Andrzej Kocikowski - Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS

1
Wykłady akademickie
w roku akademickim 2005/2006
Światowy ład informatyczny.
Wybrane zagadnienia
Kulturoznawstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne
2
2
Informacja o prowadzącym zajęcia:
Doc. dr habil. Andrzej Kocikowski
Wydział Nauk Społecznych UAM
ul. Szamarzewskiego 89
Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS UAM
(nowy budynek dydaktyczny, p. 6)
Instytut Kulturoznawstwa UAM
(budynek AB, pokój 22 i 21)
tel.: (61) 829 2097 (p. 6, bud. „E”),
(61) 829 2229 (sekretariat Instytutu).
Dyżur: poniedziałek, 11:00 - 13:00,
wskazana sobota i niedziela zjazdowa.
Korespondencja elektroniczna:
[email protected]; http://mumelab01.amu.edu.pl/
3
3
WAŻNE INFORMACJE
-- 27 stycznia 2006 r.: wypełnianie druku ankiety oraz
rozwiązywanie testu zaliczeniowego.
-- Wcześniej należy zapoznać się z instrukcją dotyczącą
przebiegu testu zaliczeniowego i sposobu wypełniania formularza
testowego:
(http://mumelab01.amu.edu.pl/dydaktyka/kulturoznawstwo/zaliczenia/2006/index.html)
-- Zamknięcie drzwi sali B i start prezentacji z testem:
godz. 14:00.
-- Dodatkowe wykazy kwestii egzaminacyjnych dołączono do
niektórych prezentacji towarzyszących wykładom.
-- Wpisy do indeksów: wedle zapisów terminarza.
(http://mumelab01.amu.edu.pl/dydaktyka/kulturoznawstwo/zaliczenia/2006/terminarz.html)
-- Wszelkie wątpliwości wyjaśniamy za pomocą korespondencji
elektronicznej. Odpowiedzi dotyczące kwestii ogólniejszych
‘zawisną’ na tablicy ogłoszeń wydziałowego serwisu pocztowego.
4
4
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
Wstęp
do
etyki informatycznej
Szkic zagadnienia
5
5
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
Termin etyka informatyczna (ang. information ethics)
pojawia się w 1995 roku zastępując używany do tego czasu
termin etyka komputerowa (ang. computer ethics)
(konferencja o nazwie ETHICOMP’95, Leicester, UK)
termin etyka komputerowa ukuty został przez Amerykanina
o nazwisku Walter Maner w połowie lat siedemdziesiątych XX w.
tradycja filozoficzna w której : etyka
pojmowana jest jako teoria podejmowania
(właściwych) decyzji.
doktryna utylitarystyczna, etyka utylitarystyczna
6
6
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
UTYLITARYZM W PIGUŁCE
“najwyższym dobrem jest pożytek jednostki lub społeczeństwa”
“największe szczęście największej liczby ludzi”
“Moralnej oceny czynów ludzkich dokonujemy
ze względu na pożyteczność ich skutków”
„Miarą słuszności postępowania winna być
użyteczność jego skutków.”
“Największe szczęście (przyjemność, pożytek)
największej liczbie ludzi” (Bentham)
7
7
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
Empiryzm: Francis Bacon XVI-XVII w., John Locke XVII-XVIII
w., Mill [James i jego syn John, Stuart] XVIII i XIX w.
Pragmatyzm: Charles Peirce 1839-1914: filozof, logik,
matematyk; William James 1842-1910: filozof i psycholog;
John Dewey 1869-1952: filozof, psycholog, pedagog.
Neopragmatyzm: Richard Rorty (ur. 1931)
Utylitaryzm: John Locke XVII-XVIII w., Jeremy Bentham
1748-1832, J. S. Mill 1806-1873.
___________________________________________________
John, B. Rawls, 1921-2002: filozof, twórca teorii
sprawiedliwości (pierwsze wydania 1971) nawiązującej do teorii
umowy społecznej (Locke, Rousseau, Kant) i stanowiącej
8
znaczącą przeciwwagę dla doktryny utylitarystycznej.
8
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
„Kamienie milowe” w historii etyki informatycznej
Lata czterdzieste i pięćdziesiąte:
NORBERT WIENER (1894-1964); (MIT, Boston, Cambridge)
- twórca cybernetyki;
książka:Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikowanie w
zwierzęciu i w maszynie (1948).
Lata sześćdziesiąte:
DONN PARKER (Stanford Research International);
praca: Zasady etyczne w przetwarzaniu informacji (1968);
ACM -- Association for Computing Machinery (pierwszy kodeks -- 1971)
Lata siedemdziesiąte:
JOSEPH WEIZENBAUM (MIT, Boston); ELIZA;
książka Computer Power and Human Reason (1976)
WALTER MANER (Old Dominion University),
twórca terminu ‘etyka komputerowa’; autor pierwszego, amatorskiego
9
podręcznika dla nauczania akademickiego (1978);
9
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
„Kamienie milowe” w historii etyki informatycznej
Lata osiemdziesiąte:
JAMES MOOR (Dartmouth College);
Metaphilosophy: Czym jest etyka komputerowa? (1985);
DEBORAH JOHNSON (Rensselaer Polytechnic Institute);
pierwszy profesjonalny podręcznik akademicki
o tytule ‘Computer Ethics’ (1985; II wyd. 1994); Autorka specjalizuje
się w kwestiach dotyczących własności oprogramowania;
TERRELL WARD BYNUM (Southern Connecticut State University);
lata współpracy z Walterem Manerem; wieloletni redaktor
Metaphilosophy; organizator pierwszej międzynarodowej
konferencji nt. etyki komputerowej (1991); współorganizator
konferencji ETHICOMP; autor Digital Phoenix (1998) i Computer
10
Ethics and Professional Responsibility (2004).
10
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
MANER: EK Bada problemy etyczne zaostrzone, przekształcone,
stworzone przez technologię komputerową
JOHNSON: EK Bada sposób w jaki komputery [technologia
informatyczna] dostarczają nowych wersji standardowych
problemów moralnych i moralnych dylematów powiększając
stare problemy i zmuszając nas do stosowania zwykłych
norm moralnych na niezbadanych terenach.
MOOR, BYNUM: EK określa i analizuje wpływ technologii
komputerowej na wartości społeczne i ludzkie takie jak: zdrowie,
bogactwo, wolność, demokracja wiedza, prywatność,
bezpieczeństwo, samorealizacja etc
11
11
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
Wykaz literatury uzupełniającej listę bazową:
Bynym, Terry (2004) Computer Ethics and Social Responsibility;
Bentham, Jeremy (1958) Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa;
Kocikowski, Andrzej [red.] (2001) Wprowadzenie do etyki informatycznej;
Rawls, John, (1994) Teoria sprawiedliwości;
Rorty, Richard (1998), Konsekwencje pragmatyzmu;
Spinello, Richard & Tavani, Herman [red.] (2001) Readings in CyberEthics;
Wiener Norbert (1961) Cybernetyka i społeczeństwo;
12
8
Wykład nr 11
Technologie teleinformatyczne a wybrane zagadnienia etyki, kultury i edukacji
W związku z wykładem nr 11 pojawić się mogą - m. in. - następujące kwestie
egzaminacyjne:
1. Kiedy pojawił się termin ‘etyka komputerowa’?
2. Kto był twórcą terminu ‘etyka komputerowa?
3. Kiedy pojawił się termin ‘etyka informatyczna’?
4. Czy terminy: ‘etyka komputerowa’ i ‘etyka informatyczna’ mogą być
stosowane zamiennie?
5. Kiedy odbyła się pierwsza europejska konferencja poświęcona etyce
informatycznej?
6. Jaka koncepcja filozoficzna należy do fundamentów etyki komputerowej?
7. Jak nazywali się (trzej) ojcowie etyki komputerowej (wedle Bynuma)?
8. Kto napisał tekst o tytule: Czym jest etyka komputerowa?
9. Czym różnią się definicje etyki komputerowej W. Manera i Debry Johnson?
10. Jak definiuje etykę komputerową Terry Bynum?
13
14
UZUPEŁNIENIA
14
Wykład nr 11
15
To jest ostatni slajd prezentacji
16