Zagro*enia czasu wojny

Ideologie, doktryny i programy
polityczne
zespół poglądów na
temat celów działalności
politycznej i metod ich
osiągania
IDEOLOGIA
wynikający z ideologii
zbiór poglądów na życie
polityczne danego
społeczeństwa
DOKTRYNA
system warunkujących
się i planowych działań,
wynikających z doktryny
politycznej
PROGRAM
POLITYCZNY
Ideologia polityczna
Ideologie polityczne
konserwatyzm
życie w oparciu o tradycyjne wartości, wypracowane przez wiele pokoleń
nacjonalizm
interes własnego narodu jest wartością nadrzędną
liberalizm
wolność jednostki jest wartością naczelną,
może ją ograniczyć jedynie wolność drugiego człowieka
socjalizm i
socjaldemokracja
ochrona praw pracowniczych i konsumenckich, bezpłatna opieka zdrowotna,
edukacja i opieka socjalna, aktywna polityka państwa na rynku pracy
nauka społeczna
Kościoła
personalizm – najwyższą wartością jest życie człowieka w aspekcie doczesnym i
wiecznym; subsydialność – wolna ekonomia, koordynacja działań społecznych,
opiekuńcza rola państwa; solidaryzm społeczny – wspólnota interesów
wszystkich ludzi
faszyzm
człowieka kształtuje zbiorowość, czyli naród, dzięki któremu zyskuje on wartość
i dlatego powinien się mu całkowicie podporządkować, krytyka
parlamentaryzmu, kult państwa
komunizm
dyktatura proletariatu, komuna (wspólnota) naczelną wartością
populizm
głoszenie poglądów, popularnych w danej grupie społecznej, w celu zdobycia
popularności, bez analizowania ich sensu, możliwości realizacji i ewentualnych
skutków
Historyczny podział doktryn politycznych
doktryny polityczne
lewicowe
Pełna realizacja idei
sprawiedliwości
społecznej. Państwo
stara się
zniwelować różnice
społeczne.
prawicowe
Nierówność
społeczna
nieodłączną cechą
społeczeństwa.
centrowe
Utrzymanie
równowagi
pomiędzy
interesami grup
społecznych.
Społeczeństwo
samo niweluje
różnice.
Typy doktryn politycznych ze względu na
stosunek do rzeczywistości społecznej
doktryny polityczne
rewolucyjne
zmiany na
drodze
rewolucji
konserwatywne
dążąca do
zachowania
istniejących
stosunków
społecznych i
politycznych
reformistyczne
zmiany
wprowadzane
stopniowo
reakcyjne
przywrócenie
starego
porządku
społecznopolitycznego
Podział doktryn politycznych ze względu na
kryterium ideału społecznego
doktryny polityczne
egalitarne
podstawą sprawiedliwego
ustroju społecznego jest
zasada przyrodzonej
równości wszystkich ludzi
solidarystyczne
naturalna wspólnota
interesów różnych grup i
warstw społecznych w
państwie, niezależne od
ich statusu
ekonomicznego lub
zawodowego i związanych
z nimi różnic interesów
elitarne
niektóre jednostki są
bardziej wartościowe od
innych (ze względu na
swoje urodzenie,
umiejętności, wiedzę,
posiadanie) dlatego
powinny zajmować
uprzywilejowaną pozycję
w społeczeństwie (należeć
do elit)
KONSERWATYZM
Wizja człowieka
- Autorytetem religia, kultura, rodzina.
- Ważniejsze są obowiązki niż uprawnienia.
- Poświęcenie i wyrzeczenia w imię wartości
wyższych.
KONSERWATYZM
Wizja społeczeństwa
- Każda jednostka ma do odegrania swoją rolę
w społeczeństwie.
- Społeczeństwo zbudowane hierarchicznie.
- Różnice między ludźmi są rzeczą naturalną.
- Ma charakter ewolucyjny.
- Dużą rolę odgrywa tradycja.
- Fundamentem jest zdrowa, trwała i wielodzietna
rodzina.
KONSERWATYZM
Wizja państwa
- Silne państwo.
- Niechęć do demokracji i republiki.
- Monarchia najlepszą formą rządów.
- Najważniejszą rolę powinny odgrywać
konserwatywne elity.
KONSERWATYZM
Wizja gospodarki
- Gospodarka wolnorynkowa z niewielką
ingerencją państwa.
- Własność prywatna to gwarant wolności
i podstawa gospodarki.
KONSERWATYZM
Wybitni politycy konserwatywni
• Winston Churchill
• Charles de Gaulle
• Margaret Thatcher
• Ronald Reagan
LIBERALIZM
Wizja człowieka
- Człowiek jest wartością najwyższą.
- Nieograniczona wolność jednostki.
- Człowiek sam najlepiej wie, co jest dla
niego dobre.
- Autorytety są zbędne.
- Praw naturalnych nic nie może ograniczać.
LIBERALIZM
Wizja państwa
- Władza państwowa powinna mieć charakter
ograniczony.
- Wpływ państwa na życie społeczne powinien
być jak najmniejszy.
- Trójpodział władzy.
LIBERALIZM
Wizja społeczeństwa
- To środek do samorealizacji człowieka.
- Społeczeństwo jest zbiorem jednostek.
LIBERALIZM
Wizja gospodarki
- Gospodarka wolnorynkowa.
- Brak interwencjonizmu państwowego.
- Niskie i proste podatki.
- Uproszczenie przepisów.
- Własność prywatna podstawą gospodarki.
LIBERALIZM
Współcześni myśliciele liberalni
• Friedrich von Hayek
• Karl Popper
• Raymond Aron
• Milton Friedman
CHADECJA
Wizja człowieka
- Istota duchowa.
- Godność osoby ludzkiej.
- Człowiek jest wolny.
- Wolność to uwalnianie się od grzechu i zła.
- Człowiek posiada niezbywalne prawa.
CHADECJA
Wizja społeczeństwa
- Dobro wspólne i solidaryzm społeczny.
- Zmiany ewolucyjne.
- Sprawiedliwość główną wartością.
- Rodzina kształtuje człowieka.
CHADECJA
Wizja państwa
- Wspólnota, której głównym celem jest
zapewnienie godnych warunków życia.
- Zasada subsydiarności.
- Obywatelskie nieposłuszeństwo, jeśli
władza łamie prawa człowieka.
CHADECJA
Wizja gospodarki
- Społeczna gospodarka rynkowa.
- Własność prywatna.
- Własność grupowa.
- Dobra praca – godna płaca.
CHADECJA
Twórcy chrześcijańskiej demokracji
• Leon XIII
• Jan XXIII
• Paweł VI
• Jan Paweł II
SOCJALDEMOKRACJA
Wizja człowieka
- Jest z natury dobry.
- Posiada prawa i wolności.
- Jest istotą społeczną.
- Zło jest winą niesprawiedliwego
społeczeństwa.
SOCJALDEMOKRACJA
Wizja społeczeństwa
- Zbiór jednostek, grup i klas społecznych.
- Sprawiedliwość społeczna.
- Równość społeczna.
- Równość wobec prawa.
SOCJALDEMOKRACJA
Wizja państwa
- Demokracja i trójpodział władzy.
- Rozdział religii od państwa.
- Państwo laickie światopoglądowo.
- Państwo opiekuńcze.
SOCJALDEMOKRACJA
Wizja gospodarki
- Własność prywatna i wolny rynek.
- Własność grupowa i państwowa.
- Interwencjonizm państwowy.
- Prymat pracy nad kapitałem.
SOCJALDEMOKRACJA
Wybitni politycy socjaldemokratyczni
• Willy Brandt
• Olof Palme
• François Mitterand
• Tony Blair
FASZYZM
Wizja człowieka
- Człowiek jest złym egoistą.
- Człowiek to istota społeczna.
- Odrzucenie dotychczasowych wartości
mieszczańskich.
- Stworzenie „nowego człowieka”.
FASZYZM
Wizja narodu i społeczeństwa
- Naród jest najwyższą wartością.
- Solidaryzm, czyli współpraca wszystkich
dla dobra narodu.
- Naród jest zbudowany hierarchicznie.
- Masy podporządkowane elicie rządzącej.
FASZYZM
Wizja państwa
- Kult państwa.
- Państwo ma charakter totalitarny.
- Kult wodza narodu.
- Masowa partia faszystowska.
- Kontrola wszystkich dziedzin życia społecznego.
FASZYZM
Wizja gospodarki
- Gospodarka kapitalistyczna nadzorowana
przez państwo.
- Własność prywatna.
- Silny interwencjonizm państwa w gospodarkę.
FASZYZM
Twórcy faszyzmu
• Benito Mussolini
• Adolf Hitler
• Alfred Rosenberg
• Oswald Mosley
KOMUNIZM
Wizja człowieka
- Człowiek jako część przyrody.
- Posiada świadomość.
- Jest częścią społeczeństwa.
- Interes jednostki podporządkowany
interesowi ogółu.
- Człowiek potrzebuje pracy.
KOMUNIZM
Wizja społeczeństwa
- Składa się z dwóch klas: robotniczej
i kapitalistów.
- Ideałem jest społeczeństwo bezklasowe.
- Zmiany przez rewolucję.
- Sprawiedliwość społeczna.
- Równość wszystkich ludzi.
KOMUNIZM
Wizja państwa
- Narzędzie ucisku klasy robotniczej przez
kapitalistów.
- Dyktatura proletariatu.
- Władzę sprawuje masowa partia
komunistyczna.
KOMUNIZM
Wizja gospodarki
- Likwidacja własności prywatnej.
- Własność kolektywna.
- Gospodarka centralnie planowana.
- Pełna kontrola państwa nad gospodarką.
KOMUNIZM
Twórcy komunizmu
• Włodzimierz Iljicz Lenin
• Józef Wissarionowicz Stalin
• Lew Trocki
• Mao Tse-tung