelandia.
D. Kamczatka, Wyspa Kiusiu, Islandia, Sudety.
4
ODPOWIEDZI
Zad.1
Czynnik rzeźbotwórczy
Proces rzeźbotwórczy
Przykład wytworzonej
przez czynnik i proces
formy rzeźby
erozja
dolina U-kształtna
wody płynące
delta
akumulacja
barchan
fale morskie
klif
5