Pobierz broszurę w pdf
advertisement
PEWNOŚĆ I ZAUFANIE BROSZURA EDUKACYJNA DLA PACJENTA Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Część I PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT CUKRZYCY TYPU 2 Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki wynika z niewłaściwego wydzielania i (lub) działania insuliny. Przewlekle utrzymująca się hiperglikemia powoduje uszkodzenie, zaburzenie funkcji, a nawet w konsekwencji niewydolność wielu narządów. Wyróżniamy kilka typów cukrzycy w zależności od przyczyny powstania: • Cukrzyca • Cukrzyca • Cukrzyca • Cukrzyca typu 1 typu 2 ciężarnych wtórna W każdym z wymienionych typów cukrzycy w trakcie leczenia dąży się do tzw. wyrównania metabolicznego cukrzycy – czyli osiągnięcia jak najlepszych wartości glikemii, ciśnienia tętniczego krwi, cholesterolu oraz wagi ciała. Bardzo istotnym elementem jest PRAWIDŁOWA SAMOKONTROLA OSOBY CHOREJ NA CUKRZYCĘ. Leczenie cukrzycy powinniśmy zatem traktować kompleksowo, jako proces wielu ściśle ze sobą powiązanych elementów, takich jak: • edukacja terapeutyczna • zdrowe żywienie • odpowiednio dobrany i zaplanowany program ćwiczeń fizycznych • leczenie farmakologiczne • systematyczna samokontrola • kontrola lekarska CUKRZYCA TYPU 2 Jest to najczęstsza postać cukrzycy – stanowi ona 80 – 90% wszystkich jej przypadków. Ujawnia się zwykle po 45. roku życia, choć niestety coraz częściej chorują na nią także osoby młodsze. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. należą: • Otyłość i nadwaga • Wiek powyżej 45 lat • Występowanie cukrzycy w rodzinie • Niewłaściwa dieta • Mała aktywność fizyczna • Nadciśnienie tętnicze • Choroby układu sercowo-naczyniowego • U kobiet przebyta cukrzyca ciążowa • U kobiet urodzenie dziecka o masie powyżej 4 kg Cukrzyca typu 2. jest spowodowana w głównej mierze brakiem wrażliwości komórek i tkanek na działanie insuliny (insulinooporność). Dodatkowo w efekcie wtórnym może temu towarzyszyć niedobór tego hormonu. Osoby z typem 2. cukrzycy przez wiele lat nie odczuwają żadnych jej objawów. Stwierdzenie tej choroby najczęściej odbywa się przypadkowo. Już w okresie utajenia podwyższone stężenia glukozy we krwi uszkadzają naczynia krwionośne i nerwy. Powikłania, które mogą zacząć się rozwijać nie ulegają cofnięciu, nawet pomimo rozpoczętego leczenia. Do najczęstszych powikłań zalicza się zmiany w obrębie drobnych naczyń krwionośnych siatkówki oka, nerek oraz skóry. Cukrzycowe zmiany przyspieszają również rozwój miażdżycy w dużych naczyniach krwionośnych. Proces ten odpowiedzialny jest za znacznie częstsze występowanie u diabetyków zawału serca, udaru mózgu, a także miażdżycy naczyń kończyn dolnych. To właśnie u osób otyłych, u których stwierdza się nadciśnienie tętnicze i/lub podwyższony poziom cholesterolu, obserwuje się również wyższe stężenia glukozy we krwi na czczo i po posiłkach. Współistnienie tych trzech odchyleń określa się mianem zespołu metabolicznego, który często jest stanem przedcukrzycowym lub już rozwiniętą cukrzycą typu 2. Jakie są objawy typowe dla cukrzycy typu 2.? Są to: • zwiększone pragnienie • częste oddawanie moczu • postępujące zmęczenie • niewyjaśniony spadek wagi ciała • trudno gojące się stany zapalne skóry • zaburzenia widzenia • objawy neurologiczne (mrowienie i drętwienie dłoni i stóp, kurcze łydek, osłabione czucie w skórze) Część II SKUTECZNA SAMOKONTROLA OSOBY DOTKNIĘTEJ CUKRZYCĄ Jak często powinieneś zgłaszać się do lekarza? Jak już wiesz ważną zasadą leczenia cukrzycy jest prowadzenie ścisłej i czytelnej dokumentacji – zarówno własnej (dzienniczek samokontroli), jak i lekarskiej. Częstotliwość wizyt zależy oczywiście od charakteru cukrzycy. Jeśli jest to cukrzyca ustabilizowana, niewymagająca podania insuliny, wystarczą wizyty co 2-3 miesiące – jeżeli prowadzisz samokontrolę, lub częściej - gdy nie prowadzisz samokontroli. W cukrzycy leczonej insuliną wizyty z reguły powinny odbywać się częściej. Dzięki samokontroli możesz samodzielnie monitorować stan swojego zdrowia oraz skuteczność leczenia. Samokontrola pomaga zrozumieć jak leki, dieta i aktywność fizyczna wpływają na stężenie glukozy we krwi. Przestrzeganie jej zasad pozwala Ci na normalne funkcjonowanie oraz zmniejszenie ryzyka powikłań. Do samokontroli zaliczamy: • regularne pomiary stężenia glukozy we krwi • przestrzeganie zaleceń lekarskich odnośnie terapii i stosowanej diety • staranną pielęgnację stóp • systematyczne badanie wzroku Co zyskasz prowadząc systematyczną samokontrolę? To właśnie dzięki systematycznej samokontroli możesz osiągnąć wiele zdrowotnych korzyści. Bardzo istotnym aspektem samokontroli jest monitorowanie glikemii w warunkach domowych przy zastosowaniu glukometrów. Obecnie, dzięki postępowi technicznemu dysponujemy już nowoczesnymi generacjami glukometrów, które posiadają wiele funkcji zwiększających bezpieczeństwo i komfort życia cukrzyków. • Samokontrola glikemii znacząco poprawia komfort życia oraz samopoczucie. Dzięki systematycznej samokontroli zapewne poczujesz się lepiej oraz będziesz mieć więcej energii. U niektórych pacjentów obserwuje się znaczny przypływ sił witalnych dopiero po kilku miesiącach od momentu wyrównania stężenia glukozy we krwi. Związane jest to z dostosowaniem się organizmu do prawidłowego poziomu stężenia glukozy. Najczęściej samopoczucie pacjentów poprawia się już od pierwszych dni przyjaźni z glukometrem. • Systematyczna samokontrola glikemii zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów zagrożenia życia: incydentów hipoglikemii (niedocukrzenia). • Hipoglikemia, czyli utrzymujące się niskie stężenie glukozy we krwi jest często konsekwencją braku lub nieprawidłowej samokontroli cukrzycy. U osób dorosłych kryterium rozpoznania hipoglikemii to stężenie glukozy we krwi wynoszące 70 mg/dl lub mniej. • Hipoglikemia to zaburzenie metaboliczne, któremu towarzyszą na ogół objawy kliniczne. Powikłanie to występuje wielokrotnie częściej u chorych na cukrzycę typu 1. niż typu 2. Stopnie hipoglikemii i objawy kliniczne: 1. postać łagodna hipoglikemii – objawy: niepokój, pobudzenie, przyspieszenie czynności serca, bladość, wzmożona potliwość, uczucie głodu 2. postać umiarkowana hipoglikemii – objawy: brak koncentracji, wilczy głód, pobudzenie ruchowe, agresja, obfite poty, zaburzenia widzenia, szerokie źrenice, przyspieszenie rytmu serca, arytmie 3. postać ciężka hipoglikemii – objawy: utrata orientacji co do miejsca i czasu, drgawki, śpiączka, zgon Jeżeli regularnie kontrolujesz stężenie glukozy we krwi, możesz szybko ocenić objawy obniżonej wartości glukozy oraz skutecznie zapobiegać ewentualnym poważnym zaburzeniom hipoglikemii. Hiperglikemia to stan kiedy stężenie glukozy we krwi przekracza wartość prawidłową. To właśnie podwyższony poziom cukru we krwi zwiększa znacząco powstawanie przewlekłych powikłań cukrzycy, z których najczęściej występujące to powikłania sercowo naczyniowe. Hiperglikemia może być spowodowana przez: • zbyt obfite posiłki lub ich niewłaściwy skład • brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej • stosowanie nieodpowiednich dawek leków przeciwcukrzycowych lub przyjmowanie ich niezgodnie z zaleceniami lekarskimi • stres • infekcje lub inne choroby • niektóre leki (które mogą przyczyniać się do podwyższenia poziomu cukru we krwi) Jakie są najczęstsze objawy hiperglikemii? • • • • • wzmożone pragnienie oddawanie dużych ilości moczu wzmożone łaknienie zmęczenie lub osłabienie chudnięcie Systematyczna samokontrola glikemii przeciwdziała powikłaniom cukrzycy Mówi się, że „cukrzyca to cichy zabójca”. Rzeczywiście cukrzyca jest chorobą, która przyczynia się do występowania poważnych komplikacji takich jak choroby oczu, nerek, układu nerwowego, serca czy chorób układu krążenia. Świadomość choroby to pierwszy krok do przeciwdziałania wystąpieniu poważnych problemów zdrowotnych. Dostatecznie świadomy i wyedukowany diabetyk może w znaczący sposób zmniejszyć ryzyko rozwoju tych schorzeń. • Temperatura przechowywania pasków 4-40º C • Bezpieczny enzym GOD • Stały serwis w postaci infolinii: 801-808-818* • Materiały edukacyjne dla pacjentów • Obszerna pamięć - 450 pomiarów • Średnie poziomy glikemii dla 7/14/21/28/60/90 dni • Możliwość wyliczenia przybliżonego poziomu HbA1c *całkowity koszt połączenia w cenie 1 impulsu wg taryfy operatora Część III CUKRZYCA A NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze jest jednym z ważniejszych czynników ryzyka powikłań sercowo – naczyniowych u osób z cukrzycą. Predysponuje do rozwoju i progresji późnych powikłań cukrzycowych, miażdżycy, wzrostu ryzyka zgonu sercowego oraz zastoinowej niewydolności serca, a także udaru mózgu. U pacjentów z cukrzycą typu 2 nadciśnienie tętnicze często zostaje zdiagnozowane jeszcze przed rozpoznaniem cukrzycy. Ponadto u wielu osób ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą typu 2 stwierdza się nadciśnienie tętnicze. Często osoby te są otyłe i bardzo istotnym działaniem terapeutycznym jest wczesne podjęcie leczenia nadciśnienia tętniczego, jako ważnego elementu prewencji incydentów sercowo – naczyniowych, niewydolności nerek, czy retinopatii. Czynniki sprzyjające wystąpieniu nadciśnienia tętniczego u osób z cukrzycą • podeszły wiek • dłuższy czas trwania cukrzycy • nieprawidłowe wyrównanie metaboliczne • dysfunkcja nerek • zaburzenia hormonalne związane ze zwiększonym wydzielaniem insuliny Dlaczego nadciśnienie tętnicze może być niebezpieczne Długotrwale utrzymujące się podwyższone ciśnienie tętnicze wywiera bardzo szkodliwy wpływ na serce i nerki pacjenta. Bardzo często następstwami nieleczonego nadciśnienia są: choroba wieńcowa i niewydolność serca, udar mózgu i demencja. Ryzyko wystąpienia tych powikłań jest częstsze w obecności nadciśnienia u osób w wieku podeszłym niż u osób młodych. Obniżenie ciśnienia tętniczego zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu, zawału serca, niewydolności krążenia i nerek oraz demencji. Jak ograniczyć rozwój i zmniejszyć konsekwencje nadciśnienia tętniczego • ograniczyć spożycie soli kuchennej • zwiększyć spożycie owoców i warzyw • zwiększyć regularną aktywność fizyczną • dążyć do utrzymania prawidłowej masy ciała • rzucić palenie i nadużywanie alkoholu • zastosować się do zaleceń lekarza i regularne przyjmować leki • często dokonywać pomiaru ciśnienia tętniczego Pamiętaj Twoje zdrowie w Twoich rękach! Opracowano na podstawie: J. Tatoń, A. Czech, M. Biernas: Diabetologia Kliniczna, PZWL 2008 J. Tatoń, A. Przyjacielski poradnik domowej samoopieki i samokontroli w cukrzycy, PZWL 2004 G. Sygitowicz: Choroby sercowo-naczyniowe w cukrzycy typu 2. Świat Lekarza 6; 22-23; 2009-12-28 I.W. Campbell, H. Lebovitz: Cukrzyca – fakty, Via Medica 2003 A. Czech, K. Cypryk, L. Czupryniak i wsp.: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2014. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Praktyczna 2014, tom 2, Suplement A. Jak prawidłowo wykonać nakłucie? 1 Ściągnij nakładkę nakłuwacza. 2 Umieść lancet w prowadnicy i wciśnij tak, aby lancet był stabilnie przymocowany. 3 Odkręć tarczę ochronną lancetu. 4 Nałóż nakładkę z powrotem na swoje miejsce i przekręć w taki sposób, jak to pokazano na rysunku. Upewnij się, że słyszysz kliknięcie przed przejściem do następnego etapu. 5 Wybierz głębokość nakłucia obracając w lewo lub prawo regulowaną końcówką w taki sposób, by strzałka na nakładce wskazywała na pożądaną głębokość. 6 Pociągnij ruchomy trzonek do momentu kliknięcia. W okienku pojawi się pomarańczowa kreska (widoczna na rysunku) co oznacza, że nakłuwacz jest gotowy do użycia. 7 Przyłóż końcówkę nakłuwacza dokładnie do bocznej części opuszki palca. Naciśnij przycisk zwalniający, słyszalne kliknięcie oznacza, że nakłucie zostało wykonane. 8 Delikatnie rozmasuj obszar nakłucia, aby uzyskać wystarczającą ilość krwi. Pamiętaj, że nigdy nie można na siłę wyciskać kropli krwi. Jak prawidłowo wykonać pomiar stężenia glukozy we krwi glukometrem Glucosense® Pro? Paski kodowe służą do kalibracji pasków testowych z glukometrem, po to aby uzyskać dokładne wyniki. Przed pierwszym badaniem i za każdym razem kiedy zaczynasz korzystać z nowej fiolki pasków testowych, musisz wsunąć pasek kodowy do glukometru. Numer kodu na wyświetlaczu glukometru, musi być taki sam, jak numer kodu na fiolce z paskami testowymi i na pasku kodowym. 1 Zdejmij folię ochronną zabezpieczającą wieczko fiolki pasków testowych. Otwierając fiolkę po raz pierwszy zapisz datę na etykietce. 2 Dokładnie umyj i wysusz ręce. Wyjmij pasek testowy a następnie dokładnie zamknij fiolkę. 3 Wsuń pasek testowy, aby włączyć glukometr. Kolejność pojawiania się symboli na wyświetlaczu jest następująca: „CHK” i„ ” i migający symbol „ ”. 4 Wykonaj prawidłowo nakłucie (zgodnie z instrukcją „Jak prawidłowo wykonać nakłucie?”). 5 6 7 Gdy na wyświetlaczu miga symbol „ ”, przytrzymaj i przyłóż otwór chłonny paska testowego do kropli krwi, aż do całkowitego wypełnienia okienka potwierdzenia. Po odliczeniu przez glukometr do 0, wynik Twojego badania pojawi się wraz z datą i godziną wykonania pomiaru - i zostanie automatycznie zapisany w pamięci. Usuń ręcznie pasek testowy ze szczeliny glukometru i wyrzuć go. Glukometr wyłączy się automatycznie po wyjęciu paska testowego. PEWNOŚĆ I ZAUFANIE GLUKOMETR STWORZONY SPECJALNIE DLA OSÓB Z CUKRZYCĄ TYPU 2 Podświetlany, czytelny wyświetlacz Podświetlana szczelina na pasek testowy Łatwa do wymiany bateria AAA Prosta obsługa GLU/01.2015/02 Dożywotnia gwarancja Genexo Sp. z o.o. ul. Gen. Zajączka 26, 01-510 Warszawa tel. (+48 22) 839 11 99 fax (+48 22) 839 23 12 e-mail: [email protected]
