Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce I TY MOŻESZ ZOSTAĆ SŁAWNYM MATEMATYKIE Archimedes Ur. ok. 287r, zm. ok. 212r p.n.e. Grecki fizyk i matematyk, wynalazca, jeden z największych uczonych starożytności. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Blaise Pascal francuski filozof, matematyk, pisarz i fizyk. Tematem jego badań były prawdopodobieństwo, próżnia, ciśnienie atmosferyczne, oraz apologetyka, teodycea i fideizm. Na jego cześć nazwano jednostkę ciśnienia paskal oraz język programowania Pascal. Carl Friedrich Gauss (ur. 30 kwietnia 1777 w Brunszwiku, zm. 23 lutego 1855 w Getyndze) – niemiecki matematyk, fizyk, astronom i geodeta. Uznawany jest za jednego z twórców geometrii nieeuklidesowej. Uważany jest za jednego z największych matematyków, przez sobie współczesnych określany był mianem księcia matematyków. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Kazimierz Kuratowski (1896-1980), urodził się 2 lutego 1896 w Warszawie. W czasie II wojny światowej wykładał na tajnym uniwersytecie. Był członkiem wielu towarzystw i akademii zagranicznych. Euklides z Aleksandrii ur. ok. 365 r. p.n.e., zm. ok. 300 r. p.n.e.) – matematyk grecki pochodzący z Aten, przez większość życia działający w Aleksandrii. Autor pierwszych prac teoretycznych z matematyki. Główne jego dzieło to Elementy (tytuł grecki Stoicheia geometrias). Są one syntezą ówczesnej wiedzy matematycznej zarówno w dziedzinie geometrii, jak i w teorii liczb. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Pitagoras (572- 496 p.n.e) - grecki matematyk i filozof, przyczynił się znacznie do rozwoju matematyki i astronomii. Był twórcą kierunku filozoficznego zwanego pitagoreizmem. Nie pozostawił po sobie żadnych prac i o jego działalności wiadomo niewiele. Isaac Newton 1643-1727), matematyk, fizyk, filozof i astronom. Był profesorem matematyki i fizyki na Uniwersytecie w Cambridge. Sformułował w niej podstawy klasycznej fizyki (zasady dynamiki Newtona) oraz przedstawił jak je zastosować w zagadnieniach z mechaniki, fizyki i astronomii. Sformułował również prawo powszechnego ciążenia (prawo grawitacji Newtona) oraz wyjaśnił pływy morza i uzasadnił wszystkie prawa Keplera. Przyczynił się również do rozwoju optyki. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Kartezjusz RENE DESCARTES (1596-1650) jest właściwie bardziej znany jako wielki filozof niż matematyk. Zajmował się także: optyką, chemią, mechaniką, anatomią, embriologią, medycyną, astronomią i meteorologią. Niemniej był pionierem nowoczesnej matematyki. Urodził się we Francji, w małym miasteczku La Haye w Touraine. Po ukończeniu jezuickiego kolegium dla arystokratów studiował, idąc śladami swojego brata, prawo. Stefan Banach (1892-1945), twórca działu matematyki zwanego analizą funkcjonalną, której narodziny nastąpiły wraz z opublikowaniem w 1931 roku jego monografii o operatorach liniowych. Urodził się 30 marca 1892 w Krakowie. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Krzyżówki Uczniowie naszego gimnazjum chętnie rozwiązują krzyżówki matematyczne. W ten sposób przypominają sobie wiadomości, a przede wszystkim utrwalają to, czego nauczyli się na lekcjach matematyki. Przygotowanie krzyżówki na lekcje powtórzeniowe są dużym urozmaiceniem , aktywizują młodzież , rozwijają logiczne myślenie, rozbudzają intuicje, wyobraźnie a także często nakłaniają do samokontroli i samooceny. Młodzież z dużym zainteresowaniem i zaciekawieniem je rozwiązuje. Rozwiązywanie krzyżówek, oczywiście z umiarem, jest skuteczna metodą nauczania. W ramach realizacji PROJEKTU , którego temat brzmi „Jak zainteresować matematyką?” – ciekawostki matematyczne, samodzielne układanie krzyżówek skłoniło nas uczniów gimnazjum do poszukiwania haseł matematycznych a zarazem zainteresowało matematyką. Poniżej prezentujemy krzyżówki samodzielnie ułożone przez nas. 1.Krzyżóka liczbowa 2.Krzyżówka z hasłem 3. Krzyżówka z hasłem Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce KRZYŻÓWKA LICZBOWA A B D F H C E G I POZIOMO A) -6,2 : 3,1 – (-2,1∙10) 1 C) 2 ∙ [3 -(-3,75)] ∙ 3,5 4 D) 3 ∙ (-10)2 + (-3)3 F) (-9) ∙ (-8) – 5 ∙ (-102) 1 2 H) (-0,2) ∙ (-100) - 4 ∙ 2 3 I) (-2,7 – 3 : 10)3 ∙ (-20) PIONOWO 1 ) ∙ (-20) 2 1 C) (-10) ∙ (1 - 5,5) 5 E) (-7) ∙ (-102) - (-7) 28,5 (3,2 0,8) F) 2 1 G) (-2,6) : 0,26 + ∙ 82 2 B) 2 + (-4 Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce 1. Wynik dodawania. 2. 100m ² to …? 3. pole … równobocznego. 4. Jak nazywamy kąt, którego miara wynosi 360 ° ? 5. We wzorze P= r – to długość … koła. 6. Co jest w podstawie ostrosłupa prawidłowego czworokątnego? 7. Oznaczamy go symbolem . 8. to … 9. Przyrząd , który służy do wykonywania obliczeń matematycznych. 10. V= - wzór na objętość … HASŁO …………………………….. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce 1. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 11. 1. Czworokąt , który ma co najmniej jedną parę boków równoległych. 2. Odcinek łączący środek okręgu z dowolnym punktem należącym do tego okręgu. 3. Jest ,,królową nauk”. 4. Wielokąt, który ma wszystkie boki jednakowej długości i wszystkie kąty jednakowej miary. 5. Trójkąt o polu P = 6. Wynik dzielenia. 7. W trójkącie prostokątnym suma pól kwadratów zbudowanych na przyprostokątnych jest równa polu kwadratu zbudowanego na przeciwprostokątnej – twierdzenie … 8. Wynik dodawania. 9. Jeżeli figura jest symetryczna sama do siebie względem prostej k, to prostą k nazywamy osią … figury. 10. Odcinek , który łączy dwa wierzchołki graniastosłupa, a nie zawiera się w żadnej z jego ścian, nazywamy … graniastosłupa. 11. Przybliżenie wartości tej liczby to 3,14 . HASŁO: ……………………………………………….. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Ciekawostki matematyczne Liczba π Liczba π jest liczbą niewymierną, określającą stosunek długości okręgu do długości jego średnicy. Wszyscy ją znamy i możemy podać jej wartość - przynajmniej z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku - czyli nasze 3,14 i na co dzień w zupełności nam to wystarcza! Jednak "magiczna" moc liczby π od czasów starożytnych fascynowała matematyków i wiele osób poświeciło lata badań na jej określenie i uściślenie... Najstarsze znane obliczenia liczby π sięgają 2000 roku p.n.e. i były dokonane przez Babilończyków, którzy porównali dzisiejszą liczbę π do liczby 3 . Ludolfina Liczba π bywa również nazywana ludolfiną od imienia holenderskiego matematyka Ludolfa van Ceulena (1540 - 1610), który całe życie zajmował się obliczeniem jej wartości i w 1596r. podał wartość π z dokładnością do dwudziestego miejsca po przecinku a następnie w 1610r. przybliżył jej wartość z dokładnością do 35 cyfr po przecinku. Sam symbol π Sam symbol π został pierwszy raz użyty w 1706r. przez angielskiego matematyka Wiliama Jonesa (1675 - 1749), natomiast do powszechnego użycia wszedł dopiero w połowie XVIII wieku po wydaniu Analizy Leonharda Eulera (1707 - 1783) szwajcarskiego matematyka i fizyka. LIczba π w przyblizeniu π = 3.14159265358979323846… Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Wiersz do liczby π Liczba π jest chyba najpopularniejszą liczbą w matematyce - bądź co bądź jej historia sięga kilku tysięcy lat. Jest źródłem inspiracji nie tylko dla matematyków, bywa również weną twórczą dla poetów ... Liczba Pi - wiersz Wisławy Szymborskiej . Podziwu godna liczba Pi trzy koma jeden cztery jeden. Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe, pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy. Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem osiem dziewięć obliczeniem siedem dziewięć wyobraźnią, a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem cztery sześć do czegokolwiek dwa sześć cztery trzy na świecie. Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne. Korowód cyfr składających się na liczbę Pi nie zatrzymuje się na brzegu kartki, potrafi ciągnąc się po stole, przez powietrze, przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo, przez całą nieba wzdętość i bezdenność. O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety! Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni! A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście mój numer telefonu twój numer koszuli rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr, w którym słowiczku mój a leć, a piej oraz uprasza się zachować spokój, a także ziemia i niebo przeminą, ale nie liczba Pi, co to to nie, ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć, nie byle jakie osiem, nieostatnie siedem, przynaglając, ach, przynaglając gnuśną wieczność do trwania. Wisława Szymborska Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Trójkąt egipski Trójkąt o bokach 3, 4, 5 to jedyny trójkąt prostokątny, którego długości boków są kolejnymi liczbami naturalnymi. Nazywa się go trójkątem egipskim, ponieważ był używany przez Egipcjan do wyznaczania kąta prostego w terenie. Trójkąt pitagorejski Trójkąt pitagorejski to trójkąt prostokątny, którego długości boków są wyrażone liczbami naturalnymi. Przykłady trójkątów pitagorejskich (3, 4, 5), (5, 12, 13 ) ,(7,24,25). Trójkąt egipski jest przykładem trójkąta pitagorejskiego. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Bryły platońskie W matematyce idealne foremne bryły określa się mianem platońskich. Dla Platona bryły te miały zasadnicze znaczenie. Dla Platona bryły te miały zasadnicze znaczenie. Uznawał bowiem , że materia zbudowana jest z całostek i nie jest podzielna, a całostki te mają charakter idealny. Nie są bowiem ciałami stałymi, lecz figurami geometrycznymi. Idealną, najprostszą figurą geometryczną jest trójkąt, czyli płaszczyzna ograniczona najmniejszą liczbą linii prostych. Z trójkątów równobocznych złożyć można trzy bryły idealne: - tetraedr – czworościan foremny - oktaedr -ośmiościan foremny - ikosaedr –dwudziestościan foremny Bryły te, według Platona , odpowiadają trzem elementom : ogień, powietrze, woda. Czwarty element - ziemię – reprezentuje heksaedr ( sześcian ). Istnieje wreszcie piąta bryła foremna – dodekaedr – zbudowana z 12 pięciokątów regularnych, którą Platon uznał za zespolenie całości, bryłę łączące wszystkie elementy. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce PRZYKŁADY Tetraedr(czworościan) Dodekaedr (dwunastościan) Oktaedr (ośmiościan) Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Trójkąty Talesa z Miletu Tales (ok 627-546 p.n.e) uważany jest za jednego z siedmiu mędrców starożytności. Był pierwszym, który ogłosił ogólne wyniki dotyczące obiektów matematycznych. Dowiódł, że każdemu trójkątowi można przypisać okrąg: taki, który przechodzi przez 3 wierzchołki trójkąta i zaproponował ogólną zasadę konstrukcji. Jednym z twierdzeń geometrii elementarnej, sformułowanej przez Talesa, jest twierdzenie zwane jego imieniem: Jeśli ramiona kąta przeciąć dwiema równoległymi, to długości odcinków wyznaczonych przez te proste na jednym ramieniu kąta są proporcjonalne do długości odpowiednich odcinków na drugim ramieniu kąta. Talesa można uznać za tego, który łącząc teorie z praktyką zbudował fundamenty geometrii jako nauki dedukcyjnej, której ukoronowaniem były opracowane i spisane dwa wieki później przez: Euklidesa Elementy (Stoicheia). Tales urodził się w Milecie, stolicy starożytnej Greckiej prowincji Jonia, nad morzem Egejskim. Poglądy filozoficzne Talesa były na owe czasy wręcz rewolucyjne. Zrywały one z panującą we wcześniejszych koncepcjach mitologiczną interpretacją zjawisk przyrody i powstania wszechświata. Za prapierwiastek rzeczywistości uważał wodę, która miała otaczać wodę ze wszystkich stron płaski krąg Ziemi. "Wszystko jest z wody, z wody powstało i z wody się składa"- twierdził i dowodził Tales. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Trochę o liczbach Liczby naturalne Liczbami naturalnymi nazywamy liczby 0, 1, 2, 3, 4, … . Zbiór liczb naturalnych oznaczamy literą N, co możemy zapisać następująco N = { 0, 1, 2, 3, 4, … }. Liczby naturalne możemy zilustrować na osi liczbowej W zbiorze liczb naturalnych istnieje liczba najmniejsza, jest nią liczba 0. Nie ma natomiast liczby największej, gdyż do każdej pomyślanej liczby naturalnej można znaleźć większą od niej – na przykład dodając do niej liczbę 1. Liczby całkowite Liczbami całkowitymi nazywamy liczby naturalne oraz liczby do nich przeciwne. Oznaczając zbiór liczb całkowitych przez C, mamy: C = {… ,-3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, …}. Liczby całkowite możemy zilustrować na osi liczbowej Liczby całkowite stosuje się na przykład przy mierzeniu temperatury. Zamiast 15° poniżej zera mówi się -15° Liczby wymierne Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Liczby, które można przedstawić w postaci ilorazu liczb całkowitych, nazywamy liczbami wymiernymi. Przykłady liczb wymiernych: 1 0,7 -4,16 -4 15 0 Liczba jest wymierna, jeżeli można ją zapisać w postaci ułamka , gdzie l i m są liczbami całkowitymi i m≠0. Liczbami wymiernymi są wszystkie liczby całkowite oraz wszystkie ułamki (zwykłe i dziesiętne, dodatnie i ujemne). Zbiór liczb wymiernych oznaczamy literą W. Każda liczba całkowita jest liczba wymierną, gdyż dowolną liczbę całkowitą k można zapisać w postaci ułamka Liczby wymierne można przedstawić na osi liczbowej Liczby niewymierne Liczbą niewymierną nazywamy każdą liczbę, której nie da się przedstawić w postaci ułamka , gdzie k oraz n≠0 są liczbami całkowitymi. Liczby mierne są liczbami rzeczywistymi .Wśród liczb rzeczywistych jest też wiele liczb, których nie można zapisać w postaci ułamka zwykłego. Liczby te nazywamy liczbami niewymiernymi. Przykłady liczb niewymiernych: Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Liczby rzeczywiste Wszystkie liczby, które odpowiadają punktom na osi liczbowej, nazywamy liczbami rzeczywistymi. Każda liczba rzeczywista jest albo liczbą wymierną, albo liczbą niewymierną. Zbiór liczb rzeczywistych oznaczamy litra R. Liczby rzeczywiste nazywamy po prostu liczbami. ZBIÓR LICZBOWY Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Podstawowe klasy liczb Liczby pierwsze Liczby złożone liczba naturalna p jest pierwsza, jeśli p > 1 i jedynymi dzielnikami p są 1 i p liczba naturalna n jest złożona, jeśli nie jest pierwsza i n>1 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, …, -1 4, 15, 26, 171 każda liczba naturalna > 1 rozkłada się na czynniki pierwsze w sposób jednoznaczny (o ile nie zwracamy uwagi na kolejność czynników) każda liczba złożona n dzieli się przez pewną liczbę pierwszą mniejszą lub równą ; liczba 1 nie jest ani pierwsza, ani złożona Szczególne rodzaje liczb pierwszych Nazwa Definicja liczby p i p + 2 są bliźniacze, jeśli Liczby bliźniacze każda z nich jest pierwsza liczby p, p + 2, p +6, p + 8 są czworacze, Liczby czworacze jeśli każda z nich jest pierwsza Przykład 3 i 5, 5 i 7, 17 i 19, 59 i 61 5, 7, 11, 13; 821, 823, 827, 829, Komentarz, uwagi największe znane mają ponad 50000 cyfr, wciąż jednak nie wiadomo , czy liczb bliźniaczych jest nieskończenie wiele podobnie jak bliźniacze słabo zbadane; na początku lat 80. największe znane liczby czworacze miały ponad 40 cyfr, a wiosną roku 2004-już 1491 cyfr Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Liczby o szczególnej sumie dzielników Nazwa Definicja liczba naturalna n jest doskonała, Liczby jeśli jest równa doskonałe sumie swych wszystkich dzielników naturalnych różnych od niej samej m i n są zaprzyjaźnione, Liczby zaprzyjaźnione jeśli suma wszystkich dzielników naturalnych m jest równa n , a suma dzielników n równa jest m Przykład 6=1+2+3; 28=1+2+ +4+7+14; 496;8128; 33550336 Komentarz, uwagi badane są od starożytności ; już Euklides wiedział, że wszystkie parzyste liczby doskonałe otrzymamy mnożąc przez - 1, jeśli ta ostatnia liczba okaże się pierwszą; dotychczas nie wiadomo, czy istnieje jakaś nieparzysta liczba doskonała 220, 284; znane już w starożytności ; 1184, przykład sposobu wyszuki1210; wania: jeśli a = 3∙ - 1, b = 2620,2924 3∙ -1 i c = 9∙ - 1 są ; pierwsze a n >1, to ab jest 6232,6368 zaprzyjaźnione z c; nie ; wiadomo , czy jakaś 1. 12285 i parzysta jest zaprzyjaźniona z nie-parzystą; 1.doskonałe są zaprzyjaźnione same ze sobą Liczby związane z pewnymi zagadnieniami geometrycznymi Definicja Przykład liczby naturalne 1, 3, 6, 10, Liczby postaci n ∙ (n + 1)/2, 15, 21, 28, 35, …. trójkątne gdzie n –liczba naturalna Nazwa Komentarz, uwagi liczby kulek, z których można ułożyć trójkąt równoboczny o podstawie n (przykład tzw. liczb n– kątnych ); każda liczba naturalna jest sumą co najwy-żej trzech liczb trójkątnych , np. 4=3 + 1, 5= 3 + 1 + 1, 6=6 Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Nazewnictwo dużych liczb tysiąc 103 1 000 milion 106 1 000 000 miliard 109 1 000 000 000 bilion 1012 1 000 000 000 000 biliard 1015 1 000 000 000 000 000 trylion 1018 1 000 000 000 000 000 000 tryliard 1021 1 000 000 000 000 000 000 000 kwadrylion 1024 1 000 000 000 000 000 000 000 000 kwintylion 1030 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 sekstylion 1036 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 septylion 1042 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 oktylion 1048 1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 nonylion 1054 decylion 1060 centylion 10600 Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Zadania figielki Zadanie.1. Dwaj chłopcy grali w szachy 4 godziny. Ile godzin grał każdy z nich? Zadanie.2. Każdy z siedmiu braci ma po jednej siostrze. Ile jest wszystkich dzieci? Zadanie.3. Pokój ma 4 kąty. W każdym kącie siedzi kot. Naprzeciw każdego kota siedzą 3 koty. Ile jest wszystkich kotów w pokoju? Zadanie.4. Ojciec kupił na rynku 2 krzesła i zapłacił za nie 80 zł. Ile trzeba zapłacić za 5 takich krzesła? Zadanie.5. U rąk jest 10 palców. Ile palców jest u 10 rąk? Zadanie.6. Ile końców mają 3 kije? 5 kijów? 5 i pół kija? Zadanie.7. Cegła waży 1 kg i jeszcze pół cegły. Ile waży ta cegła? Zadanie.8. Napisz 2 za pomocą trzech piątek. Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Słynne wypowiedzi matematyków Geometria jest sztuką wyciąganie prawidłowych wniosków ze źle sporządzonych rysunków . Niels Henrik Abel Twierdzenia matematyczne uważane są za prawdziwe, ponieważ w niczyim interesie nie leży, by uważać je za fałszywe. Monteskiusz Nie zgadzam się z matematyką. Uważam ze suma zer daje groźną liczbę. Stanisław Jerzy Lec Matematyka jest delikatnym kwiatem, który rośnie nie na każdej glebie i zakwita nie wiadomo kiedy i jak. Jean Fabre Żadna nauka nie wzmacnia tak wiary w potęgę umysłu ludzkiego , jak matematyka. Hugo Steinhaus Matematyka nie posiada symboli na mętne myśli . Henri Poincare Gazetkę zredagował zespół uczniów gimnazjum : Bartosz Kasztelnik Mateusz Kąkol Marcin Śleziak Zapraszamy do odwiedzenia szkolnej strony internetowej: www.gimmil.strefa.pl Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce Gazetka matematyczna – Gimnazjum im. Jana Pawła II w Milówce