16. Nazwiska osób sporządzających raport
advertisement
INWESTOR: „Malfarb/Dyrup” Sp. z o.o. Lewkowiec 68, 63-400 Ostrów Wielkopolski Raport oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięcia pn.: „Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury niezbędnej do produkcji nowego asortymentu farb w miejscowości Lewkowiec, na terenie działki nr 215” WYKONAWCA: WiR Engineering Ltd. Biuro Projektowo Inżynierskie 44-100 Gliwice, ul. Robotnicza 2 tel. (0-32) 238 28 77, fax: (0-32) 445 06 99 e-mail: [email protected] Materiały zebrał i opracował: inż. Kazimierz Małowiecki (biegły z listy wojewody dolnośląskiego nr WD-219) inż. Tadeusz Małek (technologia) Wrocław, kwiecień 2012 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Spis treści STRESZCZENIE 5 REALIZACJA ZAKRESU 11 1. Opis planowanego przedsięwzięcia 12 1a. charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania 14 1b. główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych 16 A. Opis zagospodarowania obiektów 17 a. Magazyn surowców płynnych wielkotonażowych. 17 Zbiorniki surowców płynnych obiekt 5. 17 Stanowisko rozładunku surowców płynnych obiekt nr 7. 17 Stanowisko pomp rozładunkowych i dystrybucyjnych surowców płynnych obiekt nr 6. 17 Stanowisko półstałej instalacji gaśniczej zbiorników magazynowych surowców płynnych obiekt nr 12. 17 b. Hala produkcyjna wyrobów rozpuszczalnikowych obiekt nr 1. 17 c. Magazyn surowców sypkich i opakowań obiekt nr 2. 18 d. Magazyn wyrobu gotowego i surowców płynnych. 18 b. Plac obiekt nr 4. 18 B. Proces technologiczny 19 C. Opis procesu technologicznego 20 1c. przewidywane wielkości emisji wynikające z funkcjonowania przedsięwzięcia A) wpływ przedsięwzięcia na podłoże gruntowo-wodne oraz powierzchnię ziemi B) wpływ przedsięwzięcia na wody powierzchniowe C) wpływ przedsięwzięcia na powietrze atmosferyczne D) wpływ przedsięwzięcia na klimat akustyczny E) wpływ przedsięwzięcia na pole elektromagnetyczne środowiska F) wpływ przedsięwzięcia na gospodarkę odpadową 21 21 25 28 44 48 50 2. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko 60 3. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 71 2 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 4. Opis analizowanych przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku nie podejmowania przedsięwzięcia 73 5. Opis analizowanych wariantów 5a. wariant proponowany przez wnioskodawcę oraz racjonalny wariant alternatywny 5b. wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem wyboru 74 75 77 6. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także transgranicznego oddziaływania na środowisko 77 6a. analiza ewentualnych stanów awaryjnych środowiska Instalacja tryskaczowa Instalacja oddymiania Instalacja hydrantów wewnętrznych Instalacja pomiaru DGW Instalacja sygnalizacji alarmu pożaru SAP 79 83 83 83 84 84 7. Uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu przez ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko 85 7a. ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze 7b. powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz 7c. dobra materialne 7d. zabytki i krajobraz kulturowy 7e. wzajemne oddziaływania 86 88 89 90 90 8. opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko 90 8a. wynikające z istnienia przedsięwzięcia 8b. wynikające z wykorzystywania zasobów środowiska 8c. wynikające z emisji 91 92 93 9. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru 94 10. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w zrozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich 100 11. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej oraz kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień, a także umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz przedsięwzięcia na środowisko 100 12. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem 101 3 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 13. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru 103 14. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowując raport 104 15. Streszczenie w języku niespecjalistycznym 105 16. Nazwiska osób sporządzających raport 105 17. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu 105 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW 110 Załącznik 1 – określenie uwarunkowań technologicznych, lokalizacyjnych, środowiskowych i prawnych 110 Załącznik 2 – obliczenia oddziaływania na powietrze atmosferyczne 110 Załącznik 3 – obliczenia oddziaływania na klimat akustyczny 110 Załącznik 4 – mapy i plany zagospodarowania przestrzennego inwestycji 110 Załącznik 5 – karty charakterystyk wszystkich surowców na nośniku CD 110 4 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb STRESZCZENIE Przedmiotem opracowania jest raport z oddziaływania na środowisko projektowanego przedsięwzięcia pn.: „Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury niezbędnej do produkcji nowego asortymentu farb w miejscowości Lewkowiec, na terenie działki nr 215”, które zostanie zlokalizowane w Lewkowcu, powiat Ostrów Wielkopolski, województwo wielkopolskie. Przedmiotowa działka jest w użytkowaniu „MALFARB/DYRUP” Sp. z o.o.; Lewkowiec 68; 63-400 Ostrów Wielkopolski. Zakład realizowany będzie w obowiązującym standardzie Unii Europejskiej. W związku z realizacją inwestycji wykonane zostaną prace o charakterze adaptacyjno-montażowym z zapleczem budowlanym, które składać się będą z: robót ziemnych m.in.: niwelacja terenu działki, wykonanie fundamentów pod infrastrukturę instalacyjną technologii produkcji farb, wykonania fundamentów pod konstrukcje technologiczne, a następnie posadowienie ich na fundamentach, montaż urządzeń typowych do produkcji farb z całym oprzyrządowaniem kontrolnopomiarowym niezbędnym w prawidłowym ich funkcjonowaniu, wyposażeniem technologicznym oraz dotyczącym bezpieczeństwa i emisji do środowiska, wykonanie wewnętrznej instalacji technologicznej z zabezpieczeniami przeciwwybuchowymi i bezpieczeństwa produkcji, zagospodarowanie terenu: wybudowanie i odrestaurowanie istniejących dróg wewnętrznych, chodników, wydzielenie miejsc magazynowania produktów, surowców i odpadów, wykonanie infrastruktury terenów zielonych, montaż elementów małej architektury oraz oznakowanie i oświetlenie terenu. W sąsiedztwie zakładu znajduje się zabudowa mieszkaniowa. Zgodnie z pismem Wójta Gminy Ostrów Wielkopolski (w załączniku) tereny znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie działki to obszary rolne z istniejącą zabudową mieszkaniową. Jednak jak wynika z załączonej do raportu mapki orientacyjnej od strony południowej i zachodniej znajdują się obszary o charakterze leśnym, a najbliższa zabudowa mieszkaniowa to północne osiedla mieszkaniowe Ostrowa Wielkopolskiego o przeważającej zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej znajdującej się w odległości ok. 500 m. Aktualnie na obszarze przedsięwzięcia znajduje się zagospodarowany obszar częściowo utwardzony porośnięty roślinnością zaroślową o charakterze trawiastym. Na obszarze tym już wcześniej wybudowano hale magazynowe, które zostaną częściowo zaadoptowane na przedmiotową technologię produkcji farb. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227), uzgodnienie przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, dokonywane są na podstawie odpowied- 5 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb niego raportu mającego na celu uzyskanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Jednocześnie na mocy § 3 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określania rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397) czytamy, że projektowane zadanie inwestycyjne, instalacja do wytwarzania produktów przez mieszanie, emulgowanie lub konfekcjonowanie chemicznych półproduktów lub produktów podstawowych należy do II-ego typu - mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i może podlegać konsultacji ze społeczeństwem na podstawie raportu oddziaływania na środowisko, celem ustalenia uwarunkowań środowiskowych dla realizacji planowanej inwestycji. Przed budową zaplanowano zagospodarowanie terenu zgodnie z zasadami ochrony środowiska, z konsekwencjami restrukturyzacji obszarów znajdujących się w gestii inwestora oraz odpowiedniej przestronności obiektu. Najczulszym, pod kątem oddziaływania na środowisko, będzie tu niewątpliwie oddziaływanie na powietrze atmosferyczne oraz sprzyjające powstaniu poważnej awarii przemysłowej, wynikające z produkcji i magazynowania palnych materiałów o charakterze lekkich związków organicznych zwanych w dalszym ciągu opracowania LZO. Tym właśnie zagadnieniom w szczególności poświęcono kluczową część niniejszego raportu. Wymagania oraz zakres przedstawionego raportu oddziaływania na środowisko określają przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227), ale także postanowienie Wójta Gminy Ostrów Wielkopolski nr OS 6220-19/2011 z dnia 10.01.2012 r. o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia (w załączniku). Uzgodnienie przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dokonywane jest na podstawie odpowiedniego raportu mającego na celu uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zakres opracowania obejmuje także dyrektywę Rady UE1, a w szczególności: 1. opis planowanego przedsięwzięcia obejmujący: charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania, główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych, przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia. 2. opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym elementów środowiska objętych ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, 3. opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, 6 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 4. opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia, 5. opis analizowanych wariantów, w tym: wariantu proponowanego przez wnioskodawcę oraz racjonalnego wariantu alternatywnego, wariantu najkorzystniejszego dla środowiska, wraz z uzasadnieniem ich wyboru. 6. określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko. 7. uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, a w szczególności na: ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze, powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi , klimat i krajobraz, dobra materialne, zabytki i krajobraz kulturowy objęte istniejącą dokumentacją, w szczególności rejestrem lub ewidencją zabytków, wzajemne oddziaływanie między tymi elementami. 8. opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania wynikające z: istnienia przedsięwzięcia, wykorzystywania zasobów środowiska emisji, 9. opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, 10. porównanie planowanej technologii z technologią spełniającą wymagania o których mowa w art. 143 ustawy Prawo Ochrony Środowiska, 11. wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w zrozumieniu przepisów ustawy Prawo Ochrony Środowiska oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich, 12. przedstawienie zagadnień w formie graficznej, 1 z dnia 27 czerwca 1985r. Nr 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko 7 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 13. przedstawienie zagadnień w formie kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień oraz umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko 14. analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem, 15. przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i podmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, 16. wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowując raport, 17. streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu, 18. nazwisko osoby lub osób sporządzających raport, 19. źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu, Już przed aktualnie projektowaną rozbudową inwestor zaplanował zagospodarowanie terenu zgodnie z zasadami ochrony środowiska, z konsekwencjami odnowy biologicznej obszaru przedsięwzięcia. Zakłady przemysłu chemicznego, w chwili obecnej stanowią niezbędne elementy użytkowe w życiu człowieka i świadczą o możliwości rozwoju dla kraju, należy jednocześnie zdawać sobie sprawę, że niosą one ze sobą pewne uciążliwości dla środowiska i życia ludzi, a ich lokalizacja powinna stanowić kompromis pomiędzy walorami użytkowymi, a korzystaniem ze środowiska. Niniejszy raport oddziaływania na środowisko stanowi więc dyskusję związaną z możliwością korzystania ze środowiska przy przedstawionych rozwiązaniach projektowo-technicznych opracowanych przez „WiR Engineering Ltd.” Biuro Projektowo Inżynierskie; ul. Robotnicza 2; 44-101 Gliwice. W wyniku analizy założeń projektowych stwierdzono znikome oddziaływanie przedsięwzięcia na większość komponentów środowiskowych, a w szczególności wody powierzchniowe, powietrze atmosferyczne, klimat akustyczny, przyrodę oraz ludzi. W pierwszej części raportu dokonano szczegółowego opisu planowanego przedsięwzięcia, pod względem techniczno-technologicznym, a następnie jego lokalizację uwzględniając istniejący stan elementów środowiska okalającego inwestycję. Szczególną uwagę zwrócono na przyrodę oraz zabytki znajdujące się w zasięgu oddziaływania inwestycji. Zauważono, że niepodejmowanie inwestycji może być przyczyną pogarszania się warunków rozwoju gospodarki narodowej wykazując tym konieczność jej realizacji. W dalszej części raportu analizowano ewentualne warianty związane z inwestycją, a w szczególności pod kątem rozwiązań technicznych oraz jej lokalizacji. Już na wstępie założono, że wariant najbardziej korzystny dla środowiska polegający na niepodejmowaniu inwestycji jest jednocześnie wariantem niekorzystnym dla rozwoju społecznego państwa. Zaproponowano więc rozwiązanie kompromisowe polegające na budowie trwałej instalacji technologicznej, ale jednocześnie na elementach najbardziej uciążliwych dla środowiska zastosowanie dodatkowych zabezpieczeń ograniczających emisję, a w konsekwencji oddziaływania. 8 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Znaczną część raportu zajmuje prognoza oddziaływania na środowisko niemal we wszystkich komponentach środowiskowych. Zakładano różne warianty lokalizacyjne w obrębie własności inwestora, a także różnorakie rozwiązania techniczno-techologiczne. W rozdziale szczegółowo opisano metody prognozowania oraz przewidywane znaczące oddziaływania tych wariantów. Analiza dotyczyła: a) podłoża gruntowo-wodnego i powierzchni ziemi, przy których oddziaływanie na środowisko dotyczyło będzie głównie fazy budowy, czy ewentualnej likwidacji, b) oddziaływania na wody powierzchniowe, poprzez system odwodnienia dróg lokalnych w zakładzie, ale przede wszystkim odpowiedniej szczelności podłoża gruntowego względem zastosowanej technologii, c) oddziaływania na powietrze atmosferyczne, poprzez emisję gazów i pyłów, ze szczególnym uwzględnieniem LZO oraz działań skumulowanych już istniejących oddziaływań, d) oddziaływania na klimat akustyczny, poprzez propagację hałasu przemysłowego oraz komunikacyjnego wprowadzonego z transportem zewnętrznym na obszar przedsięwzięcia, e) wpływu przedsięwzięcia na pola elektromagnetyczne, gospodarkę odpadową oraz zagrożenia awarią o charakterze poważnych skutków oddziaływania na otoczenie. Kolejna część raportu, to wnioski wypływające z prognozy oddziaływania na środowisko uzasadniające wybór jednego z wariantów w odniesieniu do ludzi, przyrody, wód, powietrza, powierzchni ziemi, krajobrazu, dóbr materialnych oraz zabytków. We wnioskach tych określono rodzaje oddziaływania na środowiska oraz skutki tych oddziaływań w przypadku nie podejmowania działań mających na celu ich zminimalizowanie. Dalsza część, to zapobieganie i profilaktyka negatywnych oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku braku możliwości ograniczenia tych oddziaływań rozpatrzenie sposobów kompensaty przyrodniczej, nawet w obszarach poza zasięgiem oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Ważnym obszarem raportu jest wskazanie możliwych konfliktów społecznych związanych z przedsięwzięciem oraz sposobów ich łagodzenia. Podano także propozycje dla lokalnego monitoringu środowiskowego. Wykazano skutki oddziaływań na środowisko oraz trudności i luki we współczesnej wiedzy uniemożliwiające realizację przedmiotowego przedsięwzięcia. Przedsięwzięcia przemysłowe nie są całkowicie bezpieczne dla środowiska stąd wskazanie konieczności kompromisów i ograniczanie skutków ich oddziaływania opisanych w sentencji przedmiotowego raportu. Analiza założeń projektowych dla proponowanych przez inwestora rozwiązaniach technicznych, umożliwia jednak posadowienie przedmiotowej technologii we wskazanym wariancie lokalizacyjnym. Przewidziano bowiem szereg zabezpieczeń, takich jak: szczelność podłoża gruntowego, pełne zabezpieczenia pożarowo-wybuchowe, odpowiednie zagospodarowanie odpadów tymczasowych i stałych wynikających z eksploatacji itp. Ponadto zaprojektowano pełną odnowę powierzchni ziemi z odtworzeniem przyrody ożywionej i terenów zielonych w możliwie szerokich przestrzeniach. W szczególności przewidziano: 9 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wykonanie odpowiednio uszczelnionych lokalnych dróg wewnętrznych i placów manewrowych - nawierzchnia drogowa posiadała będzie szczelną strukturę, dzięki czemu kwestia ewentualnych przecieków LZO do wód gruntowych zostanie rozstrzygnięta w ten sposób, że wody opadowe odbierane poprzez projektowaną sieć kanalizacji wód opadowych, będą kierowane do separatora koalescencyjnego zintegrowanego z osadnikiem zawiesin mineralnych. Po oczyszczeniu przez separator, wody opadowe poprzez istniejącą pompownie będą kierowane do odbiornika jakim jest istniejący szczelny zbiornik otwarty w którym następuje odparowanie. Takie zabezpieczenie eliminuje migrację ewentualnych zanieczyszczeń w głąb gruntu, odpowiednią izolację akustyczną dla urządzeń, w których zlokalizowane będą kluczowe źródła hałasu, ale także odpowiednia odległość od najbliższej zabudowy mieszkaniowej ograniczająca wpływ hałasu na pole akustyczne środowiska, zachowanie odpowiedniej odległości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego emitowanych z obszaru przedsięwzięcia dla dotrzymania normatywów nie przekraczających dopuszczalnych stężeń w całym obszarze oddziaływania, pełne zabezpieczenia pożarowo-wybuchowe przed inicjacją ewentualnego wybuchu czy pożaru, zabezpieczenia pożarowo-wybuchowe umożliwiające bezkolizyjny dostęp służb ratowniczych, odpowiednie składowanie oraz selekcję odpadów w oparciu o obowiązujące w kraju przepisy prawne zgodne z ustawą o odpadach, odpowiednie wkomponowanie obiektu w okoliczną przyrodę z pełną odnową biologiczną powierzchni ziemi, nasadzeniami roślin zielonych z jednoczesnym nastawieniem na zieleń niską i średnią, jako typowe zabezpieczenia mające na celu ochronę powierzchni ziemi, przyrody i estetyki krajobrazu. w przypadku wykrycia podczas prac budowlanych ewentualnego zanieczyszczenia gruntów pozostawionych po użytkowaniu w przeszłości, jego rekultywację. Tak szerokie zabezpieczenia oraz minimalizacja skutków oddziaływania na środowisko powoduje, że nie widzi się przeszkód do wydania inwestorowi decyzji zezwalającej realizację przebudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury niezbędnej do produkcji nowego asortymentu farb w miejscowości Lewkowiec, na terenie działki nr 215. Przedstawiona do oceny koncepcja budowy, na obecnym poziomie wiedzy spełnia wszystkie wymagania w zakresie minimalizacji oddziaływania na środowisko i zdrowia okolicznych mieszkańców. Na przedmiotowy teren inwestor posiada tytuł prawny, a korzystanie ze środowiska będzie mieściło się w zasadzie w granicach nie kolidujących z okoliczną przyrodą oraz otoczeniem. Nie będzie zatem konieczności ustanawiania stref ograniczonego użytkowania w sensie ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Przedmiotowa technologia niesie ze sobą zmiany w układzie urbanistycznym terenu, jednak zmiany te będą dostosowane do istniejącego sposobu zagospodarowania przestrzennego terenu. 10 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Przy wydaniu decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych należałoby liczyć się z faktem, że lokalizacja powinna stanowić kompromis pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko, a warunkami społeczno-ekonomicznymi dla usług społecznie użyte cznych, które niewątpliwie spełniała będzie planowana technologia produkcji farb. W chwili obecnej nie istnieją jeszcze konflikty społeczne i istnieje duża szansa, że takich nie będzie, gdyż odpowiednia odległość od najbliższej zabudowy mieszkaniowej, a także niewielka uciążliwość zakładu spowoduje, że funkcjonowanie jego nie będzie odczuwalne dla środowiska i zamieszkałych w sąsiedztwie ludzi. Postępowanie inwestycyjne należałoby jednak poddać konsultacji społecznej, zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227). Jak widać z sentencji przedstawionego raportu oddziaływania na środowisko, oddziaływanie na warunki życia i zdrowie ludzi, po zabudowie będzie niewielkie, a sprzyja temu odpowiednie oddalenie obiektu od skupisk stałego pobytu człowieka, ale także zabezpieczenia planowane w przedmiotowym przedsięwzięciu. Jednocześnie w obrębie planowanego obiektu nie ma obszarów ani roślin wymagających prawnej ochrony. Tak szerokie zabezpieczenia oraz minimalizacja skutków oddziaływania na środowisko powoduje, że nie stawia się przeszkód dla wydania inwestorowi decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, tym bardziej że zostanie ono dostosowane do planowanego zagospodarowania przestrzennego terenu nie zmieniając profilu jego aktualnie istniejącego wykorzystania. Dla sprawdzenia poprawności wykonania projektu dobrze by jednak było dokonanie przeglądu środowiskowego zrealizowanej inwestycji oraz uzyskanie stosownych pozwoleń na wprowadzanie substancji do środowiska oraz podpisanie stosownych umów związanych z bezkolizyjnym funkcjonowaniem zakładu w przyszłości. REALIZACJA ZAKRESU 11 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 1. Opis planowanego przedsięwzięcia Przedmiotem niniejszego opracowania jest raport oddziaływania na środowisko projektowanego przedsięwzięcia pn: „Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury niezbędnej do produkcji nowego asortymentu farb w miejscowości Lewkowiec, na terenie działki nr 215” przy uwzględnieniu jej parametrów zgodnych ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej (orientacyjna mapka w załączniku opracowania). Raport opracowano na podstawie koncepcji technologicznej i programowo-przestrzennej, wykonanej przez WiR Engineering Ltd.; Biuro Projektowo Inżynierskie; 44-100 Gliwice; ul. Robotnicza 2. Z przedstawionej koncepcji wynika, że rozwiązania dotyczące rozbudowy mają na względzie aktualnie istniejące zagospodarowanie terenu ale także uwarunkowania środowiskowe analizowanego obszaru. W obszarze przedsięwzięcia nie ma uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania terenu, a wystąpienie o decyzję o warunkach zabudowy planuje się dopiero po uzyskaniu decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. W nowo projektowanej instalacji będą realizowane tylko procesy fizyczne, takie jak, dyspergowanie i mieszanie układów składających się z różnego typu substancji błonotwórczych, różnego typu rozpuszczalników i rozcieńczalników oraz różnych surowców sypkich i dodatków. Budowa instalacji do produkcji nowego asortymentu farb rozpuszczalnikowych obejmuje istniejące obiekty kubaturowe spełniające aktualnie rolę magazynów. Po przebudowie przedsięwzięcie będzie miało charakter hal produkcyjno-magazynowych wraz z dobudową infrastruktury technicznej niezbędnej do realizacji programu produkcji wyrobu Gotowego farb w ilości 16 000 m3/rok. Cały zakład zlokalizowany jest na działce o łącznej powierzchni 18 131 m2 nr ew. 215 w Lewkowcu, na której planuje się adaptację w istniejących obiektach o powierzchni ~5 000 m2 oraz zagospodarowania placu manewrowego o powierzchni ~4 000 m2. Powierzchnia nowo projektowanych obiektów kubaturowych zajmuje ~1 200 m2. Charakter pracy będzie obejmował dwie zmiany przy zatrudnieniu 10 12 osób na zmianę. Istnieje możliwość zatrudnienia pracowników w miarę potrzeb z zasobów ludzkich już znajdujących się w zakładzie. Pracownicy będą korzystać z pomieszczeń socjalnych i szatni zlokalizowanych w adoptowanym obiekcie. Bilans terenu obejmuje: 1. Istniejącą halę z zapleczem technicznym i częścią socjalną ok. 1650 m2; 2. Istniejący magazyn surowców z zapleczem technicznym i częścią socjalną ok. 1650 m2; 3. Istniejącą magazyn produktu gotowego z pomieszczeniem grzania beczek ok. 1650 m2; Około 4000 m2 zajmuje nieutwardzona powierzchnia aktualnie porośnięta zielenią nieuporządkowaną niską w formie samosiejek. W zachodniej części działki znajduje się bezodpływowy zbiornik pełniący dotychczas funkcję zbiornika przeciwpożarowego zasilany wodą deszczową z odwadniania terenu zakładu oraz zwałowisko humusu odzyskanego po wybudowaniu 3-ech w/w hal magazynowych. W związku z realizacją inwestycji wykonane zostaną prace remontowo-budowlane, na które składać się będą: 12 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wykonanie robót ziemnych m.in.: niwelacja terenu działki, wywiezienie i zagospodarowanie hałdy zgromadzonego humusu, wykopanie płytkich wykopów fundamentowych pod infrastrukturę pomocniczą w tym: zbiorniki surowców płynnych, stanowisko rozładunku surowców płynnych, stanowisko pomp rozładunkowych i dystrybucyjnych surowców płynnych, stanowisko półstałej instalacji gaśniczej zbiorników magazynowych surowców płynnych, pomieszczenie urządzeń chłodniczych, pomieszczenie agregatu sprężonego powietrza, pomieszczenie kotłowni olejowej, magazyn oleju opałowego, pomieszczenie urządzeń wentylacyjnych, pomieszczenie mycia kadzi. wykonanie fundamentów pod wyodrębnioną część socjalno – biurową, rozdzielnię oraz konstrukcje technologiczne we wnętrzu hali produkcyjnej, a następnie posadowienie armatury do mieszania, emulgowania i konfekcjonowania chemicznych półproduktów do produkcji farb na wykonanych konstrukcjach, montaż urządzeń i instalacji technologicznych typowych dla produkcji farb z całym oprzyrządowaniem kontrolno-pomiarowym niezbędnym w prawidłowym funkcjonowaniu obiektu, wyposażeniem technologicznym oraz dotyczącym bezpieczeństwa i emisji do środowiska, wykonanie wewnętrznej instalacji elektrycznej, telemetrycznej z pełnym zabezpieczeniem przeciwpożarowym i przeciwwybuchowym, zagospodarowanie terenu: wybudowanie i odrestaurowanie dróg wewnętrznych, miejscowych parkingów i przejść dla pieszych, wydzielenie miejsc magazynowania odpadów, wykonanie infrastruktury okalających terenów zielonych, montaż elementów małej architektury oraz oznakowanie i oświetlenie terenu. Na mocy § 3 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określania rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397) czytamy, że projektowane zadanie inwestycyjne, instalacja do wytwarzania produktów przez mieszanie, emulgowanie lub konfekcjonowanie chemicznych półproduktów lub produktów podstawowych należy do II-ego typu - mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i może podlegać konsultacji ze społeczeństwem na podstawie raportu oddziaływania na środowisko, celem ustalenia uwarunkowań środowiskowych dla realizacji planowanej inwestycji. Podstawowymi surowcami i dodatkami do produkcji farb i lakierów będą rozpuszczalniki organiczne (ksylen; exxsole; varsole; dowanole; octan butylu), roztwory żywic syntetycznych rozpuszczalnikowych, barwniki, wypełniacze i surowce sypkie oraz dodatki. Surowce w ilościach wielkotonażowych w przypadku środków płynnych dostarczane będą autocysternami na stanowisko rozładunku autocystern, zaś w przypadku surowców sypkich transportem samochodowym na paletach. 13 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 1a. charakterystyka całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie budowy i eksploatacji lub użytkowania Działka położona jest na obszarze zagospodarowanym przemysłowo. Dużą część powierzchni pokrywają tereny utwardzone. Aktualnie na obszarze zabudowy nie istnieje zatwierdzony miejscowy plan przestrzennego zagospodarowania terenu, a teren lokalizacji także nie jest położony w strefie krajobrazu chronionego. Powierzchnię zabudowy stanowił będzie obszar zgodny z aktualnie istniejącym zagospodarowaniem w przeznaczeniu na obszary intensyfikacji gospodarczej i planowane przedsięwzięcie będzie stanowiło kontynuację tej funkcji. Tereny zielone stanowią głownie zieleń nieuporządkowaną – niską. Przedsięwzięcie będzie realizowane w obowiązującym standardzie Unii Europejskiej. Istniejące na obszarze przedsięwzięcia hale magazynowe wraz z zapleczem socjalnym zostały zrealizowane na mocy decyzji o pozwoleniu na budowę Starosty Ostrowskiego nr AB.7352.Os-81/07 z dnia 01.06.2007 r. Zgodnie z warunkami technicznymi podanymi przez inwestora doprowadzenie wody do celów bytowych oraz do celów przeciwpożarowych, przewiduje się z istniejącej sieci wodociągowej przebiegającej w Lewkowcu, której przyłącze znajduje się na obszarze użytkownika firmy „Malfarb/Dyrup” sp. z o.o. na mocy umowy na dostar-czanie wody i odprowadzanie ścieków sanitarnych zawartej w dniu 12 grudnia 2011 r. w Gorzycach Wielkich nr 211/M z Przedsiębiorstwem Usług Komunalnych sp. z o.o. (umowa w załączniku). Umowa przewiduje dostawę 1500 m3 wody w ciągu miesiąca oraz odbiór równoważnej ilości ścieków socjalno-bytowych z obszaru nieruchomości (podziemnego zbiornika bezodpływowego – szamba) będącej w zarządzie usługobiorcy (spółki Malfarb/Dyrup) w sposób ciągły. Projektowana dobudowa nie wymaga zaopatrzenia w wodę dla potrzeb technologicznych, a dostarczane medium używane jest wyłącznie dla celów socjalno-bytowych oraz przeciwpożarowych. Projektowane przedsięwzięcie będzie zatem wymagało zabezpieczenia w wodę dla: instalacji wodno-kanalizacyjnej związanej z celami socjalno-bytowymi planowanego węzła sanitarnego w adaptowanych pomieszczeniach w przewidywanej ilości 2,2 m3/dobę; instalacji przeciwpożarowej hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych zakładu w przewidywanej ilość podaży ~30 dm3/sek, zewnętrznej ochrony przeciwpożarowej, a w szczególności na tacach magazynowych palnych i wybuchowych surowców o charakterze LZO oraz półstałej instalacji gaśniczej w formie instalacji tryskaczowych w części produkcyjnej i magazynowej. Na potrzeby instalacji hydrantowej i tryskaczowej zostanie wybudowany zbiornik stalowy, cylindryczny z pompownią podającą wodę do sieci hydrantowej oraz na poziom instalacji tryskaczowej, przy czym pompy wodne włączane będą wyłącznie w trybie awaryjnym. Pompy te obudowane będą ściankami stacji pomp. Zapotrzebowanie wody dla celów przeciwpożarowych odbywało się będzie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 24.07.2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. nr 124 poz. 1030) do zewnętrznej obrony przeciwpożarowej przyjęto hydranty zewnętrzne DN80. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra 14 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7.06.2010 r. (Dz. U. nr 109 poz. 719) w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, w obiekcie magazynu wymaganym będzie wykonanie instalacji hydrantów wewnętrznych. Zapotrzebowanie wody dla instalacji hydrantów wewnętrznych wynosiło będzie: 10 dm3/sek. Wody opadowe z odwodnienia zakładu wprowadzane będą do istniejącego w południowo-zachodniej części zakładu bezodpływowego zbiornika retencyjnego oznaczonego na planie pełniącego dotychczas funkcję zbiornika przeciwpożarowego. Funkcję zbiornika ppoż. po zrealizowaniu inwestycji pełnić będzie w/w stalowy zbiornik cylindryczny z pompownią ppoż a w/w zbiornik retencyjny stanowić będzie rezerwę. Do ogrzewania wnętrz wybudowana zostanie dodatkowa kotłownia olejowa ze zbiornikiem na olej opałowy. Pomieszczeniami ogrzewanymi będą pomieszczenia produkcyjne, socjalno–biurowe oraz sanitarne. Wymagana temperatura powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach obsługi i węzła sanitarnego wynosi +20°C. Łącznie zapotrzebowanie ciepła wyniesie: 1340 kW=1,34 MW i pomieszczenia te będą ogrzewane poprzez nowo projektowaną lokalną kotłownię olejową o mocy 1,34 MW, z dwoma kotłami o mocy 670 kW każdy, pracujące w porze grzewczej obopólnie oraz w porze letniej pojedynczo. Kotłownia pokrywała będzie: zapotrzebowanie na cele grzewcze pomieszczeń produkcyjnych i socjalno – biurowych, zapotrzebowanie ciepła dla pokrycia strat przez przenikanie przez przegrody budowlane, zapotrzebowanie ciepła dla potrzeb wentylacji, zapotrzebowanie ciepła dla ogrzewania zbiorników z żywicami. W obiekcie zapewniona będzie także instalacja wentylacji mechanicznej nawiewnowywiewnej, zapewniająca utrzymanie odpowiednich dla danego procesu technologicznego temperatur wymaganych przez technologa oraz zapewniająca komfort cieplny dla zatrudnionych pracowników. Proponowana jest zatem instalacja wentylacji dla hali produkcyjnej, instalacja wentylacji dla części magazynowej, instalacja wentylacji dla pomieszczeń socjalnych oraz pomieszczeń technicznych. Poza tym zastosowane będzie instalacja odpylania na stanowiskach zasypu disolwerów, instalacja odciągów miejscowych oparów oraz instalacja wody chłodniczej i sprężonego powietrza. Zasilanie centrali wentylacyjnej będzie wykonane z sieci elektrycznej. Łączne zapotrzebowanie mocy dla całego zadania inwestycyjnego wynosi ok. 2 MW. Wykorzystanie terenu w fazie budowy obejmie: wykonanie robót ziemnych obejmujących przemieszczanie zwałów ziemnych celem niwelacji terenu oraz wykopów budowlanych celem posadowienia niezbędnej infrastruktury, wybudowanie infrastruktury przemysłowej utwardzonych dróg i ciągów pieszych oraz zagospodarowanie otoczenia obszarami przyrodniczo czynnymi. 15 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb doprowadzenie przyłączy zewnętrznych oraz wykonanie wewnętrznych sieci technologicznej, elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej, wkomponowanie infrastruktury terenów zielonych z ewentualnymi zabezpieczeniami służącymi ochronie flory, fauny oraz człowieka. Warunkiem wykorzystania terenu jest: przygotowanie terenu pod adaptację poprzez zmianę stanu istniejącego, w tym zdjęcie warstwy humusu oraz niwelację gruntu, wykonanie lokalnych robót ziemnych, w przypadku wykrycia zanieczyszczenia gruntu doprowadzenie jego stanu do warunków równowagi biocenotycznej terenu, zagospodarowanie powierzchni ziemi, w tym terenów zielonych zgodnie z nowym przeznaczeniem, oznakowanie i oświetlenie terenu zgodnie z jego nowym przeznaczeniem, w fazie eksploatacji bezkolizyjny w stosunku do środowiska rozkład linii technologicznych instalacji. Na terenie przeznaczonym pod planowaną zabudowę nie rosną drzewa stanowiące pomniki przyrody ożywionej. 1b. główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych Proces przebiegał będzie cyklu okresowym, w określonych gniazdach produkcyjnych, gdzie będą prowadzone następujące operacje: Rozładunek surowców płynnych wielkotonażowych do zbiorników magazynowych. Magazynowanie surowców płynnych wielkotonażowych. Magazynowanie surowców płynnych w beczkach i opakowaniach mniejszych. Magazynowanie surowców sypkich na paletach w workach. Magazynowanie opakowań do konfekcjonowania. Dozowanie surowców płynnych do disolwerów zbiornikowych, mieszalników oraz kadzi. Dozowanie surowców sypkich do disolwerów zbiornikowych, disolwerów kadziowych. Mieszanie wstępne polegające na wstępnym zwilżeniu surowców sypkich. Dyspergacja w disolwerach zbiornikowych oraz disolwerach kadziowych. Ucieranie pigmentów w młynach kuleczkowych, poziomych. Kompletowanie wyrobów gotowych w disolwerach zbiornikowych, mieszalnikach oraz kadziach mobilnych. Filtracja wyrobu gotowego. Badanie wyrobów w laboratorium. Konfekcjonowanie wyrobów gotowych w urządzeniach rozlewczych do opakowań takich jak beczki oraz opakowania 5 dm3 i opakowania 20 dm3. 16 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Pakowanie wyrobów na paletach. Magazynowanie wyrobów gotowych. A. Opis zagospodarowania obiektów a. Magazyn surowców płynnych wielkotonażowych. Zbiorniki surowców płynnych obiekt 5. W obiekcie nr 5 zlokalizowanych będzie w tacy zbiornikowej, 7 zbiorników wolnostojących dwukomorowych o pojemności komory Vr = 20 40 m3 i 1 zbiornik jednokomorowy o pojemności Vr = 60 m3. Wykaz surowców oraz ich właściwości w załączniku obrazującym uwarunkowania lokalizacyjne i środowiskowe przedsięwzięcia. Zbiorniki będą wyposażone w automatyczne instalacje zabezpieczające przed przelaniem, ciągłe pomiary poziomów, w półstałą instalację gaśniczą, w układy oddechowe zawierające przerywacze ognia i zawory oddechowe. Zbiorniki na żywice posiadać będą instalację grzewczą i będą izolowane. Zbiorniki i ich wyposażenie będą posiadały, odpowiednie, wymagane prawem polskim certyfikaty w tym UDT i ATEX. Stanowisko rozładunku surowców płynnych obiekt nr 7. Dostosowane będzie do jednoczesnego rozładunku jednej autocysterny. Stanowisko posiadać będzie tacę rozładunkową oraz odpowiednią infrastrukturę w tym między innymi złącza zrywalne, wahadła gazowe i kontrolę uziemienia. Stanowisko posiadać będzie dokumentację zatwierdzoną przez TDT. Będzie ono izolowane od podłoża za pomocą szczelnej geomembrany. Stanowisko pomp rozładunkowych i dystrybucyjnych surowców płynnych obiekt nr 6. Pompy rozładunkowe i dystrybucyjne zlokalizowane zostaną pod zadaszeniem, w okolicy tacy zbiornikowej i stanowiska rozładunkowego autocystern. Każdy surowiec będzie posiadał niezależną pompę dystrybucyjną. Szczelna posadzka izolować będzie od środowiska gruntowo-wodnego ewentualne wycieki z nieszczelności pomp. Stanowisko półstałej instalacji gaśniczej zbiorników magazynowych surowców płynnych obiekt nr 12. Stanowisko rozdzielcze półstałej instalacji gaśniczej zbiorników zostanie zlokalizowane pomiędzy stanowiskiem rozładunku autocystern a zbiornikiem wody opadowej i p.poż., przy drodze pożarowej. b. Hala produkcyjna wyrobów rozpuszczalnikowych obiekt nr 1. W hali produkcyjnej zostaną zlokalizowane następujące urządzenia: Disolwery zbiornikowe poz. DS1-DS12 szt.12, o pojemności roboczej od 3,5 do 7,5 m3, wyposażone w ręczne stanowisko zasypu surowców sypkich oraz instalację odpylającą z filtrami zlokalizowanymi bezpośrednio za ścianą obiektu nr1. Disolwery będą przystosowane do chłodzenia wodą w układzie zamkniętym. 17 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Egalizatory poz. MT-1 do MT12 szt.12 o pojemności roboczej 5,0m3, zostaną posadowione na na poziomie 4,2 m. Każdy egalizator obsługiwany będzie przez układ pompowo filtracyjny z możliwością opróżnienia mieszalników do kadzi. Disolwery kadziowe poz. DS 13-DS16 szt.4, wyposażone będą w ręczne stanowiska zasypu surowców sypkich oraz instalacje odpylające z filtrami zlokalizowanymi bezpośrednio za ścianą obiektu nr 1. Młyny kuleczkowe, poziome, chłodzone wodą szt. 4. Młyny kuleczkowe współpracować będą z disolwerami i egalizatorami. Miernik przepływu z automatycznym dozowaniem surowców płynnych do kadzi poz. S1. Urządzenia konfekcjonujące poz. F1-F5 szt.5. wyposażone w pięć stanowisk podawania wyrobu, z układami pompowo filtrującymi. c. Magazyn surowców sypkich i opakowań obiekt nr 2. Magazyn wysokiego składowania przeznaczony głównie na surowce sypkie i opakowania. Magazyn posiada system wysokiego składowania surowców o łącznej średniej ilości około 1620 palet. W obiekcie nr 2 zlokalizowane zostaną następujące pomieszczenia technologiczne: pomieszczenie do przygotowywania wsadów surowcowych. Pomieszczenie zostanie wyposażone w instalacje odpylające oraz miejscowe odciągi oparów. komora natryskowa. d. Magazyn wyrobu gotowego i surowców płynnych. Magazyn wysokiego składowania przeznaczony na składowanie surowców płynnych oraz wyrobów gotowych. Magazyn posiada system wysokiego składowania surowców o łącznej, średniej, ilości około 3168 palet. W obiekcie nr 3 przewidziano wydzielenie części pomieszczenia na pomieszczenie grzania beczek. Pomieszczenie służyć będzie do wygrzewania opakowań z surowcami płynnymi o wysokiej lepkości. Wygrzewanie będzie realizowane w celu doprowadzenia tych surowców do stanu umożliwiającego ich dozowanie do urządzeń produkcyjnych zlokalizowanych w obiekcie nr 1 Wymaga to zapewnienia w pomieszczeniu temperatury około 40C. b. Plac obiekt nr 4. Obiekt 4a W obiekcie, przyległym do obiektu nr 3, zlokalizowane będą następujące pomieszczenia: 1. Kotłownia ze zbiornikiem na olej opałowy 2. Pomieszczenie urządzeń chłodniczych. 3. Pomieszczenie agregatu sprężonego powietrza. 4. Pomieszczenie kotłowni olejowej. 5. Magazyn oleju opałowego. 6. Pomieszczenie urządzeń wentylacyjnych. Obiekt 4b Pomieszczenie przeznaczone będzie na urządzenia do mycia kadzi. 18 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Obiekt 4c Pomieszczenie przeznaczone będzie na urządzenia do obsługi filtrów. Obiekt 4d Kontenery na odpady stałe. Obiekt 4e Wiata, częściowo osłonięta do magazynowania surowców płynnych nie wrażliwych na wilgoć i niską temperaturę. Przewiduje się magazynowanie surowców w trzech warstwach. Obiekt 4f Wiata, częściowo osłonięta, przeznaczona na składowisko odpadów płynnych. Cały plac oznaczony jako obiekt 4 posiadać będzie szczelną posadzkę i będzie okolony krawężnikiem zatrzymującym ewentualne wycieki składowanych na nim produktów. B. Proces technologiczny Farby i lakiery produkowane na projektowanej instalacji stosowane są w celu ochrony przed czynnikami zewnętrznymi i deko-racji różnych wyrobów oraz elementów budowlanych. Farby tworzą powłoki o dużej zdolności krycia, dobrej przyczepności do podłoża, ale o stosunkowo niskiej odporności na uszkodzenia mechaniczne i wpływy warunków atmosferycznych. Wykorzystywane są głównie do malowania powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych jako warstwy podkładowe (gruntujące) i nawierzchniowe pokryć malarskich głównie na elementach metalowych. Mogą zawierać dodatkowe składniki zwiększające ich własności antykorozyjne, do stosowania np. na zardzewiałe podłoża. Emalie tworzą powłoki o dużej odporności na działanie czynników atmosferycznych, o gładkiej, błyszczącej lub satynowej powierzchni. Stosowane są głównie do wykańczania uprzednio zagruntowanych lub odnawianych wymalowań na wszystkich podłożach a głównie metalu. Lakiery tworzą przezroczyste (transparentne) lub półprzezroczyste powłoki o dużej gładkości i twardości. W handlu dostępne są również wyroby lakiernicze łączące własności farby i emalii, dzięki czemu nie trzeba używać do malowania dwóch różnych materiałów malarskich – farby podkładowej i emalii nawierzchniowej. Podstawowymi składnikami wyrobów lakierniczych są: Spoiwa - Spoiwa mogą być pochodzenia mineralnego lub organicznego. Do spoiw mineralnych należą: wapno, cement, szkło wodne potasowe, natomiast spoiwa organiczne to kleje roślinne i zwierzęce, oleje naturalne i syntetyczne, polimerowe żywice, związki celulozy. Obecnie większość wyrobów lakierniczych produkowana jest na spoiwach syntetycznych, które dzięki możliwościom ich modyfikowania umożliwiają uzyskanie optymalnych własności dla konkretnych zastosowań. W technologii omawianej główne spoiwa to roztwory żywic epoksydowych, akrylowych, poliuretanowych oraz alkilowych. Spoiwa powodują powstanie na powierzchni Malowanego elementu cienkiej powłoki i nadanie jej odpowiedniej cechy (gładkość, przyczepność, twardość, odporność na warunki atmosferyczne, elastyczność, porowatość). Spoiwo ma zadanie zwilżania i wiązania wypełniaczy, obciążników oraz pigmentów. Rozcieńczalniki i rozpuszczalniki - W obecnej technologii rozpuszczalniki i rozcieńczalniki to głównie związki z grupy węglowodorów alifatycznych, aromatycznych, 19 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb alkoholi, ketonów. Odpowiadają one za zmniejszenia lepkości wyrobu, co umożliwia prawidłowe nałożenie powłoki oraz regulują czas potrzebny do pyłosuchości powłoki. Pigmenty – nadają farbie barwę mogą być organiczne i mineralne. Wypełniacze - to surowce sypkie takie jak np. odmiany węglanu wapnia, głównie odpowiedzialne za krycie wyrobu i inne parametry. Obciążniki - głównie surowce sypkie o dużym ciężarze nasypowym takie jak np. odmiany siarczanu baru odpowiedzialne za własności mechaniczne i inne parametry. Dodatki modyfikujące – surowce przyspieszające wysychanie (sykatywy), zmiękczające, utwardzające, stabilizujące itp. Podstawowymi operacjami fizycznymi przy produkcji wyrobów lakierniczych są: Operacja zarabiania – zwilżania pigmentów - Proces dozowania surowców sypkich prowadzi się po wcześniejszym zadozowaniu do disolwerów określonych surowców płynnych oraz niezbędnych dodatków np. środki zwilżające. Dozowania surowców sypkich do disolwerów następuje przy włączonym mieszadle. W trakcie mieszania następuje zwilżenie wstępne surowców. Proces zarabiania jest zakończony, kiedy powstanie jednorodna i zhomogenizowana mieszanina. Dyspergowanie - W fazie dyspergowania surowców stałych, takich jak pigmenty i wypełniacze następuje proces rozbijania głównie aglomeratów na cząstki mniejsze. Osiąga się to poprzez bardzo szybko wirującą tarczę zębatą zanurzoną w mieszaninie surowców. W przypadku pigmentów i wypełniaczy są to z natury bardzo trudne procesy. Ucieranie - Gdy wymagania w dyspersji są bardzo wysokie, dochodzi dodatkowy etap ucierania pigmentów w młynku perełkowym. Młyny wypełnione są specjalnymi twardymi kuleczkami, które przejmują funkcję ucierania pigmentów lub wypełniaczy poprzez obroty wirnika komory ucierającej młyna. Przejście półproduktu przez młynek perełkowy pozwala na zmniejszenie wielkości cząstek stałych. Kompletacja - Po zakończeniu procesu dyspergowania dodawana jest reszta surowców płynnych zgodnie z recepturą wyrobu gotowego. W przypadku nie osiągnięcia właściwych parametrów jakościowych wyrobu w etapie tym korygowana jest lepkość, kolor oraz parametry mechaniczne poprzez dodawanie odpowiednich rozpuszczalników i rozcieńczalników, kolorantów lub roztworów żywic i dodatków. Jeśli wyrób spełnia po badaniach laboratoryjnych wymagania jakościowe, po wcześniejszej filtracji, to prowadzi proces konfekcjonowania do opakowań handlowych na zautomatyzowanych aparatach rozlewczych. C. Opis procesu technologicznego Surowce płynne (rozpuszczalniki i żywice) w ilościach wielkotonażowych dostarczane będą autocysternami na stanowisko rozładunku autocystern obiekt nr 7, skąd zostaną rozładowane do zbiorników magazynowych obiekt nr 5, pompami rozładunkowymi zlokalizowanymi w obiekcie nr 6. Inne surowce płynne niewrażliwe na niską temperaturę będą dostarczane na paletach, transportem samochodowym, bezpośrednio z ramp rozładun- 20 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb kowych do magazynu surowców płynnych obiekt nr 4e. Surowce płynne małotonażowe wrażliwe na niską temperaturę będą zmagazynowane w obiekcie nr3 (na regałach wysokiego składowania). Surowce płynne o dużej lepkości przed przewiezieniem na produkcję będą wygrzewane w komorze grzewczej wydzielonej w formie odrębnego pomieszczenia zlokalizowanego na powierzchni obiektu nr 3. Surowce sypkie i opakowania dostarczane będą transportem samochodowym bezpośrednio do ramp rozładunkowych a dalej wózkami widłowymi na miejsce składowania surowców sypkich obiekt nr 2. Do urządzeń technologicznych obiekt nr 1 surowce płynne wielkotonażowe będą dostarczane pompami dystrybucyjnymi obiekt nr 6, automatycznie rurociągami, ze zbiorników magazynowych obiekt nr 5. Do urządzeń technologicznych surowce płynne małotonażowe będą dostarczane transportem wewnętrznym z obiektu nr 3 oraz z obiektu nr 4e, na wyznaczone składowiska zlokalizowane w obiekcie nr 1, a następnie pompami z opakowań handlowych, po wcześniejszym naważeniu, zostaną zadozowane do aparatów. Do urządzeń technologicznych surowce sypkie dostarczane będą transportem wewnętrznym (wózkami transportowymi) z obiektu nr 2, na wyznaczone składowiska zlokalizowane w obiekcie nr 1, a następnie zadozowane ręcznie do dyspergatorów zbiornikowych oraz disolwerów kadziowych, poprzez włazy wyposażone w instalacje odpylające. W disolwerach zbiornikowych i kadziowych następować będzie zarabianie i dokładne zdyspergowanie mieszaniny surowców sypkich i płynnych. W młynach kuleczkowych poziomych wyposażonych w chłodzenie, prowadzone będzie dokładne ucieranie mieszaniny surowców sypkich. Wyroby skompletowane w disolwerach oraz ega lizatorach, po uzyskaniu odpowiednich parametrów, zostaną ostatecznie przebadane przez Laboratorium Kontroli Jakości. Gotowy produkt, po wcześniejszej filtracji, może być konfekcjonowany do opakowań bezpośrednio z disolwerów zbiornikowych, egalizatorów lub bezpośrednio z kadzi na stanowiskach rozlewczych wyposażonych w lokalne odciągi. Wyrób po rozlewie zostanie zapakowany i przewieziony do magazynu wyrobów gotowych obiekt nr 3, skąd prowadzi się dystrybucję. 1c. przewidywane wielkości emisji wynikające z funkcjonowania przedsięwzięcia A) wpływ przedsięwzięcia na podłoże gruntowo-wodne oraz powierzchnię ziemi Najkorzystniejsze dla środowiska tereny pod lokalizację obiektów uważa się grunty o niewielkiej przepuszczalności (np. iłowo-gliniaste) i o odpowiedniej miąższości, występującej w sposób ciągły. Jednak nie zawsze tereny takie są dostępne, aczkolwiek z punktu widzenia przedmiotowego przedsięwzięcia, z uwagi na oddziaływanie jego na powierzchnię ziemi i glebę, nie zachodzi konieczność drastycznie korzystnych warunków gruntowowodnych. Wykopy będą stosunkowo płytkie i dotyczyły będą głównie fundamentów pod zabudowę jednokondygnacyjną. Dla ograniczenia wpływu przedsięwzięcia na powierzchnię ziemi w fazie budowy, projektanci przewidują wykorzystanie istniejących zwałów gruntu by ich ostateczny bilans nie potrzebował tworzenia odpadu celowego. Dla ograniczenia wykopów budowlanych przedsięwzięcie będzie realizowane na poziomie gruntu. Użytki zielone przed podjęciem 21 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb prac budowlanych wymagają zdjęcia warstwy humusu, a następnie odłożenia próchniczej warstwy na oddzielną pryzmę, która po realizacji przedsięwzięcia spowoduje zagospodarowanie jej w formie użytku przyrodniczego. Aktualnie w zachodniej części terenu znajduje się hałda humusu, po realizacji budowy nowych hal. Humus ten przed realizacją inwestycji zostanie wywieziony poza obszar inwestora i tam zagospodarowany, jednak jego część pozostanie celem wykorzystania na terenie przedsięwzięcia do odnowy biologicznej obszarów zielonych po realizacji budowy. Wykorzystany zostanie już istniejący wewnętrzny układ komunikacyjny, który zostanie włączony do układu terenów utwardzonych zakładu. Układ ten uzupełniony zostanie o nowe niezbędne nawierzchnie drogowe, postojowe i manewrowe dla samochodów zaopatrzenia. Jedyną drogą zaopatrzenia zakładu jest tu bowiem układ drogowy. Niweletę dróg i placów dowiązano do rzędnych posadowienia obiektów kubaturowych, a w rejonach włączenia w układ zewnętrzny, do rzędnych niwelety drogi dojazdowej do zakładu. Zabudowa drogowa zmienia stan powierzchni ziemi wyłączając ją z użytku przyrodniczego, ale jednocześnie sprzyja zagrożeniom pochodzącym z transportu dla środowiska. Najczulszym elementem technologicznym tego zagrożenia są przecieki obcych środowisku substancji do gruntu. Stan poziomu wód gruntowych uzależniony jest przede wszystkim od ilości opadów, dlatego też jego wzrost odnotowuje się szczególnie w okresie wiosennym podczas roztopów pokrywy śniegowej, oraz wzmożonych opadów atmosferycznych. Skład chemiczny wód gruntowych jest efektem oddziaływania opadów atmosferycznych, litologii, czasu krążenia, sytuacji morfologicznej oraz użytkowania terenu. Coraz częściej wody gruntowe charakteryzuje wzrost zawartości substancji biogennych – związków azotu i fosforu, który powodowany jest przede wszystkim procesami ługowania nawozów mineralnych do wód gruntowych oraz zanieczyszczeniami ściekami bytowymi nieskanalizowanych osiedli ludzkich. Na pogorszenie jakości wód gruntowych wpływa również depozycja atmosferyczna oraz prowadzona działalność gospodarcza. Infiltracja wód opadowych do pokładów zasobów wód podziemnych i gruntowych, wpływająca na pogorszenie jakości tych wód może wynikać z różnorodności izolującej pokrywy w stropie warstw wodonośnych. Ukształtowane warstwy izolujące ujmowanych wód zapobiegają łatwemu przenikaniu do wód zanieczyszczeń z powierzchni, głównie przez infiltrację wód deszczowych wraz z którymi przedostają się do wód gruntowych środki ochrony roślin oraz zanieczyszczenia pochodzące z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych (szamb czy bezodpływowych zbiorników retencyjnych zbierających wody opadowe z odwodnienia części terenu). Zanieczyszczenie wód podziemnych związane jest przede wszystkim z niedostatecznym stopniem rozwoju kanalizacji na terenie, szczególnie w odniesieniu do obszarów, gdzie występowanie gruntów podatnych na infiltrację zanieczyszczeń umożliwia ich przedostawanie się do wód podziemnych. Przenoszenie zanieczyszczeń nawiązuje do ukształtowania terenu i skierowane jest najczęściej w stronę dolin rzecznych. Z punktu widzenia przedmiotowej inwestycji, przy bezawaryjnym jej funkcjonowaniu nie powinno nastąpić jakiekolwiek zagrożenie dla powierzchni ziemi, warstw gruntowych czy wód podziemnych. Technologia nie będzie korzystała z tych komponentów środowiska 22 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb naturalnego i z punktu widzenia procesu technologicznego nie zachodzi potrzeba oddziaływania na nie. Jednak samo umiejscowienie instalacji w środowisku wymaga idealnie dokładnego odizolowania procesu od wszelkich komponentów środowiska. W technice takie prowadzenie instalacji nazywa się hermetyzacją procesów technologicznych. W przedmiotowym przypadku proces technologiczny rozpoczyna się od wjazdu surowca na teren zakładu i kończy wyjazdem samochodu z produktem gotowym. Jak opisano w części technologicznej raportu (powyżej) zarówno surowce jak i produkt gotowy odbywał się będzie transportem samochodowym i to najczęściej tzw. „ciężkim”. Na obecnym poziomie wiedzy tej części procesu pomimo, że wnosi zagrożenia i uciążliwości dla środowiska nie hermetyzuje się. Kolejnymi nie dającymi się łatwo zhermetyzować procesami i czynnościami technologicznymi są: prace załadunkowo-wyładowcze, magazynowanie, konfekcjonowanie, pakowanie, mycie maszyn i urządzeń, higienizacja itp. Wobec tak ustawionej technologii zachodzi zatem konieczność ograniczania wpływu przedsięwzięcia na środowisko. Bardzo ważnym elementem technologii jest zatem budowa odpowiedniej infrastruktury ograniczającej wpływ przedsięwzięcia na środowisko, przy czym dla ochrony powierzchni ziemi, warstw gruntowych oraz wód podziemnych najczęściej stosowane jest uszczelnienie względem podłoża gruntowego. Przy budowie dróg uszczelnieniem jest budowa dróg utwardzonych o nawierzchni asfaltowej wykonanej na podbudowie z kostki ciężkiej dla transportu ciężarowego zaopatrzonych we wloty do kanalizacji wód opadowych i roztopowych. Wody opadowe i roztopowe odprowadzane będą z dachów obiektów jak i powierzchni dróg i placów manewrowych. Aby ograniczyć spływ wód obmywających powierzchnie drogowe wybudowany zostanie krawężnik uniemożliwiający spływ do okalającej powierzchni ziemi. Utwardzone place ułożone zostaną na podłożu utwardzonym, jako płyta żelbetowa z ukształtowanymi spadkami. Wokół placu zamontowany zostanie cokół okalający. Wody z odwodnienia terenu odprowadzało się będzie powierzchniowo do wpustów drogowych kanalizacji wód opadowych, przy założeniu odpowiednich spadków podłużnych i poprzecznych projektowanej nawierzchni. Przedmiotowy projekt budowlany w części drogowej nie narusza istniejącego systemu odwadniania terenu, a nowe, dobudowane obszary drogowo-manewrowe zostaną dołączone do stanu istniejącego. W części projektu technologicznego dotyczącego gospodarki surowcami płynnymi oraz procesem technologicznym mieszania i emulgowania planowane jest: stanowisko rozładunku surowców płynnych na obniżonej płycie żelbetowej z izolacją chemoodporną składającą się z dwóch warstw geowłókniny i jednej warstwy geomembrany pod warstwami nawierzchni drogowej – rozładunek z autocysterny polegał będzie na podłączeniu węża (cieczowego) przy pomocy króćców znajdujących się na wyposażeniu autocysterny i instalacji magazynowej oraz drugiego węża (oparowego) znad powierzchni zbiornika magazynowego ze zbiornikiem autocysterny przepompowującego gazy nadzbiornikowe (wahadło gazowe), przepompownię surowców ciekłych stanowił będzie zadaszony obiekt ze szczelną posadzką betonową położoną na izolacji chemoodpornej składającej się z dwóch 23 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb warstw geowłókniny i jednej warstwy geomembrany oraz progu uniemożliwiającego spływ ewentualnych wycieków poza obszar pompowni, taca magazynowa żelbetowa o wysokości ścianek h = 1,10 m przygotowana na przyjęcie 50% ilości surowców magazynowych oraz 45 cm dla piany gaśniczej zabezpieczona izolacją chemoodporną składającą się z dwóch warstw geowłókniny i jednej warstwy geomembrany, magazyny, obiekty produkcyjne oraz pomocnicze wyposażone zostaną w posadzki przemysłowe betonowe uszczelnione względem podłoża gruntowego, przy czym z punktu widzenia podłoża gruntowego szczególna uwaga dotycząca szczelności podłoża zwrócona zostanie na posadzki: w myjni kadzi, magazynie gromadzenia tymczasowych odpadów niebezpiecznych oraz kotłowni olejowej, basen żelbetowy przygotowany do przyjęcia całej zawartości spod zbiornika oleju opałowego w kotłowni. Wody odprowadzane z hali produkcyjnej i hali magazynowej surowców i produktu gotowego po zadziałaniu instalacji tryskaczowej będą kierowane do komory z zabudowaną zasuwą, która będzie pełniła rolę komory bezodpływowej. W przypadku przekroczenia stężenia występujących zanieczyszczeń zawartości komory będą przekazane do utylizacji. Jak widać z powyższych działań wszelkie zabezpieczenia dla powierzchni ziemi, warstw gruntowych i wód podziemnych będą miały charakter awaryjny i zapobiegały będą ewentualnym skutkom zarażającym środowisku. Zabezpieczenia te mają na celu ograniczenie migracji ewentualnych zanieczyszczeń do wód podziemnych oraz zapewnienie powierzchni ziemi stanu równowagi ekologicznej, estetycznej oraz spełniającej zasady ochrony środowiska. W fazie użytkowania, oddziaływanie projektowanego przedsięwzięcia na stan wód gruntowych oraz powierzchnię ziemi będzie znikome, gdyż zastosowana technologia nie przewiduje możliwości celowych przecieków zanieczyszczeń do gruntu. Jednocześnie motyw ukształtowania terenu zielenią uwzględnia zmniejszenie oddziaływania na środowisko wód gruntowych, powietrze atmosferyczne, a także na klimat akustyczny. Z punktu widzenia podłoża gruntowego i ochrony powierzchni ziemi planowana budowa, doprowadzi jednocześnie do odnowy biologicznej gleb, co z punktu widzenia ochrony środowiska ma kluczowe znaczenie, a w szczególności po zakończeniu prac budowlanych. Przyjęte rozwiązania gwarantują zatem pełne zabezpieczenia dla środowiska wodnogruntowego terenu i powierzchni ziemi. Po realizacji przebudowy, oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na podłoże wodno-gruntowe i powierzchnię ziemi będzie w zasadzie także znikome. Na etapie budowy względnie ewentualnej likwidacji nie planuje się odwodnień wykopów budowlanych, gdyby jednak doszło do konieczności odprowadzania wód gruntowych z wykopów budowlanych celem osuszania, to zgodnie z ustawą Prawo Wodne inwestor będzie miał obowiązek uzyskać pozwolenie wodnoprawne. Decyzja w tej kwestii zostanie podjęta na etapie prac wykonawczych. Faza budowy, ewentualnych remontów czy fazy likwidacji to element naruszający przede wszystkim powierzchnię ziemi oraz górne warstwy podłoża gruntowego. Zawsze najtrudniejszym i najbardziej oddziałującym na środowisko elementem 24 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb jest degradacja i zajmowanie powierzchni biogennych. Przewiduje się, że elementy kubaturowe posadowione zostaną na powierzchni, a fundamenty powyżej warstw wodonośnych górnego zwierciadła wód podziemnych. Postępowanie takie unika ingerencji w stosunki wodne terenu inwestycji. Bardzo ważnym elementem sprzyjającym inwestycji jest istnienie już obiektów najważniejszych, a więc obszernych kubaturowo pomieszczeń hal przemysłowych, wręcz przygotowanych pod powierzchnię produkcyjną. Wykorzystanie istniejącej infrastruktury to podstawowy element ochrony środowiska zmniejszający w szczególności uciążliwości fazy budowy. Nowe elementy kubaturowe nie będą już miały tak kluczowego, uciążliwego oddziaływania na powierzchnię ziemi. Ale faza budowy to także wprowadzenie maszyn budowlanych zrywających wierzchnie warstwy ochronne gruntu i nie można wykluczyć zagrożeń sytuacjami awaryjnymi wynikającymi z migracji zanieczyszczeń chemicznych (np. z konserwacji i eksploatacji sprzętu budowlanego) z wodami przenikającymi do gruntu. Uciążliwości te należałoby traktować jako nie dające się przewidzieć, aczkolwiek degradacja powierzchniowych warstw gruntu oraz zwierciadła wód gruntowych to typowe bezpośrednie składniki uciążliwości środowiska podczas wykonywania prac budowlanych czy demontażowych. Są to jednak oddziaływania krótkoterminowe dające się łatwo wyeliminować po zakończeniu budowy. Jedynym w zasadzie czułym punktem mogącym zanieczyścić wody gruntowe lub gleby, to woda z gaszenia ewentualnych pożarów oraz wycieków awaryjnych. Pewna ich ilość, odpowiednio zanieczyszczona (np. w czasie gaszenia pożarów) może zostać wprowadzona bezpośrednio do gruntu lub urządzeń podczyszczających, które nie muszą nadążyć z oczyszczaniem dużych ilości napływających zanieczyszczeń. Zabezpieczeniem będzie tu niedopuszczenie do ewentualnej awarii poprzez uregulowania przeciwpożarowe. Z punktu widzenia oddziaływania na podłoże gruntowo-wodne istotnym jest zastosowanie odpowiednio zhermetyzowanej technologii oraz rozwiązań konstrukcyjnych, jakie będzie miało miejsce w przedmiotowym przypadku. B) wpływ przedsięwzięcia na wody powierzchniowe Stan wód powierzchniowych w okolicach Ostrowa Wielkopolskiego jest stabilny, charakteryzujący się stosunkowo wysokim ładunkiem zanieczyszczeń, lecz przedmiotowa zabudowa przy bezawaryjnym jej prowadzeniu nie powinna naruszyć stosunków wodnych przedmiotowego obszaru. Zagrożenie wód powierzchniowych wiąże się przede wszystkim z prowadzoną gospodarką wodno-ściekową. Projektowana instalacja będzie wymagała zasilana w wodę zarówno do celów gospodarczo-bytowych oraz socjalnych w części urządzeń zaplecza sanitarno-higienicznego z uwagi na wykorzystanie do obsługi linii technologicznej dodatkowego zatrudnienia jak i przeciwpożarowych. Zastosowana instalacja technologiczna nie będzie wymagała zaopatrzenia w wodę. Zgodnie z projektem budowlanym doprowadzenie wody dla celów technicznych będzie głównie dotyczyło pomieszczeń kotłowni i pomieszczenia urządzeń zamkniętego obiegu chłodniczego. Jednorazowo pobór wody do okresowego uzupełnienia zładu wynosi: 1,0 dm3/s. 25 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Woda będzie natomiast systematycznie dostarczana do celów socjalno-bytowych oraz do pomieszczeń socjalno-biurowych. Do obliczeń zapotrzebowania wody dla celów bytowych przyjęto wytyczne branży technologicznej, kierując się ilością pracowników zatrudnionych na najliczniejszej zmianie, tj. 20 pracowników. Jednostkowe zużycie wody na jednego pracownika wyniesie (dla pracowników produkcyjnych) 100 dm3/d na jednego pracownika. Łączne zapotrzebowanie wody dla celów bytowych wynosi: Qśr dob = 2,0 m3/d Qdmax = 2,20 m3/d Qhmax = 0,183 m3/h Ilość wody dla okresowych potrzeb uzupełnienia wody w zbiorniku wody przeciwpożarowym - uzupełnienie wody w zbiorniku wody w ilości: Quzupeł = 10,0 dm3/s Zapotrzebowanie wody przeciwpożarowej do zewnętrznej obrony. Ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla powierzchni strefy pożarowej powyżej 4000 m2 i obciążeniu ogniowym powyżej 4000 MJ/m2, wynosi: 50,0 dm3/s. Przy zastosowaniu urządzeń oddymiających i stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych ilość wody do zewnętrznej obrony ulega zmniejszeniu o 50%. Sumaryczna ilość wody do zewnętrznej obrony przeciwpożarowej przy równoczesności działania dwóch hydrantów wyniesie: Qhydr. = 30,0 dm3/s Pojemność użytkowa zbiornika wody przeciwpożarowej uwzględnia ilość wody dla zasilania stałej instalacji gaśniczej tryskaczowej i wody do zewnętrznej obrony przeciwpożarowej i wyniesie: Qp.poż. = 1070 m3 Technologia zamkniętego obiegu wody chłodniczej wraz z instalacją zasilającą zamknięty obieg chłodzenia wody dotyczyła będzie cyrkulacji w układzie zamkniętym. Sieć wodociągowa wykonana zostanie z rur z polietylenu. Za wcinkami do istniejących wodociągów zabudowane zostaną zasuwy odcinające typu Hawle. Na dostarczenie wody o odprowadzanie ścieków sanitarnych w dniu 12 grudnia 2011 roku została zawarta umowa (w załączniku) z Przedsiębiorstwem Usług Komunalnych sp. z o.o. w Gorzycach Wielkich; ul. Okólna 6 gwarantująca zapotrzebowanie ilości równej 1500 m3 na miesiąc. Ilość ta zapewnia utrzymanie nie tylko istniejącej części zakładu, ale także nowoprojektowanej. Odprowadzenie ścieków bytowych z projektowanych obiektów przewidziano do bezodpływowego zbiornika o pojemności do 10,0 m3. Ścieki ze zbiornika okresowo będą usuwane poprzez wóz asenizacyjny. Na wywóz ścieków w dniu 7 grudnia 2011 roku podpisana została umowa (w załączniku) z firmą Opony Serwis-Mechanika Pojazdowa Transport Wywóz Nieczystości Płynnych; Sobczyk Marcin; Franklinów 21a; 63-400 Ostrów Wielkopolski. Obliczeniowa ilość ścieków bytowych wynosi: Qdmax = 2,20 m3/d Qhmax = 0,183 m3/h = 0,051 dm3/s Ilość wód opadowych obliczono przy założeniu: natężenie deszczu q = 130 dm3/s ha w czasie trwania 15 min o prawdopodobieństwie występowania p = 20%. 26 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Współczynnik spływu przyjęto dla zadaszeń i dróg utwardzonych: = 0,90,95 Współczynnik opóźnienia: = 0,9 Powierzchnia zadaszeń i dróg istniejących: F = 1,04 ha Powierzchnia zadaszeń i dróg projektowanych: F = 0,365 ha Ilość wód opadowych z odwodnienia istniejącej powierzchni: Q1 = 98,0 dm3/s Ilość wód opadowych z odwodnienia projektowanej powierzchni: Q2 = 40,0 dm3/s Łączna ilość wód opadowych wynosi: Q = 138,0 dm3/s Wody opadowe kierowane będą do separatora koalescencyjnego wykonanego z żelbetu w klasie obciążeń typu ciężkiego, zintegrowanego z osadnikiem zawiesin mineralnych z wewnętrznym by-passem, niezależnym od komory separacji. Zawartość zawiesin i substancji ropopochodnych w wodach opadowych na wyjściu z układu technologicznego separatora, nie będzie przekraczać dopuszczalnych zanieczyszczeń wprowadzanych do cieku wodnego, zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 20.01.2009 r. (Dz. U. Nr 27, poz. 169 z dnia 19.02.2009 r.). Po oczyszczeniu przez separator, wody kierowane będą do podziemnego zbiornika retencyjnego zintegrowanego z separatorem koalescencyjnym, zabezpieczającego istniejący odbiornik przed gwałtownym napływem odprowadzanych wód. Pojemność podziemnego zbiornika retencyjnego wynosi 130,0 m3. Następnie wody opadowe, poprzez istniejącą przepompownię, będą kierowane do odbiornika jakim jest istniejący zbiornik otwarty, w którym następuje odparowanie. Z uwagi na zagłębienie projektowanej kanalizacji wód opadowych, istniejąca przepompownia zostanie pogłębiona. Wydajność istniejącej przepompowni wynosi do 40,0 dm3/s. W uzgodnieniu z Inwestorem istniejący kolektor wód opadowych odprowadzający wody pochodzące z odwodnienia dachów i palców manewrowych, będzie podłączony do projektowanej kanalizacji wód opadowych. Wody opadowe z istniejących i projektowanych obiektów i terenów będą odprowadzone do oczyszczania poprzez projektowany separator koalescencyjny i magazynowanie w projektowanym zbiorniku retencyjnym. Odwodnienie stanowiska rozładunku cystern samochodowych i stanowiska posadowienia zbiorników magazynowych polega na odprowadzeniu z niego wód opadowych, z niewielką ilością ewentualnych wycieków, powstałych podczas rozładowywania surowców oraz ewentualnych nieszczelności na połączeniach armatury. Pojemność istniejącego zbiornika odparowującego wynosi ok. 500 m3. Zabezpieczeniem przed przedostaniem się ewentualnych wycieków surowców na stanowiskach rozładunku cystern samochodowych i z tacy magazynowej surowców do kanalizacji wód opadowych, będzie zabudowana na przyłączu komora. Komora z zabudowaną zasuwą pełni rolę komory bezodpływowej, zasuwa na czas przeładunku surowca pozostaje zamknięta. W przypadku przekroczenia stężenia występujących zanieczyszczeń zawartość komory będzie przekazana do utylizacji (zgodnie z obowiązującymi zasadami na terenie zakładu). Stan zanieczyszczenia ścieków wód opadowych wprowadzanych do środowiska powinien odpowiadać normom zawartym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. – w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do 27 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. nr 137, poz. 984). Z punktu widzenia oddziaływania na wody powierzchniowe istotnym jest nie zmienianie stosunków wodnych terenu. Naturalne wody opadowe są wchłaniane przez grunt, a ich nadmiar odprowadzany jest najczęściej z wodami powierzchniowymi do zbiorników tych wód. Na analizowanym obszarze wody opadowe aktualnie są wchłaniane w głąb ziemi, a w związku z realizacją inwestycji część z nich zostanie odprowadzona poprzez kanalizację deszczową zmniejszając obszar nawodnienia, a co za tym idzie zmianę stosunków wodnych terenu. Jednak zmiany te są znikome w skali obszaru zajmowanego przez inwestora. W planowanym przedsięwzięciu odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z obszaru dróg będzie za pośrednictwem separatora ropopochodnych i zgodnie z § 19.1. ww. rozporządzenia, producenci wymienionych urządzeń gwarantują poziomy stężenia zanieczyszczeń poniżej dopuszczalnych wskaźników: stężenie zawiesiny ogólnej: < 100 mg/dm3, substancji ropopochodnych: < 15 mg/dm3. Zgodnie z § 19.2. ww. rozporządzenia wody opadowe i roztopowe z innych powierzchni niż omówione powyżej, np. terenów nieutwardzonych mogą być odprowadzane w sposób naturalny do wód lub do ziemi bez oczyszczania. Planowana zabudowa będzie zatem miała niewielki wpływ na gospodarkę wodno-ściekową w obszarze przedsięwzięcia oraz zmianę stosunków wodnych w obrębie przedmiotowego obszaru lokalizacji. Także i w fazie budowy jak i ewentualnej likwidacji nie planuje się wprowadzania żadnych dodatkowych substancji mogących pogorszyć stan wód w najbliższym sąsiedztwie przedsięwzięcia, a prace związane z budową odbywały się będą pod kontrolą. Pracownicy realizujący przebudowę otrzymają możliwość korzystania z istniejącego w zakładzie zaplecza sanitarno-socjalnego, a zaopatrzenie w wodę oraz odprowadzanie ścieków zapewni istniejący system gospodarki wodno-ściekowej funkcjonujący w przedsiębiorstwie. C) wpływ przedsięwzięcia na powietrze atmosferyczne Największy problemem dotyczący oddziaływania na środowisko dla przedmiotowej technologii związany jest z oddziaływaniem na powietrze atmosferyczne. Problem ten dotyczy emisji oparów lekkich związków organicznych zwanych w dalszym ciągu opracowania LZO. Jako podstawowy dokument do obliczeń przyjęto dostarczony przez inwestora wykaz surowców zużywanych na docelową produkcję 16 000 000 dm3 (21 243 644 kg) w roku i komplet kart charakterystyki bezpieczeństwa (w załączniku na CD). Z zestawienia surowców wynika, że w rozpatrywanej produkcji występuje łącznie 571 substancji (związków i ich mieszanin). W tym sypkie w ilości 198 szt. (10168401 kg) oraz płynne w ilości 373 szt. (11075243 kg). Z powyższego wynika, że wszelkie obliczenia dotyczące emisji będą bardzo skomplikowane zwłaszcza, że każdy wyrób gotowy zawiera różne surowce recepturowe i w różnych ilościach. Cała emisja będzie miała jednak charakter zorganizowany i kontrolowany dzięki zhermetyzowanej całej instalacji technologicznej, a dozowanie dodatków w trakcie procesu (wyma- 28 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb gające nieznacznego otwarcia instalacji) odbywać się będzie poprzez króćce i luki zasypowe wyposażone w lokalne odciągi, jako emisja zorganizowana włączona do ogólnego emitora oparów. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26.01.2010r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 16, poz. 87), przeanalizowano wszystkie karty charakterystyki bezpieczeństwa i na podstawie zawartych w nich danych zestawiono wszystkie substancje występujące w surowcach w oparciu wykaz z załącznika 1 w/w rozporządzenia. Do wyliczenia emisji rocznej w Mg/rok przyjęto następujące założenia: dla emisji pyłów zastosowano do wyliczeń współczynnik emisji w wysokości 0,0006% rocznego zużycia oraz filtry odpylające o sprawności 99,8 %. do wyliczeń emisji dla substancji ciekłych zastosowano zróżnicowane współczynniki emisji, biorąc pod uwagę takie parametry, jak stężenie par nasyconych, ciężary cząsteczkowe, prężności par nasyconych. Dane podane w załączonej poniżej tabeli. Przyjęcie takich współczynników jest stosowane przez większość specjalistów, technologów którzy potwierdzają je w praktyce stosowanych już technologii, biorąc pod uwagę późniejsze pomiary emisji na instalacjach istniejących. Do wyliczenia emisji jednogodzinnej (maksymalnej) w kg/h przyjęto następujące założenia: Instalacja jest zaprojektowana w profesjonalny sposób. Wszelkie źródła emisji są zhermetyzowane, a tam gdzie jest to nie możliwe, wentylowane poprzez zastosowanie odciągów miejscowych. Emisja w halach produkcyjnych powstawała będzie głównie: o na skutek operacji przemieszczania masy w procesie technologicznym (dozowanie surowców do disolwerów i mieszalników, rozlew do opakowań handlowych, przemieszczanie masy z disolwerów do mieszalników), o na skutek odparowania rozpuszczalników i innych substancji ze swobodnej powierzchni otwartej. Emisja ze zbiorników magazynowych obiekt nr 5 będzie powstawała głównie z małego oddechu temperaturowego, z: o małego oddechu ciśnieniowego będzie pomijalna, z uwagi na zastosowanie odpowiednio dobranych zaworów oddechowych, o dużego oddechu związanego z napełnianym zbiornikiem będzie pomijalna w związku z zastosowaniem wahadeł gazowych oraz odpowiednio dobranych zaworów oddechowych, o dużego oddechu związana z opróżnianiem zbiornika będzie pomijalna z uwagi na małe szybkości opróżniania zbiornika i stosunkowo małe masy dozowane. Do wyliczenia emisji przyjęto, że wyliczana będzie: o dla układów przemieszczania masy przy uwzględnieniu objętości przemieszczanej masy i stężenia opar opuszczających środowisko produkcyjne, o dla układów statycznych wg przyjętych stosowanych powszechnie empirycznych wzorów dla odparowania ze swobodnej powierzchni, 29 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb o dla oddychania zbiorników magazynowych wg przyjętych stosowanych powszechnie empirycznych wzorów dla oddychania zbiorników. Tabela prognozowanych średniorocznych ilości substancji o charakterze LZO wprowadzanych do powietrza lp Nazwa substancji 1 Alkohol furfurylowy 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 3,6-diazaoktano-1,8-diamina (trójetylenoczteroamina) Butan-1-ol (alkohol butylowy) Butan-2-on (metyloetyloketon) Cykloheksanon Cynk3) Etylobenzen Fenol Fenylometanol (alkohol benzylowy) Ksylen5) Metakrylan butylu Metakrylan metylu Metanol (alkohol metylowy) Średnie zużycie roczne w kg Wskaźnik emisji Prężność w Pa w 20 0C Stężenie pary nasyconej w g/m³ w 20 0C Masa cząsteczkowa Roczna emisja w Mg/rok 640,9 0,0000150 53 2,1 98,1 0,0000096 12829,0 27568,8 33902,6 31249,7 0,0000150 0,0000300 0,0000300 0,0000300 10 670 10500 470 0,6 20 310 19 146,23 74,12 72,1 98,15 0,0001924 0,0008271 0,0010171 0,0009375 769851,7 125566,9 64,7 173169,1 0,0000060 0,0000300 0,0000150 0,0000150 1400 100 2 67 2 0,09 106,16 94,11 108,14 0,0046191 0,0037670 0,0000010 0,0025975 2405468,2 85,0 2224,0 454,6 0,0000300 0,0000300 0,0000300 0,0000300 900 500 4700 12800 33 29,2 193 168 106,16 142,2 100,1 32,04 0,0721640 0,0000025 0,0000667 0,0000136 189028,2 0,0000300 2020 83,09 100,16 0,0056708 172752,2 135,4 95760,7 820,3 14,2 0,0000300 0,0000300 0,0000300 0,0000300 0,0000300 1200 320 1500 9550 1400 36,529 25 71,56 345,6 67 74,12 120,2 116,16 88,12 120,2 0,0051826 0,0000041 0,0028728 0,0000246 0,0000004 9398549,3 54775,5 0,0000060 0,0000300 2900 110 92,1 0,0563913 0,0016433 385056,6 0,0000300 1000 69,82 170 0,0115517 940186,7 0,0000300 1400 67 106,16 0,0282056 4-Metylopentan-2-on 14 (metyloizobutyloketon) 15 16 17 18 19 20 21 22 23 2-Metylopropan-1-ol (alkohol izobutylowy) Mezytylen Octan butylu Octan etylu Propylobenzen Pył zawieszony PM107) Toluen Węglowodory alifatyczne - do C12 (poza wymienionymi w innych pozycjach i metanem) Węglowodory aromatyczne (poza wymienionymi w innych pozycjach) Dane dla disolwera zbiornikowego o pojemności 7500 litrów przyjęto: 30 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb lp proces czynności ilość w kg nazwa surowca czas operacji w min. Spoiwo 34 Zarabianie Załadunek głównie ze zbiorników magazynowych i beczek a 200 l. 4 050 1 675 Rozpuszczalnik 6 Załadunek z worków a 25 kg 6 750 Surowce sypkie 120 4 Dozowanie surowców sypkich Sprzątanie stanowiska zasypu. Dyspergacja max. 70°C 5 Ucieranie Jeśli jest wymagane 6 Mieszanie W mieszalnikach lub dyspergatorach w zależności od przyjętej technologii 7 RAZEM 2 3 15 60 80 1 755 Rozpuszczalniki 15 270 Dodatki 2 13 500 331 Dane dla disolwera kadziowego o pojemności 1000 litrów przyjęto: lp proces czynności ilość w kg nazwa surowca czas operacji w min. 1 Zarabianie Załadunek głównie ze zbiorników magazynowych i beczek a 200 l. 450 Spoiwo 8 75 Rozpuszczalnik 3 2 Dozowanie surowców sypkich Załadunek z worków a 25 kg 750 Surowce sypkie 15 3 Sprzątanie stanowiska zasypu. 8 4 Dyspergacja max. 70°C 60 5 Ucieranie Jeśli jest wymagane 6 Mieszanie W mieszalnikach lub dyspergatorach w zależności od przyjętej technologii 7 RAZEM 80 195 Rozpuszczalniki 23 30 Dodatki 3 1 500 199 Zestawienie emitorów: Emitor nr 1 - Filtr pyłowo gazowy nr 1; Odciąg pyłowo-gazowy z disolwerów pozycja DS1, DS2, DS3, DS4, DS5, DS6 obiekt nr 1; Emitor nr 2 - Filtr pyłowo gazowy nr 2; Odciąg pyłowo-gazowy z disolwerów pozycja DS7, DS8, DS9, DS10, DS11, DS12 obiekt nr 1; Emitor nr 3 - Filtr pyłowo gazowy nr 3; Odciąg pyłowo-gazowy z disolwerów pozycja DS13, DS14, DS15, DS16 obiekt nr 1 i pomieszczenie przygotowania wsadów surowcowych obiekt nr 2; Emitor nr 4 - Wentylacja ogólna i odciągów miejscowych obiekt nr 1, 2, 3; Emitor nr 5 - Komin z kotłowni olejowej; Emisję wyznaczono wskaźnikowo w zakresie spalania oleju opałowego; Emitor nr 6 - Komin z kotłowni olejowej; Emisję wyznaczono wskaźnikowo w zakresie spalania oleju opałowego; Emitor nr7 - Odpowietrzenia z egalizatorów pozycja MT1, MT2, MT3, MT4, MT5, MT6 obiekt nr 1; Odpowietrzenia z disolwerów pozycja DS1, DS2, DS3, DS4, DS5, DS6 obiekt nr 1; 31 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Emitor nr 8 - Odpowietrzenia z egalizatorów pozycja MT7, MT8, MT9, MT10, MT11, MT12 obiekt nr 1; Odpowietrzenia z disolwerów pozycja DS7, DS8, DS9, DS10, DS11, DS12 obiekt nr 1; Emitor nr 9 - Pompa próżniowa – brak emisji, wyroby bezrozpuszczalnikowe; Emitor nr 10 - Emisja ksylenu; Emitor nr 11 - Emisja ksylenu; Emitor nr 12 - Emisja ksylenu; Emitor nr 13 - Emisja ksylenu; Emitor nr 14 - Węglowodory aromatyczne (poza wymienionymi w innych pozycjach); Emitor nr 15 - Węglowodory alifatyczne - do C12 (poza wymienionymi w innych pozycjach i metanem); Emitor nr 16 - 4-Metylopentan-2-on (metyloizobutyloketon); Emitor nr 17 - 2-Metylopropan-1-ol (alkohol izobutylowy); Emitor nr 18 - Emisja ksylenu; Emitor nr 19 - Węglowodory alifatyczne - do C12 (poza wymienionymi w innych pozycjach i metanem); Emitor nr 20 - Węglowodory alifatyczne - do C12 (poza wymienionymi w innych pozycjach i metanem); Emitor nr 21 - Emisja ksylenu; Emitor nr 22 - Emisja ksylenu; Emitor nr 23 - Bezrozpuszczalnikowe – brak emisji; Emitor nr 24 - Bezrozpuszczalnikowe – brak emisji; W wyniku obliczeń (w załączniku) otrzymano następujące wyniki emisji: ------------------------------------------------------------------------------------Emitor |War.| Czas trwania [h] | Substancja | Nr | Nr | Zima Lato Rok | kod nazwa CAS | Emisja [kg/h] ------------------------------------------------------------------------------------1 | 1 | 0,0 0,0 3304,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | | | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | 0,0000410 | | | 8 tr.etyl.cztam, 112-24-3 | 0,0000052 | | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | 0,0015625 | | | 28 butan-2-on , 78-93-3 | 0,0242187 | | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | 0,0014838 | | | 52 cynk , 7440-66-6 | 0,0033960 | | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | 0,0502500 | | | 80 fenol , 108-95-2 | 0,0000007 | | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | 0,0000281 | | |101 ksylen , 1330-20-7 | 0,3526352 | | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | 0,0000110 | | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | 0,0000724 | | |112 alkohol metyl, 67-56-1 | 0,0000126 | | |114 metylizobketo, 108-10-1 | 0,0259656 | | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | 0,0114063 | | |117 mezytylen , 108-67-8 | 0,0000019 | | |127 octan butylu , 123-86-4 | 0,0536700 | | |128 octan etylu , 141-78-6 | 0,0000010 | | |136 propylobenzen, 103-65-1 | 0,0000050 | | |137 pył zaw. PM10, | 0,0112320 | | |151 toluen , 108-88-3 | 0,0085938 | | |164 w.alif.do C12, | 0,0490922 | | |165 węglow.aroma, | 0,0209375 2 | 1 | 0,0 0,0 3304,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | | | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | 0,0000410 | | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | 0,0015625 32 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 3 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 4 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 7 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 1 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 1 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 1 | | | | | | | | | | | | 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | | 52 cynk , 7440-66-6 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | | 80 fenol , 108-95-2 | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | |112 alkohol metyl, 67-56-1 | |114 metylizobketo, 108-10-1 | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | |117 mezytylen , 108-67-8 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |128 octan etylu , 141-78-6 | |136 propylobenzen, 103-65-1 | |137 pył zaw. PM10, | |151 toluen , 108-88-3 | |164 w.alif.do C12, | |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | | 8 tr.etyl.cztam, 112-24-3 | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | | 52 cynk , 7440-66-6 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | | 80 fenol , 108-95-2 | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | |112 alkohol metyl, 67-56-1 | |114 metylizobketo, 108-10-1 | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | |117 mezytylen , 108-67-8 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |128 octan etylu , 141-78-6 | |136 propylobenzen, 103-65-1 | |137 pył zaw. PM10, | |151 toluen , 108-88-3 | |164 w.alif.do C12, | |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | | 8 tr.etyl.cztam, 112-24-3 | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | | 80 fenol , 108-95-2 | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | |112 alkohol metyl, 67-56-1 | |114 metylizobketo, 108-10-1 | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | |117 mezytylen , 108-67-8 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |128 octan etylu , 141-78-6 | |136 propylobenzen, 103-65-1 | |151 toluen , 108-88-3 | |164 w.alif.do C12, | |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | | 8 tr.etyl.cztam, 112-24-3 | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | | 80 fenol , 108-95-2 | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | 0,0242187 0,0014844 0,0033690 0,0502500 0,0000007 0,0000281 0,3526352 0,0000110 0,0000724 0,0000126 0,0259656 0,0114063 0,0000019 0,0536700 0,0000010 0,0000050 0,0112320 0,0085938 0,0490922 0,0209375 0,0000134 0,0000038 0,0002560 0,0039680 0,0002430 0,0011232 0,0008576 0,0000006 0,0000023 0,2723114 0,0000010 0,0000012 0,0000010 0,0021271 0,0009344 0,0000010 0,0009160 0,0000022 0,0000010 0,0037440 0,0014080 0,0017152 0,0008576 0,0026963 0,0007748 0,0512633 0,7925249 0,0485159 0,1704586 0,0000029 0,0005915 0,8842884 0,0000375 0,0002481 0,0000432 0,4249988 0,1867853 0,0000061 0,1892665 0,0004414 0,0000173 0,2810482 0,5256017 0,3391138 0,0000182 0,0000052 0,0006944 0,0107639 0,0006597 0,0335000 0,0000008 0,0000125 0,0543900 0,0000073 0,0000483 33 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb | | | | | | | | | | 8 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 10 | | 11 | | 12 | | 13 | | 14 | | 15 | | 16 | | 17 | | 18 | | 19 | | 20 | | 21 | | 22 | | 5 | | | | | 6 | | | | | T1*| | | | | T2*| | | | | T3*| 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 |112 alkohol metyl, 67-56-1 | |114 metylizobketo, 108-10-1 | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | |117 mezytylen , 108-67-8 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |128 octan etylu , 141-78-6 | |136 propylobenzen, 103-65-1 | |151 toluen , 108-88-3 | |164 w.alif.do C12, | |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 | 6 alk.furfuryl , 98-00-0 | | 27 butan-1-ol , 71-36-3 | | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 49 cykloheksanon, 108-94-1 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | | 80 fenol , 108-95-2 | | 81 fenylometanol, 100-51-6 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |110 metakr.butylu, 97-88-1 | |111 metakr.metylu, 80-62-6 | |112 alkohol metyl, 67-56-1 | |114 metylizobketo, 108-10-1 | |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | |117 mezytylen , 108-67-8 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |128 octan etylu , 141-78-6 | |136 propylobenzen, 103-65-1 | |151 toluen , 108-88-3 | |164 w.alif.do C12, | |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |165 węglow.aroma, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |164 w.alif.do C12, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |114 metylizobketo, 108-10-1 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |116 alk.izobutyl., 78-83-1 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |164 w.alif.do C12, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |164 w.alif.do C12, | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 0,1, Tsp[K]= 293,0 |101 ksylen , 1330-20-7 | 3304,0 Vwyl[m/s]= 4,2, Tsp[K]= 453,0 | 70 ditl. azotu , 10102-44-0| | 72 ditl. siarki , 7446-09-5 | |137 pył zaw. PM10, | |150 tlenek węgla, 630-08-0 | 1652,0 Vwyl[m/s]= 4,2, Tsp[K]= 453,0 | 70 ditl. azotu , 10102-44-0| | 72 ditl. siarki , 7446-09-5 | |137 pył zaw. PM10, | |150 tlenek węgla, 630-08-0 | 1652,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |127 octan butylu , 123-86-4 | 1652,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |127 octan butylu , 123-86-4 | 1652,0 Vwyl[m/s]=16,0, Tsp[K]= 293,0 0,0000084 0,0115403 0,0050944 0,0000012 0,0357800 0,0000010 0,0000034 0,0038194 0,0218187 0,0093056 0,0001823 0,0006944 0,0176389 0,0006597 0,0335000 0,0000006 0,0000125 0,0543900 0,0000073 0,0000483 0,0000084 0,0000012 0,0050694 0,0000012 0,0357800 0,0000010 0,0000012 0,0038194 0,0218187 0,0093056 0,0009630 0,0009630 0,0009630 0,0009630 0,0562920 0,0503430 0,0478520 0,0077490 0,0309230 0,0046860 0,0046860 0,0009630 0,0009630 0,3704800 0,1619000 0,1333700 0,0444600 0,3704800 0,1619000 0,1333700 0,0444600 0,0008400 0,0038400 0,0240000 0,0038400 0,0008400 0,0038400 0,0240000 0,0038400 34 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb | | | | | T4*| | | | | | | | | | 1 | | | | | 0,0 0,0 | 28 butan-2-on , 78-93-3 | | 78 etylobenzen , 100-41-4 | |101 ksylen , 1330-20-7 | |127 octan butylu , 123-86-4 | |151 toluen , 108-88-3 | 1888,0 Vwyl[m/s]= 2,4, Tsp[K]= 359,0 | 70 ditl. azotu , 10102-44-0| | 72 ditl. siarki , 7446-09-5 | |137 pył zaw. PM10, | |150 tlenek węgla, 630-08-0 | 0,0179860 0,0021420 0,0082280 0,0015640 0,0000578 0,1014000 1,3634000 1,1983000 4,5651000 * Emitory istniejące T1, T2 i T3 dotyczą istniejącej technologii, zaś T4 istniejącej kotłowni węglowej znajdującej się na terenie zakładu, lecz nie należącej administracyjnie do inwestora. Ponadto we wszystkich zakładach istnieje także możliwość zanieczyszczania powietrza poprzez wprowadzenie na teren obiektu niezorganizowanego źródła powierzchniowego spalinami samochodowymi. Emisja ta, jako emisja niezorganizowana nie podlega ocenie oddziaływania na środowisko. Według założeń projektowych na teren projektowanej inwestycji przyjeżdżać będzie maksymalnie do 30 samochodów ciężarowych (o charakterze hałaśliwym) w ciągu doby. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego spalinami samochodowymi są w Polsce traktowane w sposób szczególny, a ich udział ustalany jest przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska jako udział w tle zanieczyszczeń, nie wymagający decyzji o wprowadzaniu gazów i pyłów do powietrza. Obliczenia emisji dla transportu obliczono na podstawie dyrektywy UE: 98/69/EC stage 2005 i 1999/96/EC step II (obliczenia w załączniku) jako źródła liniowo powierzchniowego – w obliczeniach emitory zastępcze, punktowe oznaczono numerami 20 80. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 1, poz. 12) jako tło zanieczyszczeń dla substancji o charakterze LZO przyjęto jako 10 % wartości odniesienia średniorocznego, zaś dla substancji pozostałych zgodnie z uzyskanym od WIOŚ tła – pismo z dnia 12.02.2012 r. (w załączniku). W oddziaływaniu na powietrze atmosferyczne uwzględniono: podstawowe dane o dystrybucji i obszarze przedsięwzięcia; określenie aerodynamicznej szorstkości terenu; aktualny stan jakości powietrza; warunki meteorologiczne; informacje o rodzaju stosowanych urządzeniach i technikach oraz charakterystykach technicznych źródeł powstawania i miejsc emisji; czas pracy źródeł powstawania i miejsc wprowadzania substancji do powietrza w ciągu roku; określenie wprowadzanych do powietrza rodzajów i ilości substancji; wielkości i miejsca powstawania emisji w trakcie normalnej eksploatacji planowanej technologii; informację o istniejącym oddziaływaniu emisji na środowisko; Wpływ na powietrze atmosferyczne opracowano w oparciu o: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627); 35 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 16, poz. 87); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. nr 283, poz. 2839); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. nr 95 poz. 558). Materiały źródłowe w zakresie powietrza atmosferycznego obejmują: Dane udostępnione przez zleceniodawcę w tym sprawozdanie z badań substancji emitowanych do powietrza uzyskanych na poczet przedmiotowego raportu wykonanych przez akredytowane laboratorium Spektrum Piotr Grzesiak z Ostrowa Wielkopolskiego (w załączniku), Dane dla istniejącej kotłowni węglowej uzyskane na poczet przedmiotowego raportu od właściciela kotłowni firmy Ekocent PPHU Andrzej Grzybowski i Wojciech Penkala s.j. z Pleszewa (w załączniku); Dane meteorologiczne – statystyka stanów równowagi atmosfery i średniej temperatury powietrza dla Kalisza uzyskane z katalogu; Tło zanieczyszczeń uzyskane z WIOŚ Poznań (w załączniku). W obliczeniach zastosowano współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu równy: zo = 0,4 [m], obliczony jako średnia ważona względem powierzchni obszaru objętego oddziaływaniem. Dominującą emisją wynikającą z funkcjonowania przedsięwzięcia jest unos substancji wynikający z parowania cieczy. Emisja zanieczyszczeń z lustra cieczy jest częścią bardziej ogólnego procesu zwanego zanieczyszczeniem wtórnym. Zjawisko wtórnej emisji, to niezorganizowana emisja do atmosfery cząsteczek gazu lub mgieł z różnych powierzchni na skutek oddziaływania sił zewnętrznych, a zwłaszcza prędkości ruchu powietrza nad cieczą. Emisja zależy również od prędkości wiatru i jego turbulencji, a także od czasu trwania tych czynników. Wpływają na nią również inne czynniki atmosferyczne, takie jak temperatura i wilgotność. Ważnymi parametrami są także opady śniegu, czy deszczu, których występowanie nawet w bardzo niewielkim natężeniu, radykalnie ogranicza, a nawet eliminuje całkowicie tę emisję wtórną. W przypadku projektowanej technologii mamy do czynienia z generowaną mechanicznie emisją ze źródeł, a „przypadkowy” rozstaw urządzeń tworzy tzw. wtórną emisję niezorganizowaną. Źródłem wyników emisji mogą być dane uzyskane w pomiarach na innych obiektach podobnego typu, jednak opierając się na wytycznych Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. nr 230, poz. 2297), przez analogię można wyliczyć prawdopodobną emisję niektórych istotnych z punktu widzenia środowiska substancji, traktując jej wpływ jako najbardziej niekorzystny dla powietrza atmosferycznego. W przedmiotowym procesie technologicznym obliczenie emisji jest jeszcze bardziej skomplikowane z uwagi na niejednorodność procesów i wielorodność stosowanych surowców i w zasadzie produkowany w określonym dniu produkt na bazie konkretnych surowców 36 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb może w następnych dniach być niepowtarzalny i to zarówno pod kątem emitowanych substancji, jak i otrzymywanych produktów. Przy obliczeniach emisji brano więc pod uwagę najczęściej stosowane surowce oraz powtarzające się procesy oraz ich udział ważony względem czasu trwania. W załączniku obliczeniowym skomasowano ponad 20 tabel (w załączniku) dokładnie opisujących udziały poszczególnych procesów w sumarycznej emisji dla poszczególnych substancji wprowadzanych do powietrza. Jednak większość z wprowadzanych substancji do powietrza nie ma nawet obowiązującego w krajowym ustawodawstwie standardu imisyjnego, dlatego odniesiono się tylko do 23 substancji z załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 16, poz. 87). Należałoby tu zwrócić uwagę, że akredytowane laboratorium Spektrum Piotr Grzesiak z Ostrowa Wielkopolskiego z uwagi na skomplikowane badania LZO ograniczyło się w swoich badaniach tylko do 4-ch substancji. Zgodnie z wymienionym rozporządzeniem dopuszczalne wartości odniesienia dla analizowanych substancji wynoszą odpowiednio: --------------------------------------------------------------------------------Substancja | Numer CAS | D1[g/m3]| Da[g/m3]|R[g/m3] | Dp* Rp* --------------------------------------------------------------------------------6 alk.furfuryl | 98-00-0 | 100,0000| 13,0000| 1,3000 | 8 tr.etyl.cztam | 112-24-3 | 20,0000| 2,5000| 0,2500 | 27 butan-1-ol | 71-36-3 | 300,0000| 26,0000| 2,6000 | 28 butan-2-on | 78-93-3 | 300,0000| 26,0000| 2,6000 | 49 cykloheksanon | 108-94-1 | 40,0000| 3,5000| 0,3500 | 52 cynk | 7440-66-6 | 50,0000| 3,8000| 0,3800 | 70 ditl. azotu | 10102-44-0 | 200,0000| 40,0000| 12,0000 | 72 ditl. siarki | 7446-09-5 | 350,0000| 20,0000| 7,0000 | 78 etylobenzen | 100-41-4 | 500,0000| 38,0000| 3,8000 | 80 fenol | 108-95-2 | 20,0000| 2,5000| 0,2500 | 81 fenylometanol | 100-51-6 | 40,0000| 3,5000| 0,3500 | 101 ksylen | 1330-20-7 | 100,0000| 10,0000| 1,0000 | 110 metakr.butylu | 97-88-1 | 200,0000| 20,0000| 2,0000 | 111 metakr.metylu | 80-62-6 | 200,0000| 20,0000| 2,0000 | 112 alkohol metyl | 67-56-1 | 1000,0000| 130,0000| 13,0000 | 114 metylizobketo | 108-10-1 | 50,0000| 3,8000| 0,3800 | 116 alk.izobutyl. | 78-83-1 | 300,0000| 26,0000| 2,6000 | 117 mezytylen | 108-67-8 | 100,0000| 13,0000| 1,3000 | 127 octan butylu | 123-86-4 | 100,0000| 8,7000| 0,8700 | 128 octan etylu | 141-78-6 | 100,0000| 8,7000| 0,8700 | 136 propylobenzen | 103-65-1 | 100,0000| 13,0000| 1,3000 | 137 pył zaw. PM10 | | 280,0000| 40,0000| 33,0000 | 200,00 20,000 150 tlenek węgla | 630-08-0 |30000,0000| | | 151 toluen | 108-88-3 | 100,0000| 10,0000| 1,0000 | 164 w.alif.do C12 | | 3000,0000| 1000,0000|100,0000 | 165 węglow.aroma | | 1000,0000| 43,0000| 4,3000 | - W przypadku emisji ditelenku siarki, ditlenku azotu, tlenku węgla i częściowo pyłu zawieszonego PM10 pochodzenie tych zanieczyszczeń wynika z procesu spalania paliw w kotłowniach oraz w silnikach samochodów wprowadzanych na obszar inwestora z surowcem i wywozem produktów gotowych. Dla tak wyliczonych wartości emisji i warunków wprowadzania jej do powietrza, przy pomocy programu komputerowego EK-100W firmy Atmoterm Opole - wyliczono rozprzestrzenianie się substancji w powietrzu (wyniki obliczeń w załączniku). Na rozprzetrzenianie się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym mają wpływ między innymi parametry meteorologiczne, a szczególnie statyka stanów równowagi atmosfery oraz prędkości i kierunki wiatrów. Zgodnie z danymi Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w 37 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Warszawie stany równowagi atmosfery dla analizowanego terenu opracowano na podstawie stacji posterunku meteorologicznego w Kaliszu. Omówienie wyników obliczeń: Planowana przebudowa ze względu na zastosowaną technologię, może powodować znikome zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. Przy obliczeniach stanu powietrza atmosferycznego projektowanego przedsięwzięcia założono najbardziej niekorzystne warunki, dla emisji maksymalnej poszukując najbardziej niekorzystnego dla środowiska zasięgu oddziaływania ewentualnych ponadnormatywnych stężeń substancji. Na wstępie określono zakres obliczeń z którego wynika, że z 26-ciu analizowanych substancji (23-ch technologicznych oraz 4-ch wynikających ze spalania paliw – pył zawieszony PM10 dotyczy obydwu procesów) tylko 8 wymagało pełnego zakresu, a są to substancje należące do LZO: butan-1-ol (alkohol butylowy); ksylen; 4-metylopentan-2-on (metyloizobutyloketon), octan butylu i toluen oraz substancje wynikające ze spalania paliw: ditlenek siarki (stałych z istniejącej kotłowni węglowej), ditlenek azotu (ciekłych z projektowanej kotłowni olejowej) oraz pył zawieszony PM10 (wynikający zarówno ze spalania paliw jaki i z oczyszczania filtrowego surowców stałych stosowanych w produkcji farb). Pełny zakres obliczeń w poniższej tabeli: -----------------------------------------------------------------Substancja | Nr CAS | Smm[g/m3] | 0,1*D1 | Zakres -----------------------------------------------------------------6 alk.furfuryl 98-00-0 0,15649 10,00000 skrócony 8 tr.etyl.cztam 112-24-3 0,03415 2,00000 skrócony 27 butan-1-ol 71-36-3 2,63147 30,00000 skrócony 28 butan-2-on 78-93-3 43,87371 30,00000 pełny 49 cykloheksanon 108-94-1 2,49210 4,00000 skrócony 52 cynk 7440-66-6 0,25511 5,00000 skrócony 70 ditl. azotu 10102-44-0 3964,26489 20,00000 pełny 72 ditl. siarki 7446-09-5 393,46915 35,00000 pełny 78 etylobenzen 100-41-4 26,98832 50,00000 skrócony 80 fenol 108-95-2 0,00051 2,00000 skrócony 81 fenylometanol 100-51-6 0,03328 4,00000 skrócony 101 ksylen 1330-20-7 159,95299 10,00000 pełny 110 metakr.butylu 97-88-1 0,00574 20,00000 skrócony 111 metakr.metylu 80-62-6 0,03761 20,00000 skrócony 112 alkohol metyl 67-56-1 0,00660 100,00000 skrócony 114 metylizobketo 108-10-1 67,91869 5,00000 pełny 116 alk.izobutyl. 78-83-1 18,45671 30,00000 skrócony 117 mezytylen 108-67-8 0,00103 10,00000 skrócony 127 octan butylu 123-86-4 29,00741 10,00000 pełny 128 octan etylu 141-78-6 0,01922 10,00000 skrócony 136 propylobenzen 103-65-1 0,00229 10,00000 skrócony 137 zaw. PM10 176,83279 28,00000 pełny 150 tlenek węgla 630-08-0 978,57257 3000,00000 skrócony 151 toluen 108-88-3 14,44084 10,00000 pełny 164 w.alif.do C12 92,02293 300,00000 skrócony 165 węglow.aroma 72,70296 100,00000 skrócony Skrócony zakres obliczeń oznacza, że substancja nie powoduje przekroczeń 10 %-ego dopuszczalnego poziomu w powietrzu lub 10% wartości odniesienia. Rozszerzone obliczenia wymagane dla substancji o pełnym zakresie dotyczące uśrednionych stężeń dla 1 godziny oraz rozkładu stężeń uśrednionych w ciągu roku wykazały co prawda przekroczenie 10 % wartości 38 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb odniesienia lecz dla prognozowanych emisji nie wykazały przekroczeń wartości odniesienia w całym obszarze oddziaływania zakładu na otoczenie. Nie wykazano także przekroczeń w punktach receptorowych najbliższych zabudowań mieszkaniowych usytuowanych na działkach: 162/2 [p. 350,215]; 75/7 [p. 430,280] oraz 158/2 [p. 220,340] - wyniki obliczeń imisyjnych zebrano w poniższej tabeli, obliczając je dla bardziej niekorzystnego terenu o szorstkości zo = 1,0 m; Z[m] X[m] Y[m] [µg/m3] [µg/m3] --------------------------------------------------------------------------28 butan-2-on (gaz) D1=300,000 Obszar zwykły CAS 78-93-3 percentyl 99,800 Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 35,95139 (1) 31,97280 1,0 350,0 215,0 35,99823 (1) 31,98716 2,0 350,0 215,0 36,07033 (1) 32,06541 3,0 350,0 215,0 36,18576 (1) 32,18763 4,0 350,0 215,0 36,36287 (1) 32,35263 5,0 350,0 215,0 36,58149 (1) 32,57585 0,0 430,0 280,0 29,82016 (1) 22,70602 1,0 430,0 280,0 29,85386 (1) 22,71302 2,0 430,0 280,0 29,95860 (1) 22,70025 3,0 430,0 280,0 30,13339 (1) 22,69143 4,0 430,0 280,0 30,36472 (1) 22,67650 5,0 430,0 280,0 30,66138 (1) 22,65524 0,0 220,0 340,0 35,28306 (1) 31,46392 1,0 220,0 340,0 35,31611 (1) 31,45430 2,0 220,0 340,0 35,41456 (1) 31,46092 3,0 220,0 340,0 35,57958 (1) 31,45089 4,0 220,0 340,0 35,81050 (1) 31,43975 5,0 220,0 340,0 36,08285 (1) 31,44374 ----------------------------------------------------------------------70 ditl. azotu (gaz) D1=200,000 Obszar zwykły CAS 10102-44-0 percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 64,31689 (1) 39,03257 1,0 350,0 215,0 64,45023 (1) 39,11286 2,0 350,0 215,0 64,87138 (1) 39,38762 3,0 350,0 215,0 65,54897 (1) 39,52413 4,0 350,0 215,0 66,48349 (1) 39,50151 5,0 350,0 215,0 67,62616 (1) 39,46535 0,0 430,0 280,0 55,08512 (1) 29,41545 1,0 430,0 280,0 55,11525 (1) 29,42502 2,0 430,0 280,0 55,16462 (1) 29,42052 3,0 430,0 280,0 55,27147 (1) 29,42482 4,0 430,0 280,0 55,41647 (1) 29,43782 5,0 430,0 280,0 55,59406 (1) 29,43872 0,0 220,0 340,0 75,23954 (1) 60,89600 1,0 220,0 340,0 75,38401 (1) 60,95149 2,0 220,0 340,0 75,80058 (1) 62,50364 3,0 220,0 340,0 76,48049 (1) 62,57172 4,0 220,0 340,0 77,40376 (1) 62,45476 5,0 220,0 340,0 78,54295 (1) 62,96181 ----------------------------------------------------------------------72 ditl. siarki (gaz) D1=350,000 Obszar zwykły CAS 7446-09-5 percentyl 99,726 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 230,02560 (1) 118,05827 1,0 350,0 215,0 230,41051 (1) 118,03122 39 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 2,0 350,0 215,0 231,41284 (1) 117,84764 3,0 350,0 215,0 232,99950 (1) 117,51594 4,0 350,0 215,0 235,07632 (1) 117,09951 5,0 350,0 215,0 237,51762 (1) 116,47195 0,0 430,0 280,0 156,81689 (1) 57,38811 1,0 430,0 280,0 156,80449 (1) 57,38309 2,0 430,0 280,0 156,61320 (1) 57,33353 3,0 430,0 280,0 156,27232 (1) 57,24200 4,0 430,0 280,0 155,86786 (1) 57,10844 5,0 430,0 280,0 155,20625 (1) 56,96091 0,0 220,0 340,0 199,77478 (1) 115,24840 1,0 220,0 340,0 199,89999 (1) 115,15823 2,0 220,0 340,0 200,05571 (1) 114,94144 3,0 220,0 340,0 200,21831 (1) 114,58112 4,0 220,0 340,0 200,47147 (1) 114,14278 5,0 220,0 340,0 200,77937 (1) 113,49451 ----------------------------------------------------------------------101 ksylen (gaz) D1=100,000 Obszar zwykły CAS 1330-20-7 percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 76,20315 (1) 68,75172 1,0 350,0 215,0 76,22407 (1) 68,79250 2,0 350,0 215,0 76,28217 (1) 68,85374 3,0 350,0 215,0 76,36454 (1) 68,94777 4,0 350,0 215,0 76,49057 (1) 69,10297 5,0 350,0 215,0 76,61447 (1) 69,28144 0,0 430,0 280,0 74,17412 (1) 53,29346 1,0 430,0 280,0 74,20543 (1) 53,30221 2,0 430,0 280,0 74,32290 (1) 53,27568 3,0 430,0 280,0 74,52596 (1) 53,22980 4,0 430,0 280,0 74,79488 (1) 53,99753 5,0 430,0 280,0 75,14082 (1) 53,92484 0,0 220,0 340,0 78,27562 (1) 67,97099 1,0 220,0 340,0 78,29619 (1) 68,16537 2,0 220,0 340,0 78,39315 (1) 68,77573 3,0 220,0 340,0 78,53548 (1) 69,02483 4,0 220,0 340,0 78,72998 (1) 69,23199 5,0 220,0 340,0 78,95471 (1) 69,47166 ----------------------------------------------------------------------114 metylizobketo(gaz) D1=50,0000 Obszar zwykły CAS 108-10-1 percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 20,65882 (1) 18,45325 1,0 350,0 215,0 20,67865 (1) 18,45598 2,0 350,0 215,0 20,70170 (1) 18,48199 3,0 350,0 215,0 20,73917 (1) 18,52205 4,0 350,0 215,0 20,80134 (1) 18,57626 5,0 350,0 215,0 20,87646 (1) 18,65224 0,0 430,0 280,0 17,93461 (1) 13,22608 1,0 430,0 280,0 17,95163 (1) 13,22925 2,0 430,0 280,0 18,00206 (1) 13,22208 3,0 430,0 280,0 18,08831 (1) 13,21668 4,0 430,0 280,0 18,20135 (1) 13,53914 5,0 430,0 280,0 18,34603 (1) 13,98596 0,0 220,0 340,0 19,66959 (1) 17,49104 1,0 220,0 340,0 19,68592 (1) 17,50596 2,0 220,0 340,0 19,73730 (1) 17,55017 3,0 220,0 340,0 19,82278 (1) 17,61093 4,0 220,0 340,0 19,94343 (1) 17,60275 5,0 220,0 340,0 20,09758 (1) 17,71228 ----------------------------------------------------------------------- 40 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 127 octan butylu (gaz) D1=100,000 Obszar zwykły CAS 123-86-4 percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 15,21339 (1) 13,90748 1,0 350,0 215,0 15,24016 (1) 13,91538 2,0 350,0 215,0 15,32302 (1) 13,92630 3,0 350,0 215,0 15,46313 (1) 13,94304 4,0 350,0 215,0 15,65353 (1) 13,97119 5,0 350,0 215,0 15,89853 (1) 14,00294 0,0 430,0 280,0 14,51962 (1) 10,19623 1,0 430,0 280,0 14,52672 (1) 10,19802 2,0 430,0 280,0 14,54705 (1) 10,19282 3,0 430,0 280,0 14,58181 (1) 10,18365 4,0 430,0 280,0 14,62772 (1) 10,29156 5,0 430,0 280,0 14,68728 (1) 10,39490 0,0 220,0 340,0 15,44203 (1) 13,47453 1,0 220,0 340,0 15,44829 (1) 13,48065 2,0 220,0 340,0 15,46582 (1) 13,49301 3,0 220,0 340,0 15,49308 (1) 13,51577 4,0 220,0 340,0 15,53494 (1) 13,54571 5,0 220,0 340,0 15,59934 (1) 13,58358 ----------------------------------------------------------------------137 pył zaw. PM10(pył) D1=280,000 Obszar zwykły CAS percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 101,39369 (1) 55,28054 1,0 350,0 215,0 111,62720 (1) 60,75062 2,0 350,0 215,0 122,03756 (1) 65,74393 3,0 350,0 215,0 132,48969 (1) 68,92127 4,0 350,0 215,0 142,83531 (1) 71,96732 5,0 350,0 215,0 152,91737 (1) 75,02911 0,0 430,0 280,0 69,27330 (1) 31,35254 1,0 430,0 280,0 73,06635 (1) 33,09528 2,0 430,0 280,0 76,76089 (1) 34,79556 3,0 430,0 280,0 80,32132 (1) 36,40100 4,0 430,0 280,0 83,79483 (1) 37,87992 5,0 430,0 280,0 86,98547 (1) 38,61434 0,0 220,0 340,0 87,85608 (1) 65,79540 1,0 220,0 340,0 94,70377 (1) 68,51065 2,0 220,0 340,0 101,47491 (1) 71,12522 3,0 220,0 340,0 108,08022 (1) 73,54559 4,0 220,0 340,0 114,54164 (1) 75,89699 5,0 220,0 340,0 120,78448 (1) 80,05157 ----------------------------------------------------------------------151 toluen (gaz) D1=100,000 Obszar zwykły CAS 108-88-3 percentyl 99,800 ----------------------------------------------------------------------Współczynnik szorstkości z0 = 1,00000 0,0 350,0 215,0 12,05883 (1) 10,66042 1,0 350,0 215,0 12,07237 (1) 10,66257 2,0 350,0 215,0 12,08898 (1) 10,68104 3,0 350,0 215,0 12,11567 (1) 10,70949 4,0 350,0 215,0 12,15892 (1) 10,74757 5,0 350,0 215,0 12,21187 (1) 10,80110 0,0 430,0 280,0 9,98775 (1) 7,69252 1,0 430,0 280,0 9,99933 (1) 7,69505 2,0 430,0 280,0 10,03490 (1) 7,69079 3,0 430,0 280,0 10,09480 (1) 7,68816 4,0 430,0 280,0 10,17341 (1) 7,68348 5,0 430,0 280,0 10,27484 (1) 7,67678 0,0 220,0 340,0 12,36433 (1) 11,03906 41 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 220,0 220,0 220,0 220,0 220,0 340,0 340,0 340,0 340,0 340,0 12,37607 12,41119 12,47002 12,55225 12,64935 (1) (1) (1) (1) (1) 11,03565 11,03808 11,03468 11,03093 11,03259 Dobór warunków emisji odzwierciedla oddziaływanie przedsięwzięcia w okresach później-szych, gdyż obiekt będzie funkcjonował przez dłuższy okres czasowy i ważnym by było, aby użytkownik mógł wykorzystywać zastosowaną technologię w dłuższym okresie czasowym zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Z punktu widzenia oddziaływania na powietrze, nie widzi się zatem przeszkód dla realizacji inwestycji w planowanej lokalizacji, gdyż odpowiednia odległość źródeł emisji od najbliższych zabudowań mieszkalnych będzie w zupełności wystarczająca, aby w miejscach stałego pobytu człowieka, nie było ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń pochodzących z przedmiotowego obszaru lokalizacji. Także i w fazie budowy jak i ewentualnej likwidacji nie planuje się wprowadzania żadnych dodatkowych substancji mogących pogorszyć stan powietrza w najbliższym sąsiedztwie przedsięwzięcia, a prace związane z budową odbywały się będą pod kontrolą. Emisje zanieczyszczeń powietrza w fazie budowy związane będą z wprowadzeniem sprzętu budowlanego napędzanego silnikami spalinowymi lecz krótkotrwałość i okresowość fazy budowy, a także odległość od najbliższych obszarów zabudowy mieszkaniowej spowoduje, że wielkość emisje w tej fazie będzie można utożsamiać z emisjami wprowadzanymi na obszar przedsięwzięcia z transportem samochodowym dowożącym surowce i odwożącym produkty. Standardy emisyjne LZO z instalacji, w których prowadzone są procesy zostały wymienione w poniższej tabeli, przy czym stężenie LZO w przeliczeniu na całkowity węgiel organiczny w gazach odlotowych w warunkach umownych i oznaczone zostało jako S1, procent wsadu LZO oznaczone zostało jako S3 i S5. Przez zużycie LZO jako Z rozumie się wsad LZO w okresie roku, pomniejszony o masę LZO, które zostały w tym okresie odzyskane w celu ich wtórnego wykorzystania. Zużycie LZO określone w kolumnie 3 odpowiada łącznemu zużyciu LZO we wszystkich instalacjach w zakładzie, w których prowadzony jest dany proces. Dotrzymanie standardów emisyjnych, sprawdza się na podstawie pomiarów wielkości emisji LZO (S1) i rocznego bilansu masy LZO (wykaz oraz zużycie surowców o charakterze LZO planowanych przy produkcji farb w zakładzie Malfarb/Dyrup w załączniku), przy zastosowaniu odpowiednich wzorów: 42 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb gdzie: I1 — masa zakupionych LZO, którą wprowadzono do instalacji w okresie roku, I2 — masa LZO odzyskana i ponownie wprowadzona do instalacji, I3 — masa LZO odzyskana z instalacji w celu wtórnego użycia, H — masa LZO zawarta w produktach o wartości handlowej, O — masa LZO zawarta w odpadach, W — masa LZO zawarta w ściekach, R — masa LZO utracona lub zatrzymana w urządzeniach ograniczających wielkość emisji, G — masa LZO zawarta w gazach odlotowych, wprowadzanych do powietrza, Biorąc pod uwagę, że sumaryczna emisja średnioroczna (wybranych) substancji o charakterze LZO we wszystkich emitorach prognozowana jest na: Ea = 0,136752 Mg/r 0,04139 kg/h 41 390 mg/h przy objętości sumarycznej wyrzucanego powietrza w ciągu godziny równej: 30 000 m3/h stężenie w emitorze zastępczym reprezentatywnym emisję całkowitą w zakładzie wynosi: S1 1,38 mg/m3 < 150 mg/m3 I nie będzie przekraczało wskaźnika dopuszczalnego w żadnym pojedynczym emitorze. Ocenę wskaźnika S1 przeprowadza się na podstawie pomiarów w stanie istniejącym. Pozostałe dwa standardy S3 i S5 szacuje się na podstawie bilansu zużycia surowców, przy czym biorąc pod uwagę: masę zakupionych LZO, którą wprowadzono do instalacji w okresie roku I1= 8433 Mg; masę LZO odzyskaną i ponownie wprowadzoną do instalacji w okresie roku I2 2 Mg; masę LZO odzyskaną z instalacji w celu wtórnego użycia w okresie roku I3 2 Mg; masę LZO zawartą w produktach o wartości handlowej H 8425 Mg; masę LZO zawartą w odpadach O 1 Mg; masę LZO zawartą w ściekach W 0 Mg; masę LZO utraconą lub zatrzymaną w urządzeniach ograniczających wielkość emisji R 3 Mg; masę LZO zawarta w gazach odlotowych, wprowadzanych do powietrza G 0,14 Mg; Wartości odniesienia kształtują się na poziomie: S3 = 0,022 < 5 % S5 = 0,024 < 5 % a więc poniżej dopuszczalnych standardów emisyjnych nie przekraczając ich wartości. 43 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Reasumując projektowana instalacja produkcji farb w odniesieniu do oddziaływania na powietrze nie będzie przekraczała żadnych dopuszczalnych standardów jego ochrony. Cała instalacja technologiczna produkcji farb odbywała się będzie w sposób zhermetyzowany, z emisja LZO w sposób zorganizowany. Nie będzie zatem miało miejsca zastosowanie § 36 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. nr 95 poz. 558) w zakresie emisji substancji rakotwórczych, mutagennych i szkodliwych na rozrodczość, chociaż jak wskazuje prognoza stężenie S1 z emisji zorganizowanej dla całej instalacji powinno kształtować się na poziomie 1,38mg/m3<2mg/m3. D) wpływ przedsięwzięcia na klimat akustyczny Dopuszczalny poziom natężenia hałasu wynika z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826) i wynosi dla obszarów zabudowy mieszkaniowej o charakterze zagrodowym zgodnie z pismem Wójta Gminy Ostrów Wielkopolski z dnia 15 marca 2012 r. (w załączniku) – najbliższej obszarowi lokalizacji przedmiotowej inwestycji: 60 dB(A) dla pory dziennej w odniesieniu do 16 godzin - hałas komunikacyjny, 55 dB(A) dla pory nocnej w odniesieniu do 8 godzin - hałas komunikacyjny, 55 dB(A) dla pory dziennej w odniesieniu 8 najmniej korzystnych godzin dziennie pozostałe źródła hałasu, 45 dB(A) dla pory nocnej w odniesieniu 1 najmniej korzystnej godziny nocnej pozostałe źródła hałasu, Zgodnie z istniejącym zagospodarowaniem przestrzennym przedmiotowy teren przedsięwzięcia można zaliczyć do obszaru przemysłowego dla którego nie ustanowiono dopuszczalnych normatywów akustycznych, a najbliższe tereny chronione odnoszą się do zabudowy mieszkaniowej zagrodowej zlokalizowanej na niektórych odcinkach w sąsiedzitwie terenu własności inwestora. W aktualnym stanie poziom dźwięku w obszarze obiektu kształtuje hałas przyrodniczy oraz komunikacyjny pochodzący z ruchu drogowego, ale przede wszystkim emitowany z obszaru inwestora, którego źródłem jest funkcjonująca aktualnie instalacja technologiczna produkująca farby. Zgodnie z wynikami pomiarów akustycznych przeprowadzonych w lutym 2012 roku, przez akredytowane laboratorium Spectrum Piotr Grzesiak z Ostrowa Wielkopolskiego (sprawozdanie w załączniku), średni równoważny poziom dźwięku hałasu 8 godzinnego w obszarze lokalizacji budynku mieszkalnego Lewkowiec 67 wynosi 41,1 dB(A) przy ustalonym standardzie dziennym 55 dB(A), a przy drodze dojazdowej na granicy zakładu wynosi 45,3 dB(A). Celem oceny akustycznej było określenie przewidywanej intensywności i zasięgu oddziaływania pola akustycznego wokół projektowanej technologii, a jednocześnie ustalenie stopnia jej uciążliwości dla środowiska i ludzi. W zakres pracy wchodziło: 44 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb określenie lokalizacji w terenie z punktu widzenia akustycznego z jednoczesnym ustaleniem wartości dopuszczalnych poziomu A, na najbliższych terenach ochrony akustycznej w stosunku do prognozowanego oddziaływania planowanej technologii, określenie uwarunkowań akustycznych, wynikających z użytkowania projektowanej technologii oraz w oparciu o przedstawione założenia projektowe, wytypowanie prognozowanych źródeł hałasu oraz określenie ich wpływu na zewnętrzny klimat akustyczny, ustalenie czasu oddziaływania źródeł hałasu oraz czasu ich emisji do środowiska, ustalenie na podstawie badań w tym na podobnych obiektach podobnego typu średniego i maksymalnego poziomu dźwięku A, wyliczenie za pomocą programu komputerowego zasięgu oddziaływania hałasu źródeł w siatce receptorowej oraz wyinterpolowanie izolinii jednakowego poziomu dźwięku, określenie zasięgu oddziaływania hałasu emitowanego przez źródła oraz wpływ tego oddziaływania na otaczające tereny ochrony akustycznej w tym zamieszkałych w ich otoczeniu ludzi, w przypadku przekroczenia hałasu w obszarach akustycznie chronionych, określenie możliwości jego wyeliminowania, względnie ograniczenia wpływu na środowisko i ludzi. Zakłady produkujące farby są dość bogato wyposażane w urządzenia pogarszające klimat akustyczny środowiska. Urządzenia technologiczne, transportowe, wentylacyjnoklimatyzacyjne, ale także wszelkie szumy powstające podczas pracy człowieka mogą być źródłem hałasu powodującym zmiany w polu akustycznym środowiska. Planowanymi źródłami dźwięku przy obsłudze przedmiotowej technologii będą: 1. Urządzenia technologiczne na wyposażeniu hali produkcyjnej wyrobów rozpuszczalnikowych (obiekt 1) – urządzenia wyposażenia: disolwery, egalizatory, młyny kuleczkowe, środki transportu wewnętrznego, urządzenia wentylacyjne i inne powodujące hałas na poziomie równoważnym 76,3 dB(A) – źródło typu „budynek”; 2. Wyloty wentylacyjne z emitorów: E1, E2, E3, E4, E7 i E8 (pozostałe emitory odprowadzają gazy w sposób niewymuszony) - wentylatory dachowe promieniowe np.: typu BSH zaopatrzone w tłumiki akustyczne na wylotach o katalogowej mocy akustycznej na poziomie 83,5 dB(A) – źródła punktowe; 3. Pompownia surowców jako obiekt przestrzenny (geometrycznie niewymiarowy) składający się z zespołu pomp przeładunkowych o mocy akustycznej na poziomie 82 dB(A) – źródło przestrzenne; 4. Sprężarkownia jako obiekt przestrzenny (geometrycznie wymiarowany jako pomieszczenie wyposażone w zespół sprężarek za osłoną akustyczną) o mocy akustycznej na poziomie 95 dB(A) – źródło przestrzenne; 5. Centrale wentylacyjne (szt. 2) jako obiekt przestrzenny (geometrycznie wymiarowany jako jeden zespół dwóch systemów wentylacyjnych obudowanych osłonami dźwiękoizolacyjnymi) o mocy akustycznej na poziomie 85 dB(A) – źródło przestrzenne; 45 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 6. Źródła punktowe: [10 ÷ 69] odnoszą się do źródeł liniowo-powierzchniowego układu drogowo-manewrowego transportu samochodowego zaopatrzenia i zbytu (źródła nieczynne w porze nocnej) - moc akustyczna źródła 95,3 dB(A). 7. Urządzenia technologiczne na wyposażeniu hali produkcyjnej (istniejąca hala nr 2 uwzględniona dla określenia oddziaływania skumulowanego) – urządzenia wyposażenia: disolwery, egalizatory, środki transportu wewnętrznego, urządzenia wentylacyjne i inne powodujące hałas na poziomie równoważnym 76,7 dB(A) – źródło typu „budynek”; 8. Urządzenia technologiczne na wyposażeniu hali produkcyjnej (istniejąca hala nr 10 uwzględniona dla określenia oddziaływania skumulowanego) – urządzenia wyposażenia: disolwery, egalizatory, środki transportu wewnętrznego, urządzenia wentylacyjne i inne powodujące hałas na poziomie równoważnym 74,6 dB(A) – źródło typu „budynek”; 9. Wyloty wentylacyjne z emitorów istniejących przy halach nr 2 i nr 10 (dla określenia oddziaływania skumulowanego) - wentylatory dachowe promieniowe zaopatrzone w wytłumiające filtry powietrza na wylotach o mocy akustycznej na poziomie 83,5 dB(A) – źródła punktowe; W analizie wstępnej źródeł hałasu założono, że dźwięk ma charakter ustalony, a rozprzestrzenianie się odbywa się we wszystkich kierunkach. Przy wyznaczeniu izolinii jednakowego poziomu, posłużono się normatywami zawartymi w odpowiednim, obowiązującym w kraju ustawodawstwie. Przy obliczaniu pola akustycznego zastosowany został model obliczeniowy z elementami modelu symulacyjnego dla pory dziennej. Przy ustalaniu parametrów akustycznych źródeł posłużono się następującą literaturą: 1. Instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej nr 310 – Metody sporządzania kompleksowych planów akustycznych miast i obszarów - Warszawa 1991. 2. Instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej nr 338 - Metoda określania emisji i imisji hałasu przemysłowego oraz program komputerowy HPZ2001 - Warszawa 2003. 3. Instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej nr 315 - Zunifikowane metody pomiarowe i obliczeniowe własności akustycznych elementów urbanistycznych - Warszawa 1991. Wyznaczone dane poddano analizie obliczeniowej programu komputerowego "HPZ’2001" załączonego do Instrukcji Instytutu Techniki Budowlanej nr 338. Przy pomocy programu wyznaczono umowną siatkę i w punktach receptorowych przecięcia się siatki wyliczono poziom dźwięku w dB(A). Poprzez interpolację wyznaczono warstwice oddziaływania hałasu w środowisku zakładając na całość terenu umowną siatkę o wielkości oczka wynoszącego 5 m dla całego terenu. Wyniki obliczeń akustycznych przedstawiono w załączniku opracowania. Przy wyznaczaniu uciążliwości akustycznej posłużono się następującymi ustawami prawnymi i rozporządzeniami: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. nr 206, poz. 1291) – załącznik 6, 46 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Polska Norma PN-ISO 9613-2:2002 Akustyka – Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólna metoda obliczania. Program komputerowy ITB - HPZ2001 - opracowany przez inż. K. Czyżewskiego. omówienie wyników obliczeń Przeprowadzone obliczenia akustyczne wykazały, że dominującymi źródłami dźwięku hałasu mającymi wpływ na poziom pola akustycznego badanego terenu, będą przede wszystkim źródła pochodzące z technologii. Obliczeniowe warstwice pól akustycznych dla pory dziennej wykreślono na siatce receptorowej nałożonej na obszar przedsięwzięcia (w załączniku). Jednocześnie, jak wykazały wyniki badań akustycznych wykonane w terenie przedsięwzięcia, już w chwili obecnej poziom pola akustycznego jest stosunkowo niski, poniżej granic dopuszczalnych wartości dźwięku. Emitowany na przedmiotowym terenie hałas będzie miał charakter mieszany, mechaniczno-aerodynamiczny, a zastosowane zabezpieczenia dla emisji hałasu, a przede wszystkim optymalna odległość od terenów chronionych: budynków mieszkalnych ograniczą ponadnormatywny hałas w granicach własności inwestora. W wyniku obliczeń akustycznych stwierdzono, że przy założonych rozwiązaniach technicznych zawartych w analizowanych założeniach projektowych, ponadnormatywne pole akustyczne na przedmiotowym obszarze przedsięwzięcia nie będzie powodowało przekroczeń w miejscach ochrony akustycznej terenu. Nie widzi się zatem przeciwwskazań do udzielenia inwestorowi decyzji zezwalającej realizację budowy we wskazanej lokalizacji, gdyż odpowiednia odległość źródeł emisji od najbliższych zabudowań mieszkalnych będzie w zupełności wystarczająca, aby w miejscach stałego pobytu człowieka, nie było ponadnormatywnych oddziaływań. Wpływ zieleni na poziom hałasu w obszarach otwartych jest niewielki, autorzy donoszą, że w przypadku gęstej zieleni całorocznej pochłanianie fal akustycznych przez zieleń kształtuje się na poziomie 0,05 dB/m. Oznacza to, że wytłumienie hałasu o 1 dB(A) wymaga warstwy gęstej zieleni na długości, co najmniej 20 m. W przedmiotowym wypadku, od strony południowej i zachodniej znajduje się stosunkowo gęsty las, a za nim osiedla mieszkaniowe jednorodzinne północnych dzielnic Ostrowa Wielkopolskiego, Przedmiotowa osłona leśna, a także stosunkowo daleka odległość mają decydujący wpływ na niewyczuwalne oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i ludzi mieszkających na tych kierunkach. Na kierunku północnym i wschodnim natomiast nie ma możliwości zorganizowania tak szerokich pasów zieleni i nie ma takiej potrzeby, gdyż osłonę akustyczną stanowi istniejąca zabudowa infrastrukturalna zakładu (wszelkie urządzenia hałaśliwe zlokalizowano po stronie południowej i zachodniej, obszary biogenne ograniczono do zieleni niskiej na obszarze powierzchni inwestycji. Z punktu widzenia akustycznego zieleń ma jednak silne podłoże psychologiczne i często odnosi się wrażenie, że poziom hałasu znacznie zwiększa się w przypadku odsłonięcia tego samego terenu poprzez wycinkę pasm zielonych. Jednak i w tym przypadku nie będzie takiej potrzeby, gdyż na przygotowanym do inwestycji terenie nie ma obszarów zieleni wymagającej wycinki. 47 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb W wyniku planowanej inwestycji w fazie budowy, czy ewentualnej likwidacji na jej teren zostaną wprowadzone maszyny i urządzenia mogące być źródłem znacznego hałasu, których nie analizowano z uwagi na krótki okres oddziaływania na środowisko, ale także z uwagi na brak wskaźników emisji wynikających z faktu, że na obecnym etapie nie jest znany wykonawca robót oraz jego wyposażenie sprzętowe, a zatem rodzaj i moc akustyczna maszyn jakimi dysponuje. Należałby jednak się spodziewać, że zasięg oddziaływania hałasu wynikającego z budowy także nie będzie dominujący z uwagi na specyficzną infrastrukturę zakładu ekranującą istniejącą zabudową najbliższe tereny akustycznie chronione. E) wpływ przedsięwzięcia na pole elektromagnetyczne środowiska W zakresie oddziaływania na pole elektromagnetyczne środowiska obowiązuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1833). Promieniowanie niejonizujące jest to emisja energii elektromagnetycznej w postaci pól elektromagnetycznych, wywołane zmianami rozkładów ładunków elektrycznych w układach materialnych. Do promieniowania niejonizującego zalicza się fale elektromagnetyczne o długościach większych niż 10-8 metra. Jednostką charakteryzującą stan energetyczny pola elektromagnetycznego jest gęstość mocy pola (gęstość strumienia energii) wyrażana w W/m2. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące w postaci pól elektromagnesycznych jest zjawiskiem, które występuje zawsze i w każdym miejscu ziemi. Źródłem ich występowania jest słońce, ziemia czy też zjawiska atmosferyczne. Pola sztuczne wprowadzane do środowiska przez działalność człowieka związane są z uprzemysłowieniem i rozwojem cywilizacji. W ostatnich latach źródłem ich są linie energii elektryczne, a także fale radiowe. Dzięki istnieniu tych pól możliwy jest przekaz programów telewizyjnych, radiowych, systemów łączności itp. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi, zgodnie z art. 121 ustawy Prawo Ochrony Środowiska, polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie poziomu pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych. Zgodnie z ww. rozporządzeniem na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową składowa elektryczna elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego o często tliwości 50 Hz nie może przekraczać wartości 1 kV/m, zaś składowa magnetyczna nie może przekraczać 60 A/m. W innych miejscach dostępnych dla przebywania ludzi natężenie takiego pola elektrycznego nie może przekraczać wartości granicznej 10 kV/m, a natężenie składowej magnetycznej pola nie może przekraczać 60 A/m. Normy powyższe nie dotyczą miejsc niedostępnych dla ludzi. Rozporządzenie to reguluje również dopuszczalne poziomy promieniowania elektromagnetycznego dla innych częstotliwości, także dla pól stacjonarnych oraz szybko przemiennych. Źródłami pola elektromagnetycznego na terenach zamieszkałych mogą być linie przesyłowe oraz stacje elektroenergetyczne. W Polsce w systemach elektroenergetycznych 48 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wykorzystuje się napięcie przemienne o częstotliwości 50 Hz. Tylko sieci przesyłowe wysokiego napięcia wykorzystują napięcie znamionowe 110 kV, 220 kV, 400 kV i w otoczeniu tych linii występuje silniejsze pole elektromagnetyczne. Natężenie pól elektrycznych szybko maleje wraz z oddalaniem się od linii: do 1 kV/m w odległości od 10 do 30 m licząc od rzutu skrajnego przewodu na powierzchni terenu. Z uwagi na znaczne zapotrzebowanie na energię elektryczną, planowana budowa wyposażona będzie w przesyłowe linie energetyczne, ale także własną stację transformatorową. Nowy bilans energetyczny zakładu nie powinien jednak powodować zakłóceń istniejącego tła pola elektromagnetycznego, a odpowiednie oddalenie od sieci wysokiego napięcia oraz anten przekaźnikowych powoduje, że w planowanym obszarze nie należy spodziewać się większych uciążliwości związanych z polami elektromagnetycznymi ponad obowiązujące standardy. Wymagana temperatura powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach obsługi i węzła sanitarnego wynosi +20 °C. Łącznie zapotrzebowanie ciepła z uwzględnieniem wentylacji i ogrzewania hal wynosi: 1340 kW = 1,34 MW mocy cieplnej. Pomieszczenia te będą wymagały więc ogrzewania poprzez projektowaną lokalną kotłownię olejową o mocy 1,34 MW sumarycznej mocy cieplnej kotłów. W obiekcie będzie zapewniona instalacja wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej zapewniającej utrzymanie odpowiednich dla danego procesu technologicznego temperatur, wymaganych przez technologa oraz rozporządzenia zapewniające komfort cieplny dla zatrudnionych pracowników. Zasilanie centrali wentylacyjnej będzie włączone do sieci elektrycznej. Biorąc jeszcze pobór mocy dla utrzymania procesu technologicznego łączne zapotrzebowanie mocy energetycznej dla całego zadania inwestycyjnego wyniesie ok. 2 MW. W fazie budowy czy ewentualnej likwidacji zapotrzebowanie na moc elektryczną będzie znacznie niższe niż w fazie użytkowania a to także nie spowoduje, że w planowanym obszarze będą większe uciążliwości związane z polami elektromagnetycznymi ponad obowiązujące standardy. Zagrożenia promieniowaniem niejonizującym mogą być także spowodowane przez urządzenia radiokomunikacyjne, które wytwarzają pola elektromagnetyczne w zakresie częstotliwości od 0,003 do 300 000 MHz. Jednak nawet w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu gęstość mocy pola elektromagnetycznego emitowanego na wysokości gruntu jest znikomo mała. Zagrożenie promieniowaniem niejonizującym przy powierzchni ziemi praktycznie zatem nie występuje. Gęstość mocy emitowanej przez anteny w punkcie zlokalizowanym pod masztem na wysokości 1,8 m od gruntu nie przekracza 0,003 W/m2 przy normie równej 0,1 W/m2. Z punktu widzenia pól elektromagnetycznych z uwagi na występowanie stosunkowo niskich natężeń prądu elektrycznego nie nastąpi istotna zmiana wielkości pola w stosunku do istniejącego tła, tym bardziej że poza prądem elektrycznym nie planuje się wprowadzania na teren przedmiotowego przedsięwzięcia innych źródeł pól elektromagnetycznych. 49 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb F) wpływ przedsięwzięcia na gospodarkę odpadową Ocenę gospodarki odpadami przeprowadzono w oparciu o ustawę o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r (Dz. U. nr 62, poz. 628 z późn. zmianami). W wyniku prowadzonej działalności gospodarczej na terenie przedmiotowego przedsięwzięcia zagospodarowanych zostanie stosunkowo duża ilość odpadów o bardzo zróżnicowanym pochodzeniu i dość znacznym asortymencie klasyfikacyjnym. Odpady można skwalifikować według rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112, poz. 1206). Po zabudowie obiekt będzie miejscem powstawania odpadów innych niż niebezpieczne oraz odpadów niebezpiecznych. Będą to następujące rodzaje odpadów: niebezpieczne: o 13 02 08* - inne oleje silnikowe, przekładniowe, smarowe ilości do 2000 kg /rok, Oleje smarowe to mieszanina odpowiednio dobranych węglowodorów głównie ciężkich wraz z różnymi dodatkami uszlachetniającymi - dodatki smarowe, lepkościowe i przeciw pieniące (dokładny skład objęty patentem). Zużyte oleje posiadają ten sam skład chemiczny co oleje nowe, z tym że utraciły one już swoje pierwotne własności fizyczne i chemiczne a dodatkowo zanieczyszczone są różnymi zanieczyszczeniami, głównie mechanicznymi jak opiłki metali i zgary oraz wodą. Wymiana zużytych olejów w pojazdach samochodowych odbywa się w pomieszczeniu garażowym na specjalnie do tego celu przystosowanym stanowisku (kanał najazdowy), zaś wymiana oleju w przekładniach maszyn i urządzeń w miejscu ich zainstalowania. Zarówno pomieszczenie garażowe jak i pomieszczenia gdzie zainstalowane są maszyny czy urządzenia, posiadają utwardzoną, szczelną posadzkę, zabezpieczającą środowisko przed jego zanieczyszczeniem związkami ropopochodnymi. Zaraz po dokonanej wymianie, zużyty olej zlewany jest do metalowego pojemnika, postawionego w pomieszczeniu garażowym, na terenie utwardzonym, w pełnej izolacji od podłoża. Pojemnik w którym magazynowany jest przepracowany olej jest szczelny oraz odpowiednio oznakowany i opisany. Po zmagazynowaniu większej ilości, odpad odbierany jest bezpośrednio z zakładu przez specjalistyczną firmę, która posiada wszystkie wymagane zezwolenia odpowiednich organów do prowadzenia tego rodzaju działalności . Firmą tą jest jedna z niżej wymienionych, z którą każdorazowo podpisywana jest stosowna umowa na wykonanie tej usługi: ,,RAFO" S.c., 62-800 Kalisz ul. Dobrzecka 69-79; "RAN-SYNCHRON" Sp. z 0.0., 61-695 Poznań ul. Lechicka 59a. Firma ta jest dostawcą przepracowanych olejów do Rafinerii Nafty i Gazu "JEDLICZE" S.A. w Jedliczu. Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe ,,RAL" Sp. z 0.0., 61 371 Poznań, ul. Romana Maya 1, Oddział w Witaszycach gm. Jarocin. Firma ta jest głównym dostawcą tego odpadu do Zakładu Przerobu Olejów Przepracowanych ,,MERCAR" Sp. z o.o. w Witaszycach gm. Jarocin, która wykorzystuje go w celach przemysłowych. 50 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Ilość oleju odebranego z zakładu jest potwierdzana na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi i odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów. o 14 06 03* inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników w ilości do jednego 50 Mg/rok, Odpad ten to zanieczyszczony rozpuszczalnik organiczny, ksylen, po myciu urządzeń technologicznych (w tym kadzi). Mycie urządzeń technologicznych i kadzi prowadzone jest w układzie shermetyzowanym, zamkniętym w cyklu automatycznym. Zanieczyszczony rozpuszczalnik w instalacjach myjących okresowo jest wymieniany na czysty. Zanieczyszczenia to głównie wypełniacze, żywice syntetyczne i dodatki oraz wytrącenia stałe powstałe w wyniku obsychania farb na instalacjach . Część brudnego rozpuszczalnika zawracana jest do ponownego użytku, pozostała ilość wypompowywana jest do specjalnie oznakowanych beczek i zmagazynowana pod wiatą ze szczelną, przed wysyłką do utylizacji. Odpad ten zabierany jest do utylizacji przez firmę "PURE SOL VE Polska" Sp. z 0 .0 ., 02-24 Warszawa ul. Przedpole l. Z odbiorcą odpadu podpisana jest stała umowa na odbiór zużytego zanieczyszczonego rozpuszczalnika. Ilość wytworzonego odpadu jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów a jego odbiór potwierdzany jest na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi. o 15 02 02* materiały filtracyjne i zużyte tkaniny do wycierania zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi w ilości do 2 Mg/rok, Są to przede wszystkim zanieczyszczone drobinami farb maty filtracyjne, które wymlemane są okresowo w urządzeniach filtracyjnych, zainstalowanych na wyciągach powietrza w halach produkcyjnych. Odpad ten to także zanieczyszczone, głównie substancjami ropopochodnymi czyściwo, czyli materiały włókiennicze używane do czyszczenia i konserwacji maszyn i urządzeń zainstalowanych w zakładzie. Mata filtracyjna to odpowiednio dobrany materiał porowaty, zanieczyszczony drobinami farb. Zużyte czyściwo to kawałki materiałów, najczęściej bawełnianych zanieczyszczone związkami ropopochodnymi (smarami, olejami, płynami eksploatacyjnymi, itp. szkodliwymi substancjami). Zanieczyszczone maty filtracyjne oraz zużyte czyściwo magazynowane jest w metalowych pojemnikach ustawionych na podłożu utwardzonym w wydzielonym miejscu pomieszczenia gospodarczego. Pojemniki te są szczelne i przykryte oraz odpowiednio oznakowane i opisane. Po zmagazynowaniu większej ilości odpady te są odbierane przez spalarnię odpadów w Zakładzie Utylizacji Odpadów w Koninie ul. Sulańska 1 lub przez firmę "RAFO" S.c. w Kaliszu ul. Dobrzecka 69-79, z przeznaczeniem do utylizacji. Z odbiorcą tych odpadów podpisywana jest zawsze stosowna umowa. Odbiór przez wybraną firmę potwierdzany jest na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi i odnotowywany w zakładowej ewidencji odpadów. o 15 01 10* - opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone w przewidywanej ilości do 0,2 Mg /rok, 51 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Są to opakowania plastikowe z PP i PE po olejach i innych produktach ropopochodnych lub innych płynach eksploatacyjnych, zawierających szkodliwe dla zdrowia i środowiska związki i dodatki. Odpad ten wytwarzany jest głównie w garażach zakładu. Skład odpadu to opakowanie (pojemnik, butelka) wykonane z PP lub PE zanieczyszczone wewnątrz pozostałością substancji ropopochodnej oleju smarowego, płynu hamulcowego czy chłodniczego lub innej szkodliwej substancji. Opakowania po olejach i innych szkodliwych substancjach magazynowane są w szczelnym pojemniku ustawionym pod wiatą przy pomieszczeniach magazynowych. Podłoże na którym ustawiono pojemnik jest utwardzone i zabezpieczone przed przedostaniem SIę ewentualnych wycieków do gruntu i skażeniem środowiska (w pobliżu znajduje się pojemnik z sorbentem). Okresowo odpad ten zabierany jest przez specjalistyczną firmę z przeznaczeniem do utylizacji. Firmą tąj est np.: Spalarnia odpadów w Zakładzie Utylizacji Odpadów w Koninie ul. Sulańska l lub firma ,,RAFO" S.c., 62-800 Kalisz ul. Dobrzecka 6979. Z odbiorcą odpadu podpisywana jest każdorazowo stosowna umowa a odbiór odpadu potwierdzany na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi i odnotowywany w zakładowej ewidencji odpadów. o 16 01 07* - filtry olejowe ilości do 0,2 Mg /rok, Odpad ten to zużyte filtry olejowe, które wymienione zostały na nowych pojazdach samochodowych eksploatowanych przez zakład . Wymianę filtrów wykonuje się jednocześnie z wymianą w tych pojazdach przepracowanych olejów silnikowych. W skład odpadu wchodzą: obudowa metalowa i wkład filtracyjny, wykonany z odpowiednio dobranego i uformowanego tworzywa sztucznego, zanieczyszczonego przepracowanym olejem. Wymontowane z pojazdów samochodowych zużyte filtry olejowe magazynowane są w szczelnym i przykrytym metalowym pojemniku ustawionym w pomieszczeniu garażowym, w wydzielonym miejscu. Pojemnik jest odpowiednio opisany i ustawiony na podłożu szczelnym i utwardzonym. Okresowo odpad ten odbierany jest bezpośrednio z zakładu przez specjalistyczną firmę, mającą wymagane zezwolenia do prowadzenia takiej działalności tj. przez firmę ,,RAFO" S.c. , 62-800 Kalisz ul. Dobrzecka 69-79, z którą każdorazowo jest podpisywana stosowna umowa na wykonanie tej usługi. Ilość wytworzonych odpadów jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów a jego odbiór potwierdzany przez odbiorcę na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi. o 16 02 13* - zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 (lampy fluorescencyjne i wyładowcze) w przewidywanej ilości 280 szt./rok tj.: ok. 0,12 Mg, Są to lampy fluoroscencyjne czyli popularne świetlówki, które po zużyciu i wymianie ich na nowe stanowią odpad zaliczany, zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów, do odpadów niebezpiecznych. Świetlówki, jako źródło światła 52 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb zainstalowane są w większości pomieszczeń produkcyjnych i administracyjnych zakładu. Lampy fluoroscencyjne (świetlówki) zawierają powłokę luminescencyjną o znacznej zawartości związków rtęci, a także drobne elementy metalowe i szklaną obudowę. Zużyte, najczęściej tylko przepalone lampy fluoroscencyjne magazynowane są na terenie zakładu w sposób selektywny, w specjalnie do tego celu przeznaczonym i odpowiednio oznakowanym pojemniku. Pojemnik ten jest szczelny, zamykany i ustawiony jest w pomieszczeniu gospodarczym na podłożu utwardzonym. Dodatkowo, w celu zabezpieczenia lamp przed przypadkowym stłuczeniem, umieszcza się je w kartonowych osłonkach, w których kupowane są lampy nowe. Okresowo, po zebraniu większej ilości odpadu jest on odbierany z terenu zakładu przez specjalistyczną firmę, z przeznaczeniem do unieszkodliwwienia. Wykonanie tej usługi zlecane jest każdorazowo specjalistycznej firmie, poprzez podpisanie z nią stosownej umowy. Odbiorcą odpadu jest tylko taka jednostka, która posiada wszystkie wymagane zezwolenia odpowiednich organów do prowadzenia tego rodzaju działalności, jak np.: ,,RAFO" S.c. w Kaliszu, 62 800 Kalisz, ul. Dobrzecka 69 - 79; Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe ,,ABBA-EKOMED" Spółka z 0 .0 ., 87 - 100 Toruń, ul. Poznańska 152; Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe "W ASTROL" Spółka z o. o., 61 371 Poznań, ul. Romana Maya l ; Przekazanie odpadu do unieszkodliwienia oraz jego ilość odnotowuje się zawsze w zakładowej ewidencji wytwarzanych odpadów. Odbiór odpadu potwierdzany jest na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi. o 16 06 01* - Baterie i akumulatory ołowiowe w przewidywanej ilości 0,8 Mg/rok; Są to zużyte i wyeksploatowane akumulatory ołowiowe wymontowywane z pojazdów samochodowych eksploatowanych przez zakład. Zużyte akumulatory stanowią odpad, gdyż nie nadają się już do dalszego użytkowania i muszą być wymienione na nowe a zawarty w nich elektrolit stanowi duże zagrożenie dla ludzi i środowiska. W skład odpadu wchodzą: obudowa z tworzywa sztucznego, płyty ołowiane oraz elektrolit tj. odpowiednio rozcieńczony kwas siarkowy, który w akumulatorach zużytych zanieczyszczony jest głównie siarczanem ołowiu. Wymontowane z pojazdów akumulatory, które nie nadają się już do dalszego użytkowania, magazynowane są w specjalnym pojemniku, ustawionym w pomieszczeniu garażowym na podłożu utwardzonym, w wydzielonym i oznaczonym miejscu Okresowo są one odbierane przez specjalistyczną firmę, mającą odpowiednie zezwolenia do prowadzenia tego rodzaju działalności, tj. np. przez firmę: "RAFO" S.c., 62-800 Kalisz ul. Dobrzecka 69-79; "BATERPOL" S.A. Świętochłowice; "CENTRA" S.A., 60-960 Poznań, ul. Gdyńska 31-33; Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo - Usługowe ,.,ABBA-EKOMED" Sp. z o.o., 87 - 100 Toruń, ul. Poznańska 152; Z odbiorcą odpadu jest każdorazowo podpisywana stosowna umowa a odbiór zużytych akumulatorów potwierdzany jest na 53 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi. Ilość wytworzonych odpadów jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów. o 19 11 05* - osady z zakładowych oczyszczalni ścieków (dot. separatorów sieci wód opadowych) zawierające substancje niebezpieczne w przewidywanej ilości 4 Mg/rok, Odpad ten jest wytwarzany w trakcie okresowego czyszczenia odolejaczy zainstalowanych na terenie zakładu dla oczyszczenia spływających ścieków deszczowych. Usuwane z tych odolejaczy szlamy, zaliczane są do odpadów niebezpiecznych zgodnie z załącznikiem nr 2 do obowiązującej ustawy o odpadach. Szlamy usuwane z odolejaczy to silnie uwodniony odpad (osad) będący mieszaniną zanieczyszczeń stałych typu ziemia, piasek czy namuły i kurz a także resztek olejów, jakie w niekontrolowany sposób dostały się na utwardzoną nawierzchnię terenu zakładu (np. wycieki z samochodów) i razem z wodami opadowymi spłynęły do jednego z odolejaczy. Szlamy te nie wydzielają uciążliwych dla otoczenia odorów. Zgromadzone w odolejaczach szlamy są okresowo z nich usuwane do szczelnych, metalowych pojemników (beczek) i magazynowane pod wiatą do czasu zabrania ich z terenu zakładu przez specjalistyczną firmę z przeznaczeniem do utylizacji. Teren na którym ustawiane są beczki z odpadem jest zadaszony, posiada szczelną i utwardzoną nawierzchnię uzbrojoną w typowy wpust - kratkę ściekową, aby ewentualne wycieki mogły spłynąć do kanalizacji zakładowej i dalej ponownie do odolejacza. Umowa na odbiór tych odpadów z terenu zakładu jest każdorazowo podpisywana z wybraną firmą, która wykonuje tego rodzaju usługi i która posiada wszystkie wymagane pozwolenia do prowadzenia tego rodzaju działalności, np.: "RAFO" S.C., 62-800 Kalisz ul. Dobrzecka 69-79; Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe" WASTROL" Sp. z 0.0., 61-371 Poznań, ul. Romana Maya l; Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo - Usługowe ,,ABBA-EKOMED" Sp. z 0.0., 87 - 100 Toruń, ul. Poznańska 152; Ilość wytworzonych szlamów, pochodzących z czyszczenia łapacza olejów, jest rejestrowana w zakładowej ewidencji odpadów a ich odbiór i wywóz z terenu zakładu każdorazowo odnotowywany i potwierdzany na karcie obrotu odpadami niebezpiecznymi przez specjalistyczną firmę, która dokonała odbioru odpadu. innych niż niebezpieczne: o 16 01 03 zużyte opony w przewidywanej ilości do 1,2 Mg/rok, Odpad ten stanowią zużyte lub mechanicznie uszkodzone opony dętki zdemontowane z kół pojazdów eksploatowanych przez zakład. Zużyte lub uszkodzone i nie nadające się już do dalszego użytkowania ogumienie typu opony i dętki, zdemontowane z kół zakładowych pojazdów samochodowych, magazynowane są na terenie zakładu w wyznaczonej części zaplecza magazynu technicznego. Po zgromadzeniu większej ilości, odpad jest wywożony własnym transportem do 54 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb odbiorcy, którym może być: Cementownia "GÓRAZDŻE" S.A. w Choruli k/Opola; Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo - Usługowe "SERVIPOL" Śrem; Spalarnia Odpadów w Koninie ul. Sulańska 1 W zakładowej ewidencji wytwarzanych odpadów odnotowywana jest ilość wytworzonych zużytych opon i przekazanie ich do odbiorcy. o 15 01 01 papier i tektura w przewidywanej ilości do 80 Mg/rok, Są to odpady opakowaniowe, przede wszystkim worki papierowe po rozpakowaniu surowców sprowadzanych na potrzeby produkcyjne zakładu (głównie po mielonych dolomitach). Są to również odpady papieru pochodzącego z pomieszczeń biurowych, odpady papieru z drukarek komputerowych, kartony po rozpakowaniu różnych dodatków produkcyjnych sprowadzanych do zakładu, materiałów biurowych, środków czystości itp. Worki papierowe po surowcach, zużyte papiery i kartony tekturowe, które nie nadają się już do wykorzystania w zakładzie zbierane są i magazynowane w sposób selektywny. Worki papierowe i kartony tekturowe są składane, formowane w paczki oraz związywane i magazynowane w boksie pod wiatą, usytuowanym przy magazynie surowców. Drobne papiery magazynowane zaś są w specjalnie na ten cel przeznaczonym kontenerze ustawionym również pod wiatą przy magazynie surowców. Kontener ten jest szczelny i zamykany. Z chwilą zebrania większej ilości makulatury, jest ona odwożona do najbliższego punktu skupu surowców wtórnych z przeznaczeniem do jej przemysłowego wykorzystania, co odnotowywane jest również w zakładowej ewidencji odpadów. o 15 01 02 tworzywa sztuczne w przewidywanej ilości do 40 Mg/rok, Są to uszkodzone i nie nadające się już do wykorzystania pojemniki – głównie plastikowe wiaderka o różnej pojemności wykonane z PP (polipropylen) i PE (polietylen) stosowane jako jednorazowe opakowanie wyrobów gotowych - farb emulsyjnych. Odpad ten to również folia opakowaniowa, w którą opakowane były dostarczone do zakładu palety z wiaderkami od producenta oraz z surowcami do produkcji. Są to również skrawki folii opakowaniowej używanej też w zakładzie do pakowania wyrobów gotowych. Uszkodzone, najczęściej popękane i nie nadające się już do wykorzystania w zakładzie jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych (wiaderka i inne pojemniki z PP i PE) magazynowane są w wydzielonym miejscu pomieszczenia magazynowego. Folia po rozpakowaniu palet z surowcami dostarczonymi do zakładu jest zwijana i związywana w paczki, które magazynowane są razem ze zużytymi opakowaniami z tworzyw sztucznych w wydzielonym miejscu pomieszczenia magazynowego. W tym samym miejscu magazynowane są również pozostałe skrawki folii opakowaniowej. Odpady te magazynowane są tak do czasu przekazania ich do odbiorcy (śr. 2 - 3 razy w roku) jakim jest firma "EKO-TECH" S.c. 62-300 Września ul. Kosynierów 17, z którą zakład podpisał stałą umowę na odbiór tych odpadów. Odpady odbierane są z 55 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb zakładu transportem odbiorcy a ilość wytworzonych i odebranych odpadów jest rejestrowana w zakładowej ewidencji odpadów. o 17 02 01 drewno w przewidywanej ilości do 2,8 Mg/rok, Odpad ten to uszkodzone, połamane palety drewniane, które z uwagi na nadmierne uszkodzenie nie nadają się już do użytkowania w zakładzie lub nawet do naprawy. Uszkodzone palety drewniane magazynowane są na terenie zakładu w wydzielonym na ten cel miejscu (przy pomieszczeniach magazynowych) i sukcesywnie zabierane przez pracowników zakładu do wykorzystania we własnych gospodarstwach domowych (spalenie). Ilość wytworzonego odpadu jest rejestrowana w zakładowej ewidencji wytwarzanych odpadów. o 15 01 04 – opakowania z metali w przewidywanej ilości do 10 Mg/rok, Odpad ten to stalowe puszki i wieczka do tych puszek, które z różnych powodów nie nadają się do wykorzystana w zakładzie jako opakowanie jednorazowe wyrobów gotowych - farb ftalowych, np. z powodu uszkodzenia ich podczas transportu od wytwórcy do zakładu lub podczas magazynowania. Uszkodzone i nienadające się do wykorzystania puszki stalowe czy ich wieczka, magazynowane są w murowanym boksie, posiadającym utwardzone dno i murki oporowe, razem z innymi odpadami złomu stalowego. Okresowo, zmagazynowany złom wywożony jest do punktu skupu złomu - "TRASBUD" w Ostrowie Wlkp. u1. Odolanowska 91. Ilość wytworzonego i odstawionego do punktu skupu odpadu jest rejestrowana w zakładowej ewidencji odpadów. o 17 04 05 żelazo i stal w przewidywanej ilości do 4 Mg/rok, Odpady złomu żelaza i stali wytwarzane są głównie podczas remontów maszyn i urządzeń zainstalowanych w zakładzie. Są to również inne, drobne elementy metalowe. Złom żelazny i stalowy magazynowany jest w wyznaczonym miejscu na terenie zakładu, w murowanym boksie posiadającym utwardzone podłoże i murki oporowe, które gwarantują właściwe i uporządkowane magazynowanie złomu . Po zgromadzeniu większej ilości , złom jest wywożony własnym transportem do najbliższego punktu skupu surowców wtórnych z przeznaczeniem do przemysłowego wykorzystania. Zakład odstawia złom do firmy "TRASBUD" w Ostrowie Wlkp. ul. Odolanowska 91. Ilość wytwarzanego złomu jest zmienna i uzależniona jest od awaryjności a tym samym od częstotliwości i zakresu przeprowadzanych remontów zainstalowanych maszyn i urządzeń. Ilość ta jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów. o 19 08 99 inne nie wymienione odpady w przewidywanej ilości do 20 Mg/rok, Są to odpady z mycia i czyszczenia studzienek kanalizacyjnych oraz całej kanalizacji znajdującej się na terenie zakładu a także z mycia urządzeń kanalizacyjnych typu wpusty i przykanaliki znajdujących się w halach produkcyjnych. Usuwany z tych urządzeń odpad ma konsystencję szlamu, jest znacznie uwodniony a w swym 56 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb składzie zawiera materiał nieorganiczny, przede wszystkim pasek i ziemię a także tłuszcze i inne związki organiczne głównie w postaci już rozłożonej. Czyszczenie kanalizacji i urządzeń kanalizacyjnych na terenie zakładu wykonywane jest średnio jeden raz w roku lub z konieczności częściej np. w sytuacjach awaryjnych, kiedy dojdzie do typowego zapchania się jednego z tych urządzeń i utraty drożności. Silnie uwodnione szlamy, usunięte z tych urządzeń wywożone są beczkowozem przez firmę asenizacyjną, z którą zakład podpisał stałą umowę. Jest to firma "Usługi Transportowe i Asenizacyjne" Tomasz Zdziebkowski, ul. Cegłowa 26, 63-400 Ostrów Wielkopolski. Ilość odpadów jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów. o 10 01 01 żużle w przewidywanej ilości do 5 Mg/rok, Źródłem ciepła w zakładzie jest kotłownia zakładowa, w której zainstalowany jest kocioł wykorzystywany do celów grzewczych i opalany węglem kamiennym. W wyniku spalania węgla powstaje odpad zaliczany do odpadów innych niż niebezpieczne - żużel. W skład żużli wchodzą: nieorganiczny materiał skalny, a także resztki nie spalonego węgla oraz śladowe ilości związków siarki. Żużel po usunięciu go z kotła, magazynowany jest w murowanym boksie przy kotłowni. Boks posiada utwardzone, szczelne dno i odpowiedniej wysokości murki oporowe, które zabezpieczają odpad przed niewłaściwym magazynowaniem. Odpad ten w całości wykorzystywany jest na terenie zakładu do utwardzania dróg i placów wewnątrz zakładowych. Dość wytworzonego odpadu jest rejestrowana na karcie odpadu w zakładowej ewidencji odpadów. 17 07 07 – odpady betonu oraz gruz z rozbiórek i remontów w przewidywanej ilości do 20 Mg/rok, Odpad ten powstaje w wyniku prowadzonych prac remontowych, modernizmcyjnych i rozbiórkowych na terenie zakładu. Zaliczany jest on do odpadów innych niż niebezpieczne. Powstające podczas różnych prac budowlanych na terenie zakładu odpady betonu, tynków czy gruzu magazynowane są jedynie tymczasowo w wyznaczonym miejscu na terenie zakładu a następnie w całości wykorzystywane we własnym zakresie w pracach budowlanych lub też do utwardzania terenu zakładu. Ilość wytwarzanego w zakładzie odpadu jest zmienna i zależy od zakresu prowadzonych prac remontowo - budowlanych. Ilość ta jest odnotowywana w zakładowej ewidencji odpadów. Przy szacowaniu ilości odpadów wzięto pod uwagę trzykrotny wzrost produkcji oraz ich skumulowaną podaż ze stanem aktualnie funkcjonującym w zakładzie za wyjątkiem odpadu o kodzie 14 06 03* - inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników szacowanym na ilość: 50 Mg/rok oraz odpadu o kodzie 15 01 04 – opakowania z metali w szacowanej ilości do 10 Mg/rok. o Ponad to w fazie budowy powstawały będą odpady głównie budowlane z grupy 17 odpady z wyburzeń, budowy, remontów i demontażu o kodzie 17 09 03, jednak w zdecydo- 57 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wanej większości będą to gruzy z rozbiórek (odpady o kodzie 17 01 01) – w ilości ok. 10000 Mg dające się składować na wysypiskach komunalnych). Będą to np.: 17 01 81 – odpady z remontów i przebudowy dróg, 17 01 01 – odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, 17 02 01 – drewno, 17 02 02 – szkło, 17 02 03 – tworzywa sztuczne, 17 04 – odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali w tym też np. 17 04 09* odpady metali zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (usunięte elementy instalacji paliwowej). W firmie ,,MALFARB/DYRUP" Sp. z o.o., Lewkowiec 68, 63-400 Ostrów Wielkopolski zaprowadzono pełną segregację wszystkich wytwarzanych odpadów zarówno niebezpiecz-nych jak i innych niż niebezpieczne oraz ich selektywne magazynowanie. Wytworzone na terenie zakładu odpady magazynowane są w sposób uporządkowany, zgodnie z zasadami ochrony środowiska, bhp i p.poż. Magazynowanie odpadów odbywa się na terenie do którego zakład posiada tytuł prawny. Miejsce magazynowania odpadów na terenie zakładu nie wymaga wyznaczenia w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym. Konieczność magazynowania odpadów na terenie zakładu, objętych mniejszym opracowaniem, wynika bezpośrednio z procesów technologicznych i organizacyjnych, jakie wiążą się z funkcjonowa-niem firmy. Czas magazynowania poszczególnych odpadów nie przekracza terminów zasad-nionych zastosowaniem tych procesów oraz wynikających z art. 63 ust. 3 ustawy o odpadach. Pracownicy firmy ,,MALFARB/DYRUP" zostali zapoznani z programem gospodarki odpadami oraz odpowiednio przeszkoleni w zakresie prawidłowego postępowania ze wszystkimi wyt-warzanymi odpadami, a szczególnie z odpadami zaliczanymi zgodnie z obowiązującym katalogiem odpadów, do grupy odpadów niebezpiecznych. Ponadto, wszystkich pracowników zobowiązano do segregacji odpadów wg. ich asortymentu oraz wprowadzono zakaz mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, a także mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne. Na terenie zakładu wprowadzono całkowity zakaz Spa-lania jakichkolwiek odpadów. Wszystkie wytworzone na terenie zakładu odpady niebezpieczne zbierane są i magazynowane w sposób selektywny, głównie w specjalnie do tego celu przeznaczonych i odpowiednio opisanych pojemnikach (np. "zużyte świetlówki - kod 160113" czy "zużyty olej kod 13 02 08" ) ustawionych w pomieszczeniach garażowych, magazynowych lub na zapleczu magazynu technicznego, na podłożu utwardzonym. Pojemniki na te odpady są szczelne, zakryte i zabezpieczone przed wpływem czynników atmosferycznych a tym samym przed przedostaniem się zanieczyszczeń do środowiska. Ustawione są one w odpowiednio zabezpieczonych i wyznaczonych miejscach. Wytworzone w zakładzie odpady niebezpieczne magazynowane są na jego terenie tylko do czasu ich odbioru przez specjalistyczne jednostki, z którymi zakład każdorazowo będzie podpisywał odpowiednie umowy na wykonanie tej usługi. 58 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Przekazanie odpadu specjalistycznej firmie jest odnotowywane w zakładowej ewidencji wytwarzanych odpadów. Odbiorcami odpadów niebezpiecznych są tylko te firmy, które posiadają zezwolenie odpowiednich organów do prowadzenia tego rodzaju działalności. Zastosowane na terenie zakładu rozwiązania w gospodarce wszystkimi wytwarzanymi odpadami, w tym szczególnie z odpadami niebezpiecznymi, sposób zbierania i magazynowania tych odpadów oraz ich przekazywanie specjalistycznym firmom do unieszkodliwienia, utylizacji lub wykorzystania nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego. Wytwarzanie odpadów towarzyszy niemal każdej działalności człowieka. Źródłem odpadów jest zarówno faza budowy, eksploatacji jak i likwidacji inwestycji. W fazie budowy i likwidacji powstaną głównie odpady budowlane. Odpady te powinny zostać ograniczone do niezbędnego minimum. Będą one zatem na bieżąco usuwane z terenu budowy. Inwestor zamierza w drodze przetargu wyłonić wykonawcę prac budowlanych, który zgodnie z ustawą o odpadach (art. 3 ust.3 pkt. 22) będzie wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usługi w zakresie budowy (chyba że umowa o świadczenie tej usługi będzie stanowić inaczej). Firma wykonawcza będzie jednocześnie odpowiedzialna za właściwe ich zagospodarowanie. Jednym z etapów przygotowania terenu pod inwestycję będzie między innymi zdjęcie warstwy gruzu drogowego z terenów utwardzonych (szczególnie w miejscach włączenia do dróg istniejących), ale przede wszystkim humusu z obszarów nieutwardzonych. Celem uniknięcia zakwalifikowania humusu jako odpadu celowego będzie określenie w pozwoleniu na budowę warunków i sposobu jego zagospodarowania. Może to być odnowa biologiczna terenu przedmiotowej inwestycji po zakończonych pracach ziemnych, ale także zagospodarowanie jego poza obszarem zabudowy w uzgodnieniu z jego odbiorcą. Biorąc pod uwagę powierzchnię wymagającą zdjęcia powierzchniowych warstw gruntu, głębokości 0,3 m dla humusu i średnio 1 m zwałów ziemnych (również w zakresie budowy wymiany instalacji podziemnych) przewidywane są: oodpady w postaci humusu w ilości: do 200 m3, oodpady w postaci zwałów ziemnych w ilości: 500 m3. Odpady zwałów ziemnych zostaną w całości zagospodarowane w obszarze przedsięwzięcia do zniwelowania terenu. Ewentualny nadmiar należałoby wywieść na miejsce wskazane przez inwestora. Zdjęty humus będzie ponownie wykorzystany celem wykorzystania na odnowę biologiczną w obszarze przedsięwzięcia, a nadmiar do odnowy biologicznej obszarów nie związanych z realizacją przedsięwzięcia. Przewiduje się także wywóz zgromadzonych na obszarze użytkownika odpadów w formie gruzów, z rozbiórki instalacji i odpadów budowlanych, które będzie można składować na składowiskach komunalnych. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o odpadach powinny one w pierwszej kolejności zostać poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu w miejscu ich powstania. Dlatego też odpady z czyszczenia terenów zielonych zagospodarowane zostaną w miejscu ich powstania. Pozostałe odpady, których nie będzie można poddać odzyskowi lub unieszkodliwianiu na miejscu, na mocy art. 25 ust. 1 będą przekazywane do dalszego zagospodarowania innej jednostce zajmującej się prawidłowym zagospodarowaniem. Użytkownik w dalszym ciągu będzie miał 59 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb obowiązek przekazywania tych odpadów wyłącznie podmiotom, które uzyskały stosowne pozwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami. Zarządzający zakład posiada umowy podpisane z wieloma firmami zajmującymi się utylizacją odpadów i włączenie dodatkowych do istniejącej umowy jest tylko formalnością rozszerzenia zakresu. Wszystkie opisane powyżej odpady będą zatem selekcjonowane i na bieżąco wywożone na mocy podpisanych już umów przez specjalistyczne firmy, które przejmując odpady stają się jednocześnie ich właścicielem. Z punktu widzenia ochrony przed odpadami, zakończeniem eksploatacji instalacji nie stwarzającym zagrożenia dla środowiska będzie zamknięcie zakładu i zaprzestanie działalności produkcyjnej, a następnie przekazanie uprawnionym odbiorcom odpadów poprodukcyjnych i innych magazynowanych na terenie zakładu, a także odpadów powstałych w wyniku zaprzestania działalności (ewentualne odpady budowlane), a na końcu uporządkowanie terenu. Jeżeli usługę rozbiórki będzie świadczyć firma zewnętrzna, to wytwórcą odpadów powstałych w czasie świadczenia tej usługi będzie ta firma. Umowy w zakresie zagospodarowania odpadów zostaną podpisane przed pozyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Do czasu odbioru odpadów przez uprawnione firmy, będą one magazynowane z uwzględnieniem okresów przechowywania określonych w art. 63 ust. 3 i 4 ustawy o odpadach na terenie będącym w kompetencji zarządzającego na terenie, do którego właściciel posiada tytuł prawny w specjalnie do tego celu wyznaczonych miejscach. Zakład ma uporządkowaną gospodarkę odpadami, z regulacją prawną pozwoleń i postanowień w zakresie gospodarki odpadowej (w załączniku). Zgodnie z ustaleniami decyzji regulujących gospodarkę odpadową w zakładzie wszystkie odpady są selekcjonowane i przekazywane odpowiednim odbiorcom na mocy stosownych umów. Zgodnie z ustawą o odpadach wytwórca odpadów wytwarzający od 0,1 tony do 1 tony rocznie odpadów niebezpiecznych, w świetle obowiązujących przepisów, zobowiązany jest do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi przed rozpoczęciem działalności. Z punktu widzenia gospodarki odpadami nie widzi się zatem przeszkód do ustalenia warunków środowiskowych dla przedmiotowego obiektu we wskazanej lokalizacji. 2. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko Warunki klimatyczne na obszarze gminy Ostrów Wielkopolski należą do umiarkowanych i są w dużej mierze uwarunkowane są wpływami mas powietrza kontynentalnego. Według regionalizacji klimatycznej R. Gumińskiego gmina Ostrów Wielkopolski położona jest w obrębie Dzielnicy Łódzkiej, która stanowi strefę przejściową między nizinami a Wyżyną Małopolską. Kraina ta charakteryzuje się stosunkowo korzystnymi warunkami klimatycznymi. Średnia temperatura powietrza waha się od 7 8oC (Średnia roczna temperatura powietrza 8,1oC). Amplitudy temperatury są tutaj mniejsze niż przeciętne w Polsce, wiosny i 60 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb lata są wczesne i ciepłe, zimy łagodne z nietrwałą pokrywą śnieżną, zalegającą około 50 60 dni. Okres wegetacyjny trwa średnio około 210 220 dni. Charakterystyczna dla tej strefy jest także dość duża liczba dni pochmurnych około 120 130 dni w roku. Dni pogodnych rejestruje się tu około 50 60. Liczbę dni z przymrozkami jest ocenia się na 105 118, natomiast mroźnych na 30 50. Roczne sumy opadów wahają się w granicach 500 600 mm. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą 18,2 oC, zaś najchłodniejszym styczeń ze średnią temperaturą -2,2 oC. Ujemne temperatury występują w okresie grudnia do marca włącznie. Najwyższe opady w ciągu roku odnotowywane są w miesiącach letnich, najniższe w miesiącach zimowych. W okresie wegetacyjnym średnie opady wynoszą 333 mm. Średnia roczna wilgotność powietrza przekracza 80%. Dominują wiatry zachodnie (udział w skali roku ok. 50%), wiosną wzrasta udział wiatrów wschodnich, natomiast jesienią i zimą – południowych. Omawiany obszar pod względem geologicznym położony jest w obrębie jednostki geologiczno-strukturalnej zwanej Monokliną Przedsudecką. Na obszarze Monokliny głębokie podłoże zbudowane jest ze skał permsko–mezozoicznych: piaskowców i iłów jury dolnej (liasu), mułowców jury środkowej (doggeru) oraz wapieni i margli jury górnej (malmu), które zalegają niezgodnie na pofałdowanych utworach paleozoicznych. Bezpośrednio na utworach mezozoicznych zdeponowana została seria osadów trzeciorzędowych oligocenu i neogenu (miocenu i pliocenu) o łącznej miąższości dochodzącej do 200 m. Były one akumulowane w rozległym (obejmującym Polskę środkową i północną) obniżeniu, powstałym w czasie orogenezy alpejskiej. W wykształconej wówczas depresji osadzone zostały piaski drobnoziarniste, piaski ilaste, mułki i węgle brunatne miocenu, przykryte następnie przez kilkunasto-, kilkudziesięciometrową warstwę plioceńskich iłów pstrych. Strop iłów plioceńskich nie wykazuje dużych deniwelacji i znajduje się na rzędnych około 0 ÷ 20 m p.p.m., stanowiąc bezpośrednie podłoże czwartorzędu. Utwory trzeciorzędu na terenie gminy nawiercono na głębokości 23 77 m p.p.t. Czwartorzęd reprezentowany jest przez utwory akumulacji lodowcowej, wodnolodowcowej, rzecznej, jeziorno-bagiennej i eolicznej o łącznej miąższości dochodzącej do 100 m. Ich sedymentacja trwała od zlodowacenia środkowopolskiego po holocen. Gliny morenowe zlodowacenia południowopolskiego, zalegające bezpośrednio na utworach trzeciorzędowych, zachowały się co najwyżej sporadycznie – w największych obniżeniach powierzchni czwartorzędowej. Wśród osadów plejstoceńskich występuje glina zwałowa, budująca powierzchnie wysoczyzny falistej. Ich otoczenie stanowią rozległe obszary występowania piasków akumulacji wodnolodowcowej i rzecznej, z seriami zastoiskowych mułków (m.in. pyłów, glin pylastych oraz iłów warwowych). Utwory holoceńskie zalegają głównie w dolinach rzecznych i obniżeniach terenu, odznaczając się niedużą miąższością. Reprezentowane są najczęściej przez piaski rzeczne oraz namuły, utwory bagniste i torfowe. Są to grunty o niewielkiej miąższości, przeważnie słabonośne. W granicach przedsięwzięcia obszar opracowania położony w miejscowości Lewkowiec znajdującej się przy północno-zachodniej granicy Ostrowa Wielkopolskiego rozpoznany został „Dokumentacją Geotechniczną” opracowaną w styczniu 2012 roku dla potrzeb przedmiotowej przebudowy przez Zakład Usług Geotechnicznych mgr inż. Leszek Stanowski; 61 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 62-800 Kalisz; ul. Asnyka 45/5. W szczególności teren opracowania obejmuje działkę nr 215 na terenie posesji firmy Malfarb/Dyrup sp. z o.o. w miejscowości Lewkowiec nr 68. Lokalizacja projektowanych obiektów graniczy od strony wschodniej terenu opracowania z nowo wybudowanymi halami magazynowymi. W części południowej terenu opracowania znajduje się otwarty zbiornik na wody deszczowe. Jest to zbiornik typu ziemnego z umocnionymi skarpami ażurowymi płytami betonowymi. Rzędna poziomu lustra wody w w/w otwartym zbiorniku wód deszczowych wynosi 128,51 m n.p.m. Powierzchnia terenu w obrębie lokali-zacji projektowanych obiektów jest płaska i osiąga 128,91 129,16 m n.p.m. W części środkowej tego terenu znajduje się pryzma gruntu próchnicznego składowana w trakcie budowy hal magazynowych Wysokość tej pryzmy jest zróżnicowana i wynosi ok. 1 3 m . Aktualnie teren opracowania jest nieużytkiem porośniętym trawą oraz krzewami. Pod wzglę-dem geomorfologicznym rozpatrywany obszar znajduje się w obrębie lewobrzeżnej plej-stoceńskiej terasy rzeki Ołobok płynącej w odległości 400 m na południe. Rzeka Ołobok jest lewostronnym dopływem rzeki Prosny. Skanalizowany ciek powierzchniowy dn 800 przy granicy Przedsiębiorstwa "Malfarb/Dyrup" należy do zlewni Ołoboku. Podłoże gruntowe do głębokości rozpoznanej wierceniami (tj. 5,0 7,0 m ppt.) zbudowane jest z czwartorzędowych plejstoceńskich utworów akumulacji rzecznej (warstwa geotechniczna I) do głębokości 5,0 7,0 m p.p.t. przewierconych. Warstwę powierzchniową stanowi gleba o miąższości 0,15 0,65 m oraz nasypy niekontrolowane próchnicznopiaszczyste o miąższości 0,90 1,30 m. Poniżej gleby i nasypów niekontrolowanych zalegają piaszczyste utwory akumulacji rzecznej obejmujące w kolejności od góry następujące grunty: średnio zagęszczone wilgotne i nawodnione piaski drobne o wartości charakterystycznej stopnia zagęszczenia ID(n) = 0,40 (warstwa geotechniczna I al), średnio zagęszczone mało wilgotne i nawodnione piaski drobne o wartości charakterystycznej stopnia zagęszczenia ID(n) = 0,55 (warstwa geotechniczna I a) zagęszczone nawodnione piaski drobne o wartości charakterystycznej stopnia zagęszczenia ID(n) > 0,70 (warstwa geotechniczna I b) średnio zagęszczone nawodnione piaski średnie o wartości charakterystycznej stopnia zagęszczenia ID(n) = 0,50 (warstwa geotechniczna I d) zagęszczone nawodnione piaski średnie o wartości charakterystycznej stopnia zagęszczenia ID(n) > 0,70 (warstwa geotechniczna I d) Dla ustalenia wartości parametrów geotechnicznych wydzielonych warstw geotechnicznych zastosowano metodę B (pkt 3.2 PN – 81/B - 03020). Parametry wiodące oznaczono metodą A (tj. dla gruntów sypkich wartość charakterystyczną stopnia zagęszczenia ID(n)). Wartość charakterystyczną stopnia zagęszczenia ID(n) ustalono na podstawie polowych badań sondą udarową ITB-ZW. Na podstawie wartości parametrów wiodących wyznaczono pozostałe parametry w oparciu o zależności korelacyjne. Rozmieszczenie przestrzenne oraz miąższości wydzielonych warstw geotechnicznych przedstawiają przekroje geotechniczne gruntu. Woda gruntowa występuje tu w postaci swobodnego lustra wody w piaskach akumulacji rzecznej na głębokości 0,81 1,46 m p.p.t. - co odpowiada rzędnym 127,98 128,10 m 62 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb n.p.m.(dane z 07.01.2012 r.) Jest to poziom średni, natomiast podczas badań archiwalnych w czerwcu 2010 r. stwierdzono rzędną lustra wody na poziomie 128,43 m n.p.m. – spowodowany powodzią w maju 2010 r. Badania archiwalne przeprowadzone w grudniu 2006 r. stwierdziły poziom wody gruntowej zbliżony do aktualnego. Poziom wody w ziemnym zbiorniku na wody deszczowe wynosi aktualnie 128,51 m n.p.m. Jak wynika z badań archiwalnych woda gruntowa wykazuje względem betonu słabą agresywność kwasową i węglanową w podstopniu lal. Wg Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24.09.1998r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posada wiania obiektów budowlanych § 6 i 7 (Dz. U. nr 126 poz. 839) przyjęto dla projektowanych obiektów w ramach przebudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury technicznej na terenie "Malfarb/Dyrup" Sp. z 0.0. Lewkowiec 68 (działka nr 215) gmina Ostrów Wielkopolski - pierwszą kategorię geotechniczną. Obszar Gminy Ostrów Wielkopolski cechuje się także występowaniem złóż kopalin i jest zdeterminowany przez budowę geologiczną, aczkolwiek sama gmina jest uboga w surowce mineralne. Na terenie gminy Ostrów Wielkopolski występują udokumentowane złoża gazu ziemnego, helu, kruszywa naturalnego oraz ilastych surowców ceramiki budowlanej. W większości przypadków wydobycie ma charakter lokalny i zabezpiecza potrzeby mieszkańców gminy. Złoża gazu eksploatowane są za pomocą odwiertów, a następnie gaz ziemny doprowadzany jest do poszczególnych ośrodków grupowych rurociągami pod pełnym ciśnieniem głowicowym. Dalej gaz jest transportowany rurociągami zbiorczymi do ośrodka centralnego, w którym jest osuszany do wymogów PN i kierowany do sieci przesyłowej. Na terenie gminy prowadzona jest także eksploatacja kruszywa naturalnego bez koncesji, na potrzeby lokalne, ze złóż nieudokumentowanych, aczkolwiek tego typu niekontrolowana eksploatacja stanowi źródła przeobrażeń rzeźby terenu, środowiska przyrodniczego oraz krajobrazu gminy. Obszar gminy Ostrów Wielkopolski należy zaliczyć pod względem morfologicznym do terenów mało urozmaiconych. Współczesna rzeźba terenu została ukształtowana w trakcie transgresji lądolodu zlodowacenia środkowopolskiego (stadiał Warty), jego recesji oraz denudacji peryglacjalnej, tworząc krajobraz młodo glacjalny. Nacisk mas lodowca spowodował powstanie równiny moreny dennej (mezoregionu Wysoczyzna Kaliska). Najniżej położony punkt na terenie gminy ma wysokość 120 m n.p.m. (dolina Ołoboku na wschodnim skraju gminy), a najwyżej położony - 189,9 m n.p.m. Na terenie gminy można wyróżnić następujące formy: wysoczyzny morenowe, w postaci płasko-falistej równiny, ze sporadycznie występującymi formami eolicznymi; doliny rzeczne, rozcinające wysoczyznę, słabo wcięte; wypełnione są plejstoceńskimi utworami wodnolodowcowymi oraz mineralnymi i organicznymi utworami holoceńskimi (piaski, żwiry, mułki, namuły, mady, torfy). Wysokości względne pomiędzy dnami dolin a kulminacjami płatów wysoczyznowych są niewielkie i wynoszą 20 60 m. Ukształtowanie terenu gminy nie stwarza problemów w zagospodarowywaniu obszaru, a rzeźba terenu sprzyja rozwojowi rolnictwa oraz osadnictwa. 63 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Teren gminy Ostrów Wielkopolski zgodnie z hydrogeologicznym podziałem kraju znajduje się w makroregionie zachodnim Niżu Polskiego Regionu Wielkopolskiego. Na tym obszarze poziomy wodonośne znajdują się na głębokości od kilku do 60 m. Wody charakteryzują się zwierciadłem swobodnym. Poszczególne poziomy wodonośne zależą od ukształtowania terenu. Wody podziemne pierwszego poziomu występują do głębokości 5 m p.p.t. Prawo Ochrony Środowiska zgodnie z art. 98 stanowi, że wody podziemne i obszary ich zasilania podlegają ochronie polegającej na zmniejszaniu ryzyka zanieczyszczenia poprzez ograniczenie oddziaływania na obszary ich zasilania oraz utrzymywaniu równowagi zasobów tych wód. W tych celach tworzone są między innymi obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych na zasadach określonych Prawem wodnym. Teren gminy znajduje się w zasięgu następujących Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP): zbiornik nr 309 - Zbiornik między morenowy Smoszew-Chwaliszew-Sulmierzyce oraz zbiornik nr 310 - Dolina kopalna rzeki Ołobok. Oba zbiorniki są pochodzenia czwartorzędowego. Zbiornik nr 310 należy do obszarów wysokiej ochrony, jego fragmenty podlegają najwyższej ochronie, natomiast zbiornik między morenowy nr 309 w podlega całkowitej, najwyższej ochronie. Zestawienie parametrów charakterystycznych dla GZWP występujących na terenie gminy przedstawia poniższa tabela. Nr GZWP 309 310 Nazwa GZWP Zbiornik międzymorenowy SmoszewChwaliszewSulmierzyce Dolina kopalna rzeki Ołobok Typ ośrodka Wiek skał Powierzchnia GZWP [km2] Średnia głębokość ujęć [m] Zasoby dyspozycyjne [tys. m3/d] porowy QM 96 80 18,0 porowy QK 50 60 21,0 Źródło: WIOŚ Poznań, Urząd Gminy Ostrów Wielkopolski. Na obszarze gminy użytkowane są poziomy wodonośne występujące w utworach czwartorzędowych oraz w mniejszym stopniu trzeciorzędu i jury. Wody gruntowe charakterem i głębokością występowania odzwierciedlają cechy konfiguracyjne terenu oraz budowę geologiczną jego podłoża. Warunki występowania wody gruntowej i jej głębokości są zróżnicowane. W obszarach dolin wody gruntowe występują płytko. Obszar wysoczyzny posiada bardziej złożone warunki wodne i dzieli się na dwa rejony. Pierwszy rejon - tzw. pierwotny to znaczna część wysoczyzny morenowej, w obrębie której woda gruntowa występuje w postaci okresowych sączeń w glinie morenowej, która występuje bezpośrednio pod glebą (do głębokości 3,0 4,0 m.). Drugi rejon związany jest z tą częścią, gdzie gliny morenowe są przykryte warstwą piasków o różnej miąższości. Głębokość występowania wód gruntowych jest uzależniona od grubości warstwy piasków i od morfologii terenu. Głębokości te wahają się w granicach 1,0 4,0 m. 64 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Na jakość wód podziemnych na analizowanym obszarze mają wpływ istniejące warunki hydrogeologicze oraz formy prowadzonej działalności. Badania jakości wód podziemnych prowadzone są: w sieci krajowej przez Państwowy Instytut Geologiczny; w sieci regionalnej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Poznaniu. W ramach monitoringu krajowego stan czystości wód podziemnych na terenie gminy nie jest prowadzony. Najbliższy punkt pomiarowo-kontrolny jakości wód podziemnych zlokalizowany jest na terenie miasta Ostrów Wielkopolski. Otwór pomiarowy został zlokalizowany na terenie GZWP nr 310, w obszarze zabudowanym. Obejmuje wody gruntowe piętra czwartorzędowego. W wyniku badań wstępnych przeprowadzonych w ramach monitoringu regionalnego w 2003 roku zakwalifikowano wody podziemne zbiornika nr 309 do wód o Ib i II klasie jakości (po 50%), a wody zbiornika nr 310 – do II klasy jakości. Wody ujmowane otworami studziennymi na terenie gminy należą do wód o zadowalającej jakości o niewielkim stopniu zanieczyszczenia, głównie związkami żelaza i manganu. Nadają się do picia po prostych zabiegach uzdatniających usuwających mętność oraz nadmiar żelaza i manganu. Celem monitoringu lokalnego jest badanie potencjalnych ognisk zanieczyszczeń i ich wpływu na jakość wód podziemnych. Tworzony jest on wokół największych źródeł zanieczyszczeń, takich jak: składowiska odpadów i mogilniki, stacje paliw, duże zakłady przemysłowe oraz wokół dużych ujęć wody w formie sieci osłonowej. Na terenie gminy nie prowadzi się tego typu monitoringu. Pod względem występowania wód powierzchniowych powiat ostrowski, do którego należy gmina Ostrów Wielkopolski, zaliczany jest do obszarów o niskiej zasobności. Spowodowane jest to przede wszystkim niskimi sumami opadów atmosferycznych. Wody powierzchniowe występujące na terenie gminy leżą w Regionie Wodnym Odry. Przez teren gminy przebiega dział wodny II rzędu, rozdzielający obszary dorzecza Odry i Warty. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r. „w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy, przyporządkowania zbiorników wód podziemnych do właściwych obszarów dorzeczy, utworzenia regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz podziału obszarów dorzeczy na regiony wodne” granica obszarów administrowanych przez Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej (RZGW) jest określona w załączniku nr 3 do wymienionego rozporządzenia. Działające w kraju RZGW w układzie zlewni prowadzą prace dotyczące warunków korzystania z wód dorzeczy oraz bilansów wodno-gospodarczych dorzeczy. Należą one do podstawowych instrumentów zarządzania wodą w zlewniach rzek i obszarów wodonośnych. Gmina leży w zlewni rzędu rzeki Prosny. Sieć wód powierzchniowych na terenie gminy jest bardzo uboga, stanowią ją: rzeki: Ołobok (najbliższa obszarowi inwestycji), Niedźwiada, Kuroch i Rów Orpiszewski. Dna dolin są na ogół okresowo podmokłe. Większość cieków jest pogłębiona i ze względu na rolniczo-przemysłowy charakter gminy stanowią część systemu melioracyjnego. Rzeka Ołobok jest dopływem Prosny (lewobrzeżny dopływ w km 81,7) o długości 36 km i powierzchni zlewni 448 km2. Rzeka płynie wąską doliną, której towarzyszą rowy melioracyjne. Wody rzeki mają źródło w okolicy miejscowości Korytnica (gm. 65 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Raszków) i płyną w kierunku wschodnim przez Raszków, Ostrów Wielkopolski, Psary i Ołobok. Wody Ołoboku zasilane są mniejszymi ciekami: od północy Niedźwiadą i Ciemną, od południa Zgniłą Baryczą. Wody stojące na terenie gminy zajmują niewielki udział w powierzchni. Do charakterystycznych elementów sieci wodnej gminy należą przede wszystkim zbiorniki wodne zaliczane do obiektów małej retencji wodnej. Są to stawy, śródpolne oczka wodne zlokalizowane w dolinach rzecznych oraz wyrobiska poeksploatacyjne wypełnione wodą. W większości to zbiorniki o regularnych kształtach, najczęściej płytkie i zarastające. Głównymi funkcjami, które spełniają zbiorniki jest: retencjonowanie wiosennych fal wezbraniowych rzek, lokalne zabezpieczenie przeciwpowodziowe, magazynowanie wody do nawodnień deszczownianych, utworzenie obszaru rekreacyjnego i poprawienie stanu sanitarnego wód rzek. Pełnią one również znaczącą funkcję biocenotyczną i stanowią cenny element krajobrazu rolniczego. Na terenie gminy istnieje 26 obiektów małej retencji wodnej (małych zbiorników, stawów rybnych, stawów i glinianek) o łącznej powierzchni zalewu 14,30 ha i pojemności 224,5 tys. m3. Na terenie gminy nie występują naturalne zbiorniki wodne. Do czynników wpływających na jakość wód powierzchniowych należą uwarunkowania naturalne, takie jak warunki klimatyczne i hydrologiczne czy zdolność samooczyszczania, oraz zanieczyszczenia antropogeniczne. Znaczną część zanieczyszczeń trafiających do wód powierzchniowych stanowią zanieczyszczenia obszarowe. Źródłem tych zanieczyszczeń są przede wszystkim: rolnictwo, co wynika głównie z faktu stosowania nawozów sztucznych i naturalnych, a także środków ochrony roślin (obecnie w ilościach malejących), zanieczyszczone odcieki drenarskie, hodowla zwierząt poprzez niewłaściwe składowanie obornika i gnojowicy oraz ich niewłaściwe, zbyt duże lub zbyt częste stosowanie na polach, niedostateczna infrastruktura odprowadzająca ścieki bytowo – gospodarcze, zwłaszcza w miejscowościach korzystających z wodociągów oraz na obszarach rekreacji, zarówno zbiorowej jak i indywidualnej, usytuowanych w sąsiedztwie jezior. Źródłami obszarowego zanieczyszczenia wód na obszarze gminy mogą być także spływy powierzchniowe z terenów przestrzeni produkcyjnej. Spływom zanieczyszczeń obszarowych i ich migracji do wód sprzyja urzeźbienie terenu, dość gęsta sieć systemów drenarskich i rowów melioracyjnych. Dodatkowym problemem jest fakt, iż obszary rolnicze gminy charakteryzują się dość małą powierzchnią zalesień i zadrzewień śródpolnych oraz brakiem czynnych zielonych stref ochronnych. Wody Ołoboku od wielu lat niosą największe stężenie zanieczyszczeń spośród wszystkich dopływów Prosny. Na stan zanieczyszczenia rzeki mają wpływ miejscowości położone nad rzeką (przede wszystkim z miasto Ostrów Wielkopolski), jak i obszarowy wynikające z braku kanalizacji sanitarnej, ale także wody zanieczyszczonych w podobny sposób dopływów: Niedźwiady, Ciemnej i Zgniłej Baryczy. Wyniki badań wstępnych niezweryfikowanych monitoringu jakości wód powierzchniowych w punkcie Ołobok przeprowadzone przez WIOŚ w Poznaniu wskazują na utrzymanie się 66 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wód Ołoboku w wodach pozaklasowych. Do wskaźników decydujących o klasyfikacji należą: azot azotynowy, fosforany, fosfor ogólny i miano Coli. Na terenie gminy poważne zagrożenia powodziowe mogą wystąpić jedynie w przypadku splotu niekorzystnych zjawisk hydrologicznych, np. intensywne opady, szybkie topnienie śniegów, zjawiska lodowe, powodujące podwyższenie stanu wód w rzekach. Obszar gminy należy do Regionu Ostrowsko-Gołuchowskiego. Gleby na terenie gminy Ostrów Wielkopolski są dość zróżnicowane i powstały w wyniku zlodowacenia środkowopolskiego, w obszarze wysoczyzny drugiego zlodowacenia. Pokrywę glebową gminy tworzą przede wszystkim gleby piaskowe różnych typów genetycznych: rdzawe, bielicowe, płowe i brunatne, powstałe na ubogich skałach macierzystych, a także gliny i pyły. Są to gleby o średniej i słabej przepuszczalności dla wód opadowych, wrażliwe na warunki klimatyczne i skłonne do przesuszeń. Północne ramię gminy zbudowane jest z glin i piasków gliniastych, na których wykształciły się gleby bielicowe lub brunatne, a w sąsiedztwie cieków i płaskich terenów – czarne ziemie właściwe z piasków gliniastych mocnych, lekkich lub gliny, zaliczane do klasy II i III. W zachodnim ramieniu większość stanowią słabsze gleby napiaskowe wytworzone z piasków luźnych całkowitych lub słabo gliniastych, o niskich klasach V i VI. Gleby hydrogeniczne stanowią ok. 3%, cechują się wadliwymi stosunkami rzecznymi. Dna dolin rzek i cieków wypełniają mady, gleby mułowo-torfowe, murszowe i murszowate, lokalnie brunatne i czarne ziemie. Z uwagi na wyodrębniony i zagospodarowany już obszar przedsięwzięcie nie będzie miało wpływu stan gleb. O stanie powietrza decyduje wielkość i przestrzenny rozkład emisji zanieczyszczeń ze wszystkich źródeł, z uwzględnieniem przepływów transgenicznych i przemian fizykochemicznych zachodzących w atmosferze. Główne źródła emisji substancji do powietrza na terenie gminy stanowią zakłady przemysłowe, kotłownie oraz ruch komunikacyjny, reprezentujące sektory przemysłowy, komunalny i transportowy. Gmina Ostrów Wielkopolski jest gminą o charakterze rolniczo-przemysłowym. Na jej terenie głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego są zanieczyszczenia komunikacyjne oraz pochodzące ze źródeł niskiej emisji, a w mniejszym stopniu przemysłowe. Sferę przemysłową w gminie tworzą głównie małe i średnie przedsiębiorstwa o profilu produkcyjno–usługowo–handlowym. Na stan powietrza atmosferycznego wpływ ma emisja z zakładów zlokalizowanych na terenie gminy oraz koncentracja źródeł zanieczyszczeń w Ostrowie Wielkopolskim. Stopień zanieczyszczenia w dużej mierze zależy od siły i kierunku (zasięg przenoszonych zanieczyszczeń) oraz częstotliwości wiatrów (ilość przenoszonych zanieczyszczeń). Ocena stanu zanieczyszczenia powietrza prowadzona jest na podstawie badań monitoringowych w sieciach krajowej, regionalnych i lokalnych. Na terenie gminy Ostrów Wielkopolski nie prowadzono pomiarów stanu powietrza atmosferycznego. Pomiary przeprowadzone w mieście Ostrowie Wielkopolskim (Pl. Rowińskiego) przez WIOŚ Poznań. Aktualny stan powietrza podaje pismo WIOŚ w Poznaniu nr WM.7016.1.89.2012 571w z dnia 14.02.2012 r. jako tło zanieczyszczeń (w załączniku). Utrzymanie dobrej jakości powietrza, a nawet poprawę jego jakości, można uzyskać przez ograniczenie szkodliwych dla środowiska technologii, zmniejszenie oddziaływania 67 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb obszarów niskiej emisji na środowisko naturalne, stworzenie warunków rozwoju dla gazyfikacji gminy (budowy sieci gazowej wysokiego ciśnienia i stacji redukcyjnych, doprowadzenie sieci do miejscowości o zwartej zabudowie), likwidację lub modernizację kotłowni tradycyjnych (zmiana nośnika energii z węgla, np. na gaz), poprawę nawierzchni dróg, budowę obwodnic, a przede wszystkim poprzez zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Podstawowym wskaźnikiem klimatu akustycznego jest sumaryczny poziom hałasu danego obszaru. W decydującym stopniu zależy on od jego urbanizacji oraz rodzaju emitowanego hałasu, tj.: hałasu komunikacyjnego od dróg i szyn, który rozprzestrzenia się na odległe obszary ze względu na rozległość źródeł; hałasu przemysłowego obejmującego swym zasięgiem najbliższe otoczenie; hałasu komunalnego towarzyszącego obiektom sportu, rekreacji i rozrywki. Nadmierny hałas jest uciążliwością postrzeganą częściej niż degradacja innych elementów środowiska. Jego oddziaływanie nie powoduje nieodwracalnych zmian w środowisku, lecz jego ograniczanie napotyka wiele trudności i pociąga za sobą znaczące koszty (szczególnie hałasów komunikacyjnych). Wskaźnikiem oceny hałasu jest równoważny poziom dźwięku A wyrażony w decybelach [dB(A)]. Poziom ten stanowi uśrednioną wartość w odniesieniu do pory doby (dzień od 6.00 do 22.00 lub noc od 22.00 do 6.00). Rozporządzenie określa rodzaje terenów, dla których ustala się dopuszczalne poziomy dźwięku w środowisku, w zależności od przeznaczenia terenu. Różnicuje również wartości dopuszczalne poziomu dźwięku w odniesieniu do hałasów przemysłowych, komunikacyjnych (drogowe, kolejowe i tramwajowe), lotniczych oraz od linii elektroenergetycznych. System komunikacyjny stwarza zagrożenia dla stanu akustycznego środowiska głównie z tytułu transportu drogowego, w tym przede wszystkim ruchu tranzytowego pojazdów ciężkich. WIOŚ w Poznaniu przeprowadziła badania natężenia hałasu m.in. w Ostrowie Wielkopolskim. Badań na terenie gminy wiejskiej Ostrów Wielkopolski nie prowadzono. Ze względu na to, że uzyskane wartości odnoszą się do dróg na terenie miasta stanowiących odcinki tranzytowe kierujące ruch samochodowy na teren gminy, można założyć, że podane wartości są reprezentatywne dla gminy. We wszystkich punktach przydrogowych stwierdzono przekroczenie 70 dB(A). Zalecanym by zatem było ze względu oddziaływania akustyczne, na terenie gminy podjąć działania zmierzające do zmniejszenia ponadnormatywnych poziomów dźwięku. W tym celu należy przeprowadzić analizę układu komunikacyjnego, zadbać o stan techniczny nawierzchni, zastosować osłony dźwiękochłonne oraz dźwiękoszczelne w stosunku do zabudowy mieszkaniowej podlegającej ochronie za pomocą zabezpieczeń urbanistycznych, w stosunku do projektowanej zabudowy należy zadbać o zachowanie odpowiednich odległości od ciągów komunikacyjnych. Do programu tego powinien także dołączyć inwestor, poprzez nie powodowanie nadmiernych hałasów na terenie własnej inwestycji, ale także w sposób pośredni, gdyż głównym źródłem zaopatrzenia i zbytu zakładu jest transport samochodowy ciężki (najbardziej hałaśliwy dla środowiska). Szata roślinna na terenie gminy spełnia następujące funkcje: sanitarno-higieniczną, polegającą przede wszystkim na wzbogacaniu powietrza w tlen i zmniejszaniu w atmosferze ilości dwutlenku węgla; 68 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb ochronną, polegającą na ochronie gleb przed nadmierną erozją wietrzną, jak również stanowiącą refugia dla świata zwierzęcego; dekoracyjną, wynikającą w dużej mierze z naturalnych cech roślinności (kształt, barwa), uzyskiwane dzięki temu efekty plastyczno - dekoracyjne korzystnie oddziałują na psychikę człowieka; produkcyjną, polegającą na pozyskiwaniu naturalnych surowców – drewno, grzyby. Obszary chronione, jak również uprawy rolne na terenie gminy są poddawane nadzwyczajnym zagrożeniom i degradacji. Najczęstszymi ich formami są: zanieczyszczenia powiązane z ruchem komunikacyjnym; zanieczyszczenia pyłowe ze źródeł niskiej emisji i emiterów przemysłowych; zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych; niezrekultywowane wyrobiska poeksploatacyjne kruszywa naturalnego; zanieczyszczenia punktowe z dzikich wysypisk śmieci; niska świadomość ekologiczna i wrażliwość przyrodnicza społeczeństwa; silna prorozwojowa presja społeczna, która wyraża się w chęci wykorzystania ekonomicznego wszystkich zasobów przyrodniczych, w tym nawet najcenniejszych, wymagających szczególnej ochrony. Według klasyfikacji geobotanicznej W. Szafera lasy w gminie Ostrów Wielkopolski zaliczane są do Działu Bałtyckiego, Poddziału Pasa Wielkich Dolin, Krainy Wielkopolsko – Kujawskiej. Gmina Ostrów Wielkopolski charakteryzuje się umiarkowaną lesistością szacowaną na około 27,6 % ogólnej powierzchni. Lasy występują w południowej części gminy w okolicach Chruszczyn, Szczur, Biniewa, Górzna, Młynowa, wzdłuż koryta Baryczy na południe od Ostrowa Wielkopolski (okolice Wysocka Wielkiego) oraz wzdłuż koryta Ołoboku na wschód od Ostrowa Wielkopolski. Większość lasów stanowi własność państwową i znajduje się w zarządzie nadleśnictw Krotoszyn i Taczanów. Nadzorowi hodowlanemu tychże nadleśnictw podlegają także lasy prywatne znajdujące się na terenie gminy – 60,87 ha. Dominującym typem siedlisk są lasy świeże, lasy mieszane świeże i bory mieszane świeże. W występującym naturalnym drzewostanie przeważają sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, brzoza i osika. Lasy na terenie gminy narażone są głównie na uszkodzenia wynikające z oddziaływania przemysłu (przede wszystkim zanieczyszczenia pochodzące z terenów przemysłowych Ostrowa Wielkopolskiego) i komunikacji. Zanieczyszczenia te wpływają między innymi na zmniejszenie odporności biologicznej drzewostanów, podatność na choroby łańcuchowe, zwiększenie występowania szkodników wtórnych, np. huby korzeniowej. Ze względu na rozproszenie kompleksów leśnych na terenie gminy ważną rolę w systemie ekologicznym spełnia roślinność nieleśna czyli zieleń śródpolna, parkowa oraz cmentarna, a także ogródków działkowych. Szczególną rolę odgrywają zbiorowiska łąkowe, szuwarowe w dolinach rzek oraz (przy rozdzielających stawy groblach rosną pasy roślinności, głównie trzciny pospolitej). Zadrzewienia śródpolne, przydrożne i przywodne szczególnie o charakterze pasowym, spełniają na obszarach użytkowanych rolniczo funkcję zabezpieczającą przed procesami erozyjnymi, ale także funkcję krajobrazowo-estetyczną i ekologiczną, 69 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb korzystnie wpływając na mikroklimat oraz walory użytkowe środowiska rolniczego. Na terenie gminy najistotniejsze kompleksy zadrzewień śródpolnych zlokalizowane są wzdłuż większości dróg, a także w rejonie oczek wodnych, cieków i rowów. W zadrzewieniach przeważają takie gatunki drzew jak grusza, topole, wierzby, kasztanowce, jesiony oraz olsze czarne. Zieleń cmentarna stanowi uzupełnienie roślinności na terenie gminy. W jej skład wchodzi zieleń występująca zarówno na cmentarzach czynnych, jak i nieczynnych. Na terenie gminy istnieją także parki, z których część została wpisana do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Świat zwierzęcy gminy Ostrów Wielkopolski jest typowy dla Wielkopolski. Zwarte kompleksy leśne umożliwiają swobodne przemieszczanie się zwierzyny, a łąki znajdujące się w dolinach rzecznych tworzą doskonale warunki życia dla ptactwa, owadów i drobnych gryzoni. Fauna gminy Ostrów Wielkopolski jest bardzo zróżnicowana. W lasach występują następujące gatunki zwierzyny grubej: sarny, dziki, jelenie i rzadko daniele. Zwierzyna drobna reprezentowana jest między innymi przez: lisy, zające, wydry, bobry, kuny, piżmaki. Drobne ssaki reprezentują także różne gatunki myszy i norników oraz chronione: ryjówka aksamitna i malutka, rzęsorek rzeczek, zębiełek karliczek, wiewiórka, łasica i gronostaj. Występuje też kilka gatunków nietoperzy m. in.: nocek Natterera Brandta, duży i rudy; borowiec wielki, karlik malutki i większy, mroczek późny, gacek szary i brunatny. Licznie występuje też fauna ryb, do której należy m.in.: ukleja, lin. leszcz, płoć, karaś, karp, okoń, szczupak i sum. Wśród płazów występują różne gatunki żab, traszki: zwyczajna i grzebieniasta; ropuchy: szara, zielona i paskówka; rzękotka drzewna, kumak nizinny i grzebiuszka ziemna. Z gadów: jaszczurki zwinka i żyworodna, padalec, zaskroniec i żmija zygzakowata. Najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną grupą są ptaki, żerujące i gniazdujące na podmokłych łąkach. Charakterystyczną cechą dla terenów siedlisk ludzkich jest występowanie zmiany walorów estetyczno–widokowych krajobrazu, związanych głównie z dużymi obiektami Kubaturowymi, np. zakładami przemysłowymi, silosami, kominami czy masztami telefonii komórkowej na terenie gminy. Za naruszenie naturalnego krajobrazu należy również uznać wszelkie wyrobiska poeksploatacyjne kruszywa naturalnego oraz wpływ rolnictwa, w szczególności intensywnej wielkoobszarowej uprawy rolnej. W przypadku gminy Ostrów Wielkopolski na jej terenie nie są zlokalizowane duże zakłady przemysłowe, natomiast istnieje wiele małych i średnich zakładów usługowo – handlowych. Poprzez powiązanie z siedliskowym charakterem zabudowy nie pogarszają one walorów krajobrazowych. Należy zwrócić uwagę na wpływ na tablic reklamowych estetykę gminy, umieszczanych przy ciągach komunikacyjnych, często w sposób nieuporządkowany. Za naruszenie walorów estetyczno–widokowych można uznać także chaotyczną i nieujednoliconą stylowo zabudowę mieszkalną na terenie gminy. Wielokrotnie w miejscach o dużych walorach widokowych występują obiekty wyraźnie się odznaczające i „burzące” harmonię otoczenia. 70 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 3. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Pierwsze źródła pisane o miejscowości Ostrów pochodzą z końca XIII wieku (1293 r.). Ostrów Wielkopolski był wówczas wsią. Pierwsza lokacja miasta miała miejsce w 1404 roku - na wysepce pomiędzy ramionami rzeczki Krępy, dopływu Ołoboku. Było to małe miasto prywatne, o rolniczym charakterze. W 1558 roku utraciło prawa miejskie i dopiero w 1711 roku nastąpiła ponowna lokacja miasta przez ówczesnego właściciela Jana Przebendowskiego. Podstawę rozwoju stanowiło rzemiosło, w szczególności tkactwo. W tym okresie ukształtowały się główne elementy urbanistyczne, w szczególności rynek - z czterema ulicami wylotowymi i prawdopodobnie stojącym pośrodku ratuszem. W zachodniej części miasta ukształtował się trójkątny plac, o funkcji handlowej. Wcześniej miał on prawdopodobnie kształt prostokątny, który później uległ znacznej deformacji. Nastąpił jego podział na drobne parcele, wskazujące na handlowy charakter tej części miasta. Istotny wpływ na rozwój miasta i jego układ urbanistyczny miała budowa w 1875 roku linii kolejowej z Poznania na Śląsk, o przebiegu południkowym. Później wybudowano kolejne linie kolejowe: w 1888 r. do Leszna i w 1894 r. do Kalisza. Następne ważne elementy węzła kolejowego zrealizowano w 1909 roku. Był on jednak nadal przebudowywany (m.in. kierunek kaliski) i rozbudowywany przestrzennie. Powstanie dworca kolejowego przyczyniło się do wzmocnienia rangi ul. Dworcowej, prowadzącej do rynku. Powstanie kolei i rozkwit przemysłu zdynamizowały wzrost miasta i jego ekspansję przestrzenną. Rozwój przestrzenny układu osadniczego odbywał się tu generalnie według modelu promienistego. Pojawiło się też szereg nowych obiektów publicznych: szkoła, gimnazjum, zabudowania gazowni i wodociągów. Znaczący wpływ na strukturę przestrzenną miasta miała jego funkcja garnizonowa, co wynikało z przygranicznego położenia. Do dzisiaj tereny wojskowe zajmują znaczną część zagospodarowania miejskiego. Tereny mieszkaniowe miały w większości charakter niskiej (jednorodzinnej), ekstensywnej zabudowy. W okresie przedwojennym ukształtował się ortogonalny układ urbanistyczny w zachodniej części miasta, z szachownicą równorzędnych ulic. Rozbudowa tej części miasta, według tego samego modelu przestrzennego, kontynuowana była także po wojnie. Bardzo niekorzystnym zjawiskiem było natomiast spontaniczne i chaotyczne obudowywanie wielu dróg (w tym polnych) na obszarach peryferyjnych miasta. W okresie powojennym nowa zabudowa była często realizowana wewnątrz historycznie ukształtowanych kwartałów lub na zapleczu obrzeżnej zabudowy przyulicznej. Doprowadziło to do istotnej degradacji historycznego układu urbanistycznego w centrum miasta. Dodatkowo, wolne działki w pierzejach ulic wypełniono obiektami współczesnymi. W znacznym stopniu zatarciu uległ układ działek. Pomimo daleko posuniętej degradacji układu przestrzennego zabudowy historycznej części miasta, zespół staromiejski Ostrowa Wielkopolskiego został objęty strefą ścisłej ochrony konserwatorskiej. Z zachowanych walorów kulturowych (historycznych) ochronie podlega tu przede wszystkim rozplanowanie ulic oraz pierzeje przyulicznej zabudowy obrzeżnej (linia zabudowy i wysokość). Zaleca się także podkreślenie zachowanych i ewentualnie odtworzenie 71 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb niektórych zatartych linii podziału na działki. Jako istotny element układu urbanistycznego, do zachowania wskazuje się też place - w szczególności rynek z ratuszem i uliczkami wylotowymi oraz plac Rowińskiego z kościołem farnym, a także zespoły zieleni. Jako godny utrzymania uznaje się też niewielki plac u zbiegu ul. Kolejowej i ul. Wrocławskiej, który powstał w wyniku wyburzeń zabudowy narożnikowej. Ostrów Wielkopolski nie jest szczególnie bogaty w obiekty zabytkowe. Do rejestru zabytków wpisano jedynie 21 obiektów. Należą do nich m.in.: układ urbanistyczny i warstwy archeologiczne, grodzisko średniowieczne, cmentarz katolicki (przy ul. Wrocławskiej), budynki szkolne (Szkoły Podstawowe Nr 2 i 12 oraz Liceum Ogólnokształcące przy ul. Gimnazjalnej 9), kościół poewangelicki i bóżnica. Pozostałe - to budynki mieszkalne i mieszkalno-usługowe. Znacznie dłuższa jest lista zabytków w ewidencji Służby Ochrony Zabytków. Obejmuje ona 682 różne obiekty. Ewidencja ta obejmuje także strefy ochrony archeologicznej. Lewkowiec oddalony zaledwie parę kilometrów na północ od Ostrowa Wielkopolskiego jest już wsią nie posiadającą zabytków chronionych, a obszar przedsięwzięcia jest obecnie terenem uporządkowanym, na którym znajdują się nieliczne elementy przyrody ożywionej nie wymagające przed przystąpieniem do inwestycji zabezpieczenia na czas budowy. Tak więc w pobliżu przedmiotowego przedsięwzięcia (tj. w zasięgu jego bezpośredniego oddziaływania na środowisko) nie znajdują się obiekty szczególnie chronione oraz nie występują elementy o charakterze zabytków chronionych w zrozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Jednak nawet zabudowa w znacznej odległości od znanych już zabytków nie gwarantuje oddziaływania na ewentualne odkrycia archeologiczne odkopane w trakcie budowy. W przypadku wykrycia w czasie prac ziemnych przedmiotów zabytkowych oraz obiektów nieruchomych, a także nawarstwień kulturowych, zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. nr 162, poz. 1568) osoby prowadzące prace budowlane i ziemne zobowiązane są do niezwłocznego powiadomienia o tym Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Jednocześnie zobowiązane są wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot, zabezpieczyć przy użyciu dostępnych środków przedmiot i miejsce jego odkrycia. Dalsze prace mogą być kontynuowane na zasadach określonych decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Wszelkie odkryte w trakcie prac ziemnych przedmioty będące zabytkami archeologicznymi stanowią zgodnie z prawem własność Państwa i podlegają ochronie prawnej. W przypadku przedmiotowej budowy istnieje niewielkie prawdopodobieństwo jakichkolwiek odkryć archeologicznych. Na wszelką zabudowę, a w szczególności o charakterze zabytków oddziaływać może wiele czynników środowiskowych, w tym zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, zastoiny wodne, ale także działalność człowieka. Jednym z takich zagrożeń są drgania mechaniczne podłoża gruntowego przenoszące się na konstrukcje przez podłoże. Mogą one powodować pęknięcia i wykruszenia zwietrzałego już z upływem czasu materiału budowlanego. Przyczyną drgań mechanicznych będą niewątpliwie maszyny budowlane zastosowane w fazie budowy, aczkolwiek zdecydowana daleka odległość od centów zabytkowych miasta oraz 72 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb krótkotrwałe oddziaływanie będzie można kontrolować podczas budowy. Z punktu widzenia oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na zabytki chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie widzi się zatem przeciwwskazań dla realizacji przedmiotowej technologii we wskazanej lokalizacji. 4. Opis analizowanych przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku nie podejmowania przedsięwzięcia Zastosowanie wariantu zerowego (niepodejmowanie żadnych działań), to niewykorzystanie sprzyjających warunków lokalizacyjnych i istniejącej infrastruktury przemysłowej, a także stosowanie prowizorki technologicznej nieodpowiednio zabezpieczonej względem środowiska. Budowa linii technologicznej w obecnej rzeczywistości jest niemal przymusem, a jej usytuowanie na obszarze nie sprzyjającym środowisku np. na obszarach ściśle chronionych, będzie jeszcze bardziej niekorzystne dla środowiska niż w planowanym obszarze lokalizacji. Czasami tzw. „wariant zerowy” prowadzi do stanu, w którym składuje się tzw. „chwilowo zbędne elementy” i o ile obszar nie będzie na bieżąco porządkowany, może stać się z czasem niekontrolowanym składowiskiem odpadów. Zgodnie z istniejącym zagospodarowaniem inwestycja ta będzie stanowić kontynuację już wcześniej ulokowanych na analizowanym obszarze procesów produkcyjnych. Wariant polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia tzn. rezygnacji z modernizacji zakładu, nie jest wariantem korzystnym z następujących względów: w wyniku budowy zainstalowana zostanie nowoczesna instalacja technologiczna, spełniająca obecne wymogi prawa w zakresie ochrony środowiska i zdrowia ludzi, obiekt ten wpisuje się w krajobraz przemysłowy i potrzeby produkcyjne, obiekt jest niezbędnym elementem infrastruktury przedmiotowego zakładu, na obszarze przedsięwzięcia wybudowana zostanie sieć kanalizacji deszczowej, na której zostaną zainstalowane: urządzenia do oczyszczania wód opadowych z Zanieczyszczeń mineralnych i ropopochodnych, planowana inwestycja zakłada budowę szczelnych nawierzchni drogowych, co zabezpieczy wody podziemne i grunty przez ewentualnym zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi, na wylotach emisyjnych zostaną zainstalowane tłumiki akustyczne oraz wysokosprawne filtry uniemożliwiające emisję zanieczyszczeń fizyko-chemicznych do atmosfery, procesy fizyczne odbywające się w obiekcie będą wysoce zhermetyzowane ograniczając jakąkolwiek emisję do środowiska, a właściwa gospodarka wodno-ściekowa oraz odpadowa ograniczy podaż odpadów stałych i ciekłych do środowiska naturalnego w obszarze gminy. obecnie stosowane technologie pozwalają praktycznie ograniczenie uciążliwości dla środowiska i ludzi (zwłaszcza pod kątem emisji i zagrożeń dla środowiska). 73 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Stały rozwój cywilizacji powoduje, że koniecznością staje się uporządkowanie uciążliwych zakładów przemysłowych oraz obiektów infrastrukturalnych i dobrze byłoby, aby obszary te były jak najmniej uciążliwe zarówno dla mieszkańców jak i środowiska przyrodniczego. Niemal cały obszar przedsięwzięcia położony jest w podobnych warunkach bonitacyjnych, a wybór terenu jest kompromisem pomiędzy stroną użytkową inwestycji, a oddziaływaniem jej na środowisko. Wydaje się jednak, że wykorzystanie przedmiotowego obszaru będzie związane z dostosowaniem do założonego celu, a nie ingerowanie w tereny chronione będzie zrównoważone względami środowiskowymi. Dodatkowym pozytywnym aspektem dla lokalizacji we wskazanym obszarze będzie fakt, że nie będzie konieczności wprowadzania uciążliwości środowiskowych pochodzących z funkcjonowania zakładu w obszary o wskaźnikach wykazujących newralgiczną wrażliwość kulturową i środowiskową. Obiekty o podobnych technologiach powstają niemal na całym świecie, stąd należałoby dokonać wyboru najkorzystniejszego wariantu, na etapie rozwoju przemysłowego kraju. Obecne rozważania wariantu mają na celu zastosowanie najtańszych i najbardziej efektywnych rozwiązań dla ochrony potrzeb rozwoju cywilizacyjnego, jak i ochrony zabytków jako komponentów środowiskowych. Przedmiotowe przedsięwzięcie spełnia niewątpliwie te wymagania, a przedstawione do oceny założenia budowlane, zostały opracowane zgodnie z najnowszymi trendami współczesnej wiedzy. Jednocześnie zgodnie z istniejącym zagospodarowaniem przestrzennym nie będzie wymogu dokonywania zmian zapisów dotyczących urbanistycznego rozwiązania przestrzennego, gdyż przedsięwzięcie obejmuje adaptację aktualnego stanu środowiska. Wybór terenu jest niewątpliwie kompromisem pomiędzy stroną użytkową przedsięwzięcia, a oddziaływaniem jego na środowisko. Ponad to zastosowanie wariantu zerowego, to wymuszenie innego wariantu lokalizacyjnego dla budowy uciążliwej dla środowiska. Budowa podobnego obiektu w obecnej rzeczywistości jest niemal przymusem, a jego usytuowanie na obszarze nie sprzyjającym środowisku np. w obszarach chronionych przyrodniczo, będzie jeszcze bardziej niekorzystne dla środowiska niż w planowanym obszarze lokalizacji. Znalezienie alternatywnego miejsca na terenie gminy Ostrów Wielkopolski jest niezwykle trudne , a lokalizacja to zwykły kompromis dla inwestycji szczególnie uciążliwych dla środowiska, a użytecznością przedsięwzięcia. Na przedmiotowym terenie lokalizacji znajduje się aktualnie sprzyjająca infrastruktura, którą będzie można wykorzystywać w przyszłości. Przedsięwzięcie jest także uzasadnione ekonomicznie. 5. Opis analizowanych wariantów Skoro zatem wariant zerowy nie ma uzasadnienia społecznego, koniecznością staje się wykonanie przedmiotowego przedsięwzięcia. Niewątpliwie na terenie kraju koniecznością jest wydzielanie terenów pod obiekty przemysłowe i dobrze byłoby, aby obszary te były jak najmniej uciążliwe zarówno dla pobliskich mieszkańców jak i środowiska przyrodniczego. Niemal cały analizowany obszar położony jest w podobnych warunkach przyrodniczych, a wybór terenu jest kompromisem pomiędzy stroną użytkową przedsięwzięcia, a oddziały- 74 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb waniem jego na środowisko. Inwestor zajmuje się przede wszystkim produkcją farb i ewentualne warianty zagospodarowania przedmiotowego terenu dotyczą głównie lokalizacji w ramach własności do której inwestor ma tytuł prawny oraz technologii produkcji. 5a. wariant proponowany przez wnioskodawcę oraz racjonalny wariant alternatywny Wariantem proponowanym przez wnioskodawcę jest inwestycja polegająca na rozbudowie zakładu z elementami infrastruktury naziemnej, podziemnej oraz drogowej na terenie działki nr 215 oraz zainstalowanie na niej produkcji nowego asortymentu farb. Budowa powinna gwarantować bezpieczeństwo dla mieszkańców gminy, ale także unowocześnić technologię produkcji w zakładzie. Działania takie powinny przyczynić się do zmniejszenia oddziaływania na środowisko, a co za tym idzie zmniejszenie emisji. Wybudowana w nowej strukturze linia technologiczna zostanie wykonana z materiałów o wysokiej trwałości i niezawodności. Rozpatrywany wariant oparty jest o nowoczesne technologie stosowane w Unii Europejskiej. Technologie te mają na względzie przede wszystkim ograniczenie oddziaływania na środowisko i zdrowie ludzi. Wariant proponowany przez wnioskodawcę ze względu na lokalizację: Pod względem lokalizacyjnym posadowienie obiektów uzależnione jest od morfologii i infrastruktury terenu. Przebudowa przedmiotowego obiektu związana jest z nową inwestycją instalacyjną w terenie o charakterze przemysłowym co nie zwiększa oddziaływania na użyteczną przyrodniczo powierzchnię ziemi. Stanowi to także najbardziej optymalny wariant dla środowiska. Za tym wariantem przemawia optymalna długość od terenów chronionych oraz powierzchnia wyłączenia biocenotycznego. Poza tym lokalizacja jest optymalna pod względem oddziaływania na środowisko i miejsca zamieszkania ludności. Jeśli nawet przyjąć inny wariant lokalizacyjny, to i tak w granicach istniejącego zakładu będzie on nieznacznie się różnił od wariantu przyjętego w koncepcji zabudowy. Poza tym dla przedmiotowego terenu inwestor posiada tytuł prawny, a ograniczenia lokalizacyjne nie stwarzają większych możliwości manewru terenowego. Niewielki zasięg niekorzystnego oddziaływania na środowisko powoduje iż inwestor ma w zasadzie dowolność w wyborze lokalizacyjnym dla umiejscowienia przedmiotowej technologii. Z budową zakładów związana jest infrastruktura drogowa i dostępność dla ludzi. Poza tym wykorzystanie przy nowych inwestycjach istniejącej infrastruktury sprzyja ograniczaniu oddziaływania na wiele elementów środowiskowych. W przedmiotowym przypadku nie zajdzie także konieczność wyburzeń, a to ogranicza wytwarzanie odpadów budowlanych, które należałoby zagospodarować zgodnie z ustawą o odpadach. Analizowane założenia budowlane nie odbiegają od światowego trendu w tym względzie, a dodatkowe zatrudnienie będzie służyć ludności integralnie związanej z układem przestrzennym gminy. Przy doborze lokalizacji kierowano się ponad to możliwością włączenia do sieci istniejących dróg, instalacji wewnątrzzakładowej, ale także aktualnie istniejącym układem starając się uzyskać jak najmniejszą uciążliwość dla mieszkańców i środowiska związaną z pracami budowlano-montażowymi. 75 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Projektowany wariant lokalizacyjny przewiduje także między innymi unikanie kolizji nieprzyjaznych środowisku, w tym: niepotrzebnych wycinek drzewostanu, degradacji użytecznej powierzchni ziemi, ingerencji w stosunki wodne terenu itp. Wariant proponowany przez wnioskodawcę ze względu na rozwiązania techniczne: Wariant zaproponowany przez wnioskodawcę został wybrany na podstawie istniejącego układu infrastrukturalnego zakładu. Założono, że drogi i media sieciowe mają już sprawdzony przebieg i nie muszą ulec znaczącym zmianom. Takie podejście uwzględnia korzystne ukształtowanie terenu, a także powoduje rezygnację z dodatkowych rozwiązań, które mogą bardziej niekorzystnie wpływać na środowisko. Proponowany wariant uwzględnia zorganizowane odwodnienie drogi i placów postojowo-manewrowych oraz zabezpieczenia na źródłach emisji do środowiska. Jednocześnie zastosowanie odpowiedniej nawierzchni zwiększa jej szczelność względem środowiska gruntowo-wodnego oraz zmniejsza pole akustyczne wynikające z funkcjonowania technologii. Wariant proponowany przez inwestora jest zatem najbardziej optymalnym pod względem oddziaływania na środowisko. Wariant alternatywny Alternatywnym rozwiązaniem jest budowa nowego zakładu w niezależnej lokalizacji. Analizując przyszłe wyposażenie oraz zakres produkcji można stwierdzić, że proponowany przez inwestora wariant jest wariantem najbardziej korzystnym dla środowiska. W porównaniu do innych wariantów znacznie ograniczona będzie w tym przypadku emisja gazów i pyłow oraz oddziaływanie niemal na wszystkie komponenty środowiska. Niezależnie od wybranego wariantu w związku z budową przewiduje się: wykonanie niezbędnych robót związanych z przebudową projektowanego obiektu i przebudową istniejącego uzbrojenia terenu (w tym kanalizacji deszczowej i oświetlenia terenu), wykonanie robót ziemnych (wymianę gruntów nienośnych, wzmacnianie podłoża), wykonanie odwodnienia powierzchniowego terenów przyległych, wykonanie oznakowania docelowego, wykonanie niezbędnych urządzeń ochrony środowiska. Rozpatrywane warianty dotyczyły przede wszystkim lokalizacji, technologii i wyposażenia w odpowiednie urządzenia oraz zabezpieczenia na źródłach emisji negatywnie oddziałujących na środowisko, a także doboru szczelnych i odpornych na korozję materiałów. Szczególne znaczenie ma tu oddziaływanie na ludzi, gdyż właśnie ze strony ludzi powstaje największy sprzeciw dla lokalizacji pomimo korzyści jaka jest związania z budową nowych technologii. Jedynym w zasadzie wariantem alternatywnym jest zatem opisany powyżej wariant zerowy, który stoi w sprzeczności z rozwojem cywilizacyjnym kraju oraz postępem gospodarczym zaakceptowanym już w dalekiej przeszłości przez człowieka. 76 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 5b. wariant najkorzystniejszy dla środowiska wraz z uzasadnieniem wyboru Tak więc w przypadku budowy jakichkolwiek zakładów przemysłowych najbardziej korzystnym dla środowiska naturalnego jest wariant zerowy, czyli nie podejmowania żadnych inwestycji bowiem każda produkcja wiąże się z niekorzystnym oddziaływaniem bez względu na lokalizację czy technologię. Jednak brak inwestycji związany jest z brakiem możliwości rozwoju cywilizacyjnego świata i w zasadzie na obecnym poziomie świadomości ludzkiej nie jest możliwy. Wariant przedstawiony przez inwestora spełnia niemal wszystkie wymagania ekonomiczne oraz społeczne. Przyjęte rozwiązanie są zgodne z istniejącym przestrzennym zagospodarowaniem terenu. Proponowany wariant wykorzystuje ukształtowanie terenu, a przez to zmniejsza koszty eksploatacji oraz awaryjność technologiczną. W związku z powyższym wariant wybrany przez inwestora jest wariantem korzystnym i to zarówno dla mieszkańców gminy Ostrów Wielkopolski, jak i środowiska. Założone rozwiązania spełniają wymagania zgodne z technologią dostępną na aktualnym poziomie wiedzy. Niezależnie od trudności z jakimi mogą spotkać się wykonawcy należałoby stwierdzić, że budowę w planowanym obszarze lokalizacji należy uznać za korzystną także w stosunku do obszarów chronionych jak i miejsc stałego pobytu ludności. Projektowana przebudowa z uwagi na wykorzystanie kubatury już istniejącej, a także niewielką kubaturę uzupełniającą nie będzie stanowiła zagrożenia obniżenia estetyki wizualnych walorów krajobrazowych. Sprzyjał będzie temu fakt, że w projekcie przewidziano wypełnienie wszelkich możliwych wolnych skrawków ziemi estetyczną zielenią, głównie niską w formie uporządkowanych trawników. Wybór terenu jest kompromisem pomiędzy stroną użytkową przedsięwzięcia, a oddziaływaniem jego na środowisko. Wydaje się, że wykorzystanie przedmiotowego obszaru będzie dostosowane do założonego celu, a odpowiednie zabezpieczenia dla obszarów otaczających będą zrównoważone względami środowiskowymi. W chwili obecnej podobne przedsięwzięcia są podejmowane niemal na całym świecie, a wybrany wariant nie odbiega znacząco od podobnych stosowanych w Unii Europejskiej i jest prawdopodobnie najbardziej korzystny dla przedmiotowej lokalizacji. Zastosowane rozwiązania spełniają także wymogi w zakresie ochrony wszystkich komponentów środowiskowych. 6. Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także transgranicznego oddziaływania na środowisko Przedsięwzięcie po odpowiednich zabezpieczeniach w zakresie komponentów środowiskowych nie powinno wprowadzać w zasadzie żadnych istotnych zmian w układzie ekologicznym terenu, a planowana szczelność całych układów instalacyjnych powinna stanowić odpowiednie zabezpieczenie zarówno dla migracji zanieczyszczeń do gruntu, wód podziemnych, jak i wód powierzchniowych analizowanego obszaru. W przypadku przed- 77 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb miotowego przedsięwzięcia aspekt migracji zanieczyszczeń z wodami nie będzie miał istotnego znaczenia, aczkolwiek przedmiotowy raport oddziaływania na środowisko stanowi między innymi rozprawę adoptującą projektowaną budowę do podłoża wodno-gruntowego terenu. Na skutek emisji niezorganizowanej będą emitowane zanieczyszczenia wynikające z wprowadzenia samochodów, a dotyczące emisji spalin silnikowych oraz hałasu komunikacyjnego. Włączenia drogowe zostaną wykonane z odpowiednio szczelnej nawierzchni na podbudowie z kostki oraz betonu. Obramowanie nowej nawierzchni drogowej stanowił będzie krawężnik betonowy ustawiony na ławie z oporem. Przed ułożeniem warstw Konstrukcyjnych projektowanych nawierzchni dróg, i placów manewrowych podłoże gruntowe w korycie zostanie zagęszczone w celu uzyskania niezbędnych parametrów geotechnicznych: - wskaźnik zagęszczenia Is=1,03 - wtórny moduł odkształcenia E2= 120 Mpa Projektowane nawierzchnie wykonane zostaną zgodnie z wymogami odpowiednich norm przedmiotowych i dostosowane do istniejących obszarów utwardzonych w zakładzie. Po odpowiednich zabezpieczeniach w zakresie komponentów środowiskowych przebudowa nie powinna wprowadzać w zasadzie żadnych istotnych zmian w układzie ekologicznym terenu, a planowana szczelność całych układów komunikacyjnych i technologicznych w stosunku do podłoża gruntowego powinna stanowić odpowiednie zabezpieczenie zarówno dla migracji zanieczyszczeń do gruntu, wód podziemnych, jak i wód powierzchniowych analizowanego obszaru. W przypadku przedmiotowego przedsięwzięcia aspekt migracji zanieczyszczeń z wodami nie będzie miał zatem istotnego znaczenia, aczkolwiek przedmiotowy raport oddziaływania na środowisko stanowi między innymi rozprawę adoptującą projektowaną przebudowę do podłoża wodno-gruntowego terenu. Jednocześnie obiekt będzie wymagał wody w zakresie zaplecza sanitarno-socjalnego, a ścieki będą zagospodarowane zgodnie z funkcjonującym i powszechnie stosowanym w instytucjach podobnego typu systemem. Urządzeń wytwarzających hałas będzie dość dużo, ale stosunkowo niskie moce akustyczne źródeł dźwięku oraz wysokie izolacyjności akustyczne ścian obudów tych źródeł dźwięku spowodują, że wytwarzany hałas będzie spełniał dopuszczalne normatywy w granicach akustycznie niechronionych. Także i odpady na skutek prawidłowo prowadzonej gospodarki odpadowej będą spełniały wymogi prawne jak i środowiskowe. Inne ewentualne warianty przedsięwzięcia miały posiadać podobne oddziaływania i zabezpieczenia w stosunku do środowiska i ich wpływ na środowisko zewnętrzne nie różnił by się w stosunku do wariantu wybranego. Z punktu widzenia ochrony przyrody obszar przedsięwzięcia jako całość, bez względu na zastosowany wariant nie jest sprzyjający powstawaniu obiektów uciążliwych dla środowiska, a ewentualna infrastruktura wymaga szczególnych obostrzeń w stosunku do przedsięwzięć nawet w niewielkim stopniu oddziaływujących na stan okalającej przyrody. Jakkolwiek na przedmiotowym obszarze występuje i po realizacji przedsięwzięcia będzie występowała odpowiednia ilość terenów zielonych, to przebywanie zwierząt będzie tu miało mało istotne znaczenie z uwagi na istniejące wygrodzenie terenu dwumetrowym murem betonowym. 78 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Wprowadzenie na analizowany obszar przedmiotowej technologii wiąże się z niebezpieczeństwem pożarowo-wybuchowym, stanowiącym możliwość wystąpienia stanów awaryjnych. 6a. analiza ewentualnych stanów awaryjnych środowiska Zagrożenie awarią jako pojęcie prawne zostało określone w „Ustawie Prawo Ochrony Środowiska”. Przez stany awaryjne rozumie się zagrożenie spowodowane gwałtownym zdarzeniem, nie będącym klęską żywiołową, które wywołać może znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie się jego stanu, stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla środowiska i ludzi. Z punktu widzenia uciążliwości środowiska, a zwłaszcza przyczyn i czasu trwania, zagrożenia można podzielić na dwa zasadnicze rodzaje: zwyczajne i awaryjne. Pierwsze z nich jest następstwem niszczącej działalności przedmiotów gospodarczych i wiąże się z odprowadzaniem ścieków do wód lub ziemi, emitowaniem zanieczyszczeń do atmosfery, składowaniem odpadów, powodowaniem hałasu i wibracji oraz wszelkiego rodzaju promieniowania. Prawdopodobieństwo powstania zagrożeń zwyczajnych daje się łatwo prognozować, a zapobieganie i zwalczanie skutków, regulowane jest w szerokim zakresie przepisami, zaliczonymi do prawa o ochronie środowiska. Niemal całe niniejsze opracowanie jest rozprawą dla oceny zagrożeń zwyczajnych. Zagrożenie awaryjne środowiska określone inaczej mianem nagłych zdarzeń lub katastrof i charakteryzuje się następującymi cechami: a) niepewnością zdarzeń przyczynowych, b) wielkością przyczyn, c) różnorodnością bezpośrednich i pośrednich skutków, d) indywidualnością i niepowtarzalnością zbiegu zdarzeń. Awarie powstają w zasadzie nieoczekiwanie, a ich przebieg jest zawsze gwałtowny i żywiołowy, o dużej intensywności oddziaływania. W przypadku jej wystąpienia nie można z góry przewidzieć ani czasu, ani ustalić miejsca. I chociaż można przewidzieć zagrożenie mogące stać się przyczyną stanu awaryjnego to skutków oddziaływania na środowisko i ludzi nie da się prognozować. W przypadku wystąpienia stanu awaryjnego istotne znaczenie ma organizacja służb ratowniczych. Przy organizacji tych służb i zasad postępowania na wypadek awarii czy katastrof podstawą prawną o charakterze ogólnym jest ustawa Prawo Ochrony Środowiska. Stwierdza ona, że ochrona środowiska polega między innymi na: „przeciwdziałaniu lub zapobieganiu szkodliwym wpływom na środowisko, powodującym jego zniszczenie, uszkodzenie zmiany cech fizycznych lub charakteru elementów przyrodniczych”. Ze względu na fakt, że większość awarii wywołuje takie skutki, należałoby szczególnie uwzględniać postanowienia ustawy mówiące o tym, że „jednostki organizacyjne i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, są zobowiązane zapewnić ochronę środowiska oraz eliminować lub ograniczać uciążliwości szkodliwe dla środowiska”. 79 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Zagrożenia awaryjne środowiska w obiektach istniejących jak i projektowanych mogą powstawać zarówno przy magazynowaniu, produkcji jak i transporcie materiałów niebezpiecznych. Ewentualne skażenie (wyciek), wybuch czy pożar materiałów niebezpiecznych wiąże się nie tylko ze stratami materialnymi, ale również obejmuje swym zasięgiem ludzi. Zaleca się zatem na etapie rozruchu wdrożenie funkcjonującej w zakładzie instrukcji ratownictwa przeciwpożarowego i przeciwwybuchowego, tym bardziej że substancje z grupy LZO są z substancjami zapalnymi mogącymi powodować wybuchy i pożary. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. nr 30, poz. 208), przedmiotowa linia produkcyjna będzie należała do inwestycji kwalifikującej zakład do obiektu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej na podstawie tabeli 1 pkt. 6. Dotyczy to substancji łatwopalnych (składnika farb rozpuszczalnikowych o charakterze LZO) magazynowanego ilość maksymalnej w zbiornikach magazynowych: 446 Mg < 5000 Mg W obiektach i na terenach przyległych, gdzie prowadzone są procesy technologiczne z użyciem materiałów mogących wytworzyć mieszaniny wybuchowe lub w których materiały takie są magazynowane, powinna być dokonana ocena zagrożenia wybuchem. Ocena ta obejmuje wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem oraz wskazanie czynników mogących w nich zainicjować zapłon. Pomieszczenia określa się jako zagrożone wybuchem jeśli możliwe jest wytworzenie mieszaniny wybuchowej, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa. W pomieszczeniu wyznacza się strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może w nim występować mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0,0 l m3 w zwartej przestrzeni. Strefy wybuchowe powstają w wyniku tworzenia się mieszaniny powietrza z substancją palną, tj. gazami (parami cieczy) lub z pyłami. W zależności od rodzaju substancji mogących tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem oraz okoliczności w jakich te strefy powstają i utrzymują się w przestrzeni dokonuje się kwalifikacji tych stref do odpowiedniej kategorii. Strefy zagrożenia wybuchem powstające w mieszaninie powietrza z parami cieczy kwalifikuje się do stref 0, l, 2 Strefa O - miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych, w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem występuje stale lub przez długie okresy lub często. Przykładowymi miejscami wystąpienia tej strefy są wnętrza pojemników, rurociągów i zbiorników itd., Strefa 1 - miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania. Strefa ta obejmuje m.in.: • bezpośrednie otoczenie strefy 0, • bezpośrednie otoczenie miejsc zasilania surowcem, 80 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb • bezpośrednie otoczenie miejsc napełniania i opróżniania, • bezpośrednie otoczenie wrażliwych na uszkodzenie urządzeń, systemów ochronnych, części i podzespołów, wykonanych ze szkła i tym podobnych materiałów, • bezpośrednie otoczenie nieodpowiednio zabezpieczonych uszczelnień na przykład na pompach i zaworach z komorami dławikowymi . Strefa 2 - miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji palnych, w postaci gazu, pary albo mgły, z powietrzem nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa krótko. Strefa ta może obejmować, między innymi, miejsca otaczające strefę 0 lub l.. Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje następujące elementy: o identyfikacja zagrożeń, o określenie prawdopodobieństwa wystąpienia atmosfery wybuchowej jej objętości, o określenie obecności źródeł zapłonu i prawdopodobieństwa wystąpienia źródeł zapłonu zdolnych do zapalenia atmosfery wybuchowej, o określenie możliwych skutków wybuchu, o oszacowanie ryzyka. W halach produkcyjno-magazynowych przewiduje się magazynowanie farb i rozpuszczalników w pojemnikach oraz urządzeniach pojemnikowych (egalizatory, disolwery, mieszlniki). Magazynowanie pojemników odbywać się będzie na regałach nawet do wysokości około 8 m. W halach magazynowych operacje technologiczne polegają na rozładunku i załadunku pojemników z farbami i rozpuszczalnikami. Emisja do otoczenia palnych par może nastąpić jedynie w sytuacji awaryjnej, tj. w czasie rozszczelnienia pojemnika i wycieku substancji palnej. O możliwości tworzenia stref zagrożenia wybuchem w ograniczonej przestrzeni rozstrzyga także analiza z uwzględnieniem procesu technologicznego i stosowanych zabezpieczeń. Intensywność wentylacji mechanicznej powoduje, że w normalnych warunkach pracy nie może powstać stężenie wybuchowe par. O możliwości tworzenia się stężenia wybuchowego krótkotrwale w przypadku awarii urządzeń należy rozpatrywać z uwzględnieniem stosowanych zabezpieczeń: systemu sygnalizacji i automatycznego załączania wentylacji awaryjnej. Przy czym ze względu na przewidywany system blokad i sygnalizacji trudno przewidzieć rodzaj awarii, który mógłby takie zagrożenie wywołać. Aktualnie w hali magazynowej w ramach zabezpieczenia przed możliwością tworzenia się stref zagrożonych wybuchem wyznaczono strefę ochronną, w której przewidziano zaostrzone wymagania dla instalacji w obszarze: w pionie 2m od posadzki, w poziomie przestrzeń w obrysie ścian. Przewidziano także zabezpieczenia: sygnalizację niebezpiecznych stężeń, wentylację mechaniczną sterowaną czujnikami niebezpiecznego stężenia substancji niebezpiecznych pożarowo, wentylację wyciągową mechaniczną w wykonaniu przeciwwybuchowym z dolnym ujęciem wyciągu. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia stref zagrożenia wybuchem można osiągnąć m.in. poprzez: a) dbanie o skuteczność wentylacji ogólnej, b) dbanie o czystość wentylacji nawiewno - wyciągowej, 81 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb c) przestrzegać zakazu używania otwartego ognia d) dbać o ład i porządek na stanowiskach pracy, e) przestrzegać przepisów i zasad z zakresu bhp i ppoż. Przeprowadzona w zakładzie Malfarb/Dyrup ocena zagrożenia wybuchem przez Zakład Usługowy „Eko-Poż” s.c. w Koninie; ul. Różyckiego 1/52 wykazała brak możliwości nadciś-nienia wybuchu w istniejacym magazynie powyżej 5 kPa. Zastosowane zabezpieczenia wyka-zały brak ryzyka tworzenia się stref zagrożenia wybuchem. Pomieszczenie nie jest zatem zagrożone wybuchem. Nie oznacza to jednak, że zagrożenie takie nie będzie także występo-wało po wdrożeniu nowej technologii. Zagrożonymi obiektami mogą tu być: Pomieszczenie kotłowni Projektowana kubatura kotłowni wynosi: 288,0 m3 i jest większa od wymaganej Kubatury określonej przepisami. Według wytycznych pomieszczenie kotłowni powinno mieć kubaturę co najmniej 4,65 m3 na 1 kW zainstalowanej mocy kotłów. Minimalna wymagana kubatura pomieszczenia kotłowni wynosi: V = 247,0 m3. Pomieszczenie kotłowni będzie wydzielone ścianami i stropem oddzielenia pożarowego o odporności ogniowej ściany i stropu minimum 60 min., zamknięcia otworów w ścianach 30min. Posadzka będzie wykonana z materiałów niepalnych, podłoga a także ściany do wysokości 10,0 cm oraz progi drzwiowe o wysokości 4,0 cm powinny być wodoszczelne. Drzwi do pomieszczenia niepalne, o odporności ogniowej co najmniej 30 min., otwierane na zewnątrz, bezklamkowe, samozamykające, otwierające się z kotłowni pod naciskiem. Wentylacja pomieszczenia kotłowni nawiewu i wywiewu powietrza będzie zapewniona poprzez otwór niezamykany, umieszczony w przegradzie zewnętrznej 0,40 m nad poziomem posadzki. Niezależnie przewidziano kanał wentylacji grawitacyjnej, umieszczonej pod stropem pomieszczenia. Powierzchnia otworu nawiewnego będzie zapewniała dopływ powietrza do spalania w ilości co najmniej 10,0 m3/h na 1,0 kW nominalnej mocy cieplnej kotłów. Przyjęto dwa otwory nawiewne o powierzchni: FN = 0,32 m2 każdy. Powierzchnię otworów wywiewnych przyjęto równą połowie powierzchni otworów nawiewnych, większą od 200 cm2, tj. 2 × FN = 0,16 m2. Wydano otwór nawiewno wywiewny o wymiarach 400 400 mm. Zbiorniki magazynowe oleju opałowego: Zbiorniki magazynowe oleju opałowego będą zlokalizowane w wydzielonym pomieszczeniu przy kotłowni olejowej. Łączna pojemność zbiorników magazynowych wynosi ~20.000 dm3. W pomieszczeniu magazynu oleju będzie wykonana w całości pomieszczenia izolacja szczelna na przenikanie oleju w postaci wanny wychwytującej, mogącej w przypadku awarii pomieścić olej o wymaganej przepisami objętości jednego zbiornika tj. 1000 dm3. Obciążenie ogniowe dla całej inwestycji Cała instalacja obejmująca nowoprojektowane obiekty jak i obiekty adaptowane stanowią jedną strefę pożarową o gęstości obciążenia ogniowego Qd ≥ 4000 MJ/m2 dla ochrony której przyjęto zastosowanie: - instalacji tryskaczowej - instalacji oddymiającej - instalacji hydrantów wewnętrznych 82 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb - obwodowej sieci hydrantów zewnętrznych Dodatkowo przewidziano również: - instalację DGW - instalację SAP - półstałą instalację gaśniczą na piane ciężką podawaną do zbiorników i na tacę magazynową Instalacja tryskaczowa W projektowanych pomieszczeniach będzie zainstalowana stała instalacja gaśnicza, tryskaczowa. Instalacja tryskaczowa będzie zainstalowana we wszystkich pomieszczeniach: produkcyjnym, magazynowych, technicznych związanych z produkcją, oraz w pomieszczeniach socjalno-biurowych. W projektowanych obiektach będą zaprojektowane cztery sekcje instalacji tryskaczowej. Instalacja gaśnicza tryskaczowa jest samoczynnym wodnym urządzeniem gaśniczym, związanym na stałe z chronionymi obiektami. Źródłem zasilania instalacji w obiekcie będzie obwodowa sieć p.poż., którą zasila projektowana pompownia p.poż pobierająca wodę ze zbiornika wody p. poż. Instalacja tryskaczowa zainstalowana w obiekcie zostanie wypełniona wodą, instalacja tryskaczowa zabudowana pod zadaszeniami placów składowych będzie instalacją powietrzno-wodną. Całość instalacji tryskaczowej będzie zaprojektowana zgodnie z wymaganiami Inwestora według normy FM. Instalacja oddymiania Instalacja oddymiania zostanie zaprojektowana w celu sterowania klapami dymowymi. Klapy dymowe będą otwierane automatycznie poprzez czujki dymowe oraz przyciskami oddymiania. Możliwe będzie także przewietrzanie obiektu. Instalacja oddymiania będzie sprzężona poprzez centralę SAP z instalacją tryskaczową w celu zwiększenia skuteczności systemu ppoż. Instalacja hydrantów wewnętrznych Zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA z dnia 7 czerwca 2010r., Dz.U. nr 109, poz. 719 w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów przewidziano instalację hydrantów wewnętrznych 52. Zapewniono wymaganą jednoczesność działania czterech hydrantów wewnętrznych. Instalacja hydrantów zewnętrznych Dla projektowanej inwestycji wymaganym wykonana obwodowa sieć wody p.poż z odpowiednio rozmieszczonymi hydrantami zewnętrznymi. Sieć obwodowa będzie zasilana z projektowanego zbiornika wody poprzez projektowaną pompownię wody p.poż. Zbiornik wyposażony jest w grzewczą instalację elektryczną zapobiegającą zamarzaniu wody. Zbiornik będzie posiadał stałe połączenie z zespołami pompowymi oraz dwa zewnętrzne połączenia umożliwiające bezpośredni pobór wody przez pompy pożarnicze lub samochody gaśnicze. Zapotrzebowanie wody p.poż do zewnętrznej obrony. Ilość wody do zewnętrznego gaszenia pożaru dla powierzchni strefy pożarowej powyżej 4000 m2 i obciążeniu ogniowym powyżej 4000 MJ/m2, wynosi: 50,0 l/s. Przy zastosowaniu urządzeń oddymiających i stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych ilość wody 83 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb do zewnętrznej obrony ulega zmniejszeniu o 50%. Do zewnętrznej obrony p.poż. przy równoczesności działania dwóch hydrantów wynosi: Qhydr. = 30,0 l/s Pojemność użytkowa zbiornika wody p.poż uwzględnia ilość wody dla zasilania stałej instalacji gaśniczej tryskaczowej oraz wody do wewnętrznej i zewnętrznej obrony p.poż. i wynosi: Qp.poż. = 1070 m3 Układ technologiczny pompowni wody p.poż. w wykonaniu kompaktowym jest w pełni wyposażonym i przygotowanym do automatycznej pracy z zespołem pomp zasilających. Zespół pomp zasilających składa się z: - pompy z silnikiem elektrycznym, której źródłem zasilania jest sieć energetyczna, - pompy z silnikiem spalinowym stanowiącym rezerwowe źródło zasilania. Instalacja pomiaru DGW Projektowane pomieszczenia będą miały wyznaczone strefy zagrożenia wybuchem. W miejscach, w których występują strefy zagrożenia wybuchem zostaną rozmieszczone czujki instalacji pomiaru dolnej granicy wybuchowości. W przypadku wykrycia przez system gazometryczny przekroczeń powyżej nastawionych na centralce systemowej progów ostrzeżeń i alarmu włączona zostanie odpowiednio sygnalizacja optyczno-akustyczna oraz przekazywany zostanie sygnał do centralki SAP. Sygnały te zostaną następnie wykorzystywane w systemie sterowania automatyką i wentylacją awaryjną. Instalacja sygnalizacji alarmu pożaru SAP Instalacja sygnalizacji alarmu pożaru będzie sprzęgała instalację pomiaru DGW i instalację oddymiania, a także po wykryciu pożaru centrala SAP włączy sygnalizację optyczno-akustyczną. Półstała instalacja gaśnicza na pianę ciężką podawaną do zbiorników i na tacę Zgodnie z ustaleniami z wytycznymi rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń p.poż., dla zabezpieczenia przeciwpożarowego projektowanych zbiorników magazynowych i tacy magazynowej przewidziano półstałą instalację gaśniczą na pianę ciężką podawaną do wewnątrz każdej komory zbiorników i na tacę magazynową zbiorników. Zasilanie przewodów doprowadzających wodny roztwór środka pianotwórczego piany ciężkiej będzie się odbywało ze stanowiska rozdzielczego. Stanowisko rozdzielcze usytuowane jest w odległości 20,0 m od zewnętrznej korony obwałowania tacy magazynowej. Doprowadzenie piany do każdej komory zbiornika na powierzchnie magazynowanego medium będzie się odbywało za pomocą wlewu piany usytuowanego wewnątrz zbiornika. Na każdym króćcu wlewu piany po stronie zewnętrznej zbiornika, za prądownicą, pianowa będzie zabudowany garnek pianowy. Garnek pianowy wyposażony jest w szklaną płytę bezpieczeństwa której zadaniem jest oddzielenie strefy gazowej zbiorników od instalacji pianowej. Usytuowanie na zbiornikach magazynowych króćców do zabudowy urządzeń do podawania piany przyjęto zgodnie z wytycznymi branży technologicznej. Wszystkie zastosowane urządzenie do podawania piany posiadają certyfikaty bezpieczeństwa. Wody po zadziałaniu instalacji gaśniczej piany ciężkiej i po zadziałaniu instalacji tryskaczowej będą usuwane z ternu poprzez służby ratownictwa technicznego i kierowane na zewnątrz do utylizacji. 84 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Przepisy i normy. l) Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 121, poz. 1138), 2) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa higieny pracy pracowników zatrudnianych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. Nr 107, poz. 1004), 3) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r., w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844), 4) PN-EN 1127-1 Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi ochrona przed wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia. Jak wynika z podstawowej działalności zakładu, inwestor jest świadomy zwiększonego ryzyka wystąpienia awarii i po realizacji przedsięwzięcia podejmie działania mające na względzie ograniczenie oddziaływania na środowisko oraz stworzy zabezpieczenia przeciwwybuchowe, a także odpowiednio zorganizuje produkcję w sposób jak najmniej uciążliwy dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi. Rozwiązania projektowe są więc proste i stwarzające duże możliwości ograniczenia korzystania ze środowiska. Ponad to odpowiednie utrzymanie w dobrym stanie technicznym urządzeń i instalacji, wyposażenie w odpowiedni sprzęt do zapobiegania i usuwania skutków awarii oraz stałe podnoszenie kwalifikacji zatrudnionych to podstawowe elementy zapobiegające inicjacji zagrożenia awaryjnego środowiska. Gmina Ostrów Wielkopolski nie sąsiaduje z granicą państwową. Sam obszar przedsięwzięć planowanych w proponowanym wariancie oddalony jest od najbliższej granicy w kierunku południowym o około 200 km od Czech i tyle samo od strony zachodniej od Niemiec. Mając jednocześnie na względzie oddziaływanie planowanego przedsięwzięcia na środowisko oraz zakres i rodzaj tych oddziaływań, nie przewiduje się oddziaływania transgranicznego. Nie widzi się zatem konieczności uzgadniania lokalizacji przedmiotowej technologii ze stroną graniczącego sąsiada. 7. Uzasadnienie proponowanego przez wnioskodawcę wariantu przez ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko Wybrany wariant obejmuje: ochronę gleb i powierzchni ziemi poprzez: zachowanie w dużej części istniejącego stanu infrastrukturalnego, pełną odnowę biologiczną obszaru lokalizacji, szczelną konstrukcję nawierzchni dla potrzeb komunikacji kołowej i przywrócenie powierzchni ziemi poza obszarami utwardzonymi stanu równowagi ekologicznej w zakresie biocenozy środowiskowej, 85 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb ochronę wód podziemnych poprzez: szczelną konstrukcję nawierzchni dla potrzeb komunikacji kołowej, budowę nowoczesnego systemu odwadniającego teren, włączenie do systemu odbioru deszczówki elementów zabezpieczających na drodze spływu wód - separatorów oddzielających zanieczyszczenia stałe (piasek, szlamy, nawiewy organiczne itp.) oraz ciekłe (ewentualne związki ropowochodne), ochronę wód powierzchniowych poprzez odpowiednie zorganizowanie powierzchniowego odprowadzania wód opadowych i roztopowych do projektowanej kanalizacji deszczowej, a następnie oczyszczonych ścieków do środowiska bez naruszenia stosunków wodnych analizowanego terenu, ochronę powietrza atmosferycznego poprzez: zastosowanie zhermetyzowanej technologii wprowadzającej zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego, zabezpieczenia filtracyjne na wylotach emitujących pyły do powietrza, stosowanie przy przeładunkach surowców płynnych wahadeł gazowych, a na urządzeniach technologicznych zaworów bezpieczeństwa, ochronę klimatu akustycznego poprzez: wprowadzenie urządzeń o stosunkowo niskich mocach akustycznych, wykorzystanie usytuowania źródeł dźwięku w taki sposób, aby naturalne ściany budynku stanowiły odgrodę akustyczną na drodze propagacji fal dźwiękowych w kierunku najbliższych zabudowań mieszkalnych, zagospodarowanie obszarów nieutwardzonych zielenią pochłaniającą dźwięk, a na przewodach odprowadzających gazy przerw dylatacyjnych i tłumików akustycznych, zagospodarowanie odpadów poprzez ich selekcję oraz przekazywanie do utylizacji wyspecjalizowanym firmom zajmującym się ich wykorzystaniem względnie unicestwieniem, zawracanie do produkcji ewentualnych rozsypów surowców stałych mogących wystąpić na stanowiskach pracy, minimalizację zagrożeń wynikających z fazy budowy względnie ewentualnej likwidacji poprzez: sprawną organizację prac budowlanych wynikającą z opracowanego harmonogramu oraz unikanie wykonywania tych prac w porze nocnej, minimalizację zagrożenia awaryjnego dla środowiska poprzez: pełne zabezpieczenia pożarowo-wybuchowe oraz szczelność i hermetyzację instalacji. Powyższe uwarunkowania gwarantują minimalizację oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i stanowią podstawowe uzasadnienie dla wybranego wariantu. 7a. ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze, wodę i powietrze Nieznacznym zmianom ulegnie oddziaływanie przyszłego obiektu na ludzi zamieszkujących w najbliższej odległości od zakładu. Dotychczas bowiem technologia produkcji farb opierała się w głównej mierze na rozpuszczalnikach wodnych. Obecnie natomiast z uwagi na produkcję farb mogących mieć stały kontakt z wodą (np. farb okrętowych) głów- 86 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb nymi rozpuszczalnikami są substancje z grupy LZO. Najbliższe tereny stałego pobytu ludności znajdują się w bezpośrednio przylegających do zakładu obszarach, stąd duży nacisk inwestora na hermetyzację procesu technologicznego. Hermetyzacja emisji LZO zaczyna się już na etapie wprowadzania surowca do zakładu w szczelnych autocysternach, które rozładowywane są do zbiorników magazynowych zaopatrzonych w zawory bezpieczeństwa przy użyciu wahadła gazowego. Na linię produkcyjną surowiec ciekły dostarczany jest systemem szczelnych rurociągów i dozowany do aparatury również zaopatrzonej w zawory bezpieczeństwa. W czasie produkcji sporadycznie tylko otwiera się niektóre włazy celem kontroli procesu technologicznego oraz dozowania małych dodatków ulepszaczy. Najczulszym elementem emitującym do atmosfery LZO są procesy rozlewu, pakowania i konfekcjonowania produktu gotowego. W fazie budowy jak i ewentualnej likwidacji nie będzie miała miejsca emisja LZO. Układ techniczny procesu produkcji farb został także zamknięty w szczelnych akustycznie obszarach, a liczba źródeł dźwięku ograniczona do niezbędnego minimum. Jeżeli wziąć jeszcze pod uwagę otoczenie szpalerami zieleni w tym istniejącej izolacyjnej od strony południowej i zachodniej oraz estetyczne elewacje obiektów kubaturowych, teren nabierze estetycznego wyglądu niwelującego psychiczne nastawienie okolicznej ludności w stosunku do technologii zastosowanej w przedmiotowym obiekcie. W sąsiedztwie planowanej instalacji znajduje się zieleń w większości niska, która dla wykluczenia kolizji w stosunku do obiektów kubaturowych będzie podlegała pielęgnacji. W pobliżu nie ma roślinności, ani elementów wymagających ochrony. Z chwilą zagospodarowania terenu zaplanowano przywrócenie formy nowych nasadzeń zielonych, głównie niskich w formie trawników. W pobliżu przedsięwzięcia usytuowane są jednostki dendrologiczne nie wymagające wycinki, głownie poza granicami zakłady. Gdyby jednak w fazie budowy zaistniała konieczność ingerencji w te obszary jednostki dendrologiczne wymagały będą zabezpieczeń na czas budowy. Zabezpieczenia muszą chronić pnie drzew przed uszkodzeniami mechanicznymi, zasypaniem oraz uszkodzeniem w przypadku składowania materiałów budowlanych. Teren wokół pnia drzewa powinien być zatem zabezpieczony niską zaporą uniemożliwiającą do niego dostęp, przy czym wygrodzenie o charakterze ogrodzenia należy zlokalizować w odległości minimum 1 m od pnia drzewa. Jeżeli takie rozwiązanie jest niemożliwe, należy bezwzględnie, na cały okres budowy, pnie oszalować deskami, wypełniając przestrzeń pomiędzy pniem a deską matami słomianymi lub zrolowaną jutą, które będą amortyzowały ewentualne uderzenia z zewnątrz. Wysokość oszalowania powinna sięgać wysokości dolnych gałęzi koron drzew. Dolny koniec deski powinien opierać się na podłożu, a nie na nabiegach korzeniowych. Przy wykonywaniu zabezpieczeń pni niedopuszczalne jest wbijanie w nie gwoździ. Biorąc pod uwagę, że projektowana inwestycja będzie przebiegała poza granicami obszaru Natura 2000 nie będzie prowadziła do niszczenia siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków będących przedmiotem ochrony w tych obszarach. 87 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Po realizacji przedsięwzięcia, bardzo ważnym elementem będzie przywrócenie powierzchni ziemi odpowiedniego stanu bonitacyjnego z szerokimi plantami terenów zielonych, które mają charakter izolacyjny w stosunku do zanieczyszczeń powietrza, hałasu, ale także stanu jakości wód. W projekcie powinien zostać przeanalizowany dobór roślin pod kątem wytrzymałości w stosunku do warunków glebowych, klimatycznych i oświetlenia. Z uwagi na oddziaływanie przedsięwzięcia na środowisko, na etapie użytkowania, zieleń powinna być poddawana zabiegom pielęgnacyjnym i restrukturyzacyjnym. Oddziaływanie na niechroniony prawnie świat zwierzęcy, grzybnie oraz siedliska przyrodnicze będzie miało charakter przypadkowy, gdyż cały zakład jest terenem wygrodzonym. Jak wspomniano powyżej w części opisu aktualnego stanu środowiska udział zalesienia w obszarze sąsiadującym z przedsięwzięciem jest znaczny, a to wpływa w znaczący sposób na siedliska przyrodnicze roślin, grzybów a także ostoje zwierząt. Jednak udział przedsięwzięcia dotyczy terenów przemysłowych, niesprzyjających siedliskom przyrodniczym. Ewentualne ponad normatywne oddziaływanie przedsięwzięcia na wodę i powietrze zamknie się w całości w obrębie ustalonego obszaru zabudowy. Zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 16, poz. 87), określenie współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu można wyznaczyć w oparciu o planimetryczny podkład geodezyjny, jak i w oparciu o tabelę podaną w cytowanym rozporządzeniu. Na podstawie wymienionej tabeli przy obliczeniach stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego zastosowano współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu równy: zo = 0,4 [m] z uwagi na znaczący udział terenów leśnych w stosunku do niezarośniętych zielenią wysoką użytków rolnych i łąk. Przy określaniu współczynnika szorstkości terenu niewielki udział wynika z zabudowy infrastrukturalnej - rzadkiej w stosunku do zabudowy zagrodowej i znacznie większy w stosunku do gęstej zabudowy wewnątrz zakładowej. 7b. powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz Adaptacja do istniejącej infrastruktury spowoduje, że przedsięwzięcie nie zmieni krajobrazu otoczenia, ale będzie wymagało przemieszczania gruntów rodzimych z uwzględnieniem masowych ruchów ziemi, tym bardziej że po ostatniej dobudowie magazynowej odłożono powierzchniową warstwę ziemi (humus) na oddzielną pryzmę i do chwili obecnej jeszcze jej nie zagospodarowano. Jak już opisano w części wpływu przedsięwzięcia na gospodarkę odpadową, niwelacja dotycząca nowych elementów zabudowy dotyczyła będzie zdjęcia i zagospodarowania pozostałej jeszcze części humusu oraz zwałów ziemnych. Zwały ziemne i humus wynikający z nowej zabudowy pozostaną w zdecydowanej większości w obszarze zabudowy. Inwestor planuje w całości zagospodarować je w miejscu inwestycji, aczkolwiek nie wyklucza przemieszczania gruntów nawet na znaczne odległości. Z ruchami masowymi ziemi mogą także nastąpić przejściowe zakłócenia w stosunkach wodnych terenu, 88 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb a prace budowlane będą wymagały szybkich decyzji w kwestii ograniczenia skutków oddziaływania na poszczególne komponenty środowiskowe. Z przemieszczeniami zwałów ziemnych związane są także oddziaływania wibracyjne. Stosowane przy budowie młoty pneumatyczne, kafary czy ubijaki mogą powodować drgania mechaniczne mogące być powodem uszkodzeń układu kostno-stawowego pracowników wykonujących prace budowlane, ale także oddziaływaniem na podłoże gruntowe obszaru przedsięwzięcia. Drgania podłoża nie będą miały wpływu na zdrowie mieszkańców Lewkowca, tym bardziej że oddziaływanie to będzie miało charakter krótkotrwały. Mają jednak znaczenie dla trwałości istniejących w zasięgu oddziaływania konstrukcji budowlanych, a w szczególności posadowionych na starych, skorodowanych fundamentach. W przedmiotowym przypadku stosowanie urządzeń wibracyjnych nie ma szczególnego znaczenia dla zabytków z uwagi dalekie na sąsiedztwo od planowanych prac budowlanych. Nie oznacza to jednak całkowitego bezpieczeństwa dla infrastruktury budowlanej stanowiącej zabudowania zakładowe, aczkolwiek przy zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń i technik budowlanych nie będzie przeciwwskazania do realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia. Izolacja antywibracyjna polega na przerwaniu ciągłych zwartych warstw podziemnych gruntu poprzez szczeliny dylatacyjne wypełnione materiałem luźnym (najczęściej stosowane są wypełnienia szczelin żwirem). Zabezpieczenia takie w sąsiedztwie budynków są w zupełności wystarczające, aby drgania mechaniczne nie były odczuwalne na sąsiadujących z pracami budowlanymi konstrukcjami budowlanymi. W związku z realizacją inwestycji nie przewiduje się powstawania dodatkowych odpadów w postaci mas ziemnych jako odpadu celowego, gdyż zwały ziemne wykorzystane zostaną do zniwelowania terenu w miejscu lokalizacji, zaś zdjęty humus ponownie wykorzystany na terenie zakładu celem odnowy biologicznej w obszarze oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Po realizacji zaplanowano przywrócenie powierzchni ziemi stanu sprzed zabudowy z nową infrastrukturą o wyższej trwałości i estetycznym wykończeniu. Przedsięwzięcie nie powinno mieć znaczącego wpływu na klimat otoczenia, gdyż oddziaływanie na środowisko będzie miało głównie charakter lokalny, z ewentualnymi przekroczeniami dopuszczalnych normatywów akustycznych w granicach własności inwerstora. W krajobrazie otoczenia nastąpią niewielkie zmiany w uwagi na nowe konstrukcje budowlane. 7c. dobra materialne W chwili obecnej obszar zabudowy jest uporządkowany przyrodniczo i nie planuje się większego wpływu przedsięwzięcia na dobra materialne otoczenia, aczkolwiek planowana jest kosmetyka użytecznego aktualnie podłoża gruntowego. Są to niewątpliwe dobra materialne, dlatego odpowiednie zagospodarowanie w fazie budowy i wykorzystanie po jej realizacji jest ważnym elementem rekompensaty i minimalizacji strat. W związku z tym po realizacji przedsięwzięcia nastąpi odnowa tych dóbr materialnych stanowiących głównie elementy przyrodnicze. Z realizacją przedsięwzięcia nie planuje się wykraczać poza zasięg obszaru inwestycji, aczkolwiek w czasie realizacji wprowadzenie maszyn budowlanych 89 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb może wywołać skutki niepożądane w dobrach materialnych. Dotyczy to ewentualnego uszkodzenia dóbr środowiskowych i budowlanych powstałych na skutek przypadku. Gdyby podczas prac budowlanych nastąpiło jakiekolwiek uszkodzenie elementów architektonicznych znajdujących się w ich zasięgu prac budowlanych, zakończenie realizacji przedsięwzięcia powinno dotyczyć odbudowy istniejącej infrastruktury względnie odremontowania uszkodzonych elementów zabudowy. 7d. zabytki i krajobraz kulturowy Jak wspomniano powyżej w bezpośrednim sąsiedztwie planowanego przedsięwzięcia nie ma zabytków chronionych, a ewentualny zasięg ponad normatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zamknie się w granicach działki inwestora. Nie przewiduje się zatem zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych i opiece nad zabytkami, w szczególności zabytków archeologicznych, w obrębie terenu, na którym ma być realizowane przedsięwzięcie. 7e. wzajemne oddziaływania Wzajemne oddziaływania pomiędzy powyższymi elementami to przede wszystkim unikanie ich synergicznego wpływu. Bez wątpienia takimi oddziaływaniami cechuje się uciążliwy charakter zmian klimatu akustycznego nakładającego się na istniejące tło szumu przyrodniczego czy masowe ruchy ziemi powodujące wymieszanie się naturalnych warstw ukształtowania gruntowego. Niewątpliwie wszystkie te elementy w zakresie oddziaływania na środowisko mają wpływ na uciążliwość dla ludzi, zwierząt, roślin, ale dotyczą także dóbr materialnych czy zmian klimatycznych. Stąd inwestor opracowując projekt zabudowy przedmiotowego obszaru powinien przewidzieć tak dużą liczbę zabezpieczeń w zakresie oddziaływania na otaczające środowisko. I jeśli w wyniku rozwiązań projektowych to wzajemne oddziaływanie zostanie ograniczone do obszaru własności inwestora jak to będzie miało miejsce w przedmiotowym przypadku, to wówczas wielkości emisji nie powinny mieć wpływu na obszary położone w obrębie tego oddziaływania. W wyniku rozwiązań projektowych to wzajemne oddziaływanie zostanie ograniczone do poziomu możliwego na aktualnym poziomie wiedzy ludzkiej i stosowanego powszechnie w inwestycjach podobnego typu w całej Unii Europejskiej. 8. Opis metod prognozowania zastosowanych przez wnioskodawcę oraz przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko Prognozowanie oparto na obowiązującym w kraju ustawodawstwie wynikającym z Ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Metody prognozowania zależą od komponentów 90 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb środowiskowych, a ich szczegółowy opis zamieszczono powyżej stanowiącym prognoztyczną część raportu. W części oddziaływania na środowisko wodne, gruntowo-wodne i powierzchnię ziemi metody prognozowania oparto na zasadniczych ustawach: Prawo Wodne, Prawo Geologiczne i Górnicze oraz ustawie o ochronie przyrody. W zakresie odpadów podstawę stanowiła ustawa o odpadach, a w pozostałych komponentach środowiskowych rozporządzenia Ministra Środowiska. Przy prognozowaniu oparto się także na wskaźnikach oceny ustalonych przez Ministra Środowiska wykorzystując oprogramowanie: EK-100W firmy Atmoterm Opole dla oceny powietrza oraz HPZ’2001 dla propagacji dźwięku w atmosferze autorstwa ITB Warszawa. 8a. wynikające z istnienia przedsięwzięcia Jak wynika z sentencji części analitycznej przedmiotowego raportu zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska, proponowana technologia – spełnia wymagania, art. 143 zamykając w całości ewentualne przekroczenia dopuszczalnych normatywów w fazie użytkowania w granicach nie wykraczających poza obszar nie podlegający szczególnej ochronie środowiskowej. Niemal w każdym komponencie przedmiotowa zabudowa, nie tylko nie wnosi uciążliwych zmian w jego aktualnym stanie, ale ogranicza w zasadniczy sposób korzystanie z jego zasobów. Biorąc pod uwagę obecne zagospodarowanie terenu, uciążliwością będzie charakteryzowała się ewentualna faza budowy oraz likwidacji i wynikające z niej prace ziemne powodujące degradację podłoża gruntowego oraz powierzchni ziemi. Prace te zakończone zostaną jednak przywróceniem gruntu do stanu nie zagrażającego równowadze ekologicznej terenu z wykorzystaniem warstwy humusu na cele odnowy biologicznej dla terenów zielonych. Ponadto wprowadzenie w czasie budowy ciężkich maszyn i sprzętu spowoduje znaczną uciążliwość akustyczną, której z pewnością nie da się utrzymać w obowiązujących granicach prac budowlanych, a ponieważ zakres robót byłby znaczący, projektuje się odpowiednio zorganizowane prace budowlane w jak najkrótszym czasie i tylko w porze dziennej. Dodatkowym elementem uciążliwości będą odpady budowlane powstałe w czasie realizacji przedsięwzięcia czy likwidacji obiektu, które zostaną odpowiednio ograniczone, na bieżąco usuwane z terenu budowy, ale przede wszystkim odpowiednio zagospodarowane. Zwały ziemne nieskażone, po wybudowaniu infrastruktury podziemnej zostaną rozplantowane po terenie, a następnie przykryte odłożoną na czas budowy warstwą humusu. Ze względu na sposób oddziaływania na środowisko w fazie użytkowania przedsięwzięcie będzie oddziaływało: bezpośrednio na: hałas drogowy, zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego LZO i produktami spalania paliw, ewentualne zanieczyszczenia wód opadowych ropowochodnymi z wycieków samochodowych oraz rozładunku surowców płynnych, gromadzenie okresowe odpadów, zagrożenia awaryjne, pośrednio na: hałas komunikacyjny, zanieczyszczenie powietrza spalinami samochodowymi, 91 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb wtórnie na kumulowanie się zanieczyszczeń napływowych oraz unos pyłów, skumulowanie z różnego typu hałasami środowiskowymi o charakterze komunikacyjnym, mechanicznym i aerodynamicznym słyszalnym jako jednolity szum akustykczny, z zanieczyszczeniami stanu istniejącego w obszarze własności inwestora Dotyczącymi oddziaływania na powietrze, grunty, wody oraz podaż odpadów, krótkoterminowo w zakresie hałasu i emisji zanieczyszczeń podczas wykonywania prac budowlanych i demontażowych wynikających z harmonogramu budowy, długoterminowo w fazie użytkowania w wyniku kumulacji emisji zarówno w porze dziennej jak i nocnej, chwilowo podczas emisji hałasu budowlanego, zagospodarowania zwałów ziemnych w czasie budowy czy ewentualnej likwidacji obiektu, Nie przewiduje się natomiast oddziaływania średnioterminowego zaś oddziaływania stałe nie będą przekraczały obowiązujących standardów środowiskowych. W obrębie planowanego przedsięwzięcia nie ma roślinności wymagającej prawnej ochrony, a z uwagi na nieznaczny obszar przedsięwzięcia nie ma możliwość wyboru takiej lokalizacji, która nie będzie kolidowała z zaplanowanymi elementami infrastruktury. Inwestor nie będzie także musiał wycinać drzewostanu oraz wyniszczać użytecznej powierzchni ziemi. Znaczącym oddziaływaniem będzie tu ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej wynikającej z własności palnych i wybuchowych zastosowanych surowców, jednak planowane zabezpieczenia w zakresie ochrony pożarowo-wybuchowej powinny stanowić dostateczną zaporę dla środowiska minimalizującą inicjację pożaru czy nawet ewentualnego wybuchu. 8b. wynikające z wykorzystywania zasobów środowiska Jak widać z sentencji przedmiotowego raportu w części oddziaływania na środowisko, niemal w każdym komponencie przedmiotowa przebudowa, nie tylko nie wnosi uciążliwych zmian w jego aktualnym stanie, ale ogranicza w zasadniczy sposób korzystanie z jego zasobów. Dotyczy to również oddziaływania na pole elektromagnetyczne, estetykę krajobrazu, stan powierzchni ziemi itd. Przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie wykorzystywało zasobów środowiska w obszarze lokalizacji. Rozwiązania zastosowane w analizowanych założeniach projektowych należą (zarówno od strony technicznej jak i lokalizacyjnej) do nowoczesnych i opracowanych na poziomie współczesnej wiedzy. Przedsięwzięcie będzie stanowiło nie tylko kontynuację funkcji przemysłowych, ale jest niezbędne dla dalszego rozwoju kraju. Szczególnie zauważalne będzie połączenie strony użytkowej obiektu z funkcjami gminnymi Ostrowa Wielkopolskiego stwarzającymi dodatkowe miejsca pracy dla mieszkańców. Przedmiotowe przedsięwzięcie po odpowiednich zabezpieczeniach w zakresie ograniczenia skutków oddziaływania na komponenty środowiskowe nie powinno wprowadzić w zasadzie żadnych większych zmian lokalnych w układzie ekologicznym terenu, a planowane uszczelnienie podłoża powinno stanowić dobre zabezpieczenie zarówno dla 92 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb migracji zanieczyszczeń do gruntu jak i do wód powierzchniowych przedmiotowego terenu. Jednocześnie obiekt będzie funkcjonował z niewielką jak na wielkość produkcji ilością odpadów, a większość z nich otrzymanych w czasie eksploatacji będzie mogła być zawracana do produkcji (np. rozsypane surowce sypkie). Z punktu widzenia ochrony środowiska największą uciążliwość, a w szczególności w odniesieniu do okolicznych mieszkańców będzie stanowiło zagrożenie awaryjne o charakterze niekontrolowanego wybuchu czy pożaru, aczkolwiek już od dłuższego czasu stały rozwój przemysłu w kraju powoduje pogorszenie się warunków życia ludności i jest to niezależne od lokalizacji inwestycji przyczyniających się do tego rozwoju. Przedmiotowa inwestycja jakkolwiek zmienia funkcję użytkową omawianego terenu, to jednak korzyści z jej funkcjonowania mogą przynieść znacznie więcej korzyści niż strat w środowisku. Wszystkie wymienione elementy związane z oddziaływaniem na środowisko da się ograniczyć, zabezpieczyć, a także odpowiednio zorganizować w sposób jak najmniej uciążliwy. Założenia projektowe są sprawdzone, stwarzające duże możliwości ograniczenia korzystania ze środowiska, a także wprowadzania w min zmian. Nad kontrolą ewentualnych wycieków czuwała będzie opisywana powyżej specjalna instalacja kanalizacyjna wód opadowych zabezpieczona odpowiednią ilością komór z zabudowanymi zasuwami odcinającymi i pełniących rolę komór bezodpływowych. W przypadku przekroczenia stężeń zanieczyszczeń występujących w wodach odprowadzanych do poszczególnej komory, postępowanie będzie zgodne z obowiązującą na terenie zakładu instrukcją zabezpieczeń. Na ciągu kanalizacji wód opadowych będzie zabudowany separator ropopochodnych - separator koalescencyjny z zabudowanym osadnikiem zawiesin mineralnych. Jednak nawet najlepsze założenia projektowe nie są w stanie sprostać wymaganiom środowiska, bez pomiarów skuteczności zabezpieczeń. Stąd istotne będą w przyszłości, na etapie użytkowania przeglądy środowiskowe uwzględniające emisję zanieczyszczeń do powietrza, imisję hałasu oraz wód opadowych odpływających z układu oczyszczającego. Wody opadowe z terenów zielonych (nieobjętych funkcjami użytkowymi) mogą być bezpośrednio wprowadzone do środowiska. Wymienione powyżej rozwiązania projektowe gwarantują minimalizację skutków oddziaływania na środowisko i są elementami technologii opracowanej zgodnie z najnowszymi trendami współczesnej wiedzy. 8c. wynikające z emisji Jedynym bardziej znaczących oddziaływań na środowisko będzie emisja oparów węglowodorowych o charakterze LZO, jednak zasięg oddziaływania emisji będzie lokalny, nie przekraczający standardów imisyjnych w całym zasięgu oddziaływania. Ponadto wprowadzenie w czasie budowy ciężkich maszyn i sprzętu spowoduje emisję akustyczną, której z pewnością nie da się utrzymać w obowiązujących granicach obszaru inwestora, dlatego należałoby odpowiednio zorganizować prace budowlane w jak najkrótszym czasie i tylko w porach najmniej uciążliwych dla okolicznej przyrody oraz ludności. Dobrze by było aby prace budowlane nie odbywały się w porze nocnej. 93 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Innym dodatkowym elementem uciążliwości będzie podaż odpadów budowlanych powstałych w czasie realizacji przedsięwzięcia czy likwidacji obiektu, które należałoby odpowiednio ograniczyć i na bieżąco usuwać z terenu budowy. Uciążliwość fazy eksploatacji jest sentencją niemal całego niniejszego raportu i jak z niego wynika, przy odpowiednim zabezpieczeniu w stosunku do środowiska i ludzi nie widzi się przeciwwskazań dla udzielenia inwestorowi decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Przedmiotowa inwestycja jest jednocześnie fazą likwidacji dla istniejącego terenu i o ile zaistnieją jakiekolwiek okoliczności skażonego środowiska inwestor, przed przystąpieniem do realizacji ma obowiązek zneutralizować skutki uszkodzeń i w miarę możliwości wykorzystać materiały dla celów realizacji nowej inwestycji. Ewentualne odpady wynikające z likwidacji stanu istniejącego powinny zostać wyselekcjonowane i odpowiednio zagospodarowane, zgodnie z ustawą o odpadach. Przy całkowitej likwidacji projektowanego przedsięwzięcia, teren należy przywrócić do stanu zgodnego z jego nowym przeznaczeniem. 9. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru Najważniejszym działaniem mającym na celu zmniejszenie oddziaływania na środowisko, to przede wszystkim zastosowanie odpowiedniego zagospodarowania terenu, ale także właściwa eksploatacja obiektów technicznych, systematyczna konserwacja, przeglądy i remonty wyposażenia obiektu, sprawdzanie szczelności urządzeń i zagospodarowania terenu. Już sama lokalizacja poza obręb terenów chronionych jest bardzo dużym kompromisem pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko, a stroną użytkową obiektu. Nad prawidłowością pracy urządzeń czuwają odpowiednie służby zajmujące się ochroną pożarowo-wybuchową, a zapobieganie awariom przemysłowym prowadzone będzie głównie w oparciu o ustawę o ochronie przeciwpożarowej obiektów. Pozostałe komponenty środowiskowe nie będą wymagały dodatkowych działań, chociaż zagospodarowanie zielenią obszarów bonitacyjnych, a w szczególności na granicy ogrodzenia powinno mieć zasadniczy wpływ na łagodzenie psychiczne i estetyczne nastrojów ludzkich oraz izolacyjną ochronę w stosunku do lokalnych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, klimatu akustycznego, a także środowiska wód gruntowych. Z uwagi na emisję zanieczyszczeń do środowiska, na etapie eksploatacji zieleń poddawana będzie zabiegom pielęgnacyjnym i restrukturyzacyjnym. Istotnym będzie także zastosowanie odpowiednio cichych urządzeń oraz naturalnych zabudowań zakładu jako odgrody na drodze propagacji dźwięku w kierunku najbliższych domów mieszkalnych. Jak widać z przedstawionego raportu oddziaływania na środowisko oddziaływanie na warunki życia i zdrowie ludzi będzie niewielkie. W szczególności przewidziano: 94 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Metody ochrony środowiska wodno-gruntowego utwardzenie terenu dróg, placów postojowo-manewrowych, placów i posadzek pod instalacją technologiczną oraz pomocniczą, szczelną nawierzchnią odporną chemicznie na migrację zanieczyszczeń do gruntu, wód podziemnych oraz wód powierzchniowych; otoczenie dróg i placów postojowo-manewrowych oddzielających użytki zielone krawężnikami ograniczającymi odpływ wód opadowych na tereny nieutwardzone, wyeliminując tym możliwość spływu zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi do gruntów i wód podziemnych z powierzchni terenu utwardzonego; wyposażenie obiektu w sieć kanalizacji wód opadowych zbierającej wody z odwodnienia terenów utwardzonych i skierowanie tych wód do układu oczyszczającego (oddzielacz nawiewów biologicznych, sedymentator osadów mineralnych oraz separator ropopochodnych i LZO, a następnie skierowanie spływu do pobliskiego odbiornika samoodparującego uszczelnionego od podłoża gruntowego geomembraną uszczelniającą; wykonanie szczelnych instalacji technologicznych i pomocniczych, ze stałym monitoringiem ich szczelności, ujawniającym ewentualne przecieki, wykonanie tac w formie uszczelnionych pod podłoża gruntowego wanien przewidujących zebranie połowy zawartości zbiorników magazynowych surowców płynnych, oleju opałowego w kotłowni olejowej oraz w miejscach tymczasowego składowania odpadów ciekłych, uwzględniając możliwość przyjęcia ewentualnej piany gaśniczej; szczególnie uszczelnienie podłoża gruntowego w miejscach rozładunku surowca ciekłego z niwelacją podłoża niedopuszczającego do niekontrolowanego rozlewania się ewentualnego przecieku po terenie; zniwelowanie posadzek zabudowanych progami w drzwiach wyjściowych z pomieszczeń produkcyjnych i pomocniczych uniemożliwiające niekontrolowane rozlewanie się Ewentualnych przecieków poza obszar tych pomieszczeń do zewnątrz; odprowadzanie ścieków socjalno-bytowych do bezodpływowego zbiornika ścieków sanitarnych odwożonych cyklicznie na gminną oczyszczalnię wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków w Rąbczynie; ewentualną rekultywację gruntu zanieczyszczonego substancjami ropopochodnymi, pozostawionego po użytkowaniu terenu w przeszłości. Metody ochrony powietrza zachowanie odpowiedniej odległości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego emitowanych z obszaru zakładu do standardów nie przekraczających dopuszczalnych stężeń w granicach działki inwestora; wykorzystanie nowo wybudowanej kotłowni olejowej do uzupełnienia bilansu cieplnego zakładu; zamontowanie na wylotach wentylacyjnych emitujących pył filtrów o sprawności 99,8 %; zamontowanie na wylotach odpowietrzających zaworów bezpieczeństwa otwierających się jedynie w przypadkach awaryjnych (niekorzystnego wzrostu ciśnienia w instalacji technologicznej); 95 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb zastosowanie podczas przeładunków surowców ciekłych wahadła gazowego; ograniczanie pylenia wtórnego z dróg i placów postojowo-manewrowych poprzez odpowiednio częste czyszczenie ich powierzchni. Metody ochrony przed hałasem ograniczenie ilości źródeł hałasu od niezbędnego minimum i stosowanie urządzeń wytłumionych o niskim poziomie hałasu; zastosowanie na wylotach wentylacji mechanicznej, wymuszonej tłumików akustycznych; obudowanie źródeł dźwięku osłonami akustycznymi (pompownie, sprężarkownia, hale produkcyjne ścianami pomieszczeń oraz centrale wentylacyjne - obudowane) o izolacyjności akustycznej niwelującej oddziaływanie hałasu emitowanego na tereny akustycznie chronione; wykonywanie wszelkich czynności w obrębie zamkniętego pomieszczenia hali produkcyjnej odizolowanej od zewnątrz ścianami dźwiękoizolacyjnymi (uwzględniającymi izolacyjność akustyczną masową); dylatację podłoża względem urządzeń mogących przenosić drgania mechaniczne na konstrukcje budynków; zachowanie odpowiedniej odległości od najbliższej zabudowy mieszkaniowej o charakterrze zagrodowym ograniczającej wpływ hałasu na pole akustyczne środowiska; wykorzystanie infrastruktury zabudowy w obiekcie jako ekranującej odgrody akustycznej na kierunkach akustycznie chronionych (terenów najbliższej zabudowy mieszkaniowej). Metody ograniczania uciążliwości gospodarki odpadami racjonalne gospodarowanie materiałami, surowcami i produktami; selektywne zbieranie odpadów; przestrzeganie zasad i procedur postępowania z odpadami niebezpiecznymi znajdującymi się na terenie obiektu; utrzymywanie urządzeń w dobrym stanie technicznym (regularne przeglądy techniczne, prowadzone przez przeszkolony personel); szkolenie pracowników w zakresie postępowania z odpadami; magazynowanie odpadów do czasu odbioru, w sposób ograniczających ich negatywny wpływ na środowisko oraz w specjalnie w tym celu wyznaczonych miejscach; przekazywanie odpadów wyłącznie odbiorcom posiadającym odpowiednie zezwolenia na utylizację i ich zagospodarowanie - odpady gromadzone i przekazywane będą głównie do organizacji pozyskiwania surowców wtórnych ,,TOM” Szczecin (kopia sprawozdania z gospodarki odpadami w załączniku); w miarę możliwości wykorzystywanie odpadów do procesu technologicznego produkcji farb (rozsypane surowce, pyły z czyszczenia filtrów, LZO z mycia kadzi itp. procesy). 96 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Metody ochrony przed awarią, wybuchem i pożarem wyposażenie obiektu w odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe (zapewniona odpowiednia ilość wody na podstawie obliczonego obciążenia ogniowego, wyposażenie w podręczny sprzęt gaśniczy); pełne zabezpieczenia pożarowo-wybuchowe niwelujące możliwość kumulacji substancji wybuchowych do granicy stężeń poniżej dolnej granicy wybuchowości, celem zabezpieczenia przed inicjacją awaryjnych zagrożeń środowiska; określenie stref zagrożenia wybuchem na terenie obiektu; wdrożenie odpowiednich procedur postępowania przeciwpożarowego (np. zakaz palenia i używania otwartego ognia na terenie) i przeszkolenie pracowników w zakresie ochrony p.poż. i BHP; wyposażenie instalacji w urządzenia zabezpieczające przed ewentualną awarią, uwzględnienie przepisowych stref i odległości elementów technologicznych we wzajemnym usytuowaniu i wobec innych obiektów; odpowiednie oświetlenie terenu; kontrola stanu technicznego urządzeń zabezpieczających. Metody ochrony przed powierzchni ziemi i krajobrazu odpowiednie wkomponowanie obiektu w krajobraz, z pełną restrukturyzacją powierzchni ziemi oraz nasadzeniami roślin zielonych, dla zabezpieczeń mających na celu ochronę powierzchni ziemi, przyrody i estetyki krajobrazu. ograniczenie wycinki ewentualnych drzew i krzewów do niezbędnego minimum oraz wykonywanie jej poza sezonem lęgowym zwierząt, tzn. pomiędzy 15 sierpnia, a 1 marca. Przy decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych należałoby liczyć się z faktem, że lokalizacja powinna stanowić kompromis pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem inwestycji na środowisko, a warunkami społeczno-ekonomicznymi dla usług społecznie użytecznych, które niewątpliwie spełnia przedmiotowe przedsięwzięcie. Najważniejszym działaniem mającym na celu zmniejszenie oddziaływania na środowisko, to przede wszystkim zastosowanie odpowiedniego zagospodarowania terenu, ale także właściwa eksploatacja obiektów technicznych, systematyczna konserwacja, przeglądy i remonty, sprawdzanie szczelności urządzeń drogowych oraz zagospodarowania terenu. Już sama lokalizacja poza obręb terenów chronionych jest bardzo dużym kompromisem pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko, a stroną użytkową obiektu. Większość komponentów środowiskowych nie będzie wymagała dodatkowych działań, aczkolwiek zagospodarowanie zielenią obszarów bonitacyjnych powinno mieć zasadniczy wpływ na łagodzenie psychiczne i estetyczne nastrojów ludzkich oraz izolacyjną ochronę w stosunku do lokalnych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, klimatu akustycznego, a także środowiska wód podziemnych. Ostoje Natura 2000 to sieć obszarów chronionych, tworzone na mocy prawa europejskiego (Dyrektywy 79/403/EEC zwanej dziś Dyrektywą Ptasią, w skrócie DP oraz Dyrektywy 92/43/EEC czyli Dyrektywy Siedliskowej - DS). Obszary te stworzyć mają 97 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb docelowo Europejską Sieć Ekologiczną Obszarów Chronionych, której celem jest Zachowanie wszystkich zagrożonych i najbardziej reprezentatywnych dla naszego kontynentu siedlisk przyrodniczych wraz z towarzyszącą im fauną i florą. Obszary wchodzące w skład sieci są bardzo zróżnicowane. Mogą obejmować już istniejące tereny chronione (parki narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe) jak i obszary w ogóle nie planowane do objęcia ochroną (np. obszary o zróżnicowanym krajobrazie rolniczym i dużej różnorodności gatunkowej). Istotne dla ich wyznaczania jest obecność określonych typów siedlisk przyrodniczych, których listę zawiera załącznik I Dyrektywy Siedliskowej, określonej grupy gatunków zwierząt i roślin wyszczególnionych w załączniku II tejże Dyrektywy, lub też ptaków wymienianych w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Wyróżniamy dwa typy obszarów Natura 2000. SACs (Special Areas of Conservation czyli Obszary Specjalnej Ochrony) to ostoje tworzone dla ochrony siedlisk lub gatunków wymienionych w załącznikach I oraz II Dyrektywy Siedliskowej. SPAs (Special Protection Areas, a po polsku Specjalne Obszary Ochrony) to ostoje Natura 2000, które mają być (lub są już w krajach Wspólnoty) utworzone ze względu na występowanie w nich gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Obszary SAC i SPA są od siebie niezależne - w niektórych przypadkach ich granice mogą się pokrywać, lub być nawet identyczne. Spośród zarówno SPA jak i SAC Komisja Europejska ma wybrać Obszary o Znaczeniu Wspólnotowych (Sites of Community Importance), które będą włączone do sieci Natura 2000, tworząc spójną ekologicznie sieć. W bezpośrednim obrębie przedsięwzięcia ani w jego najbliższej okolicy nie ma obszarów chronionych przyrodniczo ani wchodzących w skład sieci Natura 2000. W odległości 10 km na zachód znajduje się najbliższy obszar z programu Natura 2000: typ K; kod PLH300002; o nazwie: „Dąbrowy Krotoszyńskie” o powierzchni 34 225,2 ha oraz w odległości 10 km na południe znajdują się także obszary z programu Natura 2000: typ K; kod PLH020041; o nazwie: „Ostoja nad Baryczą” o powierzchni 82 026,4 ha i typ J; kod PLB020001; o nazwie: „Dolina Baryczy” o powierzchni 55516,8 ha (tereny pokrywające się). Obszary obejmują dolinę Baryczy pomiędzy Żmigrodem, Krotoszynem na zachodzie a okolicą Przygodzic na wschodzie. Występuje dużo małych kompleksów stawów rybnych (w sumie 130 stawów) wraz z otaczającymi łąkami, gruntami ornymi, mokradłami i lasami. W związku z prowadzoną intensywnie hodowlą ryb, głównie karpia, w sąsiedztwie stawów odstrzeliwane są ptaki rybożerne (czaple, kormorany). Barycz jest typową rzeką nizinną z wieloma dopływami, fragmentami terenów zalewanych i dobrze zachowanymi starorzeczami. Dolina jest wyścielona utworami glacjalnymi, fluwioglacjalnymi i współczesnymi aluwiami rzecznym. W południowo-zachodniej części obszaru znajdują się zalesione morenowe Wzgórza Twardogórskie z najwyższym wzniesieniem - Wzgórzem Joanny (219 m n.p.m.), dominującym nad szeroką i płaską doliną Baryczy. Obszar obejmuje kompleks łąk zalewowych, stawów rybnych (z najbardziej znanymi Stawami Milickimi), pól uprawnych i rozległych terenów leśnych (z wyłączeniem miasta Milicz). O specyfice terenu decyduje bogata sieć hydrograficzna z licznymi kanałami, naturalnymi i sztucznymi ciekami wodnymi, stawami i mokradłami. Lasy tworzą dwa większe kompleksy - Lasy Milickie na zachodzie i Lasy Ostrzeszowskie na wschodzie. W pobliżu cieków wodnych zachowały się cenne 98 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb fragmenty łęgów i olsów, a na wyżej położonych terenach - cenne buczyny i grądy. Uboższe siedliska porastają bory sosnowe i bory mieszane. Nazwą "Płyta Krotoszyńska" określana jest zachodnia część Wysoczyzny Kaliskiej (południowa Wielkopolska) charakteryzująca się zaleganiem ciężkich utworów geologicznych na powierzchni oraz dominacją lasów dębowych, budowanych głównie przez Quercus robur. Proponowana ostoja stanowi część płaskiej, zdenudowanej wysoczyzny dennomorenowej, zbudowanej głównie z glin zwałowych szarych zlodowacenia środkowopolskiego, o miąższości od 18 do 22 m. Skały macierzyste wykazują na rozległych obszarach znaczną spoistość, co powoduje długotrwałe stagnowanie wód opadowych w lokalnych zagłębieniach na powierzchni gruntu. W takich warunkach wykształciły się tam m.in. specyficzne gleby zaliczane do opadowo-glejowych. Na omawianym obszarze dominują powierzchniowo kwaśne dąbrowy z klasy Quercetea robori-petraeae, przede wszystkim dobrze zachowane fitocenozy dąbrowy trzcinnikowej, a także mokrej dąbrowy trzcinnikowej. Podkreślić należy także występowanie płatów acydofilnego lasu grabowo-dębowego Aulacomnio androgyniQuercetum roboris – subendemicznego zespołu południowej Wielkopolski. Najżyźniejsze siedliska leśne Płyty Krotoszyńskiej porasta grąd środkowoeuropejski (przy wschodnich kresach swego zasięgu), a także, w najwilgotniejszych zagłębieniach, łęg olszowy i wiązowojesionowy. Na granicy swojego zasięgu wykształca się także uboga buczyna niżowa. Wśród roślinności nieleśnej na szczególną uwagę zasługują zbiorowiska torfowisk niskich (szuwary) i przejściowych objętych ochroną w rezerwacie "Mszar Bogdaniec", a także zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, spotykane w okolicach Chwaliszewa i Odolanowa. Znacząca odległość tych obszarów (ok. 10 km) oraz znikome oddziaływanie na środowisko przedmiotowej inwestycji nie powinno przyczynić się do oddziaływania obiektu na obszary chronione z programu Natura 2000. Teren projektowanej technologii produkcji farb nie znajduje się w obszarach chronionych przyrodniczo i w zasięgu bezpośredniego oddziaływania na środowisko nie ma obiektów szczególnie chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody, a zatem będzie jednocześnie spełniało warunki ustalone w: A. dyrektywie Rady nr 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. nr 85/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, B. dyrektywie Rady nr 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. nr 85/43/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, a także wymagania na poziomie współczesnej wiedzy. W stosunku do komponentów środowiskowych obszary z programu Natura 2000 są położone w odległości, na które przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie miało żadnego wpływu. 99 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 10. Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia jest konieczne ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania w zrozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich Zgodnie z art. 135 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001, Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami), jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej albo z przeglądu ekologicznego wynika, że pomimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska, poza terenem zakładu, to dla niektórych obiektów tworzy się obszar ograniczonego użytkowania. Do obiektów tych nie należą instalacje firmy „Malfarb/Dyrup”, aczkolwiek gdyby przegląd porealizacyjny wykazał konieczność utworzenia takiej strefy należałoby utworzyć ją na etapie pozwolenia na użytkowanie. Jak wynika z sentencji przedmiotowego raportu oddziaływania na środowisko, zastosowane rozwiązania nie będą wymagały ustanowienia takiego obszaru poza granicami działki użytkownika, a przy zastosowaniu wadliwych urządzeń, czy zaniedbaniach wykonawcy można wprost nie dopuścić obiektu do użytkowania. Stąd na etapie pozwolenia na użytkowanie koniecznością będzie dokonanie przeglądu zrealizowanego obiektu oraz dokonanie oceny stanu środowiska wokół przedsięwzięcia, a także ewentualne uzyskanie stosownych wpisów do pozwoleń na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii. Reasumując, jak wynika z sentencji przedmiotowego raportu oddziaływania na środowisko, zastosowane zabezpieczenia nie będą wymagały ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania poza granicami działki użytkownika, gdyż zasięg ewentualnych przekroczeń zamknie się w obszarze własności inwestora. Jak wykazały obliczenia nie przewiduje się jakichkolwiek przekroczeń w całym obszarze oddziaływania na środowisko. W strefie terenu niechronionego akustycznie można będzie także zamknąć ewentualną emisję ponadnormatywnego hałasu. 11. Przedstawienie zagadnień w formie graficznej oraz kartograficznej w skali odpowiadającej przedmiotowi i szczegółowości analizowanych w raporcie zagadnień, a także umożliwiającej kompleksowe przedstawienie przeprowadzonych analiz przedsięwzięcia na środowisko Zagadnienia w formie graficznej przedstawiono w załącznikach obliczeniowograficznych na podkładach geodezyjnych obszaru przedsięwzięcia. Przedstawienie graficzne obejmuje prognozowany zasięg oddziaływania ewentualnych zanieczyszczeń emitowanych z 100 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb planowanego obszaru zabudowy oraz pola akustycznego wokół niego. Jednocześnie do raportu załączono podkład geodezyjny proponowanego wariantu obejmujący plan zagospodarowania terenu. 12. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem Proponowane rozwiązania techniczne nie różną się zasadniczo od rozwiązań dotychczas stosowanych przy realizacji podobnych technologii. Obecnie zarówno w praktyce krajowej, jak i zagranicznej stosowane są technologie z naciskiem na ochronę środowiska, co będzie miało miejsce w przedmiotowym przypadku. W Polsce także już one funkcjonują, a planowane zabezpieczenia dla środowiska nie powinny powodować konfliktów społecznych. Udział społeczeństwa w nowej procedurze dotyczącej zabudowy powinien rozpocząć się, zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227), już na etapie uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Źródłem konfliktów społecznych w przypadku budowy i funkcjonowania podobnych obiektów są przede wszystkim źródła hałasu. Jak wynika z definicji – hałas jest dźwiękiem: szkodliwym, uciążliwym lub przeszkadzającym. Szkodliwość hałasu określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej ustalając ją na poziomie 85 dB(A) przy ekspozycji 8 godzin w ciągu doby. Jak wynika z analizy źródeł w każdym punkcie obszaru przedsięwzięcia emitowany hałas nie będzie szkodliwy dla osób przebywających na obszarze przedsięwzięcia. Uciążliwość i przeszkadzanie są tu już znacznie trudniejszym problemem i zależą od wielu elementów środowiskowych, osobistych odczuć człowieka, wieku, stanu chorobowego, rodzaju wykonywanych czynności itp. Normatywne uporządkowanie tych elementów, to kolejne rozporządzenia i normy, których w Polsce funkcjonuje obecnie stosunkowo duża liczba. Jednak nie załatwiają one kompleksowo problemu indywidualnego odczucia ludzkiego, stąd nawet dostosowanie wszelkich przedsięwzięć do obowiązujących normatywów nie gwarantuje komfortu akustycznego dla wszystkich ludzi. W takich przypadkach często rodzą się konflikty społeczne, niezależnie od korzyści jakie przynosi ludziom rozwój cywilizacji. W przedmiotowym przypadku także nie są wykluczone konflikty społeczne, a źródłem ich jest najczęściej: emisja hałasu oraz substancji zapachowych w powietrzu atmosferycznym. Jak wykazała przedmiotowa analiza oddziaływania na środowisko, inwestor zadbał o wymienione komponenty środowiskowe dotyczące oddziaływania na pole akustyczne oraz na powietrze atmosferyczne. W wyniku rozwiązań projektowych i lokalizacyjnych przedsięwzięcie nie spowoduje ponadnormatywnego oddziaływania na otoczenie, a zatem nie powinno rodzić żadnych konfliktów społecznych. 101 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb Analizując uwarunkowania techniczne przedsięwzięcia nigdy nie ma tak, że zastosowana technologia jest na tyle doskonała, aby nie dało się zastosować bardziej efektywnych procesów ograniczających emisję zanieczyszczeń do środowiska. Przy stanowieniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należałoby liczyć się z faktem, że lokalizacja powinna stanowić kompromis pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko, a warunkami społeczno-ekonomicznymi dla usług społecznie użytecznych, które niewątpliwie spełniał będzie przedmiotowy obiekt. Trudności wynikające z późniejszych prac naprawczych znacznie podrażają wszelkie inwestycje, a w konsekwencji nie zachodzą z pełną wydajnością. Są to trudności wynikające przede wszystkim z niedostatków współczesnej wiedzy oraz odporności środowiska na czynniki słabo degradujące się w środowisku. Dla ograniczenia uciążliwości środowiskowych koniecznym będzie: nie wykonywanie prac budowlanych w porze nocnej, a także w dniach świąt i dni wolnych od pracy, bieżący nadzór nad terminowością ustaloną w harmonogramach prac budowlanych, wykorzystywanie sprawnych maszyn budowlanych o jak najmniejszej uciążliwości dla ludzi, wykorzystywanie sprawnych maszyn i urządzeń w przedmiotowej technologii. Planowane zabiegi dotyczące ograniczenia oddziaływania na środowisko oraz optymalne oddalenie obiektu od miejsc stałego pobytu ludności powinny łagodzić konflikty społeczne związane z jego funkcjonowaniem. Czułych punktów ewentualnego konfliktu może być dużo, w tym osobiste odczucia względem lokalnych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego i nawet największa troska użytkownika o środowisko nie musi przyczynić się do zmiany tego stosunku. W przedmiotowym przypadku konflikt mogą stanowić substancje zapachowe zawarte w substancjach o charakterze LZO, ale przede wszystkim świadomość sąsiedztwa z fabryką o dużym ryzyku wybuchowości. Konflikty związane z obciążeniami psychofizycznymi mogą powstać w związku z produkcją materiałów wyrobów lakierowych i farb rozpuszczalnikowych. Jak wykazała przedmiotowa analiza oddziaływania na środowisko, inwestor zadbał jednak o bezpieczeństwo obiektu ograniczając oddziaływanie na środowisko do własnego obszaru użytkowania. Jak wynika z przedstawionego raportu wariant proponowany przez inwestora, pod względem środowiska jest korzystny, aczkolwiek korzyści nie są na tyle istotne by nie można było zastosować każdy z pozostałych. Liczyć się tu jednak należy z tym, że każdy z wariantów może spotkać się z podobnymi uwagami i wnioskami mieszkańców i tylko odpowiednie zabezpieczenia dla środowiska oraz tolerancja mieszkańców uznających wyższe racje w stosunku do tych oddziaływań może doprowadzić do kompromisu. 102 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb 13. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru W zakresie konieczności monitorowania środowiska obowiązują: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody. (Dz. U. nr 206, poz. 1291); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. nr 283, poz. 2842); System monitoringu obejmuje wizualizację linii technologicznej kamerami, które będą nastawione na monitorowanie przestrzeni hali produkcyjnej oraz transporterów na których odbywa się schładzanie gotowych produktów. Dla prawidłowego funkcjonowania systemu monitoringu również w nocy, monitorowany teren powinien być doświetlony oświetleniem stałym o minimalnym natężeniu oświetlenia 5 lx. Zgodnie z § 7. 1. Ciągłe lub okresowe pomiary emisji do powietrza lotnych związków organicznych, prowadzi się dla instalacji, do których stosuje się przepisy rozporządzenia wydanego na podstawie art. 145 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. — Prawo Ochrony Środowiska, jeżeli spełnienie wymagań wynikających z tych przepisów wymaga stosowania urządzeń ograniczających wielkość emisji LZO, czyli każdego związku organicznego mającego w temperaturze 293,15 K prężność par nie mniejszą niż 0,01 kPa, względnie posiadającego analogiczną lotność w szczególnych warunkach użytkowania. Ciągłe pomiary emisji LZO do powietrza prowadzi się także, jeżeli z jednego emitora są wprowadzane do powietrza LZO w ilości nie mniejszej niż średnio 10 kg/h w przeliczeniu na emisję całkowitego węgla organicznego. Okresowe pomiary emisji LZO do powietrza natomiast prowadzi się, jeżeli z jednego emitora są wprowadzane do powietrza LZO w ilości średnio do 10 kg/h w przeliczeniu na emisję całkowitego węgla organicznego, przy czym pomiary emisji do powietrza prowadzi się raz na rok. Średnią wielkość emisji całkowitego węgla organicznego ustala się na podstawie wyników okresowych pomiarów emisji albo z bilansu masy LZO zużywanych w każdym kolejnym okresie dwunastomiesięcznym, odniesionego do czasu pracy instalacji z LZO. Zgodnie z ww. rozporządzeniem przez rozpuszczalnik organiczny rozumie się każdy LZO, stosowany oddzielnie albo w połączeniu z innymi substancjami do rozpuszczania surowców, produktów, materiałów odpadowych lub zanieczyszczeń lub stosowany jako czynnik rozpuszczający, czynnik dyspergujący, regulator lepkości, regulator napięcia powierzchniowego, plastyfikator lub konserwant. Jak z powyższego wynika na emitorach E1, E2, E3 i E4 z uwagi na wymuszoną emisję LZO wymagane będzie zainstalowanie krućców pomiarowych i systematyczne prowadzenie okresowych pomiarów ich stężeń z częstotliwością co najmniej 1 raz w roku. 103 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb W powykonawczym stadium użytkowania nie widzi się konieczności prowadzenia monitoringu ciągłego środowiska, a jedynie okresowe sprawdzanie poziomu emisji i tła zanieczyszczeń jego komponentów. Ewentualne zmiany układu technologicznego, albo sposobu użytkowania terenu wymagały będą opracowania stosownego raportu oddziaływania na środowisko. Na etapie pozwolenia na użytkowanie inwestor powinien poczuwać się do obowiązku sporządzenia przeglądu w zakresie oddziaływania na środowisko oceniającego zastosowane rozwiązania projektowe. Dla kontroli jakości wód opadowych zrzucanych do środowiska dobrze byłoby prowadzić okresowe badania systematycznie, co najmniej 1 raz do roku. Dla kontroli emisji zanieczyszczeń do środowiska koniecznością będzie prowadzenie monitoringu stężeń LZO w przewodach wentylacyjnych zakładu. 14. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano opracowując raport Analizując procesy techniczne nigdy nie ma tak, że zastosowana technologia jest na tyle doskonała, że nie da się zastosować bardziej efektywnych procesów ograniczających emisję zanieczyszczeń do środowiska. Podobnie jest i w przedmiotowym przedsięwzięciu. Pomimo tak wszechstronnych zabezpieczeń największym problemem dla inwestycji produkcyjnych jest konieczność łatwego dostępu do nich, często związanego z dodatkowym wprowadzeniem hałasu komunikacyjnego. Zastosowana w założeniach projektowych technologia jest na tyle prosta, że trudno wskazać jest na trudności wynikające z niedostatków współczesnej wiedzy, a wszelkie niedociągnięcia w zakresie oddziaływania na środowisko mogą być co najwyżej celowe lub przypadkowe aczkolwiek łatwe do przewidzenia i usunięcia. Nieznaczne trudności mogą powstać w obszarach zbudowań zbyt blisko usytuowanych od zakładu, gdzie istnieje bardziej zagęszczona zabudowa mieszkaniowa, nierzadko jednorodzinna. Dużym problemem dla wszystkich zakładów jest konieczność odpowiednich wyciszeń i zabezpieczeń na drodze wyrzutu substancji do powietrza. Tu jednak decydujące znaczenie ma zdecydowanie znaczna odległość od najbliższych obszarów chronionych. Pomimo tak wszechstronnych zabezpieczeń problemem dla większości zabudowań infrastrukturalnych w kraju jest także wydzielanie użytecznej przyrodniczo powierzchni ziemi. Przy degradacjach podłoża gruntowo-wodnego powstają trudności wynikające z degradacji przyrody, ale także z niedostatków współczesnej wiedzy oraz kryteriów ekonomicznych. Przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach należałoby liczyć się z faktem, że lokalizacja powinna stanowić kompromis pomiędzy rzeczywistym oddziaływaniem na środowisko, a warunkami społeczno-ekonomicznymi dla usług społecznie użytecznych, które niewątpliwie spełnia przedmiotowe zadanie inwestycyjne. Proponowane rozwiązania techniczne nie różną się zasadniczo od rozwiązań dotychczas stosowanych przy realizacji podobnych obiektów. Obecnie zarówno w praktyce krajowej, jak i zagranicznej stosowane są technologie drastycznie ograniczające oddziaływania na środowisko z naciskiem na jego ochronę, co będzie miało miejsce w przedmiotowym przypadku. Ograniczenia te coraz częściej stosowane są w technologiach adoptowanych do warunków polskich, a zas- 104 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb tosowane zabezpieczenia dla środowiska zastosowane w przedmiotowym przedsięwzięciu powinny spowodować zminimalizowanie jego oddziaływania zarówno dla środowiska (w tym szczególnie przyrodniczego) jak i w stosunku do ewentualnych konfliktów społecznych dotyczących budowy. 15. Streszczenie w języku niespecjalistycznym Streszczenie zamieszczono na wstępie raportu, gdyż ma ono przede wszystkim służyć osobom mającym trudności z czytelnością języka technicznego, a jednocześnie przy konsultacjach społecznych z osobami nie koniecznie zainteresowanymi planowanym przedsięwzięciem, aczkolwiek pragnącymi zapoznać się z jego istotą. Biorąc powyższe pod uwagę treść streszczenia powinna znajdować się w najbardziej dostępnym miejscu, to jest na początku opracowania. 16. Nazwiska osób sporządzających raport Materiały zebrał i podsumował inż. Kazimierz Małowiecki legitymujący się upoważnieniem biegłego z listy Wojewody Dolnośląskiego nr WD-219 oraz z listy Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa nr 0717. Autor opracowania posiada także specjalizację medyczną 10 z zakresu higieny ogólnej i epidemiologii. Dokumentację technologiczną opracował inż. Tadeusz Małek. 17. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu Zgodnie ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227), uzgodnienie przedsięwzięcia pierwszego typu mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, dokonywane jest na podstawie odpowiedniego raportu mającego na celu uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Jednocześnie na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. z późniejszymi zmianami2: czytamy, że projektowane przedsięwzięcie, należy do mogących znacząco oddziaływać na środowisko i podlega konsultacji ze społeczeństwem na podstawie raportu oddziaływania na środowisko, celem ustalenia uwarujkowań środowiskowych dla realizacji planowanej inwestycji. Podstawę opracowania stanowią: POSTANOWINIE Wójta Gminy Ostrów Wielkopolski znak: OŚ 6220-19/2011 POSTANOWINIE Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska znak: WOO-I.4240.644.2011.AR1. 105 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb OPINIA SANITARNA Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego znak: ON.NS-72/2-55/11; Założenia projektowe Inwestora opracowane przez „WiR Engineering Ltd.” Biuro Projektowo Inżynierskie ul. Robotnicza 2 44-101 Gliwice; Koncepcja Techniczna autorstwa WiR Engineering Ltd. j.w.; Karty charakterystyki surowców w załączniku elektronicznym CD; Podkład geodezyjny, wypisy i wyrysy z ewidencji gruntów; Projekt zagospodarowania terenu opracowany przez WiR Engineering Ltd. j.w.; Decyzje i postanowienia Starosty Ostrowskiego w sprawie gospodaki odpadowej w zakładzie znak: OSG/7632/214/99, OŚ 7661/13/2003 i OŚ.7624-II-18/03; Program Gospodarki Odpadami opracowany przez „Malfarb/Dyrup” sp. z o.o. – lipiec 2003; Program Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi opracowany przez „Malfarb/Dyrup” sp. z o.o. – lipiec 2003; Informacja o odpadach innych niż niebezpieczne oraz o sposobach gospodarowania tymi odpadami opracowany przez „Malfarb/Dyrup” sp. z o.o. – lipiec 2003; Dokumentacja Geotechniczna (ustalenie geotechnicznych warunków posada wiania budowli) opracowana w czerwcu 2010 roku przez Zakład Usług Geotechnicznych mgr inż. Leszek Stanowski; 62-800 Kalisz; ul. Asnyka 45/5; Dokumentacja Geotechniczna (ustalenie geotechnicznych warunków posada wiania budowli) opracowana w styczniu 2012 roku przez Zakład Usług Geotechnicznych mgr inż. Leszek Stanowski; 62-800 Kalisz; ul. Asnyka 45/5; Ocena Zagrożenia Wybuchem opracowana przez Zakład Usługowy „Eko-Poż” s.c. w Koninie; ul. Różyckiego 1/52; Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego opracowana przez Zakład Usługowy „Eko-Poż” s.c. w Koninie; ul. Różyckiego 1/52; WYNIKI BADAŃ NASTĘPUJĄCYCH CZYNNIKÓW: Stężenie pyłu Stężenie substancji chemicznych autorstwa H.P. Lab. s.c., ul. Dobrzecka 69-71, 62-800 Kalisz – luty 2012 r.; WYNIKI BADAŃ HAŁASU autorstwa H.P. Lab. s.c., ul. Dobrzecka 69-71, 62-800 Kalisz – luty 2012 r.; Wytyczne inwestora oraz inwentaryzacja dla potrzeb projektowych, Uzgodnienia i dane udostępnione przez zleceniodawcę, Dane literaturowe i wytyczne w zakresie ocen oddziaływania na środowisko. Informacje dotyczące programu Natura 2000 znajdujące się na stronie www.mos.gov.pl. z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określania rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. nr 257) 2 106 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb o o o o o o o o o o o o o o o o Opracowanie wykonano w oparciu o obowiązujące w kraju przepisy prawne: Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865 i Nr 154, poz. 958). Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. O wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. nr 100, poz. 1085). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz. 717 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późniejszymi zmianami 28). Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92, poz. 880 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 i Nr 88, poz. 587 oraz z 2008 r. Nr 138, poz. 865). Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493 oraz z 2008 r. Nr 138, poz. 865). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z klasyfikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. nr 257, poz. 2574 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. nr 137, poz. 984). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. nr 165 poz. 1359). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 16, poz. 87). 107 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia (Dz. U. nr 283, poz. 2839). o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. nr 95 poz. 558). o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826). o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883). o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001 r w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112 poz. 1206). o Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30.10.2002 r w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. nr 191 poz. 1595). o Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. nr 30, poz. 208). o Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 lipca 2002 r w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu o ochronie przeciwpożarowej. (Dz. U. nr 147, poz. 1229 z późniejszymi zmianami). o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji (Dz. U. nr 283, poz. 2842); o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody. (Dz. U. nr 206, poz. 1291); o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. 2004 Nr 229, poz. 2313); Postanowienia końcowe: Realizacja przedmiotowej technologii spełnia niezbędnie warunki w zakresie ochrony środowiska i zdrowia ludzi konieczne dla uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Po wykonaniu budowy, na etapie użytkowania należy dokonać ocenę stanu technicznego zamontowanych urządzeń celem sprawdzenia poprawności wykonania prac budowlanych. Przedłożone dokumenty oraz sporządzony na ich podstawie raport oddziaływania na środowisko wskazuje, iż obiekt nie powinien naruszać obowiązujących norm ad ministra- 108 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb cyjnych i uzasadnionych interesów osób trzecich w zakresie ochrony środowiska. Wyniki niniejszej oceny w niczym nie ograniczają stronom postępowania administracyjnego oraz wnoszenia roszczeń w trybie cywilno-prawnym. Przedmiotowy raport może stanowić podstawę do: 1. wydania przez Dyrektora RDOŚ oraz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu, postanowień pozwalających na ustalenie warunków środowiskowych dla decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych dla realizacji przebudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejących hal magazynowych z dobudową infrastruktury niezbędnej do produkcji nowego asortymentu farb w miejscowości Lewkowiec, na terenie działki nr 215. 2. uzgodnień w zakresie aktualnych i przyszłych rozwiązań zagospodarowania terenu w oparciu o ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227) oraz o zagospodarowaniu przestrzennym, 3. uzgodnień w zakresie aktualnych i przyszłych rozwiązań zagospodarowania terenu przy opracowywaniu prognoz oraz analizy fizjograficznej w oparciu o ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227) oraz o zagospodarowaniu przestrzennym (z wyłączeniem wniosków o pozwoleniu na emisję substancji do środowiska dla obiektów istniejących). 4. uzgodnień ze społeczeństwem dla realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia. 109 Raport oddziaływania na środowisko projektowanej instalacji produkcji farb SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik 1 – określenie uwarunkowań technologicznych, lokalizacyjnych, środowiskowych i prawnych Załącznik 2 – obliczenia oddziaływania na powietrze atmosferyczne Załącznik 3 – obliczenia oddziaływania na klimat akustyczny Załącznik 4 – mapy i plany zagospodarowania przestrzennego inwestycji Załącznik 5 – karty charakterystyk wszystkich surowców na nośniku CD Uwagi: 1. Załącznik nr 5 (z uwagi na jego objętość) dołączono na płycie CD. Płyta zawiera również całe opracowanie tj. pełna treść raportu i wszystkich załączników. 2. Załącznik nr 2 (z uwagi na jego objętość) ograniczono do części graficznej z izoliniami. Pełny zakres tego załącznika zawiera w/w płyta CD. 110
