Promieniowanie

Ultrafioletowe
Promieniowanie ultrafioletowe
Ultrafiolet (UV, promieniowanie ultrafioletowe, nadfiolet) –
promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali krótszej niż
światło widzialne i dłuższej niż promieniowanie rentgenowskie
(ang. X-rays). Oznacza to zakres długości fali od 10 nm. do 400
nm. Słowo "ultrafiolet" oznacza "powyżej fioletu" i utworzone jest
z łacińskiego słowa "ultra" (ponad) i słowa "fiolet" oznaczającego
barwę o najmniejszej długości fali w świetle widzialnym. Dawniej
było nazywane promieniowaniem "pozafiołkowym".
Zastosowanie
 lampy wykładowcze np. w neonach;
 promieniowanie ultrafioletowe powoduje pigmentację, czyli efekt
opalonej skóry;
 lampy jarzeniowe;
 służy do odkażania i zabijania chorobotwórczych mikroorganizmów jak
np. bakterii;
 zastosowania medyczne;
 promieniowanie świetlne stymuluje szyszynkę i pobudza ją do
wydzielania serotoniny- hormonu dobrego samopoczucia;
 UV pozwala na specjalistyczne fotografowanie mikroskopowych
elementów półprzewodnikowych z dużą precyzją i rozdzielczością;
 w biologii w badaniach mikroskopowych tkanek i komórek.
Zdjęcia w świetle UV
Wpływ na zdrowie- skutki
Promieniowanie UV-A jest mniej szkodliwe niż promieniowanie z pozostałych zakresów,
ale uszkadza włókna kolagenowe w skórze, co przyspiesza procesy starzenia.
Długoletnia ekspozycja na duże dawki promieniowania UV-A może powodować
zaćmę (tzw. zaćma fotochemiczna), czyli zmętnienie soczewki. Nie dotyczy to
promieniowania UV o innych częstościach, ponieważ jest ono pochłaniane w całości
przez rogówkę. Promieniowanie UV-B powoduje wytwarzanie witaminy D w skórze,
przeciwdziałając w ten sposób powstawaniu krzywicy. Aby proces ten mógł
zachodzić, potrzebna jest pewna minimalna dawka promieniowania. Promieniowanie
w tym zakresie może powodować rumień skóry oraz objawy alergiczne. Długa
ekspozycja na działanie UV-B ma związek ze zwiększoną częstością występowania
nowotworu złośliwego skóry – czerniaka, a także częstszych, choć mniej agresywnych
guzów, jak rak płaskonabłonkowy i podstawno komórkowy. Promieniowanie UV-C, a
także UV-B może prowadzić do uszkodzenia łańcuchów DNA, w wyniku czego
dochodzi do mutacji. W warunkach prawidłowych większość uszkodzeń DNA jest
usuwana przez systemy naprawcze. Osoby obarczone wadami tych systemów naprawy
bardzo często chorują na nowotwory skóry.
Skutki niszczenia w środowisku
 Nadmiar promieni UV może doprowadzić do zakłócenia równowagi
całych ekosystemów. Promieniowanie ultrafioletowe przenika wodę do
kilku metrów wgłęb (w przypadku wód czystych nawet do kilkunastu
metrów). Powoduje to zamieranie szczególnie wrażliwych organizmów
roślinnych i zwierzęcych tworzących plankton. Konsekwencje tego są
widoczne w następnych ogniwach łańcucha troficznego. Zmniejszy się
więc występowanie ryb żywiących się planktonem oraz ryb drapieżnych.
 Promieniowanie ultrafioletowe wpływa również niekorzystnie na
rośliny. Wśród roślin, które wykazują reakcję na promienie UV, ponad
dwie trzecie gatunków jest na nie wrażliwe. Należy przy tym
zaznaczyć, że są to głównie gatunki roślin uprawnych i przemysłowych.
Zdjęcia w świetle UV
Prezentację przygotowała:
Monika Strąk