ALERT PPIS we Wrocławiu, dot. epidemicznego wzrostu

ALERT
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu,
związany z epidemicznym wzrostem zachorowań na WZW typu A
na terenie miasta Wrocławia
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we Wrocławiu informuje, że na
przestrzeni ostatnich dwóch miesięcy odnotował wyraźny, epidemiczny wzrost zachorowań
na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A). Rozpoznano 12 przypadków, wobec
braku zachorowań w latach minionych lub rejestrowanych pojedynczych zakażeń,
„zawleczonych” po podróżach do krajów o pośredniej, wysokiej i bardzo wysokiej
endemiczności m. in. Tajlandia, Indie, kraje afrykańskie, Republika Czeska (w okresie
epidemicznego wzrostu zachorowań w latach 2012 – 2016) osób, które uprzednio nie
przechorowały wzw A i nie poddały się szczepieniom profilaktycznym przed wyjazdem w
obszary wysokiego ryzyka.
Zachorowania rozpoznane w szpitalu zakaźnym we Wrocławiu, dotyczyły zarówno
zameldowanych we Wrocławiu mieszkańców miasta (w większości przypadków), jak
również osób spoza obszaru odpowiedzialności PPIS we Wrocławiu (innych powiatów
województwa dolnośląskiego) przebywających w mieście przez kilka dni w tygodniu, w
związku z wykonywaną pracą, bądź inną formą aktywności kulturalno-społecznej, a także w
pojedynczych przypadkach osób narodowości obcej lub skierowanych do wrocławskiego
szpitala wyłącznie, celem diagnostyki i specjalistycznego leczenia wzw A.
PPIS we Wrocławiu prowadzi intensywne postępowanie wyjaśniające, mające na
celu określenie źródła oraz dróg transmisji zakażenia. Dotychczas prowadzone działania, nie
pozwalają na wykluczenie którejkolwiek z możliwych dróg przenoszenia się zakażenia
między ludźmi, ani żadnej z grup wysokiego ryzyka, mogącej mieć kluczowe znaczenie w
rozprzestrzenianiu się choroby na terenie Wrocławia. Rozpoznania choroby dotyczą osób
między 21, a 58 rokiem życia, przy średnim wieku chorych wynoszącym 32 lata.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest rozlanym wirusowym procesem zapalnym z
typowymi objawami chorobowymi wywołanymi uszkodzeniem komórki wątrobowej o
przebiegu zależnym od wieku - u dzieci na ogół łagodnym (w 90% bezobjawowy), u osób
starszych pełnoobjawowym i cięższym. Okres wylęgania choroby po zakażeniu waha się od 15
do 50 dni, średnio 30 dni. Następnie w okresie prodromalnym (poprzedzającym wystąpienie
zasadniczych objawów chorobowych) - trwającym ok. 1 tygodnia – występują głównie objawy
grypopodobne i zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
W fazie żółtaczkowej - przypadającej na pierwsze dni choroby i trwającej od 1 do kilku
tygodni – występuje powiększenie wątroby, wzrost stężenia bilirubiny i aminotransferaz.
Choroba przebiega ciężej i dłużej u chorych o złym ogólnym stanie zdrowia, wyniszczonych, z
chorobami przewlekłymi. U około jednego na 500 chorych, choroba przybiera postać
galopującą (hepatitis fulminans) z wysoką (ok. 50%) śmiertelnością.
Czynnikiem etiologicznym jest wirus zapalenia wątroby A (HAV) odporny na czynniki
zewnętrzne, takie jak: temperatura, substancje chemiczne (np. kwasy, etery). Inaktywowany
jest przez gotowanie, autoklawowanie, wysokie stężenia formaliny, promieniowanie UV i
środki dezynfekcyjne zawierające chlor.
Zakażenie szerzy się głównie drogą pokarmową, drogą zakażeń typu kałowo-doustnych,
przez zakażone produkty żywnościowe (zwłaszcza warzywa, owoce, frutti di mare, produkty
nie poddane skutecznej obróbce termicznej) i wodę zakażoną przez osoby wydalające HAV z
kałem. Do zakażenia może dojść również, przez kontakty seksualne, w tym przede wszystkim
homoseksualne i przez stosunki oralno-analne. Przez krótki okres HAV wykrywany jest we
krwi (potencjalne, ryzyko zakażenia drogą krwi) i w okresie wirusemii, również wirus
wykrywany jest w wymazach z jamy nosowo-gardłowej i w ślinie (droga kontaktowa) –
stanowiąc istotne ryzyko zakażenia wśród narkomanów.
W ewolucji progresji stanu epidemicznego wyróżnia się grupy zwiększonego ryzyka
zakażenia:
- osoby wyjeżdżające do krajów o bardzo wysokiej, wysokiej i pośredniej endemiczności
(dużej liczbie zakażeń i zachorowań lokalnych);
- osoby z najbliższego otoczenia chorego na wirusowe zapalenie wątroby typu A;
- goszczący osoby o niepewnym statusie epidemiologicznym, przyjeżdżające z terenów o
wysokiej endemiczności (głównie krajów Europy wschodniej, Azji, krajów Bliskiego
Wschodu i Afryki);
- osoby pracujące w styczności ze ściekami (np. służby miejskie);
- chorzy leczeni preparatami krwiopochodnymi,
a także, epidemiologicznie istotne grupy zwiększonego ryzyka i transmisji zakażenia do
których należą:
- homoseksualiści;
- narkomani.
Szczególnie niebezpieczne z epidemiologicznego punktu widzenia jest zakażenie osoby
zatrudnionej przy produkcji i dystrybucji żywności i posiłków (może stanowić to przyczynę
mniejszych lub większych epidemii).
W celu ograniczenia ryzyka zakażenia, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny we
Wrocławiu zaleca osobom zamieszkałym na terenie Wrocławia i Powiatu Wrocławskiego, a
także prowadzącym aktywność zawodową i kulturalno-towarzyską na terenie miasta
(zwłaszcza osobom z przedstawionych powyżej grup zwiększonego ryzyka zakażenia)
stosowanie się do następujących reguł:
 ścisłe przestrzeganie podstawowych zasad higieny (regularne mycie rąk po
korzystaniu z toalety, używaniu wspólnych przedmiotów np. pieniędzy, sztućców,
przed spożywaniem posiłków),
 utrzymywanie we właściwej czystości urządzeń węzłów sanitarnych (regularna
dezynfekcja powszechnie dostępnymi środkami, zawierającymi preparaty chloru),
 unikanie, przynajmniej przez okres 3-ch miesięcy spożywania produktów
żywnościowych (zwłaszcza warzyw, owoców, frutti di mare) nie mytych i nie
poddanych skutecznej obróbce termicznej, a także pochodzących z niesprawdzonych
źródeł, zwłaszcza tzw. małej gastronomii,
 picie wody i mleka po przegotowaniu,
 w przypadku osób uzależnionych od środków psychoaktywnych, przyjmowanych
donosowo lub/i dożylnie, bezwzględne przestrzeganie zasady używania wyłącznie
własnych, jednorazowych strzykawek, igieł i donosowych rurek inhalacyjnych,
 prowadzenie aktywności przez osoby o orientacji homoseksualnej, wyłącznie z
wykorzystaniem skutecznej ochrony barierowej (prezerwatywy),
 osobom – zwłaszcza należącym do jednej z grup ryzyka - u których z niewiadomego
powodu wystąpiły dolegliwości charakterystyczne dla okresu prodromalnego,
zgłoszenie w trakcie wizyty lekarskiej możliwości zakażenia wirusem HAV, celem
przeprowadzenia badań serologicznych i biochemicznych, umożliwiających
rozpoznanie choroby we wczesnym okresie i przeciwdziałaniu jej rozprzestrzenianiu
się w społeczeństwie.
Najskuteczniejszą jednak metodą zapobiegania wystąpieniu zachorowania, zwłaszcza dla
osób udających się w rejony o wzmożonej zachorowalności (wysokiej endemiczności) i
będących uczestnikami wysoce ryzykownych zachowań, jest uodpornienie czynne, poprzez
realizację szczepień przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A (szczepienia
zalecane), które wykonać można w jednej z placówek służby zdrowia na terenie działania
PSSE we Wrocławiu lub Międzynarodowym Punkcie Szczepień we Wrocławiu przy ul.
Składowej 1/3 (tel. 071 328-70-55 wewn. 141).