Szkolenie asertywności „Wyrazić siebie”
advertisement
Pokonać Siebie Klub Integracji Społecznej Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Końcowe sprawozdanie z Warsztatów Asertywności „Wyrazić Siebie” dla uczestników Projektu Klub Integracji Społecznej – „Pokonać Siebie” Odbiorcy programu: Odbiorcami warsztatów byli uczestnicy programu Klub Integracji Społecznej „Pokonać siebie”. W większości są to osoby uzależnione od alkoholu, z bardzo niskim poczuciem własnej wartości, samotni, bądź mający niesatysfakcjonujący kontakt emocjonalny z bliskimi, nierzadko po pobytach w zakładach karnych, bezdomni mieszkający w schroniskach. Zajęcia odbyły się w dwóch trzydniowych cyklach. Pierwszy cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w Szkoleniu Umiejętności Interpersonalnych i Społecznych 3 razy w tygodniu ( osoby wykluczone społecznie). Zajęcia te odbyły się w terminie od 13 do 15 grudnia, przeprowadzone zostały w Klubie Integracji Społecznej przy ul. Paca 42 . Drugi cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w Szkoleniu Umiejętności Interpersonalnych i Społecznych 1 raz w tygodniu ( osoby zagrożone wykluczeniem społecznym). Zajęcia te odbyły się w terminie od 17 do 19 grudnia, przeprowadzone zostały w Klubie Integracji Społecznej przy ul. Paca 42 . Cele warsztatów Celem warsztatów było przede wszystkim poznanie asertywnego sposobu wyrażania własnego zdania, wyrażania próśb, jak również nauka mówienia „nie”. Podczas warsztatów uczestnicy pogłębiali swoje umiejętności radzenia sobie z krytyką, atakiem oraz poznawali sposoby radzenia sobie ze złością. Dzięki tym umiejętnościom mogli wzmacniać wiarę w swoje możliwości i budować swoją lepsza samoocenę. Formy realizacji programu Zajęcia były prowadzone w formie warsztatowej z aktywnym udziałem uczestników. Byli oni zapraszani do doświadczania sytuacji i praktycznego ćwiczenia proponowanych umiejętności. Program szkolenia był realizowany z wykorzystaniem następujących form: krótkie wykłady wprowadzające do zajęć, zabawy grupowe, burza mózgów, ćwiczenia w małych grupach oraz parach. Uczestnicy mieli możliwość wypowiadania się na forum oraz ćwiczenia w scenkach poznawanych technik wykorzystywanych w konstruktywnym wyrażaniu siebie. PRZEBIEG ZAJĘĆ WARSZTATOWYCH: Dzień pierwszy warsztatów: Dzień rozpoczął się przywitaniem uczestników na warsztatach. Prowadzący przypomnieli uczestnikom jaka jest tematyka warsztatów, a następnie przeszli do przeprowadzania pierwszego ćwiczenia. Pierwszym ćwiczeniem były „Pięści”. Uczestnicy zostali podzieleni w pary. Zadaniem jednej osoby w parze było trzymać zaciśniętą pięść tak długo, jak uważał że chce ją trzymać zaciśniętą. Druga osoba z pary miała za zadanie różnymi sposobami nakłonić osobę zaciskającą pięść, aby ją otworzyła. Następnie uczestnicy zamieniali się rolami w parze i wykonywali to samo ćwiczenie. Następnie uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy i ich zadaniem było wypisać jak najwięcej skojarzeń z hasłem „asertywność”. Prowadzący zebrał propozycje obu grup i zapisał wszystkie na flipcharcie, po czym w formie mini wykładu przedstawił uczestnikom, w jaki sposób na warsztatach rozpatrywana będzie sztuka asertywnego wyrażania siebie i co kryje się pod tym pojęciem. Po mini wykładzie zostało przeprowadzone ćwiczenie „Zerwij kartkę”. Każdy z uczestników napisał na czystej kartce papieru swoje imię, następnie prowadzący przykleił kartki z imionami uczestników na ich plecach. Zadaniem każdego było zerwać jak najwięcej kartek z pleców innych uczestników programu i zarazem chronić swoją kartkę. Kiedy wszystkie kartki zostały zerwane wszyscy zostali zaproszeni do podzielenia się wrażeniami po ćwiczeniu. Prowadzący pytał, jakimi metodami udało im się zebrać kartki? Które z metod jakimi posługiwali się uczestnicy były skuteczne? Jakie emocje towarzyszyły uczestnikom w tym ćwiczeniu? Kolejnym ćwiczeniem było „Moje trudne sytuacje”. Uczestnicy na prośbę prowadzącego zamknęli oczy i wysłuchali przeczytana przez prowadzącego historię. HISTORIA: Kolega poprosił Ciebie, abyś pomógł mu zabrać ze sklepu ciężkie zakupy. Właśnie w tym czasie chciałeś sprzątać swój dom przed świętami, ale w końcu postanowiłeś mu pomóc. Kiedy przyszedłeś o umówionej godzinie do sklepu, kolegi tam jeszcze nie ma. Czekasz na niego pamiętając, że po godzinie przeznaczonej na pomoc koledze miałeś iść na umówione wcześniej spotkanie. Kolega pojawia się po 20 minutach… Następnie uczestnicy odpowiadali indywidualnie na poniższe pytania: 1. 2. 3. 4. Jak się czułeś, kiedy kolega się pojawił? Co w takiej sytuacji powiedziałbyś do niego? Jak on by się poczuł? Jaki wpływ miałoby to na łączące Was stosunki? Kiedy już wszyscy odpowiedzieli na pytanie prowadzący zebrał na forum wypowiedzi uczestników. Następnie każdy miał czas aby zastanowić się, jakie według niego trudne, kłopotliwe sytuacje chciałby przećwiczyć w trakcie kolejnych godzin warsztatu. Prowadzący zebrał podane przez uczestników warsztatu propozycje, aby potem wykorzystać je w trakcie ćwiczenia w scenkach. Po zakończeniu ćwiczenia miała miejsce dłuższa przerwa obiadowa. Uczestnicy zjedli wówczas zamówiony wcześniej dla nich obiad i mieli chwilę przerwy, którą wykorzystali na wypoczynek. Przerwa trwała 40 minut. Po przerwie obiadowej zostało przeprowadzone kolejne ćwiczenie „Rozpoznawanie zachowań asertywnych”. Uczestnicy otrzymali kartki z różnymi sytuacjami i reakcjami na nie. W podziale na trzyosobowe zespoły mieli za zadanie określić , które z prezentowanych reakcji były według nich: uległymi, agresywnymi i asertywnymi. Następnie prowadzący omówił ćwiczenie na forum. Kolejnym etapem ćwiczenia było zaproszenie uczestników do zapisania asertywnego sposobu reakcji w tych sytuacjach, gdzie w pierwotnym kształcie miały miejsce zachowania agresywne bądź uległe. Uczestnicy pracowali w tych samych trzyosobowych zespołach i wypracowywali wspólną odpowiedź będącą reakcją asertywną. Następnie prowadzący omówił wypracowane przez uczestników propozycje na forum. Na koniec ćwiczenia prowadzący rozdał wszystkim kartkę nt „Dziesięć kluczowych cech asertywnego zachowania” Następnym ćwiczeniem była „Burza mózgów”. Prowadzący podzielił uczestników warsztatów na dwuosobowe zespoły, które miały za zadanie zastanowić się na czym polega asertywna odmowa i spisać swoje propozycje. Następnie prowadzący zebrał wszystkie propozycje uczestników, po czym w formie mini wykładu przedstawiał na czym polega asertywna odmowa oraz rozdał związane z tym materiały. Kolejnym zadaniem uczestników było przećwiczenie asertywnego odmawiania w scenkach. Zadaniem każdego była asertywny sposób, komuś kto go do czegoś namawiał. odmowa w Następnie prowadzący zaprosił uczestników do podzielenia się refleksjami związanymi z pierwszym dniem warsztatów. Uczestnicy mieli możliwość podzielenia się tym co: było dla nich cennym doświadczeniem, było dla nich przydatne i korzystne w trakcie zaproponowanych ćwiczeń. Dzień drugi warsztatów: Drugi dzień rozpoczął się przywitaniem uczestników. Pierwszym ćwiczeniem było poznanie „Techniki zdartej płyty”. Prowadzący w formie mini wykłady przedstawił uczestnikom na czym polega technika zdartej płyty oraz rozdał materiały związane z tym tematem. Następnie uczestnicy zostali zaproszeni do wzięcia udziału w scenkach. Ich zadaniem było, używając techniki zdartej płyty, odmawiać osobie o coś proszącej, lub do czegoś ich namawiającej. Prowadzący wraz uczestnikami omawiał każdą scenkę pod kątem: co z asertywnych zachowań zostało wykorzystane w trakcie scenki? co można było zrobić inaczej? co było trudne, a co łatwe dla grających uczestników warsztatu? Kolejnym ćwiczeniem była „Burza mózgów” : jak można wyrażać negatywne uczucia w asertywny sposób ? Prowadzący zbierał na forum propozycje uczestników, a następnie w formie mini wykładu przedstawił „czterostopniową procedurę wyrażania gniewu” oraz rozdał wcześniej przygotowane do tego materiały. Następnie uczestnicy wzięli udział w scenkach pozwalających na próby mówienia o złości i gniewie używając wcześniej poznanej procedury. Każda scenka była omawiana przez prowadzącego w celu podkreślenia i wydobycia tego co się udało grającym? Z czego byli zadowoleni? Gdzie udało im się, w jakich momentach wykorzystać czterostopniowa procedurę wyrażania gniewu? Po zakończeniu scenek miała miejsce dłuższa przerwa obiadowa. Uczestnicy zjedli wówczas zamówiony wcześniej dla nich obiad i mieli chwilę przerwy, którą wykorzystali na wypoczynek. Przerwa trwała 40 minut. Po przerwie obiadowej zostało przeprowadzone kolejne ćwiczenie „Przyjmowanie krytyki i pochwał” w formie mini wykładu. Prowadzący przedstawił na czym polega przyjmowanie krytyki i pochwał w sposób asertywny oraz rozdał uczestnikom wcześniej przygotowane na ten temat materiały. Następnie uczestnicy mieli chwilę czasu na zapisanie na kartce sytuacji, kiedy ktoś ich skrytykował, bądź pochwalił, a oni mieli kłopot, jak na to zareagować. Następnie w dwuosobowych zespołach mieli za zadanie przećwiczyć sobie wcześniej zapisane sytuacje, starając się wykorzystywać wiedzę uzyskaną na warsztatach. Prowadzący zebrał refleksje uczestników dotyczące ćwiczenia: Jak inaczej zareagowali ? Co nowego w związku z tym to przyniosło? Czy było łatwo zareagować w asertywny sposób, czy trudno? Następnie część osób, które miały chęć, jeszcze raz spróbowały na forum odegrać scenkę - w której w asertywny sposób odpowiadali na krytykę do nich skierowaną. Na zakończenie drugiego dnia warsztatów prowadzący zaprosił uczestników do podzielenia się refleksjami związanymi z warsztatami. Uczestnicy mieli możliwość podzielenia się tym co: było dla nich cennym doświadczeniem, było dla nich przydatne i korzystne w trakcie zaproponowanych ćwiczeń Dzień trzeci warsztatów: Trzeci dzień rozpoczął się przywitaniem uczestników na ostatnim dniu warsztatów. Prowadzący pozostawił chwilę czasu uczestnikom na dopytanie o potrzebne informacje związane z materiałem z poprzednich dni. Uczestnicy zadawali pytania pozwalające im lepiej zrozumieć nowo poznane w ciągu dwóch dni warsztatu techniki. Rozmowa przybierała różne formy: były w niej elementy mini wykładu prowadzącego, jak również wspólna burza mózgów: gdzie w jakich okolicznościach warto zachować się asertywnie? kiedy należy zachować się w inny sposób po to aby zachować cos bardzo cennego, coś utrzymać? Następnie prowadzący przeszedł do ćwiczeń trzeciego dnia warsztatów. Był to dzień poświęcony w całości na próbowanie przez uczestników wykorzystywania nowo poznanych technik w przeróżnych sytuacjach. Prowadzący wykorzystał do tego wcześniej zebrane od uczestników trudne sytuacje, o jakich mówili pierwszego dnia warsztatów, oraz przygotował przykładowe scenki do odegrania. Uczestnicy wybierali z pomiędzy siebie osoby, które zagrają w poszczególnych scenkach. Zadaniem uczestników była próba asertywnego zachowania. Obserwujący mieli za zadanie wyłapywać: kiedy grający zachował się w asertywny sposób? co im się podobało w scence? jak oni odebrali zachowanie grającego.? Każda scenka była omawiana po jej zakończeniu celem posłuchania jak obserwatorzy ją odbierali, jak odbierali ją grający, jak się wówczas czuli. Kilkukrotnie miała miejsce sytuacja, kiedy grający chciał odegrać scenkę ponownie, aby jeszcze raz, w inny sposób coś powiedzieć, wykorzystać, z tego co dowiedział się podczas omawiania scenki przez grupę. Pomiędzy odgrywanymi scenkami miała miejsce przerwa obiadowa. Uczestnicy zjedli wówczas zamówiony wcześniej dla nich obiad i mieli chwilę przerwy, którą wykorzystali na wypoczynek. Przerwa trwała 40 minut. Na zakończenie prowadzący rozdał uczestnikom „Kartę praw każdej jednostki ludzkiej”. Uczestnicy mieli czas na przeczytanie podanych na niej informacji, a następnie dzielili się refleksjami dotyczącymi ich rozumienia tematu. Pod koniec trzeciego dnia prowadzący wspólnie z uczestnikami podsumował wszystkie informacje, jakie pojawiły się w trakcie trzech dni warsztatowych, oraz umożliwił uczestnikom podzielenie się refleksjami: z czym kończyli warsztaty? Co było dla nich najbardziej przydatnym, cennym doświadczeniem? Jakiego rodzaju zdobyte umiejętności wydają się być im przydatne w teraźniejszym życiu i na co chcieliby poświęcić więcej czasu? Następnie prowadzący warsztaty podziękował za wspólnie spędzone trzy dni i zakończył warsztat dotyczący asertywnego wyrażania siebie. Podsumowanie Warsztaty były z pewnością dla wszystkich jego uczestników ważnym doświadczeniem. Wszyscy mieli możliwość zapoznania się z różnymi technikami, które mogą wykorzystywać po to, aby łatwiej było im się komunikować ze sobą nawzajem. Mieli możliwość przećwiczyć w scenkach trudne dla siebie rozmowy, sytuacje, zmierzyć się z emocjami, jakie się pojawiały w trakcie odgrywania scenek. Wszyscy uczestnicy warsztatów z dużym zaangażowaniem uczestniczyli w ćwiczeniach zaproponowanych przez prowadzącego. Jednak najwięcej zaangażowania i emocji wywoływały scenki - sytuacje do odegrania, w których uczestnicy chcieli sprawdzić się podczas przeprowadzanych warsztatów. Z uzyskanych informacji zwrotnych w trakcie trwania warsztatów wynikało iż powyższe scenki, były dla uczestników bardzo uczącym i pozytywnym doświadczeniem. To wpłynęło na decyzję, aby trzeci dzień warsztatów został całkowicie poświęcony ćwiczeniu i utrwalaniu zachowań w poprzez odgrywanie scenek. Na zakończenie warsztatów wszyscy uczestnicy mieli podobne refleksje, iż zdobyta przez nich wiedza wymaga ćwiczenia, aby stała się bardziej wpisana w ich sposób zachowań. Podkreślali również, że taki rodzaj umiejętności jest dla nich nowy i muszą się z nim oswoić. Zaznaczali również, że nie w każdych warunkach nowe rodzaje zachowań asertywnych, poznanych na warsztatach, mogą być wykorzystane w środowisku, w których przychodzi im się czasem obracać.
