Rzeszów, dn. 07.08.2013 r. Adam Gramowski Ul. Bydgoska 35/11

Rzeszów, dn. 07.08.2013 r.
Adam Gramowski
Ul. Bydgoska 35/11
86-050 Solec Kujawski
MINISTER FINANSÓW
ul. Świętokrzyska 12
00 – 916 Warszawa
WNIOSEK O WYDANIE DECYZJI
W związku z art. 2 ust. 6 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych niniejszym
wnoszę o wydanie decyzji rozstrzygającej czy korzystanie z poniżej przedstawionej internetowej
platformy pewnego brokera dostarczającej instrumenty o nazwie ”opcje BET +
− zmodyfikowanie X”
stanowi udział w grze losowej, zakładzie wzajemnym lub jakiejkolwiek innej formie hazardu
wymienionej w ust. 1 – 5 art. 2 w/w ustawy.
Wniosek niniejszym składam mając na uwadze ewentualne świadczenie usług pośrednictwa
pieniężnego dla klientów tej platformy do i z tej platformy.
CZYM SĄ „OPCJE BET +
− zmodyfikowane X”,
KTÓRE BROKER MA ZAMIAR OFEROWAĆ
Broker zarejestrowany jest poza granicami EU. Oferuje wyłącznie instrumenty, które sam
twierdzi, że wypełniają definicję „instrumentu finansowego” m.in. w myśl obowiązującej w Polsce
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. W miejscu swojej rejestracji posiada stosowną
legitymację do oferowania takich instrumentów. Instrumentami tymi są na dzień dzisiejszy opcje o
następujących właściwościach:
instrumentem bazowym jest kwotowanie EUR/USD lub indeks będący średnią ważoną
kilkunastu walut do USD o współczynnikach przy walutach obliczanych dla niego co ściśle określony
czas tak, żeby procentowe (względne) zmiany którejkolwiek z walut składowych do USD miały taki sam
wpływ na indeks. Dodatkowo podczas zmiany współczynników wartość indeksu obliczona przy użyciu
nowych musi być równa wartości indeksu obliczonej przy użyciu starych w tym samym momencie.
Współczynniki zmieniane są codziennie o północy;
opcje mają europejski czas trwania – tj. nie można ich zrealizować przed terminem wykonania,
który wynosi dla poszczególnych opcji odpowiednio: 1s, 5s, 10s, 30s, 1m, 5m, 10m;
klient brokera nie może odsprzedać opcji przed terminem wykonania innemu uczestnikowi
rynku. Drugą stroną transakcji tzn. wystawcą opcji jest zawsze broker;
każda opcja oferowana przez brokera ma zawsze taką strukturę wypłaty jakby była sumą (tzn.
portfelem lub zbiorem) kilku opcji binarnych na ten sam instrument bazowy zapadających w tym
samym momencie, a różniących się jedynie poziomami osiągnięcia wypłaty oraz wysokościami tych
wypłat. Dostępne są opcje z następującymi ilościami możliwych niezerowych wypłat w momencie
wygaśnięcia:
*
1 możliwa wypłata
( jest to de facto jedna opcja binarna )
*
2 możliwe wypłaty
( jest to w sumie portfel 2 opcji binarnych )
*
3 możliwe wypłaty
( jest to w sumie portfel 3 opcji binarnych )
*
4 możliwe wypłaty
( jest to w sumie portfel 4 opcji binarnych )
*
6 możliwych wypłat
( jest to w sumie portfel 6 opcji binarnych )
*
8 możliwych wypłat
( jest to w sumie portfel 8 opcji binarnych )
*
16 możliwych wypłat ( jest to w sumie portfel 16 opcji binarnych )
*
22 możliwe wypłaty
( jest to w sumie portfel 22 opcji binarnych )
*
44 możliwe wypłaty
( jest to w sumie portfel 44 opcji binarnych )
Definicja opcji binarnej znajduje się w każdej encyklopedii (np. na Wikipedii). Rozlicznie opcji zawsze
następuje w pieniądzu poprzez dopisanie do rachunku inwestycyjnego klienta kwot wynikających z
wykonania opcji binarnych. Klient oczywiście przed wejściem w posiadanie opcji wie ile wynoszą
poziomy wykonania opcji binarnych i kwoty należne mu po ich przekroczeniu. I poziomy te, i kwoty
nie zmieniają się do momentu wykonania opcji włącznie. Jeżeli w momencie wykonania opcji żaden
poziom nie zostanie przekroczony to do rachunku zostanie oczywiście dopisane 0. Na potrzeby
niniejszego wniosku tak opisane opcje oferowane przez brokera nazwijmy „ BET +
− ”. Każda z nich ma
strukturę wypłaty taką jak portfel ściśle określonych opcji binarnych na ten sam instrument bazowy
zapadających w tym samym momencie. Te opcje broker oferuje już dzisiaj. Te natomiast opisane w
dalszej części niniejszego wniosku dopiero ma zamiar wprowadzić i to one są przedmiotem niniejszego
wniosku. I tak:
Niech dana teraz będzie innego rodzaju opcja o nazwie opcja „JACKPOT X”, gdzie X jest liczbą
zawsze większą lub równą 0 i zawsze mniejszą niż 100. Opcja ta to w istocie opcja na opcję
(instrumentem bazowym jest opcja opisana niżej), zatem broker twierdzi, że wpisuje się ona w definicję
„instrumentu finansowego” m.in. w myśl ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Opcja
„JACKPOT X” ma termin wykonania zawsze dokładnie godzinę i zawsze amerykański tryb wykonania.
Tzn. jej posiadacz może ją wykonać w dowolnym momencie w ciągu trwania tej godziny. Jej wykonanie
polega na tym, że posiadacz opcji „JACKPOT X” ma prawo w ciągu tej godziny nabyć opcję zdefiniowaną
następująco:
„Jest to opcja dokładnie taka sama jak opisana na samym początku opcja „ BET +
− ” z tą różnicą, ze
+
jeżeli wskutek wykonania odpowiadającej jej opcji „ BET − ” jej wypłata wyniesie 0 to w zależności od
wartości liczby „y” publikowanej przez brokera i znanej posiadaczowi opcji „ JACKPOT X” przed
wejściem w jej posiadanie:
użytkownik otrzymuje opcję „JACKPOT (X + y)” jeżeli tylko zachodzi warunek X + y < 100,
a w innym przypadku:
otrzymuje kwotę nazywaną przez brokera „jackpot” również znaną przed wejściem w
posiadanie opcji „JACKPOT X”.
Niech przedstawiona opcja „ BET +
− ” zmodyfikowana w ten sposób, że do jej struktury wypłaty
dołącza się ewentualność wejścia w posiadanie opcji „JACKPOT (X + y)” lub dodatkowej wypłaty
pieniężnej w kwocie zwanej jako „jackpot” nazywana będzie „opcją BET +
− zmodyfikowaną X”.
Oferowana jest ona wyłącznie posiadaczom odpowiedniej opcji „JACKPOT X” jednak jej definicję
można rozszerzyć w ten sposób, że osoba nie posiadająca opcji „JACKPOT X” może wejść w jej
posiadanie i w tym wypadku struktura wypłaty opcji „ BET +
− zmodyfikowanej X” jest taka, jakby X
było równe 0, czyli innymi słowy jakby jej nabywca realizował w tym momencie opcję „JACKPOT 0”
Dla w taki sposób zdefiniowanej opcji można powiedzieć, że broker oferuje wyłącznie opcje
typu „ BET +
− zmodyfikowana X” i żadne inne. Wskutek ich wykonania użytkownikowi wypłacana jest
albo wypłata pieniężna, albo (jeżeli ta wynosi 0) opcja typu „JACKPOT (X + y)” upoważniająca klienta
+
do nabycia opcji „ BET +
− zmodyfikowana ( X + y )” po cenie takiej jak odpowiadająca jej opcja BET −
jeżeli się na to klient w ciągu godziny zdecyduje. Odpowiadające odpowiednim opcjom BET +
− liczby
„y” publikowane są przez brokera przed nabyciem przez klienta opcji z co najmniej godzinnym
wyprzedzeniem dlatego klient zawsze przed nabyciem opcji „ BET +
− zmodyfikowana X” wie co może
uzyskać w konsekwencji jej wykonania, wie to również przed wejściem w posiadanie samej opcji
„JACKPOT X”. Liczba „jackpot” oraz jej wielkość w przyszłości jest znana użytkownikowi również przed
wejściem w posiadanie jakiejkolwiek opcji. Liczba ta wzrasta co sekundę o ściśle określoną wartość
(powiedzmy o 0,10 EUR co sekundę) i broker gwarantuje , ze zeruje ja wyłącznie w momencie kiedy
użytkownik nie jest w posiadaniu ani żadnej opcji „ BET +
− zmodyfikowana X”, ani żadnej opcji
+
„JACKPOT X”. Wchodząc w posiadanie opcji „ BET − zmodyfikowana 0” wskutek której może wejść
w posiadanie pierwszej opcji „JACKPOT X” wie on ile wynosi kwota „jackpot” i o ile dokładnie jest
zwiększana co sekundę. Może się ona „wyzerować” wyłącznie w momencie kiedy nie jest z nią związany
żaden instrument jaki on posiada czyli tylko wtedy kiedy nie posiada żadnej opcji. Opcje „BET +
−
zmodyfikowana X” są w istocie sumą określonej ilości opcji binarnych (co wynika stąd, że same opcje
BET +
− są takim towarem) oraz jednej opcji na opcję ( na opcję typu „JACKPOT X”). Sama opcja typu
„JACKPOT X” jest również opcją na opcję ( na typu „ BET +
− zmodyfikowana X”). Broker uważa, ze
opcje te wpisują się w definicję „instrumentu finansowego” m.in. w myśl ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi bowiem zarówno „opcje binarne” jak i „opcje na opcje” się w nią wpisują.
SKĄD IDEA TAKIEGO INSTRUMENTU
Geneza instrumentu „BET +
− zmodyfikowana X” ma swoje źródło w podpatrzeniu
instrumentów o nazwie „JACKPOT” znanych z gier hazardowych. Otóż właściciel sieci automatów do
gry lub kasyna online może odprowadzać od każdej stawki każdej gry przeprowadzonej przez każdego
klienta jakiś ułamek tej kwoty do publikowanej sumy nazywanej „jackpot”. Algorytm losujący w nie do
przewidzenia momencie przydziela tę kwotę któremuś z graczy powodując automatycznie jej
wyzerowanie, ponowne jej narastanie i powtórzenie „zabawy”. Algorytm losujący ustawiany jest tak
żeby kwotowo ta padała co powiedzmy średnio dzień lub tydzień.
Odpowiedzią na „jackpota” znanego z hazardu celem przeniesienia go do rynku finansowego,
gdzie losowość musi być zastąpiona zdarzeniami na rynku finansowym jest opcja „BET +
−
zmodyfikowana X”. Broker publikuje kwotę „jackpot” wspólną dla każdego swojego klienta (poza
pewnymi specyficznymi przypadkami opisanymi poniżej). Każdy wie o ile ona wzrasta co sekundę i jej
wysokość jest każdemu znana. Klient, któremu kwota „jackpot” zostanie przydzielona musi sobie czymś
na nią zasłużyć. I tu przychodzi z pomocą struktura opcji BET +
− . Otóż opcje te są tak skonstruowane,
że tym więcej wypłacają im więcej instrument bazowy wychyli się w górę lub w dół względem kursu
instrumentu bazowego w momencie nabywania opcji BET +
− . W przypadku kiedy kurs instrumentu
bazowego w momencie wykonania opcji będzie równy kursowi w momencie jej nabywania lub tylko
+
nieznacznie różniący się, to opcja BET +
− da zerową wypłatę. Ideą opcji „BET − zmodyfikowana X”
jest aby kwota „jackpot” przydzielona była średnio raz na dany okres osobie, która ujmując to mniej
więcej: „najwięcej razy z rzędu nabędzie opcję, która nie da żadnego zysku”. Jeżeli na przykład
użytkownik nabył już kilkadziesiąt opcji pod rząd i żadna z nich nie dała jakiejkolwiek wypłaty to ma on
dużą szansę na „wygranie” jackpota bowiem „X” przy pozyskiwanych przez niego coraz to nowych opcji
„JACKPOT X” się zwiększa i gdy osiągnie lub przekroczy 100 „jackpot” zostanie mu przydzielony. To
będzie w pewien sposób pocieszeniem dla klienta nietrafnie inwestującego oraz może przyczynić się
do powstania bardzo ciekawych strategii inwestycyjnych ukierunkowanych wyłącznie na „jackpot”
nastawionych na to żeby celowo nabywać opcje w momentach małej zmienności instrumentu
bazowego, a nie – wysokiej.
Broker kalibruje publikowane przyszłe wartości liczb „y” dla każdej z opcji BET +
−
odpowiadających odpowiednim opcjom „BET +
zmodyfikowana
X”
tak
żeby
„jackpot”
podał
średnio
−
co na przykład 1 dobę. Ma możliwość dokonania takiej kalibracji bowiem wie jak duży rynek tworzy,
zna historię zleceń swoich klientów oraz co najważniejsze częstość składania tych zleceń. Jedyne co go
wiąże to to, że dla klientów, którzy już posiadają albo opcję „JACKPOT X”, albo opcję „BET +
−
zmodyfikowana X” nie może zmienić wysokości ani tempa narastania liczby „jackpot” bowiem
wprowadziłoby to element losowości w oferowane instrumenty. Dlatego jeżeli któryś klient „wygrywa”
to „jackpot” zeruje się on jedynie jemu oraz wszystkim tym, którzy nie posiadają żadnej z w/w opcji.
Ci, którzy takie opcje posiadają mogą oczekiwać takich wypłat opcji w przyszłości jakby wygrana
„jackpot” przez innego klienta nie nastąpiła. Dopiero kiedy sami osiągną taką wypłatę „jackpota” lub
inną niezerową wypłatę opcji, lub opcja „JACKPOT X” posiadana przez nich wygaśnie wskutek
niezrealizowania jej przez godzinę, to dopiero dedykowana im kwota, „jackpot” zrówna się z tą
publikowaną dla innych. Czyli dokładnie wtedy, kiedy nie będzie w posiadaniu żadnej opcji i broker
będzie miał prawo „zaserwować” mu nową ofertę. Jaki algorytm powoduje prawdopodobną
ewentualność, w której w przybliżonym czasie więcej niż jeden klient osiągnie wypłatę monstrualnie
dużego jackpota, ale jest to ryzyko wkalkulowane w ofertę opcji „ BET +
− zmodyfikowana X”. To zresztą
dość duża różnica w porównaniu do „jackpota” znanego z hazardu, że może on paść w podobnej
wysokości w kilku miejscach niemal jednocześnie.
PRAKTYCZNA REALIZACJA PLATFORMY DOSTARCZAJACEJ INSTRUMENTY TYPU
OPCJA „BET +
− zmodyfikowana X”
Broker na chwilę obecna oferuje wyłącznie opcje BET +
− , ale niebawem pragnie je zastąpić
+
opcjami „ BET − zmodyfikowana X”. Na dzień dzisiejszy graficzno – tekstowy interfejs klienta
platformy inwestycyjnej tego brokera wygląda tak, że po wybraniu typu opcji „ BET +
− w zakresie:
instrumentu bazowego;
ilości możliwych wypłat (ilości opcji binarnych składowych);
czasu trwania
stawki (ceny opcji: wysokości ewentualnych wypłat są zawsze proporcjonalne do ceny);
Wyświetlony jest użytkownikowi wykres instrumentu bazowego oraz podane są formie tekstowej
zmieniające się w czasie rzeczywistym:
kurs instrumentu bazowego;
wysokości ewentualnych wypłat opcji binarnych wchodzących w skład opcji;
poziomy, które instrument bazowy winien przekroczyć w momencie wykonania opcji aby te
odpowiednie wypłaty osiągnąć.
Następnie po naciśnięciu przycisku nabycia opcji pozostaje moment wyczekania czy w momencie
wygaśnięcia opcji kurs instrumentu bazowego przekroczy któryś z w/w poziomów czy nie. Całość jest
klientowi w odpowiedni sposób wizualizowana, a transakcja zapisana w rejestrze z którym użytkownik
może się w każdej chwili zapoznać.
+
Po zmianie instrumentów BET +
− na „ BET − zmodyfikowana X” interfejs tez zasadniczo się
nie zmieni poza wprowadzeniem dodatkowego małego okna o następującej zawartości
Jak widać już na pierwszy rzut oka jackpot nie jest jeden, ale trzy o nazwach „BIG”, „MEDIUM” oraz
„MINI”. Kwoty w EUR to odpowiadające im kwoty „jackpot” zdefiniowane powyżej w ramach
definiowania instrumentu „BET +
zmodyfikowana X”. Kwoty poniżej opisane jako „KAŻDA
−
PRZEGRANA ZWIĘKSZA TWOJĄ SZANSĘ NA JACKPOT O:” to nic innego jak odpowiednie „y” dla każdego
z tych jackpotów, a „TWOJA DROGA DO JACKPOT” to bieżące „ X” odpowiadające każdemu z tych
jackpotów. Zastosowanie kilku jackpotów zamiast jednego w zasadzie niewiele zmienia definicje
przedstawione powyżej poza tym, że raczej powinniśmy mówić o opcji „JACKPOT X 1 X2 X3” oraz
odpowiednio opcji „ BET +
− zmodyfikowana X1 X2 X3”, gdzie X1 X2 X3 są „X”-ami dla odpowiednich
jackpotów: „BIG”, „MEDIUM” oraz „MINI”.
W tabelce znajdują się wyłącznie bieżące wartości „y” bowiem tylko one klientów interesują.
Na stronie www brokera dostępne są do zapoznania się z nimi przyszłe wartości „y”, ale klientów raczej
będą interesowały wyłącznie te aktualnie stosowane.
Jeżeli użytkownik nabędzie opcję, której wypłata wynikająca z wbudowanej w nią opcję BET +
−
jest niezerowa, to wszystkie trzy wartości w wierszu na dole się zerują (klient wtedy nie posiada żadnej
opcji „JACKPOT X”), natomiast jeżeli „przegrywa” to wartości te się zwiększają o odpowiednią wartość
„y” podaną powyżej. Jeżeli któraś z wartości na samym dole zrówna się lub przekroczy 100 to
użytkownik wygrywa „jackpota” podanego na samej górze i tym samym zeruje się on. Innym klientom
również się w tym momencie wyzeruje pod warunkiem, że wszystkie trzy liczby w najniższym rzędzie
wyniosą u nich 0 i nie posiadają oni żadnej ocji. Jeżeli tak nie jest to ich wysokości „jackpotów” zrównają
się z tymi u innych dopiero kiedy wszystkie trzy „X” się wyzerują.
Ponieważ „y” dla jackpotów: „BIG”, „MEDIUM”, „MINI” są tak dobrane, aby YBIG < YMEDIUM <
YMINI , to wskutek tego najłatwiej osiągnąć jackpota „MINI” (wartość „X” dla niego najszybciej rośnie).
Aby uniknąć sytuacji, kiedy przed uzyskaniem jackpota „BIG” klient kilkukrotnie „trafia” jackpota
„MINI” lub „MEDIUM” to po osiągnieciu na przykład jackpota „MINI” jest on już niedostępny (tzn.
zaznaczony na szaro i „X” już nie wzrasta) do momentu wyzerowania się „X” dla wszystkich jackpotów.
Podobnie jackpot „MEDIUM” staje się nieaktywny po jego osiągnięciu, a przed wyzerowaniem się
wszystkich „X” na dole. Nieosiągalność ta objawia się wyświetleniem na szaro kwoty jackpota, jego „y”
oraz jego „X” (tzn. całej kolumny)
Z punktu widzenia użytkownika końcowego cała ta tabelka ma takie znaczenie, ze na samej
górze widzi kwoty, które może „wygrać” jeśli odpowiednią ilość razy z rzędu nabędzie opcję nie dającą
żadnej wypłaty, a na samym dole jak bliski jest do osiągnięcia tej wypłaty. Pośrodku (w środkowym
wierszu) widzi o ile przybliża go do tego każda z nabytych przez niego nietrafionych opcji. O ile w taki
właśnie sposób instrumenty dostarczane będą użytkownikowi w ramach przeznaczonej dla niego
platformy klienckiej (aplikacji klienckiej dostarczanej przez brokera klientom), o tyle na stronie www
brokera znajdował się będzie pełny opis instrumentów dokładnie taki jak tutaj bez pominięcia
jakiegokolwiek szczegółu.
MOJE STANOWISKO W SPRAWIE
Uważam, ze przedstawiony wyżej instrument „ BET +
− zmodyfikowana X” wypełnia definicję
instrumentu finansowego pochodnego z ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i w związku z
tym na mocy art. 7A ustawy prawo bankowe Minister Finansów winien postanowić o odmowie
wydania jakiejkolwiek decyzji w trybie ustawy o grach hazardowych, jako że opisany instrument nie
podlega pod jej działanie w ogóle.
UZASADNIENIE MOJEGO STANOWISKA
Każdą opcję „ BET +
− zmodyfikowana X” można zastąpić równoważnymi kilkoma opcjami
binarnymi oraz jedną opcją na opcję. Te pierwsze od lat opisane są obszernie w każdym podręczniku
do inżynierii finansowej oraz oferowane są m.in. przez polskie banki. Te drugie natomiast wprost
wpisane są jako instrumenty finansowe pochodne w art. 2 § 1 punkt 1 ust. c ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi. Ustęp ten wprost stanowi, że opcja może być wykonana przez dostawcę
innego instrumentu finansowego pochodnego ( w tym wypadku opcji ). Opcje na inne instrumenty
finansowe pochodne popularne są również na największej giełdzie pochodnych instrumentów
finansowych na świecie: chicagowskiej CME (opcje na kontrakty futures) i dostęp do tego rynku
zapewnia kilka zarejestrowanych w Polsce domów maklerskich (jako brokerzy wprowadzający).
Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi nie określa ile co najmniej winien wynosić
termin wykonania opcji. Może on być dowolnie krótki. Opcje, którymi obraca się na GPW w Warszawie
można zarówno wystawić na sprzedaż jak i nabyć dowolnie blisko ich terminu wykonania. Instrumenty
popularnie nazywane „forex” wg. Polskiego orzecznictwa również są jedynie pochodnymi
instrumentami rynku walutowego i w ich przypadku to użytkownik sam ustala czas trwania tego
instrumentu i może ten czas (czas trwania transakcji) wybrać dowolnie krótki.
Również sposób dostarczania tych instrumentów w formie takiej, że to broker jest wystawcą tych opcji
i zawsze drugą stroną transakcji jest już upowszechnionym na rynku. Przede wszystkim postępuje tak
99% brokerów forex, brokerzy CFD oraz banki oferujące swoim klientom – przedsiębiorcom – różnego
typu kontrakty forward i opcje samemu będąc ich wystawcą.
Uwzględniając również fakt, ze instrument o nazwie „ BET +
− zmodyfikowana X” ma taką samą
strukturę jak zakład wzajemny w rozumieniu ustawy o grach hazardowych to jednak zakładem
wzajemnym nie jest bowiem spełnione są jednocześnie trzy przesłanki:
sam dostawca tych instrumentów deklaruje, że są „instrumentami finansowymi” w myśl m.in.
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;
instrumenty te wypełniają definicję „instrumentu finansowego” w myśl ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi (jest to zdanie moje i brokera);
broker posiada stosowne umocowanie w miejscu swojej rejestracji do oferowania takich
instrumentów
Ponieważ każda opcja zawsze z definicji zachowuje się tak samo jak zakład wzajemny (a zwłaszcza
binarna !) to gdyby po wypełnieniu wszystkich trzech powyższych warunków nie traktować danego
instrumentu jako „instrumentu finansowego”, a zamiast tego jako „zakład wzajemny”, to należałoby
na przykład wszystkie opcje oferowane przez CME Chicago uznać za zakład wzajemny i pociągnąć
choćby DM BZ WBK (który chyba oferuje dostęp do CME Chicago) do odpowiedzialności karnej za
organizowanie gier hazardowych bez zezwolenia.
W związku z powyższym uważam, że instrumenty „BET +
− zmodyfikowana X” wypełniają
ustawową definicję „instrumentu finansowego” i należy się zastosować art. 7A ustawy prawo
bankowe.
Adam Gramowski