Pobierz - Instytut Ekonomii Socjologii i Filozofii Politechniki

Metodyka prowadzenia
badań ankietowych na
przykładzie projektu
HEGESCO
dr Joanna Żyra,
Monika Domańska PK
HEGESCO
Higher Education as a Generator
of Strategic Competences
Wyższe wykształcenie jako generator strategicznych kompetencji
Program ERASMUS Life Long Learning,
Partnerzy

Uniwersytet w Ljubljanie (56 tys. studentów) Wydział Nauk
Społecznych. Organizacja koordynująca.

ROA Research Centre for Education and Labour Market, instytut
badawczy Wydziału Ekonomii i Administracji Biznesowej Uniwersytet w
Maastricht.

TARKI Instytut Badań Społecznych, Budapeszt 20 lat doświadczenia w
empirycznych naukach społecznych, współpracuje z CBOS w W-wie

Politechnika Krakowska Instytut Ekonomii, Socjologii i Filozofii
doświadczenie w zakresie badania losów absolwentów, program
„Pierwsze kroki na rynku pracy”.

Vytautas Magnus Uniwersytet w Kownie Wydział Nauk Społecznych,

Hacetteppe University, Ankara Wydział Pedagogiczny.
Cel projektu
1.
Określenie w jakim stopniu absolwenci
europejskich uczelni spełniają
wymagania współczesnej gospodarki
opartej na wiedzy
2.
Określenie obszaru zmian w edukacji
wyższej by absolwent lepiej radził sobie
na rynku pracy
Cele badawcze
1. Jakie
kompetencje są wymagane od
absolwentów szkół wyższych wchodzących
na rynek pracy i dla aktywnego
obywatelstwa
2. W
jakim stopniu absolwenci z wyższym
wykształceniem opanowali oczekiwane
kompetencje
3. Jakie
strategie edukacji wyższej sprzyjają
dostarczaniu tych kompetencji
Problemy badawcze

jak absolwenci i pracodawcy radzą sobie
z rozbieżnościami pomiędzy kompetencjami
wymaganymi a pozyskanymi w procesie
edukacji,

jak na rozbieżności reagują instytucje
szkolnictwa wyższego,

w jakim stopniu charakterystyka absolwentów,
charakterystyka instytucji szkolnictwa wyższego,
pracodawców, szerszy kontekst strukturalny,
kulturowy, instytucjonalny wpływają na przejście
absolwentów na rynek pracy i późniejszy rozwój
kariery.
Podejście badawcze
Wielkoskalowe badanie ankietowe populacji
absolwentów pod kątem :

Charakterystyki kariery zawodowej na rynku
pracy

Charakterystyki zawodu

Charakterystyki firmy zatrudniającej absolwenta

Umiejętności

Ocena programu edukacyjnego

Informacje socjograficzne
Badanie absolwentów

Próba wykorzystywana w badaniu
ogranicza się do absolwentów studiów
wyższych z rocznika 2003

Losowanie absolwentów opiera się na
podstawie danych zaczerpniętych ze źródeł
Głównego Urzędu Statystycznego.
Schemat losowania
Absolwenci podzieleni są na warstwy,
których wyznacznikiem są:

regiony

typy ukończonych uczelni
Schemat losowania
Dla niektórych typów szkół (szkoły o małym
udziale w populacji) zastosowano dobór
dwustopniowy
1.
wylosowano uczelnię
2.
kolejno losowaniu poddano
absolwentów
Tabela 1 Rozkład absolwentów w poszczególnych regionach
wraz z procentowym udziałem w całości próby.
Region
Województwa
Liczba
absolwentów
Procent w
próbie
1
Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie
42217
21,0%
2
Łódzkie, Mazowieckie, Podlaskie
58314
29,1%
3
Lubelskie, Małopolskie, Podkarpackie,
Świętokrzyskie
44091
22,0%
4
Kujawsko - Pomorskie, Lubuskie,
Pomorskie, Warmińsko-Mazurskie,
Wielkopolskie, Zachodniopomorskie
56112
28,0%
200734
100%
Łącznie
Tabela 2 Rozkład absolwentów według typów
ukończonych szkół
Typ szkoły
Liczba absolwentów
Procent w próbie
Uniwersytety
80513
40,11%
Wyższe Szkoły Techniczne
36933
18,40%
Wyższe Szkoły Niepubliczne
33518
16,70%
Wyższe Szkoły Pedagogiczne
14659
7,30%
Wyższe Szkoły Ekonomiczne
14445
7,20%
Wyższe Szkoły Rolnicze
8395
4,18%
Akademie Medyczne
4444
2,21%
Akademie Wychowania fizycznego
4148
2,07%
Wyższe Szkoły Artystyczne
1656
0,82%
Uczelnie Służb Państwowych
989
0,49%
Wyższe Szkoły Morskie
981
0,49%
Wyższe Szkoły Teologiczne
53
0,03%
200734
100,00%
Łącznie
Tabela 3 Założenia losowania
Typ szkoły
Założenia losowania
Uniwersytety, Wyższe Szkoły
Techniczne, Wyższe Szkoły
Pedagogiczne oraz Wyższe
Szkoły Ekonomiczne
Wszystkie szkoły biorą
udział w losowaniu
Wyższe Szkoły Niepubliczne
Tylko jedna szkoła w
regionie. Wyjątek Region 2
gdzie wylosowano dwie
szkoły
Pozostałe
Tylko jedna szkoła na
region
Podejście badawcze
Badanie jakościowe edukacji wyższej

Wywiady ustrukturyzowane z władzami
uczelni dotyczące założonej i realizowanej
strategii
Badanie pracodawców

Wywiady ustrukturyzowane z kierownikami
działów HR, kierownikami liniowymi
największych pracodawców w kraju
Badanie pracodawców
Pytanie 1: Jakie kompetencje są najbardziej
poszukiwane w Państwa
organizacji/firmie?
Pytania pomocnicze:
• Jak te kompetencje są rozpatrywane z punktu
widzenia globalnej konkurencyjności, zmian
technologicznych, bilansowania ceny z jakością,
reorganizacji itp.
• Czy wobec zmian rynkowych pojawiają się nowe
kompetencje a inne stają się przestarzałe?
Badanie pracodawców
Pytanie 2: Czy w firmie istnieje systemowy proces
przygotowania nowych pracowników do ich
pracy? Jeżeli tak, proszę go opisać.
Pytanie 3: Jak rozpoznaje się i waliduje szkolenie
nieformalne pracowników lub kompetencje
nabyte podczas pracy. Proszę opisać.
Pytanie 4: Czy w firmie prowadzona jest ocena
kompetencji? Kto jest zaangażowany w
system oceny?
Badanie pracodawców
Pytanie 5: Jak pracodawcy oceniają poziom kompetencji
absolwentów czy zaobserwowano niedosyt,
nadmiar, równowagę?
Pytania pomocnicze:
 Jak można opisać wpływ niedoboru, nadmiaru czy
równowagi kompetencji na poziom satysfakcji pracownika z
pracy, nauczanie, innowacyjność, wykorzystanie
technologii?
 Czy kompetencje można wykształcić na studiach czy raczej
w trakcie pracy?
 Jak ważny przy ocenie jest przedmiot studiów, uczelnia,
końcowe oceny? Jakie inne czynniki różnicują
absolwentów?
Badanie pracodawców
Pytanie 6: Czy i jak firma współpracuje z uczelniami?
Pytania pomocnicze:





Jakie są główne cele współpracy?
Czy współpraca jest wystarczająca, czy można ulepszyć
te relacje?
Czy firma w jakikolwiek sposób czuje się uczestnikiem
reformy bolońskiej (konsultacje, spotkania w ministerstwie,
spotkania przy opracowywaniu nowych programów
studiów)?
Jak pracodawca informuje szkoły wyższe o wymaganych
kompetencjach ?
Czy uczelnie konsultują z pracodawcami zmiany
programów nauczania?
Badania pracodawców
Pytanie 7: Jak powinny się zmienić instytucje
szkolnictwa wyższego, aby lepiej kształcić
kompetencje potrzebne pracodawcom?
Zapraszamy
do współpracy
www.hegesco.org
tel: 012 628 24 80
e-mail: [email protected]