Rachunek kosztów działań w logistyce c.d: Przykład A (ABC): W przedsiębiorstwie X wyróżniono w ramach procesu zaopatrzenia w surowce: Działania związane z zakupem surowców (1000 zł) Działania związane z transportem surowców (1500 zł) Działania związane z magazynowaniem surowców (1000 zł) Działania związane z kontrolą jakości surowców (500 zł). Koszty rozlicza się poprzez liczbę dostaw. Wytwarza sie dwa produkty A i B, na A przypadało 10 dostaw, na B 30. Policzyć koszty zaopatrzenia w surowce poszczególnych wyrobów. Następnie postanowiono wprowadzić zróżnicowane nośniki kosztów: Działania związane z zakupem surowców (liczba załadunków i rozładunków, 20 na A, 30 na B) Działania związane z transportem surowców (liczba przejechanych kilometrów, 1200 na A, 800 na B) Działania związane z magazynowaniem surowców (liczba przesunięć magazynowych, 50 na A, 30 na B) Działania związane z kontrolą jakości surowców (liczba kontroli, 10 na A, 30 na B). Policzyć koszty zaopatrzenia w surowce poszczególnych wyrobów po zmianie sposobu rozliczania i wyjaśnić różnice. Przykład B (TD ABC): Zarząd firmy postanowił ocenić koszty zaopatrzenia przedsiębiorstwa w surowce. Oceniono dostępny efektywny czas pracy: Na zbieranie i przyjmowanie ofert: 8h*80%*23 dni*1 osoba*60 min = 8832 min ... ... Koszty „gotowości” do pracy przy zbieraniu i przyjmowaniu ofert: 5000 zł, czyli koszt 1 minuty = 0,57 zł. Czynności dla działania „zbieranie i przyjmowanie ofert”: Czynność Nośnik czasu Przygotowanie zapytań Wysłanie zapytań dostawców Analiza ofert dostawców Przyjęcie oferty Liczba pozycji w zapytaniach do Liczba wysłanych zapytań Liczba analiz Liczba spotkań z dostawcą Czas dla jednostki nośnika (min) 20 5 10 4 Czas przyjęcia 1 oferty: = 20 * liczba pozycji w zapytaniach + 5 * liczba wysłanych zapytań + 10 * liczba analiz + 4 * liczba spotkań z dostawcą Analiza kosztu działania „zbieranie i przyjmowanie ofert”, jeśli w danym okresie było 150 pozycji w zapytaniach, 100 wysłanych zapytań, 400 analiz ofert i 100 spotkań z dostawcą. Koszty stałe-zmienne w logistyce (M. Nowicka-Skowron, „Efektywność systemów logistycznych”, PWE. Warszawa 2000): Koszty stałe – nie zmieniają się istotnie w kolejnych jednostkach czasu przy pewnych założeniach, nie zależą od poziomu działalności, rozmiarów przedsięwzięcia itp. Koszty zmienne – zmieniają się proporcjonalnie do poziomu działalności, rozmiarów przedsięwzięcia itp. Koszty stałe i zmienne w magazynowaniu: Stałe: amortyzacja, podatki id nieruchomości, ochrona, ogrzewanie, chłodzenie, sprzątanie, koszty pracy (magazyn własny) Stałe: stałe opłaty z tytułu najmu (magazyn obcy) Zmienne: płace (akord), ogrzewanie, chłodzenie (magazyn własny) Zmienne (opłata za magazynowaną jednostkę) - (magazyn obcy) Przykład 1: Obrót pośredni i bezpośredni Koszty Produkcja Transport do - magazynu - odbiorcy Magazynowanie Obrót bezpośredni 450 000 Dystrybucja przez magazyny 450 000 0 210 000 0 30 000 60 000 55 000 Im większy magazyn, tym większy stopień mechanizacji i automatyzacji, czyli większe koszty stałe. Koszty Obrót bezpośredni 50 000 Magazyn zmechanizowany 200 000 Magazyn zautomatyzowany 400 000 Stałe Zmienne (zł/t) -Transport zaopatrzeniowy - transport wyrobów gotowych -manipulacje materiałowe Jedn. Koszty zmienne w sumie - 10 10 50 20 20 - 10 5 50 40 35 Przykład 3: Wybór formy magazynu Firma X ma różne zapotrzebowanie na powierzchnię magazynową w różnych kwartałach: I kw. 20 000 m2 II kw. 50 000 m2 III kw. 100 000 m2 IV kw 50 000 m2 Firma może wybudować własny magazyn i może korzystać z obcej powierzchni magazynowej. Koszt wynajęcia obcej powierzchni na rok wynosi 0,6 zł/m2. Koszty budowy własnego magazynu składają się z części stałej (100 000 zł) i zmienne (10zł/m2). Koszt funkcjonowania własnego magazynu wynosi 0,05zł/m2. Jego czas życia ocenia się na 30 lat. Firma może nie budować własnego magazynu, może wybudować magazyn o powierzchni 20 000 m2, 50 000 m2 lub 100 000 m2. Należy wybrać opcję minimalizującą łączne koszty magazynowania. Badania operacyjne: minimalizacja kosztów transportu, kompromis między kosztami produkcji i magazynowania (było w kontekście zadania transportowego i problemu najkrótszej drogi). Przykład 4: W ybór optymalnej lokalizacji zakładu (minimalizującej koszty transportu): Współrzędne: Źródła zaopatrzenia Obiekt X Poznań 160 Katowice 310 Opole 240 Źródła zaopatrzenia Obiekt Stawka km) Poznań 6 Katowice 6 Opole 6 (za ilość Rynki zbytu obiekt Warszawa Kraków Częstochowa Rynki zbytu obiekt 200 300 500 Warszawa Kraków Częstochowa Y 380 145 170 X 460 370 310 Stawka km) 10 10 10 Y 370 120 200 (za ilość Współrzędne zakładu: – stawka przewozowa dla i-tego surowca – odległość od punktu 0 do punktu lokalizacji i-tego źródła surowca – wolumen wagowy surowców nabywanych w i-tym źródle surowca – stawka przewozowa dla i-tego wyrobu gotowego – odległość od punktu 0 do punktu lokalizacji i-tego rynku zbytu – wolumen wagowy wyrobów gotowych sprzedawanych na i-tym rynku 100 400 600 ROI = Return On Investment = Zysk/Aktywa = Zysk/Przychody * Przychody/Aktywa Aktywa : Aktywa trwałe + Należności + Zapasy + Środki Pieniężne Wpływ logistyki na ROI (M. Christopher, “Logistics and Supply Chain Management”, Prentice Hall 1998): - dobra obsługa klienta prowadzi do większych Przychodów - ocenia się, że koszty dystrybucji to 5-10% przychodów Przykład: 5% przychodów to zysk, 10 % - koszty dystrybucji. O ile zwiększy się zysk, jeśli zmniejszymy koszty dystrybucji o 10%? - wielu menadżerów nie zdaje sobie sprawy, ile kosztuje magazynowanie (koszt kapitału, zniszczenia, starzenie się, ubezpieczenie, ubytki, koszty inwentaryzacji). Ocenia się, że nawet 25% wartości zapasów to koszty utrzymywania tych zapasów. - należności i środki pieniężne: krótsze okresy realizacji zamówienia, poprawność wystawianych faktur (niedoceniany czynnik) - środki trwałe: bazy transportowe, magazyny, flota transportowa, wyposażenie do manipulacji materiałowych, chłodnie – trzeba postawić sobie pytanie, jak to wszystko najefektywniej wykorzystywać -