Marketing. Pojęcie i struktura usług. Katarzyna Gonciarz Joanna Gajewska Aneta Fedelińska Pojęcie marketingu Pojęcie marketingu • Marketing – handel aktywny, wychodzący naprzeciw potrzeb klienta, próbujący odgadnąć skryte potrzeby klienta, usiłujący te potrzeby uświadamiać oraz pobudzać a nawet kreować, i zaspokajać je. Pojęcie marketingu • Marketing to działanie mające na celu wynajdowanie, pobudzanie i zaspokajanie potrzeb podmiotów gospodarczych. • W marketingu najważniejsza jest świadomość, że klient i jego oczekiwania to najważniejszy element biznesu oraz wynikający z tej świadomości proces identyfikowania i zaspokajania potrzeb klienta – przy równoczesnym zapewnieniu zysku przedsiębiorstwa i ciągłości jego funkcjonowania. Geneza marketingu Geneza marketingu ORIENTACJA PRODUKCYJNA – jak wytwarzać dużo i tanio, aby uczynić wyrób dostępnym szerokiemu gronu nabywców i uzyskać kosztową przewagę nad ewentualnymi konkurentami przy zachowaniu wymaganej staranności wykonania produktu. • związana z ogólnym przyspieszeniem rozwoju gospodarczego w drugiej połowie XIX wieku • produkcja masowa • ubogi rynek pod względem zróżnicowania asortymentowego produktów • rynek sprzedawcy Geneza marketingu ORIENTACJA SPRZEDAŻOWA – jak sprzedać to, co firma potrafi masowo i tanio wytwarzać. • wzrastający stopień nasycenia rynku i zaostrzenie konkurencji • pierwsze systemy masowej dystrybucji wyrobów • lata dwudzieste w USA Geneza marketingu ORIENTACJA MARKETINGOWA – jak wybrać i zdobyć, ewentualnie stworzyć, a następnie utrzymać rynek zbytu, który zapewniałby przedsiębiorstwu źródło przychodów odpowiednie do jego potrzeb i aspiracji rozwojowych. • fundusz swobodnej decyzji jako obiekt zainteresowania przedsiębiorstw • konkurencja firm z krańcowych branż • międzynarodowość i globalizacja rynków zbytu • przyspieszenie procesu innowacyjności i skrócenie cyklu życia produktu • kreowanie nowych potrzeb i rynków Ogólne zasady marketingu • ZASADA CELOWEGO WYBORU I KSZTAŁTOWANIA RYNKU PRZEDSIĘBIORSTWA • ZASADA BADANIA RYNKU • ZASADA ZINTEGROWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA RYNEK (MARKETING MIX) • ZASADA PLANOWANIA DZIAŁAŃ RYNKOWYCH • ZASAD KONTROLI SKUTECZNOŚCI DZIAŁAŃ MARKETINGOWYCH Funkcje marketingowe Funkcje marketingowe • FUNKCJE PRZYGOTOWAWCZE: 1) gromadzenie informacji rynkowej 2) badania rynku 3) planowanie produktu i programu asortymentowego 4) kalkulacja i stanowienie cen 5) organizowanie systemu dystrybucji 6) planowanie działań promocyjnych 7) kontrola i analiza wyników marketingu Funkcje marketingowe • FUNKCJE WYKONAWCZE: 1) reklama 2) aktywizacja sprzedaży 3) bezpośrednia obsługa klienta (informacje, negocjacje, zawieranie umów, sprzedaż, wynajem, reklamacje klientów itp.) 4) ekspedycja towarów 5) transport i spedycja 6) gospodarka zapasami wyrobów gotowych 7) obsługa serwisowa nabywców 8) fakturowanie i kontrola realizacji umów Funkcje marketingowe • FUNKCJE WSPOMAGAJĄCE: 1) finansowanie (kredytowanie dystrybutorów, sprzedaży ratalnej itp.) 2) partycypacja w ryzyku i ubezpieczanie od jego skutków Sektorowe uwarunkowania marketingu Sektorowe uwarunkowania marketingu • MARKETING DÓBR KONSUMPCYJNYCH jego cechy to: -pierwotny charakter popytu (generowany potrzebami konsumpcyjnymi) - duża ilość podmiotów reprezentujących popyt - wysoki udział indywidualnych decyzji zakupu - wieloszczeblowa, pośrednia dystrybucja - znaczna anonimowość kontaktów rynkowych Sektorowe uwarunkowania marketingu • MARKETING DÓBR PRODUKCYJNYCH (PRZEMYSŁOWY) , jego cechy to: - wtórny charakter popytu (w stosunku do popytu na rynku dóbr konsumpcyjnych) - zespołowy i sformalizowany tryb podejmowania decyzji zakupu, - ograniczona liczba potencjalnych nabywców i znaczny stopień koncentracji popytu - dystrybucja bezpośrednia lub przy wykorzystaniu krótkich kanałów zbytu, - duże znaczenie określonych wiodących instrumentów marketingowych (np. kredytowanie dostaw, sprzedaż osobista, atesty produktu) - silne powiązania z rynkami międzynarodowymi Sektorowe uwarunkowania marketingu • MARKETING USŁUG , jego cechy to: - niematerialny charakter produktu usługowego (z reguły produkt poznaje się konsumując go) - usługi nie mogą być wytwarzane „na skład”, konsumpcja z reguły występuje równocześnie ze świadczeniem usługi, - w zasadzie nie mogą być przemieszczane w przestrzeni - usługi często są zindywidualizowane i z trudem poddają się standaryzacji - często mają charakter świadczenia osobistego, ściśle związanego z osobą konkretnego wykonawcy - szczególny kładzie się nacisk na wypracowanie korzystnego wizerunku firmy i pozyskanie zaufania potencjalnego klienta Segmentacja, wybór rynku docelowego Segmentacja, wybór rynku docelowego • Badania marketingowe otoczenia pozwalają na segmentację rynku czyli określenie grupy nabywców danego produktu umożliwiające wyznaczenie obszaru działań przedsiębiorstwa, wybór rynku docelowego, oraz określenie potrzeb potencjalnych konsumentów. Stosuje się różne kryteria podziału rynku pozwalające przeprowadzić selekcje potencjalnych konsumentów np.: - cechy geograficzne – podział na regiony, państwa itp., - cechy demograficzne – ze względu na płeć, wiek, wykształcenie itp., - cechy psychograficzne - ze względu na preferowany styl życia, osobowość itp., - cechy behawioralne – ze względu na indywidualne odczucia podczas zakupu. Segmentacja, wybór rynku docelowego • W zależności od wyników segmentacji stosuje się różne strategie: 1. działanie nie zróżnicowane stosuje się jeśli wystarcza oferowanie jednego produktu całemu rynkowi. 2. działanie zróżnicowane pozwala na działanie firmy w wielu segmentach, ale z różnymi programami dla poszczególnych segmentów. 3. działanie skoncentrowane, które jest wariantem koncepcji działania zróżnicowanego, a polega na zastosowaniu tych samych instrumentów marketingowych do różnych segmentów rynku. Bibliografia • Dietl J. Marketing. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1985 • Kramer T. Podstawy marketingu. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa 1995 • http://www.hanson.pl • http://www.marketing.edu.pl/