FILOZOFIA

FILOZOFIA
Semestr: 2
Rodzaj zajęć: wykład
Całkowita liczba godzin: 30
PROWADZĄCY: prof. dr hab. Janusz Wiśniewski, dr Piotr Juchacz
CELE PRZEDMIOTU:
Zapoznanie studentów z najważniejszymi pytaniami, pojęciami i twierdzeniami wszystkich działów
filozofii oraz z wybranymi kierunkami filozofii współczesnej, tworzonymi przez znanych filozofów.
Ponadto pokazanie, które idee filozoficzne inspirowały rozwój kultury i społeczeństwa.
PROGRAM:
1. Zagadnienia metafizyki i ontologii
a. Starożytny materializm filozoficzny oraz idealizm filozoficzny – kontynuacje, rozwój
i modyfikacje w okresie od średniowiecza do współczesności
b. Krytyka metafizyki przez Kanta
c. Pozytywistyczna oraz Marksowska krytyka metafizyki
d. Zagadnienia metafizyki w neotomizmie
e. Problemy metafizyczne i ontologiczne egzystencjalistów
f. Metafizyka Heeideggera
g. Koncepcja „trzeciego świata” Poppera
2. Zagadnienia epistemologii
a. Źródła poznania (poglądy Platona, Arystotelesa, św. Tomasza, Kartezjusza, Hume’a, Locke’a,
Kanta, Marksa)
b. Klasyczna definicja prawdy i koncepcje nieklasyczne
c. Kartezjański oraz Popperowski racjonalizm
d. Wiedza naukowa a wiedza potoczna
3. Metodologia
a. Zagadnienia kryteriów naukowości w naukach przyrodniczych i społecznych
b. Indywidualizm oraz holizm metodologiczny i jego założenia
4. Zagadnienia etyki
a. Status ontologiczny wartości i norm etycznych
b. Etyki heteronomiczne i autonomiczne
- intelektualizm etyczny Sokratesa oraz starożytne szkoły etyczne
- etyka protestancka
- utylitaryzm
- Kantowski imperatyw kategoryczny
- etyka katolicka
5. Zagadnienia estetyki
a. Status ontologiczny wartości estetycznych oraz artystycznych
b. Wartość piękna
c. Zakres badań – proces twórczy
d. Percepcja sztuki
6. Aksjologia
a. Przedmiot badań
b. Zagadnienia ontologiczne wartości
7. Zagadnienia filozofii społecznej
a. Naturalistyczne oraz idealistyczne koncepcje bytu społecznego
b. Fenomenologiczne ujęcie bytu społecznego
c. Umowa społeczna – ustanowienie społeczeństwa i jego instytucji
d. Marksowska koncepcja społeczeństwa
e. Neotomistyczna koncepcja bytu społecznego
f. Rorty – krytyka ontologii bytu społecznego
8. Historiozofia
a. Przedmiot badań
b. Trzy koncepcje historiozoficzne (Platon, św. Tomasz, Hegel, Marks) oraz ich krytyka
(Popper)
9. Wybrane kierunki filozofii
a. Egzystencjalizm (filozofia człowieka, etyka, zagadnienia wolności)
b. Fenomenologia (koncepcje filozofii, metody poznania)
c. Neotomizm (personalizm, neotomizm w Polsce)
d. Nauka społeczna Jana Pawła II
e. Neoliberalizm (Poppera koncepcja społeczeństwa zamkniętego i otwartego)
f. Szkoła frankfurcka (rozum instrumentalny i rozum obiektywny. Habermasa krytyka
kapitalizmu)
g. Filozofia analityczna (poglądy Moore’a oraz Wittgensteina)
h. Hermeneutyka Gadamera (założenia filozoficzne dla interpretacji sztuki)
METODA OCENY I FORMA ZALICZENIA:
Egzamin pisemny lub ustny.
Podczas egzaminu końcowego student przedstawia interpretację przeczytanego tekstu.
LITERATURA:
podstawowa:
Hempoliński M., Filozofia współczesna. Wprowadzenie do zagadnień i kierunków. Warszawa 1989
Jan Paweł II, Solicitudo rei socialis (encyklika, każde wydanie)
Kaczocha W., Filozofia cywilizacji i kultury. Poznań 1998, str. 66-225
Miś A., Filozofia współczesna. Główne nurty. Warszawa 1995
Nowak L., Wolność i władza. Poznań 1996
Palacz R., Klasycy filozofii. Warszawa 2001 (wyd. 3)
Popkin H. R., Stroll A., Filozofia. Poznań 1994
Tatarkieiwcz W., Historia filozofii, t. I (Filozofia starożytna)
uzupełniająca:
Każdy student jest zobowiązany przeczytać przed egzaminem końcowym jeden wybrany oryginalny
tekst filozoficzny autora, którego poglądy są prezentowane w programie wykładów.
Podczas egzaminu końcowego student przedstawia interpretację przeczytanego tekstu.