Podstawowe pojęcia i wzory w ciepłownictwie Mgr inż. Andrzej Jurkiewicz [email protected] Strata ciepła przez przegrodę Q =8,64*10-5*Sd*A/R Ilość energii cieplnej w GJ, która przeniknie przez ścianę przegrody budowlanej wielowarstwowej o powierzchni A [m2] i oporze cieplnym R [m2*K/W] w ciągu jednego roku, przeliczona na średniomiesięczną temperaturę powietrza zewnętrznego w formie stopniodni przyjętych dla danej stacji meteorologicznej na terenie Polski, za okres 10 lat, w odniesieniu do założonej temperatury wewnętrznej pomieszczeń ogrzewanych oraz normatywnego czasu trwania sezonu grzewczego. Po co tu jesteśmy? - Aby zostać audytorem - Czym jest energia (promieniowanie, temperatura-ciepło, praca mechaniczna, reakcja chemiczna) - Po co jest energia - 1 cal = 4,19 J (1g H20 od 14,5 do 15,5 st.C przy ciśnieniu 1 atm) - Zrzucać kalorie czyli dieta „1000 cal” (kcal) Praca i ciepło Zadanie: Ile razy należy podnieść 1 kg cukru na wysokość 1 m, aby się napić 1 szklanki herbaty? Szklanka herbaty N = F * s (siła * droga) - praca F = m*a (masa * przyspieszenie) Podnosimy: 1kG = m*g=1 kg * 9,81m/s^2=9,81J Ncukru=9,81J przyjmujemy 10 J Uwaga 1J=1Ws Podnosimy 1kg na wysokość 1m w czasie 1 sekundy, czyli z mocą 10W (9,81W) Ciepło właściwe Ilość energii cieplnej (w J) jaką należy dostarczyć do 1 kg substancji aby podnieść jej temperaturę o 1 stopień Substancja Aluminum/stal Polipropylen/PCV Woda/lód/para Powietrze Ciepło właściwe J/(kg*K) 900/460 2000/980 4190/2050/1900 1224 Gorąca szklanka herbaty Q=m*c*(q1-q2)= =0,5 [dm3=kg]*4190[J/(kg*K)]*(100-10)[K] =188.550[J] Ncukru= 10 J Odpowiedz: ok. 19 tys. razy w czasie 5,5 godziny należy podnieść 1kg cukru aby zasłużyć na jedną szklankę herbaty Moc Ilość energii dostarczonej w danym czasie mówi nam o mocy układu Zadanie1 Jaką moc potrzebujemy dla: a) podgrzania 1000 litrów wody (1m3) w jedną minutę z temperatury 10 do 50 st.C b) J.w. lecz w godzinę Q=m*c*(q1-q2)= 1000 kg * 4,19 kJ/(kg*K)* 40K = = 167.600 kJ (kWs) =168 MJ = 0,168 GJ [GWs] F(1min) = 168.000 kWs/60s F(1godz) = 168.000 kWs/3600s = 2.800 kW = 2,8 MW = 46,6 kW Zadanie 2 Grzałki w bojlerach 200 litrów – 2,8 kW (1000) Ile czasu potrzebujemy aby ogrzać 1000 litrów wody z 10 do 50 st.C w takim bojlerze? 1MWh = 3,6 GJ (GWs) Topnienie i parowanie Zadanie: Ile ciepła należy doprowadzić do 1 kg lodu o temp 73K aby otrzymać parę o temperaturze 400K (p=1,013 bar) Ciepło topnienia i parowani Substancja Topnienie Stopnie Celcjusza Lód Woda Para 0 Miedź Azot Ciepło Temp topnienia/ wrzenia krzepnięcia kJ/kg Stopnie Celcjusza Ciepło Ciepło parowania/ właściwe kondensacji kJ/kg kJ/(kg*K) 333 333 100 2256 2256 2,1 4,19 2 1083 188 2595 4647 390 -210 25,5 -196 199 ? KRYSZTAŁ faza WODA faza PARA 127C=400K 100C=373K 2256 kJ/kg*K 100C 0C=273K 273K 333kJ/kg Q=2,1*200+333+4,19*100+2256+27*2 -200C=73K =3482 kJ/kg w tym ok. 65% parowanie Ciśnienie a temperatura wrzenia M.Everest Ciśnienie mbar Temperatura (absolutne) wrzenia wody 393 75,4 Bałtyk 1013 100 szybkowar 1200 104 Gdzie Instalacja 2000 grzewcza Sieć wys. Param. 10 000 120 Para ? 40 000 165 Wymiana ciepła - promieniowanie Słońce, „słoneczko”, promiennik gazowy Ciepło rozprzestrzenia się przez fale elektromagnetyczne Przenoszenie ciepła nie zależy od materiału, ale jego „przyjmowanie” zależy od własności materiału (kolor, pojemność cieplna) Wymiana ciepła - przewodzenie Ściana, pręt metalowy, ścianka kotła Rozprzestrzenianie się ciepła od cząsteczki materii do cząsteczki materii Cząsteczki materii są nieruchome (przewodzenie w ciałach stałych) – nagrzewanie pręta metalowego Wymiana ciepła – konwekcja (unoszenie ciepła) Spaliny w kotle, powietrze w pokoju, woda grzewcza Rozprzestrzenianie ciepła przez unoszenie ogrzanych cząsteczek materii Przenoszenie ciepła przez „wędrujące” cząsteczki materii – ruch powietrza w pokoju Przewodzenie ciepła w materiałach budowlanych Przewodność cieplna: l [W/K*m] Strumień cieplny przechodzący przez 1m2 substancji o grubości 1m przy różnicy temperatur 1K (st.C) w czasie 1s Opór przenikania ciepła: R=d/l [m2*K/W] Współczynnik przenikania ciepła: U=1/R Strumień ciepła (moc) F= l*A(Tsi-Tse)/d l – stała materiału (przewodność cieplna) Tsi – temperatura wewnętrzna Tse – temperatura zewnętrzna d – grubość przegrody Przewodności cieplne Substancja l Miedź/stal 380/50 Szkło/tynk 1/0,51 Woda 0,6 [W/m*K] Wełna mineral./styropian 0,035 (0,028-0,04) Powietrze 0,025 Przenikanie ciepła przez przegrodę Opór przenikania ciepła: [m2*K/W] RT = Rsi + Rse + SR Rsi – opór ściany wewnętrznej przed przejęciem ciepła z powietrza do ściany Rse – jw. lecz ściany zewnętrznej SR – opór przegród U=1/RT F = A*U*DQ [Wat] A – powierzchnia ściany (przegrody) m2 U – współczynnik przenikania ciepła dla przegrody [W/m2*K] DQ – różnica temperatur po jednej i drugiej stronie przegrody Opory przejmowania ciepła Opór przejmowania ciepła W/m2*K Kierunek strumienia cieplnego W górę Kierunek strumienia cieplnego poziomo Kierunek strumienia cieplnego W dół Rsi – wewn 0,10 opór 0,13 0,17 Rsi – zewn. 0,04 opór 0,04 0,04 F= A*U*DQ [Wat] Tynk wap.2 cm, cegła 36 cm, styropian 10 cm, tynk cem. 3 cm A = 10m*20m=200 m2; Qsi = 20 st.C; Qse = 2 st.C R=Rsi+Rse+(dtw/ltw+dc/lc+ds/ls+dtc/ltc) = =0,13+0,04+(0,02/0,71+0,36/0,77+0,1/0,04+0,03/1) = 3,20 m2*K/W F=200[m2]*(20-2)[K]/3,2[m2*K/W] = 1125 W Q = F*t = 1125 W * 5000h*3600s = 20.250.000.000 Ws = = 5.625.000 Wh = 5,65 MWh = 20,25 GJ/rok Strata w PLN = 20,25 * (od 20 do120) zł/GJ = 400 do 2400 zł Sd = S[two – te(m)]*Ld(m) two – temperatura wewnętrzna te(m) – temperatura średnia wieloletnia miesięczna Ld(m) – liczba dni ogrzewania w danym miesiącu Strata ciepła przez przegrodę Q =8,64*10-5*Sd*A/R Ilość energii cieplnej w GJ, która przeniknie przez ścianę przegrody budowlanej wielowarstwowej o powierzchni A [m2] i oporze cieplnym R [m2*K/W] w ciągu jednego roku, przeliczona na średniomiesięczną temperaturę powietrza zewnętrznego w formie stopniodni przyjętych, dla danej stacji meteorologicznej na terenie Polski, za okres 10 lat, w odniesieniu do przyjętej temperatury wewnętrznej pomieszczeń ogrzewanych oraz normatywnego czasu trwania sezonu grzewczego. Strata ciepła przez przegrodę Q =8,64*10-5*Sd*A/R Q=8,64*3707*200/(3,2*10^5) Q = 20,02 GJ Poprzednią metodą: 20,25 GJ