WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
Ocena dopuszczająca
ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
 Nazywa cechy bohatera literackiego na podstawie opisu zachowania
 Podaje cechy pozytywnego i negatywnego bohatera
 Rozumie pojęcia: opis w prozie, opis poetycki, wiersz, poezja, proza, wartość, powieść podróżniczoprzygodowa, zwięzłość tekstu, autor, czytelnik, odbiorca, symbol narodowy, instrukcja, kronika,
redaktor, sprawozdanie, tolerancja, kultura wypowiedzi, media, legenda, intencja;
 Rozróżnia poezję od prozy
 Zna słownictwo dotyczące budowy świata przedstawionego w utworze
 Podaje przykłady zachowań bohatera literackiego, w których ujawnia się wskazana cecha
 Zna słownictwo dotyczące budowy świata przedstawionego w utworze
 Odróżnia opis od opowiadania
 Zna pojęcie: streszczenie
 Posługuje się spisem treści
 Porównuje zawartość podręczników wynotowuje z tekstu informacje o znanych i zanikających
zwyczajach
 Zna pojęcie: symbol narodowy
 Rozpoznaje region Polski na podstawie realiów
 Nazywa uczucia towarzyszące sytuacji składania i przyjmowania życzeń
 Wymienia cechy gatunkowe baśni
 Wymienia cechy gatunkowe legendy
 Wymienia cechy gatunkowe podania
 Formułuje pytania do tekstu literackiego
 Odpowiada na pytania związane z treścią mitu
 Zapisuje skojarzenia z podanym wyrazem
 Odczytuje humor w utworze
 Podaje tytuły czasopism, programów popularnonaukowych o tematyce przyrodniczej
 Z planu miasta odczytuje informacje potrzebne do opisu drogi
 Odczytuje informację z notatki prasowej
 Określa typ prasy na przykładzie egzemplarzy czasopism
 Wyjaśnia znaczenie pojęć i terminów związanych z prasą, korzystając ze słowników
 Wyraża i uzasadnia dobór tytułu prasowego do treści artykułu
 Odróżnia prawdę od zmyślenia
 Wyszukuje w programie telewizyjnym odpowiednie pozycje według podanego klucza i objaśnień legendy
 Wskazuje epitety w tekście opowieści biblijnej
 Wyszukuje w tekście informacje na podany temat i
 Podaje przykłady filmów podróżniczo-przygodowych
 Zna pojęcie: prawa dziecka
 Odczytuje druk przekazu/polecenia wpłaty
 Wymienia elementy kompozycyjne listu
 Odczytuje instrukcję
 Odczytuje informacje ze znaków drogowych
 Określa przyczynę i skutek niebezpiecznej sytuacji
NAUKA O JĘZYKU
 Wymienia nazwy poznanych części mowy, podaje przykłady
 Podaje najważniejsze cechy części mowy
 Zna pojęcia: tryb oznajmujący, tryb przypuszczający, tryb rozkazujący
 Odróżnia czasowniki w trybie oznajmującym od czasowników w trybie przypuszczającym
 Wskazuje w tekście czasowniki w różnych trybach
 Zna pojęcia: wyraz określany, wyraz określający
 Zna pojęcie: stopniowanie przymiotnika
 Zna pojęcie: odmiana czasownika
 Zna pojęcia: czasownik niedokonany, czasownik dokonany
 Zna pojęcia: przypadek rzeczownika, odmiana rzeczownika



















































Zna nazwy przypadków i ich pytania
Odmienia rzeczownik przez przypadki
Zna pojęcia: temat rzeczownika, końcówka rzeczownika
Uzupełnia tekst właściwymi formami rzeczownika
Zna pojęcie: stopniowanie regularne, nieregularne i opisowe przymiotnika, stopień równy, wyższy i
najwyższy
Stopniuje nieregularne przymiotniki
Odmienia przymiotnik z rzeczownikiem
Stosuje właściwe formy liczebników
Zna pojęcia: liczebniki główne, liczebnik porządkowe
Rozróżnia liczebniki główne od porządkowych
Rozpoznaje w tekście przyimki
Zna pojęcia: przyimek prosty, przyimek złożony
Zna pojęcia: przysłówek, stopniowanie regularne, nieregularne i opisowe przysłówków
Rozpoznaje w tekście przysłówki
Tworzy stopień wyższy i najwyższy przysłówka
Klasyfikuje wykrzyknik jako część mowy
Używa poprawnych form czasowników
Definiuje zdanie
Wskazuje podmiot i orzeczenie w zdaniu
Rozróżnia zdania: oznajmujące, pytające rozkazujące, wykrzyknikowe
Przekształca zdania oznajmujące na rozkazujące
Rozumie pojęcie: spójnik
Tworzy zdania w trybie oznajmującym, rozkazującym, przypuszczającym
Rozumie pojęcie: antonimi i tworzy antonimy od podanych określeń
Gromadzi słownictwo do opisu postaci
Stosuje wyrazy i wyrażenia określające kierunki i stosunki przestrzenne
Uzasadnia pisownię wyrazu poprzez podanie wyrazu pokrewnego
Zna pojęcia: głoska dźwięczna, głoska bezdźwięczna, głoska twarda, głoska miękka
Prawidłowo wymawia liczebniki w różnych formach
Zna pojęcia: wyraz podstawowy, wyraz pochodny
Zna pojęcia: wyraz przeciwstawny, antonim
Zna pojęcia: wyraz zdrobniały, zgrubienie
Zna zasady i poprawie odmienia nazwiska żeńskie zakończone na -ówna
Poprawnie zapisuje wyrazy będące wykrzyknikami
Zna i stosuje zasady pisowni wyrazów z rz, ż, ó, u, łych, ą, ę
Porządkuje wyrazy według kryteriów ortograficznych
Zna i stosuje zasady interpunkcji w zdaniu złożonym
Poprawnie zapisuje rozmowę
Łączy zdania składowe spójnikami
Zna i stosuje zasady pisowni nazw ras zwierząt
Używa poprawnych form trybu przypuszczającego
Związanych z regionem
Zna i stosuje zasady pisowni nazw krajów i kontynentów
Poprawnie zapisuje tytuły podań i legend związanych z regionem
Poprawnie zapisuje liczebniki oznaczające godziny
Zna i stosuje zasady pisowni przyimków złożonych
Zna i poprawnie zapisuje wyrazy z h i c h pochodzące z mitologii greckiej
Tworzy słowniczek z wyrazami z h i ch pochodzącymi z mitologii greckiej
Zna i stosuje zasady pisowni tytułów czasopism
Poprawnie zapisuje nazwy własne osobowe, nazwy narodowości oraz pochodzące od nich przymiotniki
Zna i stosuje zasady pisowni nazw regionów i województw


Zna i stosuje zasady pisowni nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym
Zna i stosuje zasadę pisowni przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym
 Zna i stosuje zasady pisowni jednostek miary i wagi
 Uzasadnia pisownię rz we wskazanych wyrazach
 Zna wyrazy i wyrażenia określające następstwo czasu
 Poprawnie zapisuje słownictwo dotyczące pogody i prognozy pogody
 Wyjaśnia znaczenie wyrazów pochodzenia greckiego, korzystając ze słownika wyrazów obcych
 Zna zasady i poprawie odmienia nazwiska żeńskie zakończone na -ówna
 Poprawnie zapisuje wyrazy będące wykrzyknikami
 Zna i stosuje zasady pisowni wyrazów z rz, ż, ó, u, ch, ą, ę
 Porządkuje wyrazy według kryteriów ortograficznych
 Zna i stosuje zasady interpunkcji w zdaniu złożonym
 Poprawnie zapisuje rozmowę
 Łączy zdania składowe spójnikami
 Zna i stosuje zasady pisowni nazw ras zwierząt
 Używa poprawnych form trybu przypuszczającego
 Zna pojęcia: wyraz podstawowy, wyraz pochodny
 Zna pojęcia: wyraz przeciwstawny, antonim
 Zna pojęcia: wyraz zdrobniały, zgrubienie
 Prawidłowo wymawia liczebniki w różnych formach
 Zna pojęcia: głoska dźwięczna, głoska bezdźwięczna, głoska twarda, głoska miękka
 Uzasadnia pisownię wyrazu poprzez podanie wyrazu pokrewnego
 Stopniuje nieregularne przymiotniki
 Odmienia przymiotnik z rzeczownikiem
 Stosuje właściwe formy liczebników
 Zna pojęcia: liczebniki główne, liczebnik porządkowe
 Rozróżnia liczebniki główne od porządkowych
 Rozpoznaje w tekście przyimki
 Zna pojęcia: przyimek prosty, przyimek złożony
TEKSTOLOGIA
 Czyta w roli
 Redaguje krótką wypowiedź o swoich zainteresowaniach
 Swobodnie wypowiada się na temat przeczytanej lektury
 Opowiada, używając wyrazów i wyrażeń określających następstwo czasu
 Opowiada o zwyczajach pielęgnowanych w swoim domu
 Redaguje plan ramowy
 Rozwija plan ramowy
 Zapisuje kolejność wykonywanych prac, nazywając czynności
 Redaguje krótkie opowiadanie
 Redaguje humorystyczne opowiadanie
 Redaguje dialog na podany temat
 Redaguje opowiadanie o rzeczywistym lub zmyślonym wydarzeniu
 Wyjaśnia decyzję bohatera
 Opisuje drogę od... do..., korzystając z planu
 Opisuje drogę do określonego celu, wykorzystując mapę
 Opisuje miejsce, stosując wyrazy i wyrażenia oznaczające stosunki przestrzenne
 Redaguje porady, stosując czasowniki w trybie rozkazującym
 Redaguje zasady postępowania
 Redaguje zasady aktywnego słuchania
 Zachęca i odradza
 Opisuje miejsce, stosując wyrazy i wyrażenia oznaczające stosunki przestrzenne
 Opisuje wygląd miejsca, wykorzystując dane z tekstu literackiego
 Opisuje miejsce, nadając wypowiedzi charakter informacyjny
 Opisuje pogodę
 Opisuje wybrany projekt placu zabaw
 Opisuje np. herb Warszawy
 Opisuje wygląd i nazywa cechy zwierzęcia




















Opisuje zachowanie osób
Redaguje przepis kucharski
Redaguje zakończenie notatki z lekcji
Redaguje notatkę z lekcji, odpowiadając na pytania
Redaguje notatkę o bohaterach greckich w formie tabeli według wzoru
Formułuje swoje zobowiązania
Redaguje rzeczową prośbę do nauczycielem
Układa zagadki gramatyczne
Udziela wypowiedzi na temat programu telewizyjnego stosuje wyrazy i wyrażenia o charakterze
oceniającym
Wyraża opinię na temat np. filmu, stosując słownictwo oceniające
Przedstawia sylwetkę postaci rzeczywistej i uzasadnia wybór
Redaguje prognozę pogody, uzupełniając schemat tekstu
Redaguje wypowiedź przekonującą
Redaguje tekst z intencją pocieszenia
Formułuje rady
Redaguje porady, stosując czasowniki w trybie rozkazującym
Redaguje zasady postępowania
Redaguje zasady aktywnego słuchania
Zachęca i odradza
Redaguje nakazy i zakazy
Ocena dostateczna
ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
 Odczytuje przesłanie wiersza
 Odróżnia zdanie od wersu
 Rozumie pojęcia: pointa, główna myśl utworu, środki stylistyczne, obraz poetycki, adresat, temat
opowiadania, ukryty sens utworu, wypowiedzi lirycznej, fair play, empatia, współodczuwanie, egzotya,
 kształcenie literackie, kształcenie językowe, statut szkoły, aforyzm, mit, atrybut.
 Zna środki stylistyczne,
 Zna funkcje epitetów,
 Wyjaśnia znaczenie przenośni
 Określa nastrój/ klimat wiersza
 Wskazuje podobieństwa i różnice między dwoma wierszami
 Konkretyzuje adresata wiersza
 Wskazuje wartości cenione przez podmiot liryczny
 Rozróżnia przyczynę od skutku
 Wskazuje przyczynę i skutek określonych zachowań bohatera
 Określa elementy świata przedstawionego powieści
 Odróżnia narratora od autora tekstu
 Zna pojęcie: opowiadanie realistyczne, fikcja fantastyczna, fikcja realistyczna, realizm, utwór realistyczny,
powieść,
 opowiadanie odtwórcze, motyw
 Wskazuje wydarzenia kluczowe dla rozwoju fabuły (bez znajomości terminologii)
 Odróżnia fikcję literacką od fantastycznej
 Dostrzega związku przyczynowo- skutkowe w opowiadaniu
 Rozróżnia cechy charakteru i usposobienia
 Na podstawie cytatów z powieści określa nadawcę i odbiorcę wypowiedzi
 Ocenia postać literacką według podanych kryteriów
 Określa sylwetkę bohatera literatury sensacyjnej
 Porównuje komiks z jego literackim pierwowzorem
 Ocenia komiks według kryteriów
 Stosuje w wypowiedzi poznane pojęcia
 Określa cechy powieści podróżniczo-przygodowej na przykładzie
 Konkretyzuje miejsce akcji, wykorzystując mapę i tekst źródłowy
 Dyskutuje
 Podaje rzeczowe argumenty na uzasadnienie swojego zdania
 Wymienia znane legendy i podania polskie
 Udowadnia, że poznany tekst jest legendą/podaniem
 Odróżnia w podaniu fragmenty historyczne i elementy fantastyczne
 Dostrzega motywy wędrowne w baśniach, podaniach i legendach
 Określa motywy postępowania bohatera literackiego
 Wyszukuje w tekście literackim informacje na temat genezy
 Zna cechy mitu jako gatunku literackiego
 Nazywa cechy bohatera artykułu prasowego na podstawie opisu jego działania
 Odczytuje wywiad prasowy
 Odpowiada na pytania w roli
 Projektuje stronę gazety
 Zna pojęcia: hobby, hobbysta, kolekcjoner, pasjonat; poprawnie je zapisuje
 Zna pojęcie: tekst kultury
 Podaje przykłady różnych tekstów kultury
 Zna bohaterów mitów
 Zna słownictwo związane z koncepcją powstania świata w mitologii greckiej: chaos, róg obfitości
 Zna frazeologizmy pochodzenia mitologicznego
 Zna pojęcie: archetyp, sens dosłowny, sens przenośny
 Wyszukuje w prasie i innych źródłach informacje na określony temat
 Zna frazeologizmy pochodzenia biblijnego
 Porównuje biblijną i poetycką wizję świata
 Rozumie pojęcia: prognoza optymistyczna - pesymistyczna
 Rozumie pojęcie: przesłanie
 Zna pojęcie: artykuł hasłowy
 Rozumie treść hasła słownikowego
 Łączy frazeologizm z jego objaśnieniem
 Wyszukuje w słowniku wyrazów obcych informacje na temat pochodzenia wyrazów
 Rozumie znaczenie wyrażenia: savoir vivre
 Rozumie pojęcia: kwesta, sponsorować, charytatywny, idea, wizja, autorytet, idol
 Dopasowuje definicje do wyrazów
 Dostrzega różnice między autorytetem a idolem
 Interpretuje głosowo wyrazy dźwiękonaśladowcze
 Rozumie treść dokumentu
 Zna pojęcie: dziedzina nauki, działalności
 Zna pojęcie: biografia
 Porządkuje chronologicznie fakty biograficzne z życia sławnych Polaków
 Odczytuje wykres
NAUKA O JĘZYKU
 Rozumie funkcje poznanych części mowy w zdaniu
 Tworzy związki wyrazowe z rzeczownikiem umowa
 Rozróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych
 Nazywa sposób stopniowania
 Tworzy poprawne formy przymiotników w różnych stopniach
 Tworzy związki wyrazowe
 Zna spójniki podrzędności
 Rozumie pojęcia: podmiot szeregowy, podmiot domyślny
 Rozpoznaje w zdaniu podmiot szeregowy
 Stosuje poprawne formy orzeczenia w zdaniach zawierających podmiot szeregowy
 Wyróżnia w zdaniu grupę podmiotu i orzeczenia
 Rozumie pojęcie: zdanie złożone podrzędne
 Uzupełnia zdanie złożone zdaniem podrzędnym
 Poprawnie zapisuje dane bibliograficzne o książce
 Dokonuje korekty błędów w wypracowaniu, korzystając ze słownika
 Określa czyny i postawy bohaterów za pomocą przysłówków i wyrażeń przyimkowych
 Zastępuje wyrażenia o znaczeniu szczegółowym wyrażeniami o znaczeniu ogólnym
 Stosuje zdania pojedyncze w celu osiągnięcia zwięzłości tekstu
 Stosuje zwroty grzecznościowe w dyskusji
 Wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego przy pomocy słownika
 Zna rozróżnia zdania: oznajmujące, pytające frazeologizmy z rzeczownikiem: człowiek
 Rozróżnia wyrazy bliskoznaczne od przeciwstawnych
 Odróżnia głoski dźwięczne od bezdźwięcznych
 Tworzy czasowniki lub przymiotniki od rzeczowników
 Tworzy wyrazy pochodne
 Rozróżnia wyrazy podstawowe od pochodnych
 Poprawnie wymawia i zapisuje wyrażenie fair play
 Zna i stosuje zasady użycia w zdaniu dłuższych i krótszych form zaimków
 Zna i stosuje zasady pisowni rzeczowników zakończonych na : -/, -ii, -ji
 Zna zasadę pisowni wyrazów z: -om, -on, -em, -en
 Tworzy ortograficzną mapę wyrazów z trudnościami ortograficznymi
 Poprawnie wymawia i zapisuje wyrażenie fair play
 Rozróżnia wyrazy podstawowe od pochodnych
 Tworzy wyrazy pochodne
 Tworzy czasowniki lub przymiotniki od rzeczowników
 Odróżnia głoski dźwięczne od bezdźwięcznych
TEKSTOLOGIA
 Czyta, stosując akcenty emocjonalne
 Opowiada żywo i barwnie treść wybranej legendy / podania/ mitu
 Opisuje wydarzenia, wchodząc w rolę postaci
 Redaguje opowiadanie o charakterze mitu z elementami opisu miejsca zdarzeń oraz
charakterystyki bohatera
 Uzupełnia tekst (opowiadania z dialogiem) z lukami, korzystając ze wskazówek
 Redaguje opowiadanie z dialogiem w konwencji realistycznej
 Redaguje opowiadanie z dialogiem - dalszy ciąg tekstu literackiego
 Charakteryzuje postać
 Formułuje morał
 Redaguje hasło reklamowe
 Redaguje wypowiedź do określonego adresata
 Redaguje rzeczowy komunikat
 Redaguje regulamin
 Redaguje instrukcję
 Zapisuje wniosek z dyskusji
 Redaguje notatkę z dyskusji
 Uzasadnia tezę
 Negocjuje
 Planuje realizację słuchowiska radiowego
 Układa pytania z różną intencją
 Opisuje zwyczaje różnych krajów
 Projektuje np. plac zabaw
 Redaguje opis postaci z uwzględnieniem najważniejszych cech charakteru
 Zdaje relację z obserwacji postępowania ludzi
 Referuje analizowany problem
 Relacjonuje treść przeczytanego artykułu prasowego
 Redaguje list oficjalny według schematu
 Prezentuje zgromadzony materiał
 Redaguje informację na zadany temat
 Redaguje notatkę-wniosek w formie tabeli lub mapy mentalnej
 Zapisuje wnioski w formie punktów
 Zestawia w tabeli słownictwo potoczne i poetyckie
 Redaguje krótkie przemówienie
 Redaguje streszczenie

































Skraca tekst, zachowując jego ogólny sens
Streszcza tekst artykułu prasowego
Formułuje opinię
Redaguje pozytywną/ negatywną opinię,
Wykorzystując podane słownictwo
Redaguje wywiad z bohaterem literackim,
Wykorzystując zgromadzone o nim informacje
Redaguje powitanie w roli sprawozdawcy sportowego
Przedstawia postać historyczną
Przeprowadza sondę
Redaguje rejestr
Wypełnia druk polecenia/ przekazu wpłaty gotówkowej
Wypełnia umowę
Redaguje ogłoszenie
Redaguje stronę gazety
Redaguje ogłoszenie prasowe
Redaguje notatkę prasową o określonym charakterze
Sporządza notatkę biograficzną, wykorzystując informacje z artykułu
Prezentuje prognozę pogody
Zaprasza do oglądania programu telewizyjnego w roli spikera
Redaguje apel
Układa pytania z różną intencją
Redaguje nakazy i zakazy
Redaguje hasło reklamowe
Redaguje wypowiedź do określonego adresata
Redaguje rzeczowy komunikat
Redaguje regulamin
Redaguje instrukcję
Zapisuje wniosek z dyskusji
Redaguje notatkę z dyskusji
Uzasadnia tezę
Negocjuje
Planuje realizację słuchowiska radiowego
Ocena dobra
ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
 Identyfikuje podmiot liryczny
 Odczytuje przenośne znaczenie tytułu
 Określa na czym polega kontrast w wierszu
 Zna pojęcia: język poezji, język prozy, środki artystyczne,
 Wskazuje w wierszu obrazy poetyckie
 Cytuje pointę
 Wymienia podstawowe różnice między prozą a poezją
 Wskazuje ciąg przyczynowo skutkowy z własnego doświadczenia
 Formułuje przyczynę i skutek zdarzeń
 Przewiduje skutki innej decyzji bohatera literackiego
 Wskazuje przyczynę i skutek postawy działania postaci
 Wskazuje fragmenty nacechowane emocjonalnie w tekście
 Wyszukuje w tekście opinie narratora i bohaterów o wydarzeniach
 Wyróżnia kolejne etapy konfliktu
 Uzasadnia realizm opowiadania
 Dokonuje samooceny swoich umiejętności kluczowych
 Rozumie pojęcie: standardy wymagań
 Podaje przykłady ćwiczeń, zadań kształcących umiejętności określone w standardach
 Nawiązuje do głosu poprzedników w dyskusji
 Konkretyzuje elementy świata przedstawionego w utworze literackim
 Wymienia cechy streszczenia
 Odczytuje dane z mapy administracyjnej
 Rozpoznaje gatunek literacki tekstu (baśń, legenda)
 Wskazuje podobieństwa i różnice między baśnią a legendą/ podaniem na podstawie definicji
 Udowadnia, że przeczytany tekst jest baśnią, legendą/podaniem
 Wskazuje elementy fikcji fantastycznej i prawdy historycznej w legendzie
 W podaniach wskazuje miejsca, postacie i wydarzenia historyczne
 Wyszukuje w różnych źródłach informacje historyczne
 Na osi czasu zaznacza okres, w którym podanie ulegało zmianom
 Wyjaśnia znaczenie popularnych kwalifikatorów w słowniku (bez znajomości terminologii)
 Wyjaśnia znaczenie frazeologizmu, korzystając ze słownika
 Wyjaśnia, za pomocą słowników, znaczenie trudnych wyrazów
 Wyjaśnia znaczenie wyrażenia: savoir vivre
 Dostrzega w tekście humor językowy
 Wskazuje źródła humoru w tekście
 Wypisuje z tekstu i na podstawie tekstu słownictwo do notatki prasowej o sensacyjnym wydarzeniu
 Rozróżnia części kompozycyjne w wywiadzie
 Zna kryteria podziału prasy: częstotliwość, zasięg, adresat, treść
 Wskazuje w tekście fragmenty mające charakter aforyzmów
 Porządkuje informacje o bogach greckich
 Wskazuje w tekście wyróżniki mitu
 Wyjaśnia związki między bogami greckimi
 Nazywa cechy Boga na podstawie analizy dzieła stworzenia
 Określa gatunek ulubionego filmu, korzystając z zestawu definicji gatunków filmowych
 Określa dziedzinę działalności znany Polaków
 Nazywa cechy postaci na podstawie biografii
 Rozróżnia styl korespondencji prywatni od stylu korespondencji oficjalnej
NAUKA O JĘZYKU
 Dobiera tryb czasownika w zależności od intencji wypowiedzi
 Określa tryb wskazanego czasownika
 Tworzy czasowniki dokonane od niedokonanych
 Rozpoznaje przypadek rzeczownika w zdaniu
 Nazywa czynności rzeczownikami i osobową formą czasownika
 Oddziela temat rzeczowników od końcówki fleksyjnej
 Zna frazeologizmy nazywające zachowania ludzi
 Gromadzi słownictwo synonimiczne do nazw cech
 Używa frazeologizmów o tematyce sportowej
 Zastępuje powtarzające się w tekście czasowniki i rzeczowniki ich synonimami
 Zna synonimy-antonimy podanych wyrazów
 Uzasadnia pisownię wyrazów z –om, -on, -em, -en
TEKSTOLOGIA
 Interpretuje głosowo wiersz
 Włącza opis do opowiadania
 Redaguje opowiadanie o rzeczywistym lub zmyślonym wydarzeniu z życia szkolnego, w którym ujawniła
się jedna z ważnych cech postaci
 Formułuje morał w roli bohatera
 Redaguje dialog, uzupełniając wypowiedzi rozmówców zwrotami wprowadzającymi lub objaśniającymi
 Opisuje relacje między bohaterami
 Redaguje list oficjalny zawierający prośbę
 Redaguje życzenia do różnych adresatów, przyjmując oficjalny i nieoficjalny ton wypowiedzi
 Opisuje relacje między bohaterami
 Formułuje argumenty na poparcie własnego zdania w dyskusji
 Redaguje nakazy i zakazy, konsekwentnie stosując zdania lub równoważniki zdania
 Redaguje biogram bohatera mili greckiej
 Streszcza, stosując poznane zasady osiągania zwięzłości tekstu
 Redaguje krótkie przemówienie o wyrazistej intencji


Zapisuje swoje zobowiązania w formie zdań i równoważników zdań
Redaguje przepis kucharski z uwzględnieniem kompozycji formy wypowiedzi
Ocena bardzo dobra
ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY
 Rozumie pojęcia: aluzja, komentarz, relacja
 Wskazuje w wierszu aluzję
 Określa różnice między językiem prozy a językiem poezji
 Określa funkcję środków artystycznych
 Nazywa środki stylistyczne budujące nastrój w wierszu
 Dostrzega dosłowne i ukryte znaczenie obrazu
 Odczytuje ukryty sens utworu
 Zna elementy biografii Adama Mickiewicza
 Określa znaczenie poezji patriotycznej w życiu narodu
 Wskazuje podobieństwa i różnice między dwoma tekstami kultury
 Nazywa środki poetyckie i rytmotwórcze, określa ich funkcję
 Formułuje temat utworu
 Odczytuje ukryte znaczenie utworu
 Na podstawie cytatów z powieści określa nadawcę i odbiorcę wypowiedzi oraz sytuację komunikacyjną
 Konkretyzuje nadawcę wypowiedzi na podstawie jej cech językowo- stylistycznych
 Wskazuje przyczyny konfliktu
 Podaje przykłady sytuacji, w której ujawnia się empatia bohatera literackiego, filmowego, rzeczywistego
 Wskazuje cechy i zachowania bohaterów opowiadania mające wpływ na rozwój wydarzeń
 Ocenia postać literacką, uzasadniając swoje zdanie
 Porównuje i ocenia bohaterów literackich
 Charakteryzuje świat przedstawiony powieści
 Analizuje budowę świata przedstawionego w powieści
 Wyraża opinię o utworze i uzasadnia ja, argumentami
 Dostrzega cechy literatury sensacyjnej
 Wyjaśnia, czego dotyczą umiejętności kluczowe
 Ocenia pracę kolegów, zwracając uwagę na ich mocne strony
 Wskazuje ten sam motywy w różnych tekstach kultury
 Zna pojęcia: motyw literacki, muzyczny, malarski
 Porównuje dwa utwory, wskazując podobieństwa i różnice w realizacji tego samego motywu
 Dostrzega podobne motywy w różnych utworach tego samego poety
 Posługuje się w wypowiedziach frazeologizmami pochodzenia biblijnego i mitologicznego
 Rozumie pojęcia: afektacja, egzaltacja, pretensjonalność
 Wskazuje najważniejsze tezy przeczytanego artykułu prasowego
 Zadaje pytania uściślające do wysłuchanej informacji
 Ocenia oryginalność wywiadów prasowych
 Zna pojęcia: kolumna, szpalta, stopka, winieta, nagłówek
 Wymienia nazwiska znanych Polaków
 Wyszukuje w artykule prasowym informacje biograficzne
 Wymienia utwory realizujące ten sam motyw
 Korzystając ze „Słownika mitów i tradycji kultury" rozpoznaje motyw literacki, muzyczny i malarski
 Objaśnia znaczenie aforyzmów
 Interpretuje sentencje
 Przedstawia genezę utworu literackiego
 Wymienia autorów i tytuły utworów na określony temat
 Określa temat i główną myśl utworu
 Określa problem referatu
 Rozpoznaje bohatera mitologii greckiej ni podstawie atrybutu, cechy
 Zna dosłowne i przenośne znaczenie związków frazeologizmów pochodzenia mitologicznego
 Wskazuje cechy mitu w opowieści biblijnej
 Przypisuje cechy bohaterów mitologii współczesnym postaciom
 Objaśnia układ i treść zgromadzonej materiałów o mitologiach świata
 Wyjaśnia genezę mitologii i jej znaczenie dla starożytnych
 Wyjaśnia znaczenie dosłowne i przenośne biblijnych frazeologizmów
 Wskazuje motywy biblijne we współczesnej kulturze
 Wskazuje w tekście fragmenty zawierające przesłanie
 Dobiera tło akustyczne do wiersza
 Rozumie pojęcia: recenzja, krytyk filmowy, gatunki filmu
NAUKA O JĘZYKU
 Rozumie pojęcia: fleksja, temat fleksyjny, końcówka fleksyjna
 Określa funkcje przyimków, przysłówków
 Analizuje i określa najważniejsze cechy językowo-stylistyczne komentarza sportowego
 Zastępuje nazwy cech osób omówieniami
 Wyjaśnia mechanizm powstawania głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych
 Dokonuje korekty językowo-stylistycznej własnego tekstu
TEKSTOLOGIA
 Redaguje wypowiedź na temat treści i wymowy wiersza
 Przekształca streszczenie w opowiadania
 Redaguje mit
 Wyjaśnia decyzję w roli bohatera
 Redaguje plastyczny opis miejsca - atrakcji turystycznej swojej miejscowości/ regionu
 Redaguje list o charakterze interwencyjnym
 Formułuje regułę ortograficzną na podstawie analizowanego materiału słownikowego
 Uzupełnia notatkę podczas rozmowy w klasie
 Tworzy notatkę w trakcie omawiania tematu na lekcji, zawierającą cytaty, wyrazy i wyrażenia do opisu i
charakterystyki postaci;
 Tworzy rebusy
 Układa krzyżówkę z hasłem
 Formułuje opinię z uzasadnieniem
 Charakteryzuje program, zachęcając do jego obejrzenia
 Redaguje komentarz
 Dokonuje charakterystyki bohaterów wywiadu na podstawie ich wypowiedzi
 Redaguje rejestr, stosując zdania pojedyncze rozwinięte
 Projektuje winietę czasopisma
 Redaguje regulamin jednolity stylistycznie
 Prowadzi rzeczową rozmowę z rówieśnikami, ustalając wspólne stanowisko
Ocena celująca:
Wiedza i umiejętności ucznia są na poziomie bardzo dobrym. Poza tym uczeń:
- wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie nauki o języku,
- samodzielnie rozwiązuje problemy językowe
- podejmuje działania twórcze,
- zna najistotniejsze tworzywa sztuki filmowej, teatralnej i radiowej,
- samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,
- proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy,
- jego wypowiedzi ustne są bezbłędne, bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych,
międzyszkolnych, podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach.