Ocena stanu środowiska łącząca wskaźniki stanu i presjiRamowej

Instytut of Meteorologii i Gospodarki Wodnej - PIB
Oddział Morski w Gdyni
Narzędzia kontroli poziomu eutrofizacji
ujęte w Dyrektywie ws. Strategii Morskiej
Elżbieta Łysiak-Pastuszak
SGGW, Centrum Wodne, Warszawa , 17.04.2015
Plan prezentacji
 Dopływ substancji biogennych do Bałtyku
 Wprowadzenie do RDSM
 Narzędzia kontroli poziomu eutrofizacji:
- kryteria, cele środowiskowe, wskaźniki
 Ocena stanu eutrofizacji w roku 2014
Dopływ substancji biogennych do Bałtyku
Dopływ rzeczny i ze źródeł punktowych w 2010 r.:
758 000 ton N
34 500 ton P
Updated Fifth
Baltic Sea Pollution
Load Compilation
(PLC-5.5)
Depozycja atmosferyczna w 2010 r.:
219 000 ton N
1700 ton P
Całkowity ładunek (znormalizowany) w 2010 r.:
HELCOM, 2015
802 000 ton N
32 200 ton P
Redukcja dopływu; względem 1997-2003
9% N – 81 000 ton
10% P – 3 800 ton
Ramowa Dyrektywa w sprawie Strategii Morskiej
(RDSM) 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca ramy działań
Wspólnoty w dziedzinie polityki w odniesieniu do środowiska morskiego.
Cele RDSM
Osiągnięcie do 2020 r. lub utrzymanie DOBREGO STANU ŚRODOWISKA (GES)
morskiego zgodnie z harmonogramem ustanowionym przez Dyrektywę.
wstępna ocena stanu
środowiska, określenie
GES i celów
środowiskowych, analiza
społeczno-ekonomiczna
DATA
osiągnięcie
dobrego stanu
środowiska
morskiego
program działań
dla osiągnięcia
dobrego stanu
środowiska
2012
program
monitoringu dla
bieżących ocen
2014
2015
2016
wdrożenie
programu działań
2020
Wskaźniki opisowe – deskryptory – cechy
kryteria,
wskaźniki i standardy metodologiczne [CIS - Commisssion decision
2010/477/EU]
C2 – gatunki obce
C1 – różnorodność
biologiczna
C11 – podwodny hałas
i inne źródła energii
C3 – komercyjnie
eksploatowane gatunki
ryb i mięczaków
C4 – łańcuchy
pokarmowe
GES
C10 – śmieci w
środowisku morskim
C5 – eutrofizacja
C9 – substancje szkodliwe
w rybach
i innych owocach morza
C6 – integralność
dna morskiego
C8 – substancje
zanieczyszczające
i efekty zanieczyszczeń
C7 – warunki
hydrograficzne
C5 – Eutrofizacja i narzędzia kontroli
Cel:
Do minimum ogranicza się eutrofizację wywołaną przez działalność
Morze takie
Bałtyckie
człowieka, a w szczególności jej niekorzystne skutki,
jak straty
niezagrożone
przez
różnorodności biologicznej, degradację ekosystemu,
szkodliwe
zakwity
glonów oraz niedobór tlenu w wodach przydennych. eutrofizację
Cel:
Poziom substancji
biogennych nie
Kryteria
- Czynniki sprawcze - powoduje
poziom substancji biogennych: stężenia N i P
w kolumnie wody, negatywnych
Cel:
skutków
Brak nadmiernego
rozwoju glonów i
- bezpośrednie skutki nadmiaru substancji
biogennych: chlorofil-a,
podwyższonych
przezroczystość wody,
Cel:
stężeń chlorofilu-a
w kolumnie wodyDobre natlenienie
wód przydennych,
brak
negatywnych
- skutki pośrednie nadmiaru substancji biogennych: tlen
przy
dnie,
oddziaływań
rośliny wieloletnie.
Wskaźniki i szczegółowe cele środowiskowe
Czynniki sprawcze - poziom substancji biogennych:
- stężenia azotu i fosforu w wodzie morskiej
Wskaźniki i szczegółowe cele środowiskowe
Skutki bezpośrednie:
- stężenia chlorofilu-a
- przezroczystość wody
ROK
ROK
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
0
2006
0
2005
0,2
2004
0,2
2006
0,57
2005
0,57
2004
0,8
SM1
0,8
2003
Ławica Słupska
0,95
2003
-glony oportunistyczne (SM1)
SM1
Klif Orłowski
0,95
Wskaźniki i szczegółowe cele środowiskowe
Skutki pośrednie:
- natlenienie wód przydennych
- rośliny wieloletnie (SM1)
Ocena stanu eutrofizacji w 2014 r.
fot. M. Saniewski
fot. E. Cielątkowska
fot. M. Saniewski
fot. E. Andrulewicz